Mattheüs 28
Mattheüs 28, een hoofdstuk van het Evangelie naar Mattheüs, wordt hieronder samengevat en/of een of meer passages ervan worden becommentarieerd.
| Hoofdstukken die zijn samengevat en/of passages ervan becommentarieerd: ■ Mattheüs: 1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · 7 · 8 · 9 · 10 · 11 · 12 · 13 · 14 · 15 · 16 · 17 · 18 · 19 · 20 · 21 · 22 · 23 · 24 · 25 · 26 · 27 · 28 |
Samenvatting
1-7 Een engel wentelt de grafsteen weg en boodschapt de twee Maria’s de opstanding van de Heer. 8-10 Onderweg om de discipelen te berichten ontmoeten de vrouwen hun opgestane Heer. 11-15 De overpriesters en de oudsten spreken met de gevluchte wacht desinformatie af over de gebeurtenis bij het graf. 16-20 Weerzien in Galilea en de zendingsopdracht.
1
1 Laat op de sabbat nu, tegen het aanbreken van de eerste dag van de week, kwam Maria Magdalena en de andere Maria om het graf te bezien. (Telos)
Laat op de sabbat nu, tegen het aanbreken van de eerste dag van de week. Omdat naar joodse orde een nieuwe dag de avond tevoren begint, kan deze tijdsaanduiding betekenen dat de vrouwen in de nacht van zaterdag op zondag naar het graf gingen. Omdat het woord dat met ‘aanbreken’ vertaald is letterlijk betekent ‘oplichten’, is het het waarschijnlijkst, dat de gang van de vrouwen naar het graf op de vroege zondagmorgen - bij het doorbreken van het licht - plaatsvond.[1]
De andere Maria. De moeder van Jakobus en Jozef, de vrouw van Klopas (→ Maria van Klopas). Zie 27:55, 61.
Om het graf te bezien. Zij hadden ook toegekeken bij de graflegging van Jezus door Jozef van Arimathéa.
Mt 27:59 En Jozef nam het lichaam, wikkelde het in een rein stuk linnen Mt 27:60 en legde het in zijn nieuwe graf, dat hij in de rots had uitgehouwen; en na een grote steen voor de ingang van het graf gewenteld te hebben ging hij weg. Mt 27:61 Nu waren daar Maria Magdalena en de andere Maria, gezeten tegenover het graf. (Telos)
2
2 En zie, er kwam een grote aardbeving, want een engel van de Heer daalde neer uit de hemel, trad toe en wentelde de steen af en ging daarop zitten. (Telos)
Er kwam een grote aardbeving. Ten teken dat er iets belangrijks is gebeurd, waarin God de hand heeft. Ook toen Jezus stierf was er een aardbeving:
Mt 27:51 En zie, het voorhangsel van het tempelhuis scheurde van boven naar beneden in tweeen; en de aarde beefde en de rotsen scheurden. (Telos)
Wentelde de steen af. Dit was "een grote steen" (27:60), die waarschijnlijk door een groep mannen gewenteld is. Wat een enkel mens niet vermag, daartoe is een engel met gemak in staat. Engelen - onze hemelvrienden - zijn 'krachtige helden'.
Ps 103:20 Looft den HEERE, Zijn engelen! gij krachtige helden, die Zijn woord doet, gehoorzamende de stem Zijns woords. (SV)
Ging daarop zitten. Alsof hij daarmee wilde zeggen: daar is rust, want de Heiland der wereld heeft Zijn werk volbracht en is nu opgewekt.
4
4 Uit bangheid voor hem nu beefden de wachters en werden als doden. (Telos)
Uit bangheid voor hem. De engel heeft dat gemerkt, zo blijkt in vers 5 uit zijn antwoord aan de vrouwen.
Werden als doden. Vergelijk de reactie van Johannes op de verschijning van Jezus:
Opb 1:17 En toen ik Hem zag, viel ik als dood aan zijn voeten; en Hij legde zijn rechterhand op mij en zei: Vrees niet, Ik ben de eerste en de laatste, (Telos)
5
5 De engel antwoordde echter en zei tot de vrouwen: Weest ú niet bang, want ik weet dat u Jezus, de gekruisigde zoekt. (Telos)
Weest ú niet bang. Anders dan de soldaten van de wacht (vs. 4). Zie ook vzn. 8 en 10.
Vergelijk het verschil in droefheid tussen gelovigen en hen die geen hoop.
