Jona (boek): verschil tussen versies

1.837 bytes toegevoegd ,  5 maanden geleden
k
 
(8 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
 
'''Jona''' is een klein boek in het Oude Testament, genoemd naar de hoofdpersoon de profeet [[Jona]], die leefde in de 1e helft van de 8e eeuw v. Chr. Het toont Gods genade jegens de heidense stad Ninevé. Het 'teken van Jona', het verblijf van de profeet in de buik van de grote vis, wijst heen naar de dood en opstanding van de Heer Jezus Christus.
 
Zie [[Jona]] voor het hoofartikelhoofdartikel over de profeet.
 
== Schrijver en tijd ==
Hij was een profeet tijdens de regering van [[Jerobeam II]] (787780-747751 v.C.). Hij begon zijn profetische carriëre dus kort na het eind van de bediening van Elisa.
Zie [[Jona]] voor het hoofartikel over de profeet.
Waarschijnlijk is het boek Jona geschreven door de profeet zelf, maar het kan ook door één van zijn tijdgenoten opgeschreven zijn.
 
Waarschijnlijk is het boek Jona geschreven door de profeet zelf, maar het kan ook door één van zijn tijdgenoten opgeschreven zijn.
'''Geschiedkundig verband''':
 
'''=== Geschiedkundig verband''': ===
859-824 v.C.: koning Salmanassar III.
 
Regel 48 ⟶ 50:
== Indeling ==
Jona heeft een eenvoudige en heldere structuur:
{| class="wikitable"
[[Bestand:Jonah cast out by the fish.jpg|miniatuur|394x394px|Jona door de vis uitgespuwd.]]
|+
deel 1     1:1-17     Jona op de vlucht.
!Deel
 
!Verzen
deel 2     2:1-10     Jona in de buik van de vis.
!Inhoud
 
!Door God
deel 3     3:1-10     Jona in Ninevé.
!Door Jona
 
|-
deel 4     4:1-11     Jona en de wonderboom.
|1
|1:1-17
deel 1     1:1-17     |Jona op de vlucht.
|Roeping
|Afwijzing
|-
|2
|2:1-10
deel 2     2:1-10     |Jona in de buik van de vis.
|Bewaring
|Bezinning
|-
|3
|3:1-10
|Jona in Ninevé.
|Roeping
|Prediking
|-
|4
|4:1-11
deel 4     4:1-11     |Jona en de wonderboom.
|Ontferming
|Tegenwerping
|}
 
== Bijzonderheden ==
Regel 68 ⟶ 94:
 
== Historiciteit ==
Bijbelcritici stellen zich de vraag of de gebeurtenissen uit dit boek wel echt gebeurd zijn. Ze hebben moeite met de wonderlijke gebeurtenissen in dit boek, de vis, de bekering van Ninevé, de wonderboom, enz. Het boek Koningen bewijst  dat Jona een bestaande profeet was. Ook gebruikt Jezus de gebeurtenis met de vis en Jona, waarbij Hij Jona neerzet als een historische persoon. Ook zijn opmerkingen over het verblijf van Jona in de buik van het zeemonster en over Ninevé (Matt. 12:41 en Luc. 11:32) zouden onlogisch zijn als Jona slechts een fabel was. Op grond van deze feiten kunnen we gerust stellen dat het boek Jona geen mythe of fictie is, maar geschiedenis.
 
=== Historische persoon ===
Onbekend is welke soort '''vis''' Jona opslokte. Jona 1:17 spreekt van een 'grote vis'. Sommigen denken aan een potvis, anderen, zoals de beroemde bioloog Linnaeus in zijn ''Systemae Naturae'', aan een grote witte haai. De potvis (''physeter macrocephalus'') is een van de grootste roofdieren. Hij komt in alle wereldzeeën voor. Mannetjes worden tot 18 meter lang en vrouwtjes tot 11 meter.
Het boek Koningen bewijst dat Jona een historische figuur is, een bestaande profeet was. Van koning Jerobeam van Israël wordt gezegd: <blockquote>''2Kon 14:25  Hij bracht ook het gebied van Israël van Lebo-Hamath tot de zee van de Vlakte [aan Israël] terug, overeenkomstig het woord van de HEERE, de God van Israël, dat Hij gesproken had door de dienst van Zijn dienaar Jona, de zoon van Amitthai, de profeet uit Gath-Hefer.'' (HSV)</blockquote>Ook gebruikt Jezus de gebeurtenis met de vis en Jona, waarbij Hij Jona neerzet als een historische persoon. Ook Zijn opmerkingen over het verblijf van Jona in de buik van het zeemonster en over Ninevé (Matt. 12:41 en Luc. 11:32) zouden onlogisch zijn als Jona slechts een fabel was. Op grond van deze feiten kunnen we gerust stellen dat het boek Jona geen mythe of fictie is, maar geschiedenis.
 
