Jericho

Jericho is een stad in het land Israël, aan deze zijde van de Jordaan. Zij was de eerste stad in het Beloofde Land die de Israëlieten innamen, nadat de muren bezweken door een wonder Gods (Joz. 6). De Heer Jezus genas er blinden.

Kaart: ligging van Jericho. De rode ++lijn geeft de grens tussen Benjamin en Juda aan. Jericho valt binnen Benjamin.

Naam. De Hebreeuwse naam in het Oude Testament is יריחו, Yeriychow, of ירחו, Yerichow, of (1 Kon. 16:34) יריחה, Yerichoh. De plaatsnaam wordt 57x genoemd in het Oude Testament. De Griekse naam in het Nieuwe Testament is Ιεριχω, Hiericho, en komt 7x in het Nieuwe Testament voor.

De naam betekent "zijn maan" of "maanstad", van Jérach, "maan", misschien omdat het dal bij Jericho, ten westen omringd was door een rij bergen, als door een muur, die zich in de gedaante van een wassende maan kromt.

Hoewel het niet zeker is dat de plaatsnaam een semitische oorsprong heeft, schijnt een verband met het semitische woord voor "maan", יָרֵחַ yareach, (Oegaritisch: jrch) waarschijnlijk. De naam betekent misschien, zoiets als "(plaats) van de maangod (vgl. de plaatsnaam Bet-Jerach).

Volgens anderen betekent de naam "welriekend", "geurig", van het werkwoord riach (in hiphil), "rieken" of "ruiken". Opgegeven zijn ook de overeenkomstige betekenissen: "stad van lieflijke geur", "plaats van welriekendheid", "plaats van parfums". De naam heeft zij wellicht te danken aan de vruchtbaarheid van haar omstreken en de menigte van de aldaar bloeiende rozen, balsem- en palmbomen, waarom zij ook wel de Palmstad genoemd wordt (Deut. 34: 3; Richt. 1: 16; 3:13; 2 Kron. 28: 15.).

Ligging. Jericho is een stad op de Westelijke Jordaanoever, gelegen tussen Jeruzalem en de oevers van de Jordaan. Zij lag aan een knooppunt van wegen dicht bij een tweetal doorwaadbare plaatsen in de Jordaan, ten westen waarvan zij 8 km, 2½ uur gaans, verwijderd is. Zij ligt 11,5, 12 of 15 km ten noordwesten van de Dode Zee en ongeveer 25 km, ruim 6 uur gaans, van Jeruzalem.

De stad lag aan de voet van de berg, die nu Dsjebel Karantal heet (een vervorming van Quarantana). Volgens de traditie zou de Heere Jezus hier vertoefd hebben gedurende de 40 dagen van zijn vasten, waarvan Matth. 4 :1 v.v. spreekt. De schaduw van de berg legert zich in de middag over de stad legert.

Jericho verhief zich een weinig boven de vlakte op een heuvel, nu bekend als Tell es-soeltan, in de onmiddellijke nabijheid van een rijkstromende bron (En es-soeltan), die een won­dere vruchtbaarheid geeft aan tuin en bos.

Hier verwijdt zich het Jordaandal (de Jordaanvlakte) tot een kleine vlakte met een breedte van ongeveer 14 km. Deze vlakte, de vallei van Jericho, die er zich op be­roemen mag, dat het jaar hier bijna één lange zomer is, en die nimmer gebrek aan water heeft, was zo vruchtbaar, dat Jericho van oude tijden af bekend stond als „de palmstad" (Deut. 34 : 3 Richt. 1 : 16; 3 :13; 2 Kron. 28 :15) en door Flávius Jozéfus ge­roemd wordt als „een goddelijke streek", „het vetste van Judea."

Jeruzalem ligt 750 meter bóven de zeespiegel. Jericho ligt zo’n 260 meter of ca. 250 meter ónder zeeniveau en is daarmee 's werelds diepst gelegen stad. De stad ligt dus een kilometer lager dan Jeruzalem. Wie van Jeruzalem naar Jericho gaat, daalt werkelijk af.

Lu 10:30  Jezus hernam en zei: Een mens daalde af van Jeruzalem naar Jericho ... (Telos).

