Honger

Uit Christipedia

Honger is het gevoel van de natuurlijke behoefte aan eten. In figuurlijke zin is honger een niet-lichamelijke begeerte, soms onverzadigbaar.

Lichamelijke honger

De lichamelijke honger berust hierop, dat het organisme van schepselen zó samengesteld is, dat het van tijd tot tijd, tot zijn onderhouding voedsel tot zich moet nemen. Bij gebrek aan voeding ontstaat in de gezonde toestand een pijnlijk gevoel van behoefte, een sterk verlangen naar voedsel, dat zich niet laat onderdrukken en een zoeken om aan de gewekte behoefte te voldoen. Waar dat niet mogelijk is, volgt ziekte, ellende, dood (vgl. Gen. 42: 19; Jer. 27 : 13; 14: 15; Klaagl. 5: 10; Luc. 15: 17; Jes. 8: 21).

Over honger en hongersnood in de wereld volgen hieronder enkele nieuwsberichten uit de jaren 2001, 2003 en 2012.

VN: zestig miljoen mensen lijden honger

Zeker 60 miljoen mensen in 33 landen zijn getroffen door hongersnood. Dat meldt de landbouw- en voedselorganisatie van de VN, de FAO.  Het ergst is de toestand in zestien Midden-Afrikaanse landen, waar bijna 20 miljoen mensen lijden door de aanhoudende droogte. In het zuiden van Afrika zijn het juist hevige regens en overstromingen die een tekort aan voedsel veroorzaken. De FAO constateert dat extreme weersomstandigheden over de hele wereld een negatieve invloed hebben op de oogsten. Ook de landbouw in welvarende landen als de VS, Canada en Australie wordt hierdoor getroffen. Speciale aandacht vraagt de VN-organisatie voor de toestand in Mongolie. Een tweede zeer strenge winter heeft daar miljoenen runderen, geiten en schapen doen sterven. De bevolking van Mongolie is voor haar voedsel in belangrijke mate afhankelijk van deze dieren. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 1 maart 2001
‘Hongerdood dreigt voor 40 miljoen Afrikanen’ 

Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties waarschuwt voor een grootschalige hongersnood in Afrika als de internationale gemeenschap niet met meer geld over de brug komt. Volgens de organisatie dreigen dit jaar 40 miljoen Afrikanen om te komen van de honger. Daarnaast dreigen nog eens 200 miljoen mensen chronisch honger te zullen lijden. Het Wereldvoedselprogramma heeft bijna twee miljard dollar nodig om de ergste nood te leningen. Daarvan is nog niet de helft binnen.  Directeur James Morris zegt dat de internationale gemeenschap met twee maten meet. Volgens Morris accepteert de gemeenschap het voortdurende lijden in Afrika, terwijl ze het nooit in die mate in een ander werelddeel zou accepteren. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 8 april 2003
VN: minder honger in de wereld 

Het aantal mensen in de wereld dat honger lijdt, is afgenomen tot 868 miljoen. Dat meldt de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties FAO. De organisatie schatte het aantal hongerigen in 2010 nog op 925 miljoen en het jaar daarvoor bijna een miljard. Vooral in Oost-Azië is de honger fors afgenomen. Wereldwijd is het aantal hongerigen echter nog steeds onaanvaardbaar hoog, waarschuwt topman José Graziano da Silva van de organisatie. 'Het is totaal onacceptabel dat ruim 100 miljoen kinderen jonger dan 5 jaar ondergewicht hebben.'