1Th 4:13 Maar wij willen niet dat u onwetend bent, broeders, wat betreft hen die ontslapen, opdat u niet bedroefd bent, zoals ook de overigen die geen hoop hebben. (Telos)
7
7 En gaat vlug heen en zegt zijn discipelen: Hij is opgewekt <van de doden>, en zie, Hij gaat u voor naar Galilea; daar zult u Hem zien. Zie, ik heb het u gezegd. (Telos)
Vlug. Dat gaan ze doen (vs. 8).
8
8 En zij gingen vlug weg van het graf, met vrees en grote blijdschap, en liepen snel om het zijn discipelen te berichten. (Telos)
Vlug. Zie vs. 7. en 'snel' in het onderhavige vers.
Met vrees. Ondanks de woorden van de engel, "weest u niet bang" (5).
10
10 Toen zei Jezus tot hen: Weest niet bang; gaat heen, bericht mijn broeders dat zij moeten weggaan naar Galilea, en daar zullen zij Mij zien. (Telos)
Weest niet bang. Zie vzn. 5, 8.
Mijn broeders. Niet 'mijn discipelen' (vgl. de woorden van de engel in vs. 7).
Joh 20:17 Jezus zei tot haar: Raak Mij niet aan, want Ik ben nog niet opgevaren naar mijn Vader; maar ga heen naar mijn broeders en zeg hun: Ik vaar op naar mijn Vader en uw Vader en naar mijn God en uw God. (Telos)
16
16 De elf discipelen nu gingen naar Galilea, naar de berg waar Jezus hen had ontboden. (Telos)
De berg. Misschien de berg waarop hij de zogeheten bergrede gehouden heeft. Anderen denken aan de berg Tabor.
20
Mt 28:20 En zie, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding van de eeuw. (Telos)
Ik ben met u alle dagen tot aan. Zolang wij hier op aarde zijn en Hij nog niet uit de hemel is neergedaald om ons tot Zich te nemen (Joh. 14), is de Heer met ons.
Tot aan. Of 'tot'. Grieks: εως, heoos.
Voleinding. Het Griekse woord is συντέλεια, sunteleia. Het wordt 6x gebruikt in het Nieuwe Testament. De overige 5x in de volgende verzen:
Mt 13:39 de dolik zijn de zonen van de boze, de vijand die het gezaaid heeft, is de duivel, de oogst is de voleinding van de eeuw, en de maaiers zijn engelen. Mt 13:40 Zoals dan de dolik verzameld en met vuur verbrand wordt, zo zal het zijn in de voleinding van deze eeuw. (Telos)
De Statenvertaling heeft hier 'voleinding der wereld' en 'voleinding dezer wereld'.
Mt 13:49 Zo zal het zijn in de voleinding van de eeuw: de engelen zullen uitgaan en de bozen uit het midden van de rechtvaardigen afscheiden (Telos)
De Statenvertaling heeft te dezer plaats 'voleinding der eeuwen'. Het meervoud is vreemd, omdat aioon in het enkelvoud staat. De Herziene Statenvertaling heeft 'voleinding van de wereld', waarmee aan het enkelvoud wordt rechtgedaan.
Mt 13:49 Zo zal het bij de voleinding van de wereld zijn: de engelen zullen uitgaan en de slechten uit het midden van de rechtvaardigen afzonderen, (HSV)
Mt 24:3 Toen Hij nu op de Olijfberg zat, kwamen de discipelen afzonderlijk naar Hem toe en zeiden: Zeg ons, wanneer zullen deze dingen zijn, en wat is het teken van uw komst en van de voleinding van de eeuw? (Telos)
Statenvertaling: 'voleinding der wereld'.
Heb 9:26 anders had Hij van de grondlegging van de wereld af dikwijls moeten lijden. Maar nu is Hij eenmaal in de voleinding van de eeuwen geopenbaard om de zonde af te schaffen door het slachtoffer van Zichzelf. (Telos)
Statenvertaling: 'Voleinding der eeuwen'. Ook de Herziene Statenvertaling heeft dit.
Eeuw. Gr. aioon. Over de betekenissen van dit woord, zie Aioon. De meeste vertalingen, waaronder de Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling, hebben in vs. 28 'wereld'. Verscheidene vertalingen echter hebben een tijdsperiode:
- 'eeuw': Telos, N. de Jonge
- 'tijd': Het Boek
- 'tijd van de wereld': Basisbijbel
- 'age' (Engels): Darby, Diaglot, NET Bible, Weymouth New Testament, Young's Literal Translation, NIV, ESV, NLT, NKJV
- 'Zeitalter' (Duits): Elberfelder Bibel
- 'Weltzeit' (Duits): Albrecht, Bengel, Revidierte Schlachter Bibel (1951).
