Islamitische hoofdbedekking

Islamitische hoofdbedekking is de hoofdbedekking van moslimvrouwen. Er zijn verschillende vormen van hoofdbedekking: hijab, chador, nikab, boerka.

De meest gedragen hoofddoek is de Hijab. De chador is hoofd- en lichaambedekkende kleding, waarbij het gezicht zichtbaar blijft. Beide kledingstukken laten het gezicht onbedekt.

Links hijab en rechts chador.

Nikab en en Boerka zijn beide gezichtsbedekkende kledingstukken. Bij de nikab zijn alleen de ogen zichtbaar. De boerka bedekt het gezicht volledig. De woorden 'boerka' en 'nikab' worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze duiden op verschillende gezichtsbedekkingen. Bij een boerka is het hele gezicht bedekt en zijn de ogen vrijwel onzichtbaar doordat er een soort gaas voor zit. Bij een nikab zijn de ogen wel te zien door een (soms smalle) spleet in de sluier.^[1]

Links nikab en rechts boerka.

Gezichtsbedekkende kleding

Een boerka en een nikab zijn beide gezichtsbedekkende kledingstukken. Men nam in 2018 aan dat er zo'n 150 vrouwen in Nederland over straat lopen met een nikab^[1]. Volgens een schatting uit 2019, vóórdat het verbod op gezichtsbedekkende kleding van kracht werd, waren er 150 tot 400 vrouwen in Nederland die hun gezicht bedekten. Mensen kunnen ongemakkelijk of angstig reageren op een nikab-draagster. Een vriendelijke groet of kort gesprek neemt de vrees echter vaak snel weg.

In Nederland is een wettelijke identificatieplicht. Bij gemeenten moeten nikab-vrouwen zich identificeren door hun gezicht te tonen. Op luchthaven Schiphol gaat de nikab omhoog als een draagster zich moet identificeren.

Verboden

Nederland. In Nederland geldt vanaf 1 aug. 2019 een verbod op gezichtsbedekkende kleding, ook wel genoemd het 'boerkaverbod'^[2]. Het geldt op bepaalde openbare plaatsen, zoals overheidsgebouwen, scholen, bibliotheken, zorginstellingen en openbaar vervoer. Onder het verbod vallen boerka, nikab, bivakmuts, integraalhelm en dergelijke. Het is toegestaan de gezichtsbedekking op straat te dragen.

In 2006 stelde de toenmalig minister van Vreemdelingenbeleid en Integratie al voor om gezichtsbedekkende kleding te verbieden. In 2012 wees de Raad van State een eerdere versie van het boerkaverbod af, omdat het in strijd was met de vrijheid van godsdienst. Pas in 2016 werd een voorstel door de minister van Binnenlandse Zaken aangenomen. Gezichtsbedekking zou verboden moeten worden, omdat zij (1) het aankijken en herkennen, open communicatie tussen burgers op plaatsen waar mensen elkaar tegenkomen en ontmoeten bemoeilijkt, en (2) bij medeburgers een gevoel van onveiligheid kan geven.

Europa. In Europa is in Frankrijk, België, Bulgarije, Oostenrijk en Denemarken een verbod op gezichtsbedekking in de openbare ruimte (stand 1 aug. 2019). In Denemarken bijvoorbeeld geldt sinds 1 augustus 2018 een verbod op gezichtsbedekkende kleding dat verder gaat dan in Nederland en gezichtsbedekking ook op straat verbiedt. In Duitsland, Spanje, Italië en Zwitserland geldt een gedeeltelijk verbod als in Nederland (stand 1 aug. 2019).

Bevrijdend of beperkend? Sommigen zien de gezichtsbedekking als een teken van onderdrukking of minderwaardige staat en achten het verbod bevrijdend. Anderen, onder wie draagsters die de bedekking uit vrije wil dragen en sommige feministen, zien het verbod als een beperking. In de woorden van een nikabdraagster: "Vrouwenonderdrukking is dat ze je beletten om je te vormen en te ontwikkelen. Als ik hier zelf voor kies, dan zijn het de politici die me daarin belemmeren. In de naam van de vrijheid ontnemen me ze mijn vrijheid."^[3]