Het aantal hongerigen daalt al langer, maar de laatste tijd niet meer zo snel. De vermindering van de afname komt volgens de FAO door de wereldwijde economische crisis, stijgende voedselprijzen, de groeiende vraag naar gewassen voor biobrandstoffen, speculatie en klimaatverandering. De economische crisis schaadt de hongerbestrijding echter niet zoveel als de FAO vreesde. De honger is wel erg ongelijk verdeeld over de wereld, meent de FAO. Vooral in het zuiden en oosten van Azië, evenals in Afrika onder de evenaar is er gebrek aan eten. In het zogeheten sub-Saharadeel van Afrika is het aantal hongerigen zelfs gestegen van 170 naar 234 miljoen. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht  9 oktober 2012

Oorzaken van voedselgebrek

Honger ontstaat door gebrek aan voedsel. Voedselgebrek kan worden veroorzaakt of voortduren door menselijke of natuurlijke oorzaken (oorlog, armoede, ontbossing, weerstoestand, droogte, natuurramp).

FAO: 38 landen hebben ernstige tekorten aan voedsel

Zeker 38 landen kampen met ernstige voedseltekorten. Dat blijkt uit een studie van de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Van de 38 landen liggen er 23 in Afrika. Vooral het oosten van Afrika heeft een groot voedseltekort, veroorzaakt door droogte, armoede en gewapende conflicten. In Ethiopie is de situatie het meest nijpend. Daar zijn meer dan 13 miljoen mensen afhankelijk van voedselhulp. In verband met Wereldvoedseldag donderdag wees het wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties erop dat elke zeven seconden ergens ter wereld een kind de hongerdood sterft. Om in totaal 110 miljoen mensen te kunnen voeden heeft het WFP dit jaar meer dan 4,3 miljard dollar nodig. Daarvan is 600 miljoen dollar nog niet binnen. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 15 oktober 2003

Oorlog is een veel voorkomende oorzaak van honger.

Meeste honger in oorlogsgebieden

De meeste honger wordt geleden in Zuid-Azie en in Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara. Volgens de hongerindex van een internationaal voedselinstituut is in twaalf landen in deze regio's sprake van een alarmerende situatie. In negen van die landen is de honger een gevolg van oorlog. In Zuid-Azie, onder meer in Cambodja en Tadzjikistan, zijn vooral veel kinderen ondervoed. De onderzoekers pleiten voor betere scholing van vrouwen om het aantal hongerende kinderen terug te dringen. In Afrika kan volgens het instituut veel worden verbeterd op het gebied van landbouw en distributie. De cijfers zijn bekendgemaakt in het kader van Wereldhongerdag. De VN heeft de rijke landen opgeroepen nog meer te doen om honger onder kinderen tegen te gaan. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 16 oktober 2006

Ontbossing wordt vaak door mensen verricht en kan leiden tot droogte of de droogte verergeren, en droogte kan voedselgebrek veroorzaken.

VN: ontbossing verergert droogte Afrika

De droogte in Afrika wordt steeds erger door de ongebreidelde ontbossing. Dat zegt Klaus Topfer, de topman van het VN-programma voor het milieu, UNEP. Volgens Topfer kampen Kenia, Somalie, Ethiopie en Djibouti met tekorten aan water en voedsel doordat bossen en moerasgebieden zijn verwoest. Daardoor is de waterkringloop in de natuur verstoord, zegt de VN-topman. Hij pleit voor het herstel van de leeggehaalde natuurgebieden en het uitbreiden van de bestaande bossen. Ook de winnares van de Nobelprijs voor de Vrede in 2004, de Keniaanse Wangari Muta Maathai, schrijft de toenemende droogte toe aan de ontbossing. Ze pleit voor snelle maatregelen om de schade ongedaan te maken. Haar milieuorganisatie Green Belt Movement heeft al 30 miljoen bomen geplant om de verwoestijning een halt toe te roepen. 