- 'Zeit' (Duits): Neue Evangelistische Übersetzung
- 'temps' (Frans): Bible Annotée
Het woord 'eeuw' in de Telos-vertaling van vs. 20 betekent niet een periode van 100 jaar, maar, volgens de vertalers, "een tijdvak met bepaalde geestelijke, morele kenmerken"[2]. Ook in de Telos-vertaling wordt aioon soms door 'wereld' vertaald (Hebr. 1:2; 11:3).
Het woord 'voleinding' of 'voltooiing' (dit woord in de vertaling NBV2004) doet, gezien de verzen waarin het gebruikt wordt, meer denken aan een periode die door God beëindigd wordt, dan aan een wereld die door God voltooid worden. Op welke gronden?
1. Ten eerste, de uitdrukking van 'voleinding van de aioon (eeuw/wereld)' komt vaker voor in het Nieuwe Testament, te weten 6x, waarvan liefst 5x in het evangelie naar Mattheüs. De Telos-vertaling heeft in Mattheüs 5x 'voleinding van de eeuw'. De Statenvertaling heeft 4x 'voleinding der wereld' en 1x 'voleinding der eeuwen' (Matth. 13:49). Zie hierboven bij 'voleinding'.
Drie keer komt 'voleinding van de aioon' bij Mattheüs voor in gelijkenissen die spreken van een graanoogst en het binnenhalen van een gehele visvangst. Die oogst of dat binnenhalen vindt plaats na het zaaien resp. vissen, dus na een zekere tijd. Die tijd eindigt met de oogst of vangst. Die tijd is niet de zee, waaruit het sleepnet met vis getrokken wordt. De zee wordt niet voltooid of voleindigd. Die tijd is niet het korenveld. Het korenveld wordt niet voltooid of voleindigd. Die tijd is niet de wereld, maar een voor ons mensen onbepaalde periode van de menselijke wereldgeschiedenis. Dus niet de wereld wordt voleindigd of voltooid, maar een tijd die deze wereld doormaakt. En gedurende deze tijd, tot aan het einde ervan, is de Heer naar Zijn belofte met de zijnen.
2. Ten tweede, de gedachte dat de wereld voleindigd of voltooid wordt bij de oogst is vreemd. De wereld werd voltooid bij de schepping. God zag toen alles aan en het was goed, het was af. Maar toen kwam de zonde. En sindsdien is de wereld in verval, is vergankelijk en zal tenslotte voorbijgaan. De huidige wereld zal tenslotte brandend vergaan om plaats te maken voor een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Dan wordt de wereld niet voltooid, of voleindigd, of compleet gemaakt, maar afgebrand.
Ziedaar twee gronden om 'eeuw' te verkiezen als vertaling van 'aioon' in ons vers 28. Taalkundig gezien zijn beide vertalingen 'eeuw' en 'wereld' mogelijk. Ook de Statenvertaling kiest, zij het slechts 2x, voor eeuw(en) als vertaling van aioon (enkelvoud of meervoud) in combinatie met 'voleinding', te weten in Matt. 13:49 en Hebr. 9:26.
Heeft de Engelse King James Bijbel nog 'world' (wereld), de New King James version heeft 'age' (eeuw). De Nederlandse theoloog Gijs van den Brink vertaalt in zijn Engelstalige commentaar op het Mattheüsevangelie 'aioonos' in ons vers door 'eeuw' (Eng. age) en verklaart: "Jezus bedoelt de periode vanaf Zijn opstanding tot het einde van de huidige wereld, met de komst van de Zoon des mensen in heerlijkheid. (vgl. Mt 13:39 24:3)"[3]
Muziekvideo (verzen 18-20)
Simon Khorolskiy – Великое поручен. Youtube.com: Simon Khorolskiy, 17 jan. 2019. Duur: 3 min. 6 sec. Russisch-talig lied van de verzen 18-20. Nederlandse ondertiteling beschikbaar.
Voetnoten
- ↑ Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting): met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden (Kampen: Bos, 1893-1901). Enige tekst van het commentaar is onder wijziging verwerkt op 23 sept. 2023.
- ↑ Woordenlijst van de Telos-vertaling, s.v. Eeuw, wereld.
- ↑ "Jesus means the period from His resurrection until the end of the present world, with the coming of the Son of man in glory. (cf. Mt 13:39 24:3 )"