Psalmen (boek)

Uit Christipedia
(Doorverwezen vanaf Psalmen (bijbelboek))

Het boek Psalmen is het 19de boek in de Bijbel, en het eerste boek in de Ketoebim (de Geschriften). Het is een verzameling van 150 lofzangen, gebeden en onderwijzingen.

De Hebreeuwse naam van het boek is Tehilim, wat Lofzangen betekend. In het boek gebruikte woord Mizmor (Psalm) duidt een lied aan dat wordt begeleid op een snaarinstrument (luit of citer) in het Grieks is dit Psalmos.

Belangrijk boek

Het boek der Psalmen is een belangrijk boek in het Oude Testament. De 150 psalmen vormen samen het langste boek van de Bijbel. De Joden delen het Oude Testament in drieën: Wet, Profeten, Geschriften. Omdat Psalmen het eerste en langste boek in de Geschriften is, wordt het hele deel soms ook "De Psalmen" genoemd. De Heer Jezus zei tot de Emmaüsgangers:
Lu 24:44 Hij nu zei tot hen: Dit zijn de woorden die Ik tot u sprak toen Ik nog bij u was, dat alles moest worden vervuld wat over Mij geschreven staat in de wet van Mozes en in de profeten en psalmen. (TELOS)
Het is ook een belangrijk boek omdat het ons veel vertelt over de Heer Jezus, Zijn lijden en verhoging. Psalm 2 is de in het Nieuwe Testament meest aangehaalde psalm.  

Opmerkelijk boek

Het boek der Psalmen is een opmerkelijk boek. 

  1. Opmerkelijk wat de lengte betreft: de 150 psalmen vormen samen het langste boek van de Bijbel
  2. Opmerkelijk wat het aantal schrijvers betreft: minstens zeven schrijvers, die met name vermeld worden (David het meest), hebben eraan meegewerkt.
  3. Opmerkelijk wat hun diversiteit en eenheid betreft. Ze vormen een schijnbaar onsamenhangende verzameling. Bij de eerste lezing is niet duidelijk wat hun verband is. Ze vormen echter een eenheid met een goddelijke harmonie en volgorde. “Het is een wonderboek,” zegt een uitlegger[1]. Een "Literaire Tempel".
  4. Opmerkelijk wat betreft de tijdsruimte van het ontstaan: de ontstaansgeschiedenis omvat zo'n 1000 jaar. De oudste psalm is van Mozes en de jongste psalmen stammen uit de tijd van de Babylonische ballingschap of zelfs nog later. 

Schrijvers (psalmisten)

David heeft veel psalmen geschreven.

De Psalmen zijn onder goddelijke ingeving en besturing door mensen geschreven. De meeste psalmen zijn vervaardigd door David (73 stuks). Ook Asaf, Ethan, Heman, Mozes, de zonen van Korach en Salomo hebben enige psalmen gedicht.

Boek I

  • Ps. 3-41 David

Boek II

  • Ps. 42 -49 De Zonen van Korach
  • Ps. 50 Asaf
  • Ps. 51-65; 68-71 David
  • Ps. 72 Salomo

Boek III

  • Ps. 73-83 Asaf
  • Ps. 84-88 De Zonen van Korach (88 De Ezrachiet Heman)
  • Ps. 89 De Ezrachiet Ethan

Boek IV

  • Ps. 90 Mozes
  • Ps. 101, 103 David

Boek V

  • Ps. 108-110, 122, 124 David
  • Ps. 127 Salomo
  • Ps. 131, 133, 138-145 David
God heeft de mond van de psalmschrijvers gebruikt. De psalmen bevatten enerzijds de uitdrukkingen van verschillende menselijke gemoedstoestanden en gedachten en de beschrijving van verschillende menselijke omstandigheden. Anderzijds is God Zelf door de menselijke psalmdichters aan het woord. Vele malen haalt het Nieuwe Testament de psalmen aan, waarbij meermalen wordt vermeld dat God of de Heilige Geest sprak, bijvoorbeeld ‘bij monde van David’: 
Hnd 1:16 Mannen broeders, het Schriftwoord moest vervuld worden, dat de Heilige Geest door de mond van David tevoren heeft gezegd over Judas, die de leidsman is geweest van hen die Jezus gevangen namen; (TELOS)
Hnd 4:25 die door de Heilige Geest bij monde van onze vader David, uw knecht, hebt gezegd: ‘Waarom hebben de naties gewoed en de volken ijdele dingen bedacht? (TELOS)
Heb 4:7 stelt Hij opnieuw een bepaalde dag vast: ‘Heden’, als Hij in David zo lange tijd daarna zegt, zoals tevoren gezegd is: ‘Heden, als u zijn stem hoort, verhardt uw harten niet’. (TELOS)
De Heilige Geest heeft de tong van de psalmschrijver gebruikt om Zijn woorden op te schrijven. Een der psalmisten getuigt: ‘mijn tong is een pen van een vaardige schrijver’: 
Ps 45:1  Een onderwijzing, een lied der liefde, voor den opperzangmeester, onder de kinderen van Korach, op Schoschannim. (45-2) Mijn hart geeft een goede rede op; ik zegge mijn gedichten uit van een Koning; mijn tong is een pen eens vaardigen schrijvers. (SV)