=== Vis ===
De witte haai (''carcharodon carcharias)'' en de reuzehaai (''rhineodon typlcus'') zijn grote zeemonsters, die ook mensen kunnen verslinden. De witte haai wordt ook mensenhaai genoemd. Hij is de grootste roofvis ter wereld en zwemt ook in de Middellandse Zee. Een mensenhaai van zes meter kan een mens geheel inslikken. Volgens meerdere wetenschappers is de gebeurtenis van Jona met de vis wetenschappelijk gezien mogelijk.
Onbekend is welke soort '''vis''' Jona opslokte. Jona 1:17 spreekt van een 'grote vis'. Sommigen denken aan een potvis, anderen, zoals de beroemde bioloog Linnaeus in zijn ''Systemae Naturae'', aan een grote witte haai. De potvis (''physeter macrocephalus'') is een van de grootste roofdieren. Hij komt in alle wereldzeeën voor. Mannetjes worden tot 18 meter lang en vrouwtjes tot 11 meter. [[Bestand:Jonah cast out by the fish.jpg|miniatuur|394x394px|Jona door de vis uitgespuwd.]]De witte haai (''carcharodon carcharias)'' en de reuzehaai (''rhineodon typlcus'') zijn grote zeemonsters, die ook mensen kunnen verslinden. De witte haai wordt ook mensenhaai genoemd. Hij is de grootste roofvis ter wereld en zwemt ook in de Middellandse Zee. Een mensenhaai van zes meter kan een mens geheel inslikken. Volgens meerdere wetenschappers is de gebeurtenis van Jona met de vis wetenschappelijk gezien mogelijk.
 
Volgens de beroemde antropoloog en ontdekkingsreiziger Thor Heyerdahl werd in de jaren vijtig bij Atjeh, in het noorden van het Indonesische eiland Sumatra, een visser opgeslokt door een haai. Toen de haai later werd gevangen en opengesneden, kwam de man er levend en wel uit<ref>T. Heyerdahl, ''Koni-Tiki, de Kon-Tiki expeditie. 8000 km per vlot over de Grote Oceaan in 1947'' (Laren: Luitingh, z.j.), blz. 163. Deze verwijsplaats wordt genoemd door Raymond R. Hausoul, ''Jona'' (2009), blz. 14.  </ref>.
 
Grapje: Dat Jona door een grote vis werd opgeslokt is geen wonder, want hij was 'een kleine profeet'<ref>Toelichting: het boek Jona wordt tot 'de kleine profeten' gerekend, omdat zijn en hun geschriften klein zijn.</ref>.
Onbekend is wat voor boom de '''wonderboom''' is geweest. Het denkbeeld dat het waarschijnlijk de Ricinus communis is, een snel groeiende tropische plant, ook 'wonderboom' genoemd, is speculatief. De Bijbel zelf geeft geen enkele aanwijzing van het soort boom. De almachtige Schepper, die de dode amandelstaf van Aäron levend maakte en in één nacht deed bloeien, groenen en vruchtdragen, kan elke soort boom snel doen groeien.
 
=== Wonderboom ===
Onbekend is wat voor boom de '''wonderboom''' is geweest. Het denkbeeld dat het waarschijnlijk de Ricinus communis is, een snel groeiende tropische plant, ook 'wonderboom' genoemd, is speculatief. De Bijbel zelf geeft geen enkele aanwijzing van het soort boom. DeOnze almachtige Schepper, die de dode amandelstaf van Aäron levend maakte en in één nacht deed bloeien, groenen en vruchtdragen, kan elke soort boom snel doen groeien.
 
== Joden ==
De Joden zijn gewoon op [[Jom Kipoer|Grote Verzoendag]] (Jom Kipoer) het boek Jona voor te lezen.
 
== Meer informatie ==
Regel 90 ⟶ 124:
 
D.A. van den Bosch, ''Jona, gij en ik''. Wageningen: H. Veenman & Zonen, 1937. Preken over het boek Jona door de bekende Haagse predikant.
 
Ger de Koning, ''Amos, Obadja, Jona – Toegelicht & Toegepast 30, 31, 32''. Uitgeverij Daniel, 2019, 3e druk. Pagina's: 244. [https://www.kingcomments.com/nl/bijbelstudies/Jn Nu lezen] op kingcomments.com. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2683.pdf Download pdf] van oudesporen.nl. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2683.epub E-book] ePub-formaat. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2683.mobi E-book] Mobi-formaat. [https://www.uitgeverijdaniel.nl/product/amos-obadja-jona-toegelicht-toegepast-30-31-32/ Productinfo] over de papieren versie.
 
=== Engels ===
Ger de Koning, ''Jonah, Explained & Applied 32''. [https://www.kingcomments.com/en/bible-studies/Jona Read now] on kingcomments.com. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2827.pdf Download pdf] from oudesporen.nl. Pages: 60. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2827.epub E-book] ePub Format. [https://www.oudesporen.nl/Download/OS2827.mobi E-book] Mobi Format.
 
'''Anderstalig'''
Regel 103 ⟶ 142:
Warren W. Wiersbe, ''How to Save a City'' (Jonah 3 - God's power). Audiolink op sermonindex.net: <nowiki>http://ia600708.us.archive.org/25/items/SERMONINDEX_SID13526/SID13526.mp3</nowiki>
 
Warren W. Wiersbe, ''A Worm's Eye View of Missions'' (Jonah 4 - God's pity). Audiolink op sermonindex.net: <nowiki>http://ia800309.us.archive.org/7/items/SERMONINDEX_SID13511/SID13511.mp3</nowiki>{{bijbelboeken}}
 
== Voetnoten ==