Bron: Radio Nederland Wereldomroep, nieuwsbericht 12 januari 2005

Tuchtroede

Onder de voornaamste tuchtroeden van God, waarmee Hij gehele landen wegens hun zonden bezoekt, behoort, naast het zwaard, de wilde dieren en de pest, ook de hongersnood. Hij noemt ze samen zijn vier zware straffen (Ezech. 14: 21), waarmede Hij van de aanvang af zijn volk bedreigd heeft, indien het Hem niet gehoorzaamt (Deut. 28:48, 53, vgl. Hos. 2: 8-9). Zij (de dochter Sions) wil niet weten, dat Ik het ben, die haar geef koren, most en olie en veel zilver en goud. Daarom wil Ik mijn koren en mijn most weer wegnemen te zijner tijd en mijn wol en vlas wegrukken (Jes. 14 : 30; Openb. 18: 8; Jer. 16: 4; 21:9). Zo gebeurde het met Samaria (2 Kon. 17 : 12), met Jeruzalem (2 Kon. 25 : 3; Jer. 52: 6; Klaagl. 2: 19, vgl. Matth. 24:7-8). Zo ook in Egypte (Gen. 41: 55; Ps. 105: 16).

In de dagen van koning David was er een drie jaar durende hongersnood. De oorzaak was een menselijke, een zedelijke: de moord op de Gibeonieten.
2Sa 21:1 Er was een hongersnood in de dagen van David, drie jaar lang, jaar na jaar, en David zocht het aangezicht van de HEERE. En de HEERE zei: Het is vanwege Saul en vanwege zijn huis, dat beladen is met bloedschuld, omdat hij de Gibeonieten gedood heeft. 2Sa 21:2 Toen riep de koning de Gibeonieten en zei tegen hen - nu behoorden de Gibeonieten niet tot de Israëlieten, maar tot het overblijfsel van de Amorieten; en hoewel de Israëlieten hun een eed hadden gezworen, had Saul in zijn ijver voor de Israëlieten en Judeeërs toch geprobeerd hen te doden - 2Sa 21:3 David zei dan tegen de Gibeonieten: Wat moet ik voor u doen, en waarmee moet ik verzoening doen, zodat u het eigendom van de HEERE weer zult zegenen? (HSV)

Geestelijke honger

Ook de menselijk geest heeft tot zijn onderhouding voedsel nodig, geestelijk voedsel. Bij gebrek aan dit voedsel ontstaat geestelijke honger, alleen met dit onderscheid, dat het verlangen naar God en naar zijn genade eerst nog een bijzondere opwekking nodig heeft.

Men kan ook een honger, een sterk verlangen hebben naar gerechtigheid, vrede, maar ook naar geld en goed (geldzucht, geldhonger, hebzucht), macht (machtshonger), nieuws (nieuwshonger) enz.

Tuchtroede

Van een droevige en geesteloze tijd heet het (1 Sam. 3: 1) "het woord van de Heer was zeldzaam in die dagen" (vgl. Ps. 74: 9). In Amos 8: 11, dreigt God als straf voor de verachting van zijn woord:

„Ik wil een honger in het land zenden, niet een honger naar brood, of dorst naar water, maar om het woord van de Heer te horen en zij zullen zwerven van zee tot zee en van het noorden tot het oosten ; zij zullen omlopen om het woord van de Heer te zoeken, maar zullen het niet vinden (vgl. Joh. 7 : 34; 8: 21; 13: 33; 1 Sam. 28: 15; Jer. 37: 18). Een verschrikkelijk oordeel wanneer de Heer zich zo terugtrekt, wanneer op het laatst nog een verlangen naar een troostwoord van God ontwaakt is en het dan te laat zal zijn, zodat de zielen in angst en vertwijfeling moet versmachten.

„Wie Gods woord niet wil, van dien zal het zo ver verwijderd worden, dat hij het niet meer vinden kan, ten dage dat hij er naar zou verlangen. Lieve broeders! koopt, terwijl de markt voor de deur is, verzamelt, wanneer de zon schijnt en het goed weer is; gebruikt Gods woord en Zijn genade terwijl het er is." (Luther)

Bronnen

Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal (13e uitgave), digitale versie 1.0 Plus, jaar 2000, s.v. Honger.

H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Eerste deel A - J. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1867) s.v. Honger. Tekst hiervan is op 3 april 2017 verwerkt.