Voor wie en over wie geschreven?

De Psalmen zijn geschreven door Israëlieten voor hen die onder de wet van Mozes zijn (zie bijv. Ps. 1, 19, 119). De Psalmen gaan vooral over vrome Israëlieten (zoals bijvoorbeeld David, de man Gods) en hun wederwaardigheden. 

Profetisch gezien gaan ze over de getrouwen in de toekomst: in de eerste plaats over de Heer Jezus en in de tweede plaats over het overblijfsel van Israel. Dat is de profetische hoofdinhoud. 

De Psalmen gaan, profetisch gesproken, in de eerste plaats over de Heer Jezus, wiens lijden (bijv. Ps. 22, 69) en verhoging (bijv. Ps. 2, 8, 110) wordt voorzegd. Er is geen ander bijbelboek dat ons zoveel meedeelt over de gevoelens en smarten van de Rechtvaardige. 

In de tweede plaats handelen de Psalmen over het toekomstige gelovige overblijfsel, dat eveneens zal lijden en verhoogd zal worden. Belangrijk is op te merken, dat de Heer Jezus vaak wordt voorgesteld als direkt verbonden met hen die verdrukt worden, met het getrouwe overblijfsel. Zie ook Matth. 25 : 35-40, waarin sprake is van “deze mijn broeders”. De volgende teksten spreken profetisch over de Heer Jezus en zijn 'broers'. 

Ps 22:22  (22-23) Zo zal ik Uw Naam mijn broederen vertellen; in het midden der gemeente zal ik U prijzen.
Ps 22:25 (22-26) Van U zal mijn lof zijn in een grote gemeente; ik zal mijn geloften betalen in tegenwoordigheid dergenen, die Hem vrezen. (SV)

De Heer Jezus zien wij dus verbonden met deze menigte van gelovige en getrouwe Israelieten. 

De Heer Jezus trekt zich het lot van het overblijfsel aan en maakt zich met hen één. Hij treedt in hun lijden in en lijdt zo met hen mee. Hun gevoelens worden Zijn gevoelens, hun lijden wordt Zijn lijden. “In al hun benauwdheid was Hij benauwd” (Jes. 63:9). 

Wij zien in de psalmen de Heer Jezus niet verbonden met zijn Nieuwtestamentische gemeente, welke in het Oude Testament nog een verborgenheid was. De typische en fundamentele christelijke waarheden (dat God onze Vader is uit wie wij geboren zijn en wiens Zoon ons leven is; dat de Geest in ons woont; dat we met Christus zijn gestorven, levend gemaakt, opgewekt en geplaatst in de hemelse gewesten) vinden wij niet in de Psalmen. De Heilige Geest wordt in de Psalmen weliswaar genoemd, doch terwijl David in psalm 51 aan God vraagt om Zijn Geest niet van hem weg te nemen, verzekert de Heer Jezus de zijnen dat de Geest met hen zal zijn tot in eeuwigheid. Vergelijk:

Ps 51:11 (51-13) Verwerp mij niet van Uw aangezicht, en neem Uw Heiligen Geest niet van mij.
Joh 14:16 En Ik zal de Vader vragen en Hij zal u een andere Voorspraak geven, opdat Die met u zal zijn tot in eeuwigheid:
(SV)

In de psalmen vinden wij smeking om vergeving en verzoening. De christen rust door genade in een volbracht werk, op grond waarvan hij vergeving heeft ontvangen en met God verzoend is. Voor de christen is een eeuwige verlossing tot stand gebracht.

