Olijfberg

Uit Christipedia

De Olijfberg is een heuvelrug bij Jeruzalem, ten oosten van deze heilige stad. Aan de voet van de Olijfberg ligt de hof Gethsémané. Van deze berg voer de Heer Jezus Christus ten hemel en op deze berg zal Hij eens weer neerdalen.

Naam

De heuvelrug ontleent zijn naam aan de olijfbomen, waarmee hij voornamelijk aan de westelijke helling beplant was; deze bomen zijn echter tot op enkele na verdwenen. In het Engels heet de berg: Mount of Olives. Bij de Arabieren is de naam: Dschebel et Tur.

Ligging

De Olijfberg strekt zich uit van de oostzijde der stad, van deze door het dal Kidron gescheiden, een goed uur gaans van het noorden naar het zuiden.

Jeruzalem en de Olijfberg.

Hoogten

Toppen. De Olijfberg bestaat uit 3 toppen[1]. De zuidelijke top wordt door de Christenen de berg der ergernis (berg Masheth, 2 Kon. 23: 13) genoemd, daar Salomo hier aan de Kamos, de afgod der Moabieten en aan Moloch, de gruwel der Ammonieten, zou geofferd hebben (1 Kon. 11:7). Aan zijn westelijke voet van de Olijfberg ligt Siloah.

De noordelijke spits heet de Galileaberg, omdat hier de leerlingen van de Heer bij de hemelvaart door de twee mannen in witte klederen als „mannen uit Galilea" zijn toegesproken geworden (Hand. 1:10, 11). Vroeger stand hier ook een toren, die de naam droeg viri Gahlei, d. i. Galileese mannen.

De middelste spits, ongeveer 300 schreden van de noordelijke verwijderd, is volgens de overlevering de plaats van waar Jezus zou zijn ten hemel gevaren; maar volgens Luc. 24: 30 voer Christus nabij Bethanië ten hemel, dat aan de oostelijke voet van de Olijfberg lag, waarmee Lukas (Hand. 1: 12 „de discipelen keerden terug naar Jeruzalem van de berg, die genoemd wordt de Olijfberg") niet zeggen wil, dat de hemelvaart op de top van de berg heeft plaatsgehad. Op de spits van de middelste top staat naast een islamitische moskee, de zogenaamde Hemelvaartskerk, ook het Latijnse klooster genoemd, die haar grondlegging aan de Romeinse keizerin Helena zou hebben te danken en door alle pelgrims wordt bezocht, om zich de laatste voetstappen van de Heer te laten aanwijzen, die daar in de grond gedrukt zouden staan.

Hoogte

De Olijfberg bestaat, gelijk het Westjordaanland in het algemeen, uit Jurakalksteen en is de hoogste onder de daar liggende bergen. De bergketen bereikt een hoogte van 827 meter, waarvan de eigenlijke Olijfberg met de Hemelvaartskoepel 809 meter hoog reikt en daarmee 120 meter boven het Kidrondal en ongeveer 65 meter boven de Tempelberg uitsteekt[2]. De berg is dus hoger dan de stad Jeruzalem.

Uitzicht

Op het dak van de Hemelvaartskerk heeft men het meest verheven standpunt voor een blik over de stad en haar omgeving. Het uitzicht dat men hier geniet is verrukkelijk.

Naar het oosten glijdt het oog van de ene diepte tot naar de andere tot aan de Dode zee, welker waterspiegel men bijna in zijn gehele omtrek van het noorden tot het zuiden zien kan, en tot in het Jordaandal, waarin men de groene streep van de oever tot aan de berg Quarantana vervolgen kan. Aan de andere zijde verrijzen de dorre oevers van de Dode zee, en de Arabische bergketen tot aan Dschebel Oscha in het noorden.

In de onmiddellijke nabijheid tegen het zuidoosten kan het oog de kloof zien van het dal Kidron tot aan het Sabbatklooster en de Dode zee, terwijl voor deze de berg Engedi en de Frankenberg zich verheft.

Naar het noorden zien wij, de weg naar Nablus en Damaskus volgend, over de meer uitgebreide en meer open vlakte tot aan de bergen van Samaria in de streek van Bethel; ten noord-westen wordt de horizon begrensd door de toren van de ouden Mizpa, het vaderland van de profeet Samuël.

Naar het zuiden ziende aanschouwt men de hoogten van het Griekse klooster Elias, daarachter de hoogten van Bethlehem en nog verder de Bergen van Hebron.

Naar het westen heen ziend aanschouwt men de stad Jeruzalem, in haar hele breedte en in haar hele omvang, als in vogelperspectief; dicht achter haar is de horizon begrensd door de bergrug van de Gihon.

Hellingen

De oostelijke helling van de berg is niet zo hoog en steil als de westelijke. Honderd schreden naar omlaag, aan de oostzijde, wordt de plaats aangewezen waar Bethfage lag; meer benedenwaarts komt men te Bethanië.

Aan de zuidzijde heeft men van af de hoogte van de berg 600 tot 700 schreden tot aan de brug over de Kidron en van daar af, ongeveer 5 minuten gaans tot aan de Stefanuspoort.

Aan de westelijke helling is de berg met gras en enige ooftboomen bedekt. Aan de voet van de westelijke helling ligt Gethsémané; over de middelste top leidt de weg van Jeruzalem naar Jericho.