De twee doorwaadbare plaatsen in de Jordaan ter hoogte van Jericho waren zonder al te veel moeite het grootste gedeelte van het jaar te passeren zijn, waarom dan ook de grote we­gen, die van Gilead en Moab uit westwaarts voeren, op deze beide oevers uitliepen.

Jericho viel na de verdeling van het Beloofde Land binnen het stamgebied van Benjamin.

Vruchtbaar land. Haar fraaie omstreken waren beroemd door hun uitnemende vruchtbaarheid beroemd. Er werden in de oudheid dadelpalmen en balsem gekweekt. De menigte palmbomen, welke men hier vond, gaven haar de naam van de Palmstad. Zijzelf heette misschien om de geur van haar balsemstruiken Jericho heette (zie boven voor de betekenis van de plaatsnaam). Zij was rijk aan balsem, honing, cyprus, myrobalanus, rozen en andere geurige producten. Ondanks de geringe regenval ter plaatse is akkerbouw mogelijk dankzij de nabijgelegen Elisa-bron (En es-soeltan of Ēn es-Sulṭān). In de oudheid werden op deze vruchtbare plek dadelpalmen en balsem gekweekt, en daarom wordt Jericho in het Oude Testament ook wel Palmstad genoemd (Deut. 34: 3; Richt. 3:13; 2 Kron. 28:15).

Zij was bij de komst van de Israëlieten in Kanaän een oude Kanaänitische koningsstad.

Bloeitijd. Jericho had haar grootst bloei in de tweede helft van de zogenaamde Midden-brons-tijd (1800—1600 v. Chr.). Ze had een omtrek had van ongeveer 720 meter, toen de gehele heuvel volgebouwd was en omgeven door een buitengewoon sterke buitenglooiïng, waarop een borstwering van tichelstenen, welker defensieve waarde verhoogd werd door een gracht.

De verovering van Jericho door Israël onder leiding van Jozua.

Ramp. Ongeveer 1600 v.C. werd zij door rampen getroffen, waarvan zij zich nimmer geheel herstelde. Toen werd de oude muur aan de voet van de heuvel grotendeels gesloopt en de gracht met puin gevuld. Daarna werd haar omtrek kleiner, tot ongeveer 600 meter (210 meter lang en 118 meter breed), belangrijk kleiner dan in haar bloeitijd.

Ten tijde van Jozua. Ten tijde van Jozua besloeg de stad nog slechts twee hectare. Ze moest zich met een bevolking van zeker niet meer dan 2000 mensen tevreden stellen. Toch was zij een niet te versmaden tegenstandster. Ze was om­geven door twee evenwijdige muren van tichelstenen, waarvan de buitenste ongeveer 1,75 meter dik was, terwijl de dikte van de binnenmuur varieerde van 3,3 tot 3,6 meter. De tussenruimte tussen beide muren was ongeveer 3,5 meter. De dikte van de muren was echter niet evenredig aan hun innerlijke sterkte. De tichelstenen waren niet gebakken, maar in de zon gedroogd. Ook was er geen stro in verwerkt (vgl. Exodus 5 : 10).

Daar twee, soms drie lagen veldstenen van onge­lijke grootte, op een oneffen bodem neergelegd, als fundament moesten dienen, was tenslotte een ge­heel ontstaan, dat wel door dikte imponeerde maar voldoende samenhang miste en bovendien door zijn grote hoogte van ongeveer 20 meter gemakkelijk top­zwaar werd. Ten gevolge van gebrek aan ruimte binnen de muren waren er ook op de muren huizen gebouwd (de Jerichose hoer Rachab woonde op de muur, Joz. 2:15), waar­toe de ruimten tussen de beide muren overbrugd waren met timmerhout, tenzij de huizen gesteund werden door smalle dwarsmuren, die tevens dienst deden om de beide stadsmuren aan elkaar te verbinden.

De stad, die in de noordwestelijke hoek versterkt was door een toren, had slechts één poort (vgl. „de poort", Joz. 2 : 5—7), en wel aan den oostkant, dicht bij de bron.

De stad werd door Jozua ingenomen, nadat de muren waren ingestort. Met haar te verwoesten begon de verovering van Kanaän (Joz. 6). Het gebied werd aan de stam van Benjamin toegewezen.