Hoewel de Psalmen de toestanden van Israelieten weergeven, die er in het verleden waren en in de toekomst zullen zijn, zijn ze waardevol of nuttig voor ons. Ze zijn een bron van troost. Doordat de gemoedstoestanden in perioden van vreugde en droefheid, van voorspoed en druk er in worden weergegeven, worden vele psalmen ook vaak door christenen in bijzondere omstandigheden met zegen gelezen en overdacht, De wraakgevoelens, die in sommige psalmen (bv. Ps. 109: 6 - 20 Ps. 137: 8, 9.) tot uiting komen, dienen echter niet in onze harten op te komen. 

De psalmen zijn ook waardevol en nuttig omdat ze ons de Heer Jezus tonen, zij het niet in verbinding met de gemeente van Christus (de christelijke kerk). Ze kondigen zijn uitwendige lijden en heerlijkheid aan, doch beschrijven ons ook zijn innerlijke gevoelens. Ze gunnen ons een blik in het hart van de heilige Knecht van God. De psalmen zijn een bron van geestelijke genieting wat betreft het nader kennen van de Heiland. Wij zullen in de hemel delen in de heerlijkheid van de Koning die ons in de psalmen geschilderd worden. 

Indeling en overzicht

Het boek der Psalmen wordt in vijf delen verdeeld, die eindigen met "Amen" of "Hallelujah". De indeling wordt niet in de Statenvertaling aangegeven, maar wel in de NBG51-vertaling. Hieronder wordt een samenvatting van deze bekende indeling gegeven uit een profétisch oogpunt[2]. (De psalmen worden afzonderlijk samengevat op deze pagina: samenvatting).

Eerste boek der psalmen. Psalmen 1-41 maken het eerste psalmboek uit. In dit deel vinden wij het meest over de Heer Jezus vermeld. Het bevat alles wat het overblijfsel van Israël moet weten over Hem. Naast Hem vinden wij het overblijfsel, dat in de stad Jeruzalem weer zal gaan offeren (offerdienst zal plegen)[3]

Tweede boek der psalmen. De psalmen 42-72 maken het tweede psalmboek uit. Het overblijfsel is verdreven uit Jeruzalem. Dit vinden we verklaard in de profetische boeken in het Oude Testament en in het boek Openbaring in het Nieuwe Testament. Het overblijfsel is verdwenen omdat de antichrist een eind maakt aan de eredienst en zijn verschrikkelijke afgod in de tempel opricht en iedereen dwingt om zich voor dat beeld neer te buigen[4]. In dit psalmboek horen wij het overblijfsel klagen in het Overjordaanse, ver van de plaats waar ze God gediend hebben. De Heer Jezus wordt dan als troost ingevoerd.

Derde boek der psalmen. De psalmen 73–89 maken het derde psalmboek uit. Dit beschrijft de toestand van de twaalf stammen. Het gaat terug tot het ontstaan van Israel. Wij zien hoe God ook de tien stammen, na de invoering van het Vrederijk, zal terugbrengen in het land. God zal het hele volk, de twee en tien stammen, verenigen onder de ware David.

Vierde boek der psalmen. Ps. 90-106, het vierde psalmboek. De kring wordt nog wijder. Het gaat over de hele mensheid. De mens die schuldig staat voor God (Ps. 90.) Gods antwoord is dat Hij de eerste mens vervangt door de tweede mens, de laatste Adam. In Ps. 92-100 wordt de Eerstgeborene ingevoerd in deze wereld, om alles weer terecht te brengen en recht te zetten. En een eeuwige en heerlijke heerschappij op te richten.

Vijfde boek der psalmen. Ps. 107-150 maken het vijfde psalmboek uit. Dit boek stelt de eindvervulling van al Gods wegen voor. We vinden er de zegeningen onder de heerschappij van de Gezalfde in het Vrederijk. De Psalmen eindigen met een groots halleluja; de hele schepping zal instemmen in een loflied, omdat alle dingen gebracht zijn onder de heerschappij van de Gezalfde en alles verlost is wat mag delen in de zegeningen.

Andere indeling

De Psalmen kunnen naar hun inhoud ook anders worden verdeeld: 

  1. psalmen welke gebeden bevatten, 
    a. zoals om vergeving van zonden, waarbij schuld wordt beleden (Ps. 32, 51, 130) 
    b.waarin het verlangen naar gemeenschap met God in zijn tempel tot uiting komt (Ps. 84);
    c. om verlossing in droeve tijden en verdrukking (Ps. 3-7, 9-14, 17, 25-28, 31, 35, 36, 38, 39)
  2. psalmen die dankzeggingen aan de Here weergeven (Ps. 16, 18, 23, 30, 33, 100, 116);
  3. psalmen die lof brengen aan God (Ps. 19, 29, 34, 103, 136, 145 – 150); 
  4. psalmen die profetieën vermelden, vooral betreffende de Messias, zowel wat zijn lijden als wat zijn verheerlijking aangaat (Ps. 2, 8, 20-22, 24, 40, 45, 69, 72, 102, 109, 118);
  5. psalmen die onderwijzingen bevatten voor het practisch geloofsleven (Ps. 1, 15, 37, 90, 119); 
  6. psalmen die de historie laten spreken (Ps. 104 – 107)

Samenvattingen van de psalmen

De psalmen worden elk samengevat op deze pagina: Samenvattingen van de psalmen.

