Most

Uit Christipedia

Most is in de Schrift druivensap dat ongegist is of nog in gisting verkeert. Van most wordt wijn gemaakt.

In de tegenwoordige wijnmakerij wordt het woord 'most' gebezigd voor het sap dat ontstaat uit het persen van de druiven. Most is altijd zoet. De most (druivensap) wordt wijn door vergisting: de natuurlijke invloed van gist, waardoor suikers worden omgezet in alcohol. De vaste delen, zoals schillen, takjes en pitten, geven hun smaak- en kleurstoffen aan de most. Tijdens de vergisting wordt het suiker in de most omgezet in koolzuur en alcohol. Hoeveel suiker de most bevat, bepaalt hoe hoog het alcoholpercentage van de wijn kan worden.

De wijnmakerij kan verhinderd worden, zodat de wijnmaker niet verder komt dan most:

Mic 6:15 Gij zult zaaien, maar niet maaien; gij zult olijven treden, maar u met olie niet zalven, en most, maar geen wijn drinken.

Most is in de Bijbel niet noodzakelijk geperst druivensap. Most kan nog in de druiven voorkomen.

Jes 65:8  Alzo zegt de HEERE: Gelijk wanneer men most in een bos druiven vindt, men zegt: Verderf ze niet, want er is een zegen in; alzo zal Ik het om Mijner knechten wil doen, dat Ik hen niet allen verderve.

Water is een groot goed in Israël. Zonder water groeit de wijnstok niet en komen er geen druiven en geen most:

De 11:14 Zo zal Ik den regen uws lands geven te zijner tijd, vroegen regen en spaden regen, opdat gij uw koren, en uw most, en uw olie inzamelt.
Most is een aardse zegen en gave van God. De eerste maal dat most in de Schrift genoemd wordt is in Gen. 27:28
Ge 27:28 Zo geve u dan God van den dauw des hemels, en de vettigheid der aarde, en menigte van tarwe en most.(SV)
De most is van God, het is Zijn most die Hij aan de mensen geeft.
Hos 2:8 (2-7) Zij bekent toch niet, dat Ik haar het koren, en den most, en de olie gegeven heb, en haar het zilver en goud vermenigvuldigd heb, [dat] zij tot den Baäl gebruikt hebben. Hos 2:9 (2-8) Daarom zal Ik wederkomen, en Mijn koren wegnemen op zijn tijd, en Mijn most op zijn gezetten tijd; en Ik zal wegrukken Mijn wol en Mijn vlas, [dienende] om haar naaktheid te bedekken. (SV)

Most behoorde met de olie en het koren tot de gewenste vruchten van het land:

Nu 18:12 Al het beste van de olie, en al het beste van de most, en van koren, hun eerstelingen, die zij den HEERE zullen geven, u heb Ik ze gegeven.
De 7:13 En Hij zal u liefhebben, en zal u zegenen, en u doen vermenigvuldigen; en Hij zal zegenen de vrucht uws buiks, en de vrucht uws lands, uw koren, en uw most, en uw olie, de voortzetting uwer koeien, en de kudden van uw klein vee, in het land, dat Hij aan uw vaderen gezworen heeft u te geven.

De druivenoogst en de most kan verdrogen.

Joe 1:10 Het veld is verwoest, het land treurt; want het koren is verwoest, de most is verdroogd, de olie is flauw.

De eerstelingen van de most waren voor de priesters, de zonen van Aäron. God zei tot hem:

Nu 18:12 Al het beste van de olie, en al het beste van de most, en van koren, hun eerstelingen, die zij den HEERE zullen geven, u heb Ik ze gegeven.

Tot de gave der eerstelingen van de most moest soms aangespoord worden:

2Kr 31:4 En hij zeide tot het volk, tot de inwoners van Jeruzalem, dat zij het deel der priesteren en Levieten geven zouden, opdat zij versterkt mochten worden in de wet des HEEREN. 2Kr 31:5 Toen nu dat woord uitbrak, brachten de kinderen Israels vele eerstelingen van koren, most, en olie, en honig, en van al de inkomsten des velds; ook brachten zij de tienden van alles in met menigte.
Ne 10:37 En dat wij de eerstelingen onzes deegs, en onze hefofferen, en de vrucht aller bomen, most en olie, zouden brengen tot de priesteren, in de kameren van het huis onzes Gods, en de tienden onzes lands tot de Levieten; en dat dezelfde Levieten de tienden zouden hebben in alle steden onzer landbouwerij;

Most werd bewaard onder meer in de tempelkamers:

Ne 10:38 En dat er een priester, een zoon van Aaron, bij de Levieten zou zijn, als de Levieten de tienden ontvangen; en dat de Levieten de tienden zouden opbrengen ten huize onzes Gods, in de kameren van het schathuis. Ne 10:39 Want de kinderen Israels en de kinderen van Levi moeten hefoffer van koren, most en olie in die kameren brengen, omdat aldaar de vaten des heiligdoms zijn, en de priesteren, die dienen, en de poortiers, en de zangers; dat wij alzo het huis onzes Gods niet zouden verlaten.
Ne 13:5 En hij had hem een grote kamer gemaakt, alwaar zij te voren henenleiden het spijsoffer, den wierook en de vaten, en de tienden van koren, van most en van olie, die bevolen waren voor de Levieten, en de zangers, en de poortiers, mitsgaders het hefoffer der priesteren.

Most werd ook bewaard in koninklijke schathuizen. Koning Hizkia maakt schathuizen om er onder meer most in te bewaren.

2Kr 32:27 Jehizkia nu had zeer veel rijkdom en eer; en hij maakte zich schatkameren voor zilver en voor goud, en voor kostelijk gesteente, en voor specerijen, en voor schilden, en voor alle begeerlijk gereedschap; 2Kr 32:28 Ook schathuizen voor de inkomsten van koren, en most, en olie; en stallen voor allerlei beesten, en kooien voor de kudden.

Niet alleen in Israël, ook daarbuiten, zoals in Assyrië, was most. De Assyrier Rabsaké probeerde de inwoners van Jeruzalem tot overgave te bewegen door onder meer te wijzen op de most in het Assyrische rijk:

2Kon 18:32 Totdat ik kom, en u haal in een land, als ulieder land, een land van koren en van most, een land van brood en van wijngaarden, een land van olijven, van olie en van honig; zo zult gij leven en niet sterven; en hoort niet naar Hizkia, want hij hitst u op, zeggende: De HEERE zal ons redden.

Most kan door gisting alcohol bevatten en bij overmatig gebruik het verstand benevelen:

Hos 4:11 Hoererij, en wijn, en most neemt het hart weg.