Sommigen zien in de val van Jericho schaduwen van de toekomst: de twee verspieders symboliseren de toekomstige twee getuigen in het boek Openbaring. Rachab raadt hen dat zij zich drie dagen verbergen in het gebergte. In Opb 11:9 zijn de twee getuigen drie en een halve dag dood. De omgangen, gedurende zeven dagen, wijzen op de zeven jaren van Daniëls zeventigste jaarweek; er worden bazuinen geblazen, zoals ook in het boek Openbaring (bazuingerichten); de behouden Rachab staat voor de 144.000 getuigen uit Israël die gedurende de laatste jaarweek van Daniël bewaard worden.

Tell es-soeltan. Van de oudste nederzetting is een ruïneheuvel ("tell") overgebleven, genaamd Tell es-soeltan (of Tell es-Sulṭān). De heuvel beslaat een oppervlakte van ongeveer 4 hectare en is 21,5 meter hoog. De omtrek van die oude stad was ongeveer 600 meter. De gehele stad met zijn geduchte muren was niet groter dan ruim twee hectaren, zodat men met de ruimte moest woe­keren. Een plechtige omgang rond de stad zou ongeveer een half uur duren. De straatjes van de stad waren zeer nauw. In de heuvel met puin van het oude Jericho zijn in 1952 n.C. zijn de oudste bouwstenen ter wereld gevonden. Het zijn leemblokken. Het zijn de eerste door mensen gemaakte stenen die tot nog toe (anno 2015) zijn ontdekt.

Tell es-soeltan

Oude foto van de ruïne van Jericho. De ruïneheuvel, teil es-soeltan genaamd, ligt in een vruchtbare omgeving. Daar lag het oude Jericho uit de tijd van Jozua. Hier zijn opgravingen gehouden, die de oude muren, waarvan Jozua 6 spreekt, aan het licht hebben gebracht. De huizen van Kanaänieten en later, na de herbouw, van Israëlieten, liggen binnen die muren. De foto brengt een gedeelte van de opgravingen in beeld. Zij vertoont de Israëlitische huizen, gezien van uit het zui­den. De kamers zijn klein, de muren van de huizen grotendeels verwoest.

Herbouwd. Ofschoon de veroveraar Jozua een plechtige vloek had uitgesproken over de herbouw van deze vesting, was zij reeds ten tijde van de Richters weer hersteld, maar niet geheel op dezelfde plaats waar de oude stad gestaan had.

Rest van een muur van Jericho

Ten tijde van David was zij bewoond (2 Sam. 10 ; 5.). Een tijd lang was zij afhankelijk van Eglon. Efraïmieten zich in haar gevestigd te hebben, toen de burgeroorlog bijna alle Benjaminieten verdelgd had. Hieruit is het evenzeer te verklaren, dat Jericho zich bij de scheuring van het rijk aan de zijde van de tien stammen schaarde.

Achab wilde de stad versterken en droeg deze last aan Hiël op. De onvoorzichtige gehoorzaamde en verloor zijn zonen Abiram en Segub door de dood, als gevolg van Jozua’s vloek.

Hier stichtte of herstelde Elia een profetenschool. Uit de zo gunstig gelegene plaats zou de godsdienstige werking en invloed van de school zich verder uitstrekken (2 Kon. 2:4-7, 15-18).

Vermoedelijk door Uzzia aan het rijk van de twee stammen onderworpen, bleef zij tot aan het einde van Juda’s volksbestaan aan dit rijk behoren, en wordt na de ballingschap nog enkele malen vermeld.

Aanvankelijk schijnen haar vroegere bewoners of hun nakomelingen zich niet bijzonder om haar herbouw bekommerd te hebben, daar zij aan het herstel van Jeruzalems muren werkzaam waren. Maar weldra vinden wij hen in hun voorvaderlijke bezitting terug en niet lange tijd daarna was zij zelfs de tweede stad van het Joodse land geworden.

Daar zij ook nu door haar ligging de sleutel van Judea mocht heten, werd zij voortdurend, het meest door Herodes de Grote, versterkt en zeer verfraaid.

Weg naar Jeruzalem. Naar Jeruzalem liep toen een drukke weg. De aanzienlijke handel te Jericho, vooral in balsem gedreven, was oorzaak, dat in latere tijden een tolkantoor (tolhuis) aldaar gevestigd werd.

De weg liep door verlaten bergen en was berucht om haar onveiligheid.