Commentaar en onderwerpen

Op de volgende pagina's van Christipedia worden passages uit het boek Psalmen (boek) becommentarieerd en onderwerpen behandeld:

Verder zijn de volgende hoofdstukken samengevat en/of passages ervan becommentarieerd:

Psalm 37.

Meer informatie

Warren W. Wiersbe, 365 dagen Leven uit de Psalmen. Veenendaal: Grace Publishing House, 2016. Pagina's: 368 pag. ISBN 9789492234162. Bijbels dagboek aan de hand van alle 150 psalmen.  

J.G. Bellet, Opmerkingen over de Psalmen. Oorspr. in het Frans: 'Remarques générales sur les Psaumes', in: Le Messager Evangélique 1932-261. De Nederlandse versie van het artikel is te vinden op Oudesporen.nl 

Hugo Bouter, Twaalf Meditaties over de Psalmen; gedachten over enkele psalmen en psalmverzen. Gouda: Boeken om de Bijbel, 2010. 54 pag. Het boek is als pdf-bestand te vinden op Oudesporen.nl

Raymond Hausoul, Psalmen (2012). Uitvoerig online commentaar. 

Overzicht van Messiaanse psalmen op Oude Sporen.nl. Zonder jaar. 

Ger de Koning & Tony Jonathan, Psalmen, Toegelicht & toegepast 19. Uitgeverij Daniel, 2022, Deel 1 Psalmen 1-41, Deel 2 Psalmen 42-89, Deel 3 Psalmen 90-150. Nu lezen Ps 1-150 op kingcomments.com. Download pdf Ps 1-41 van oudesporen.nl. Download pdf Ps 42-89 van oudesporen.nl. Download pdf Ps 90-150 van oudesporen.nl. E-book Ps 1-150 ePub-formaat. E-book Ps 1-150 Mobi-formaat. Productinfo over de papieren versie.

Duits

Ger de Koning & Tony Jonathan, Psalmen, Ausgelegt & Angewandt 19. Jetzt lesen auf kingcomments.com. Download pdf von oudesporen.nl. Seiten: 1465. E-book ePub-format. E-book Mobi-format.

Engels

Ger de Koning & Tony Jonathan, Psalms, Explained & Applied 19. Read now on kingcomments.com. Download pdf from oudesporen.nl. Pages: 1377. E-book ePub Format. E-book Mobi Format.

Bronnen

Voor de eerste versie van dit artikel is, onder toestemming, in juli 2010 gebruik gemaakt van tekst uit H. Moll, Wat zegt Gods Woord over ...?, deel 3, blz. 54-55. Oostburg: uitgeverij W.J Pieters, z.j.

Willem J. Ouweneel, Christus in het boek der Psalmen: Lezing over Ps. 1-2. Jaar en plaats onbekend. Ouweneels inleiding tot de Psalmen is bovenal in profetisch perspectief. De profetisch behandeling van de Psalmen is vooral ontleend aan Ouweneels lezing. 

Aantekeningen bij de Leidsche Vertaling van Ps. 113. Van de aantekeningen is enige tekst verwerkt op 27 mei 2017.  

Voetnoten

  1. Willem J. Ouweneel, Christus in het boek der Psalmen: lezing over Ps. 1-2. Jaar en plaats onbekend. 
  2. Ontleend aan Willem J. Ouweneel, aangehaalde lezing. Zie Psalmen (bijbelboek)/onderwerpen/profetische zin
  3. Al jaren lang worden er door Joden voorbereidingen getroffen, zij het in ongeloof.
  4. “Het tweede boek der psalmen (Ps. 42-72) geeft profetisch de gevoelens van dit overblijfsel weer, terwijl ze buiten Jeruzalem zijn.” H.L. Heijkoop, De toekomst; volgens de profetieen van Gods woord, p. 97. Winschoten: H.L. Heijkoop, 1950.