Exodus

Exodus (‘uittocht’ of 'vertrek') is het tweede boek in de Bijbel. Het beschrijft de uittocht van het door God uitverkoren volk Israël uit het diensthuis van Egypte om te gaan naar het Beloofde Land. Het is geschreven door Mozes. 

Exodus is het tweede boek van het vijfdelige (‘Pentateuch’) boek van Mozes.

‘Exodus’ betekent ‘uittocht’ of 'vertrek', zo genoemd naar de uittocht van de kinderen Israëls uit Egypte, die er in beschreven wordt. Het boek verhaalt de toebereiding en roeping van Mozes, de Middelaar van het Oude Verbond, en de formering van Israël als het volk van God, “een volk des eigendoms”. Exodus geeft een korte schets van de vroegste geschiedenis van Israël als volk, (1) in dienstbaarheid, (2) verlost, (3) afgezonderd van andere volken, door de ineensmelting van zijn godsdienstig en politiek leven, en zijn wijding tot de dienst van God.  

Dit boek verhaalt de gebeurtenissen van de geboorte van Mozes tot de oprichting van de Tabernakel. De voornaamste gebeurtenissen zijn:

• de jeugd van Mozes en zijn roeping tot Leidsman van Israel;
• de tien plagen en de verlossing van Israel uit de dienstbaarheid der Egyptenaren;
• de instelllng van het Paasfeest en de toewijding van elke mannelijke eerstgeborene aan de dienst van God;
• de tocht door de Rode Zee;
• het wonderbaar voorzien in de behoefte aan eten en drinken;
• de zegepraal over de Amalekieten door het gebed;
• de uitvaardiging van de Tien Geboden;
• voorschrlften tot het maken van de tabernakel, de ark en andere zaken tot de eredienst behorend, daarbij de wijding tot het priesterschap van het geslacht van Aäron, en de kleding van de priesters;
• de strengere bepalingen omtrent de Sabbat,
• en de straf op het maken van een zichtbare voorstelling der Godheid (b.v. het gouden kalf). 

Exodus omvat een tijdperk van 215 tot 430 jaren. Exodus 1 en 2, dus twee hoofdstukken slechts, bestrijkt ruim twee eeuwen: van Jozefs dood tot Mozes in Midian. Exodus 3 tot en met Deuteronomium 34 omvatten slechts veertig jaren: de geschiedenis van Mozes’ roeping in zijn 80ste levensjaar tot zijn dood.

In de geschiedenis van dit uitverkoren volk ziet men, hoe God met zijn kinderen op aarde in het algemeen handelt, en hoe de pelgrimstocht door het tijdelijke leven de proef is, welke ieder moet doorstaan. Er is zedelijk, politiek en gods­dienstig verval, totdat het geroep van het volk, in het bewustzijn van zijn ellende, ten hemel stijgt. Aan de Israël verscheen de Goddelijke hulp, bovennatuurlijk werkend door menselijke middelen, en de bevrijding wordt tot stand gebracht door het "storten van bloed", waarbij het Paaslam de voorafschaduwing is van het verlossende bloed van de Beloofde Verlosser, onze Heiland.

Indeling

Exodus is in 40 hoofdstukken verdeeld.

Hoofdstuk 1 - 2: Verdrukking en vermenigvuldiging van Israël in Egypte; geboorte en leven van Mozes tot zijn vlucht naar Midian.

Hoofdstuk 3 – 11:

Roeping van Mozes tot bevrijder en leidsman van Israël. Farao’s goddeloosheid en de tien plagen.

Hoofdstuk 12 – 15:

Instelling van het Paasfeest, bevrijding van de Israëlieten uit Egypte, doortocht door de Rode Zee, en de verdelging van Farao en zijn leger.

Hoofdstuk 16 – 18:

Tocht door de woestijn tot aan de Sinaï. Het Manna, het water uit de rotsteen, de strijd met Amalek, aanstelling van de oversten van het volk.

Hoofdstuk 19 – 24:

De volksformatie, geschiedenis van de wetgeving, de wetten op Sinaï gegeven, en de verbondssluiting.

Hoofdstuk 25 – 40:

Voorschriften omtrent de oprichting van een heiligdom, verstoring van het werk door Israëls bondsbreuk, en bouw van de Tabernakel met toebehoren.

Meer informatie

Ger de Koning, Exodus, Toegelicht & toegepast 02. Uitgeverij Daniel, 2019, 2e druk. Pagina's: 320. Direct lezen op kingcomments.com. Download pdf van oudesporen.nl. Productinfo over de papieren versie.

Ger de Koning, Overzicht van Exodus. Geluidsopname van een Bijbelstudiedag gehouden op 25 februari 2012. Geluidsbestand (wma-formaat) op oudesporen.nl.

Allerlei studiemateriaal, verzameld door Raymond R Hausoul: studiemateriaal Exodus.

Dato Steenhuis, Mozes, Gods profeet; 18 studies over het bijbelboek Exodus. Lezingen gehouden 2006-2008. Download van GroeienInGeloof.nl

Bronnen

In dit lemma is, onder toestemming, in juli 2011 gebruik gemaakt van tekst uit: C. Lindeboom, Bijbelgids, of Handleiding tot het verkrijgen van Bijbelkennis. Middelburg: Stichting de Gihonbron, 2009. Bewerking van de uitgave uit 1929, door J. Pluimers. 

In januari 2012 is gebruik gemaakt van tekst uit: Bijbelsch Handboek en Concordantie (Rotterdam: J.M. Bredée, ca. 1892), p.10-11.