Gebeurtenissen

In het OT wordt tweemaal uitdrukkelijk van de Olijfberg gesproken: In 2 Sam. 15: 30,  waar David op zijn vlucht voor Absalom wenend naar de Olijfberg gaat, en in de profetie van Zacharia 14: 4.

David boog zich op een zekere plek bovenop de Olijfberg voor God neer.

2Sa 15:32  En het geschiedde, als David tot op de hoogte kwam, dat hij aldaar God aanbad; ziet, toen ontmoette hem Husai, de Archiet, hebbende zijn rok gescheurd, en aarde op zijn hoofd. (SV)

De Naardense vertaling heeft "waar hij zich zal neerwerpen voor God". Uit de grondtekst is af te leiden dat op de top van de Olijfberg een hoogte was, waarop men offerde en God aanbad. Luther vertaalde "da man Gott pflegte an zu beten". Obbink heeft "waar men God placht te vereren". De Herziene Statenvertaling heeft "waar men zich voor God neerbuigt". De NBG51-vertaling heeft "waar men zich voor God pleegt neer te buigen" (NBG51). De NBV2004 heeft kortweg "gebedsplaats"

Zulke hoogten werden er in Israël vele gevonden. Na de tempelbouw werd het offeren op de hoogten tot zonde gerekend.[3]

John Gill[4] vermoedt dat David aldaar de korte Psalm 3 heeft gedicht, dat begint met de woorden: "Een psalm van David, toen hij vluchtte voor het aangezicht van zijn zoon Absalom" en eindigt met "Het heil is des HEEREN; Uw zegen is over Uw volk. Sela."

Veel later zou de heerlijkheid des Heren van de tempel uitgegaan naar het oosten en zich neerzetten „op de berg, die ten het oosten der stad ligt" (Ezech. 11: 23) — een verwijzing naar de Olijfberg; gelijk ook David, de afschaduwing van de hemelse koning, bij zijn vlucht naar het oosten over de Olijfberg was gegaan, en Jezus zelf bij zijn laatste heengaan uit de tempel, waar hij de verwoesting van het heiligdom had aangekondigd, naar de Olijfberg zich begaf (Matth. 23: 38, 39, vgl. 24:3).

De Olijfberg wordt in het Nieuwe Testament vaak genoemd. Jezus ging, als Hij in Jeruzalem was, meermalen op de Olijfberg, om daar te overnachten (Joh. 8:1-2; Luk. 21:37). Hij was op de Olijfberg gezeten met de blik op Jeruzalem en de tempel, toen Hij zijn leerlingen over zijn toekomst onderrichtte (Matth. 24: 3; Mark. 13: 3). Op zijn laatste reis naar Jeruzalem kwam Hij van Jericho naar Bethfage aan de Olijfberg, en het volk geleidde Hem in triomf de Olijfberg af naar Jeruzalem (Matth. 21: 1; Mark. 11: 1; Luk. 19: 29, 37). Op een terras aan de westelijke helling is de plaats, waar Hij over Jeruzalem weende (Luk. 19: 41). Op de Olijfberg, in de hof van Gethsemané, heeft Jezus zich neergeworpen, gesmeekt en angsten uitgestaan met het oog op het verschrikkelijke kruislijden dat Hem wachtte. Op de Olijfberg werd hij gearresteerd en weggevoerd. Van de Olijfberg steeg hij, de verrezen Heer, overwinnaar van dood en graf, zegenend ten hemel. En op deze berg betuigden twee engelen dat hij op dezelfde wijze zou terugkomen.

De oostelijke voet van de Olijfberg wordt als de plaats van de hemelvaart genoemd.

Toekomst

In Zach. 14:4 schildert de profeet, hoe in het einde der tijden de Heer komt, om Jeruzalem, dat de Heidenen veroverd hebben en welks inwoners zij tot op de helft hebben weggevoerd, te redden en te verheerlijken. Vanaf het oosten komt de Heer ook weer ten gerichte over zijn vijanden en ten zegenrijke intocht in Jeruzalem; evenals David na de overwinning over Absalom en ook Jezus van af het oosten over de Olijfberg aldaar zijn intrede deed. Daarom heet het Zach. 14: 4: „en zijn voeten zullen te dien dage staan op de Olijf berg, die voor Jeruzalem ligt tegen het oosten" (vgl. Ezech. 43: 2).

In die tijd zal de Olijfberg zal “zich midden in tweeën verdelen, van het oosten tot het westen, zeer ver van elkaar".

Video


De Verkenners 2: De Olijfberg. Youtube.com: De Verkenners, 30 maart 2022. Verkenning van de Olijfberg met Albert Groothedde.

Meer informatie

Paul Conway, Arial Views of the Mount of Olives, Vimeo.com, 2011. De Olijfberg vanuit de lucht gezien. Speelduur 8 minuten, Engels gesproken.

Bronnen

Voor de eerste versie van dit artikel is tekst gebruikt uit: H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Tweede deel K – Z, s.v. Olijfberg. 's Gravenhage: M.J. Visser, 1872.

Voetnoten

  1. Anderen houden het op vier toppen.
  2. Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Olijfberg. Geraadpleegd op 20 jan. 2014. Enige tekst is hieraan ontleend.
  3. Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting) : met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op 2 Sam. 15:32. Enige tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 27 april 2020.
  4. John Gill's Expositor, commentaar bij 2 Sam. 15:32