Lu 10:30  Jezus hernam en zei: Een mens daalde af van Jeruzalem naar Jericho en viel in handen van rovers, die hem zowel uitkleedden als slagen gaven, en weggingen, terwijl zij hem half dood lieten liggen. (Telos)

De weg van Jericho naar Jeruzalem is zeer zwaar. Allereerst voert hij door de diepe kloof, die nu Wadi el-Kelt heet. Daarna stuit men op de bergpas van Adummim, welke nu bekend staat als de talcat ed-damm en zijn naam nog steeds dankt aan de rode kalkrotsen, die zich daar bevinden. Vervol­gens moet men de hoogte beklimmen, die naar de voet van de Olijfberg voert.

Johannes de Doper, Jezus, Bartimeüs Zacheüs. In Jericho's omstreken predikte Johannes de Doper en leerde de Heer Jezus. Zijn reis naar de stad en zijn verblijf aldaar werd door de genezing van de blind Bartimeüs en de bekering van de oppertollenaar Zacheüs onvergetelijk gemaakt.

Mr 10:46  En zij kwamen in Jericho; en toen Hij Jericho uitging met zijn discipelen en een aanzienlijke menigte, zat de zoon van Timeus, Bartimeus, een blinde bedelaar, langs de weg. Mr 10:47 En toen hij had gehoord dat het Jezus de Nazarener was, begon hij de woorden te roepen: Zoon van David, Jezus, erbarm U over mij! Mr 10:48 En velen waarschuwden hem dat hij zou zwijgen; hij riep echter des te meer: Zoon van David, erbarm U over mij! Mr 10:49 En Jezus bleef staan en zei: Roept hem; en zij riepen de blinde en zeiden tot hem: Heb goede moed, sta op, Hij roept u. Mr 10:50 Hij nu wierp zijn kleed af, sprong op en kwam bij Jezus. Mr 10:51 En Jezus antwoordde hem en zei: Wat wilt u dat Ik u doe? De blinde nu zei tot Hem: Rabboeni, dat ik weer kan zien. Mr 10:52 En Jezus zei tot hem: Ga heen, uw geloof heeft u behouden. En terstond kon hij weer zien, en hij volgde Hem op de weg. (Telos)

Huidige Jericho. Het huidige dorp Jericho ligt niet geheel op dezelfde plaats waar de stad lag. De vlakte is nog altijd vruchtbaar. De palmenrijkdom is echter verdwenen. Het is er zeer warm.

Circa 1865 was Jericho een klein dorp met armoedige hutten en telde nauwelijks 200 inwoners. In 2007 had de stad 18.346 inwoners.

Zij ligt op de Westoever, in betwist gebied, en wordt bestuurd (anno 2022) door de Palestijnse Autoriteit.

Het huidige Jericho

Meer informatie

De Verkenners 20: Jericho OT. Youtube.com: De Verkenners, 23 juni 2022. Martha Groothedde vertelt iets over Jericho in het Oude Testament. Duur: 5 min. 55 sec.

De Verkenners 9: Jericho NT. Youtube.com: De Verkenners, 8 april 2022. Martha Groothedde vertelt iets over Jericho in het Nieuwe Testament. Duur: 4 min. 59 sec.

Bronnen

P.J. Gouda Quint, Woordenboek des Bijbels, inzonderheid ten gebruike bij de Statenvertaling. Haarlem: De erven F. Bohn, 1866. Tekst van het lemma 'Jericho' is op 22 aug. 2014 verwerkt.

Jericho, Wikipedia.nl, geraadpleegd 22 aug. 2014.

Griechisch-Deutsch Strongs Lexikon, onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia.

S.J. van Ronkel, Woordenboek der eigennamen, naar hunne eerste spelling en oorspronkelijke uitspraak met eene korte beschrijving de personen, landen en plaatsen, in het Oude Testament voorkomende, en voor het grootste gedeelte ook etymologisch behandeld. (Groningen: M. Smit, 1835) s.v. Jericho. Hieruit is op 20 en 21 okt. 2020 tekst genomen en onder wijziging verwerkt. Van Ronkel was hoofdonderwijzer aan een Joodse school en beëdigd vertaler.

A. Noordtzij, Joh. de Groot, Des Heeren heirscharen. Premieboek bij de N.C.R.V.-kalender 1938. Tekst van blz. 8 is onder wijziging verwerkt op 22 okt. 2020.