Overlijden

Overlijden is, naar de oorspronkelijke betekenis van het woord, over-gaan, namelijk uit deze wereld naar een andere.

Dat heeft het voorgeslacht in Nederland zo gezien, en zo mogen wij het ook zien in het licht van de Schrift: overgaan uit deze wereld in een andere, oversteken naar een andere plaats.

Overgangen maken we allemaal mee. Bijvoorbeeld bij de geboorte. Uit de besloten leefruimte van de moederschoot zijn we overgegaan in de wereld daarbuiten.

In de natuur zien we ook overgangen. Bijvoorbeeld de overgang van water (vloeibare toestand) naar waterdamp (gastoestand). De overgang naar van zomer naar herfst, van herfst naar winter. De herfst spreekt van verval en vergankelijkheid. De winter spreekt van koude en doodsheid. Gelukkig is de winter niet het einde. De lente spreekt van een nieuw begin, nieuw leven. Die jaargetijden maken we allemaal mee. Ze hebben ons iets te zeggen over leven, dood en herleven, opstanding.

Aspecten van overlijden

Vanuit mijn ervaring met de confrontatie met het einde zijn er minstens vier aspecten van het proces van overlijden:

Het loslaten van het materiële. De dingen die je van God gekregen hebt, de aardse zegeningen verliezen hun betekenis. Ook moet je aan zien hoe het lichaam waar je al die tijd op vertrouwde word afgebroken. Hierover ontstaat al tijdens het leven rouw.
Achterlaten van je dierbaren. Loslaten van de verantwoordelijkheden die je hebt. Aanzien hoe mensen soms ontredderd zijn bij de gedachte van alleen achterblijven.
Het proces van dood gaan zelf is weinig aantrekkelijk. Wij hechten van nature aan het door God gegeven leven, en een zekere angst voor het dood gaan is ons aangeboren.
De verwachting wat er na de dood gebeurd. Diep in ons wezen ligt het besef dat wij zonder God een angstige toekomst hebben. De verwachting over wat er met je gebeurd en hoe bang je daar voor bent, of in welke mate je er naar uitziet hangt dan ook samen met hoe je verhoud met de almachtige.

Wanneer je een goede relatie hebt met je schepper kun je de vrees voor het hiernamaals volledig verliezen en er zelfs naar gaan uitzien. Toch is het goed om je te beseffen dat er meer is. Ook die andere drie aspecten zijn reel.

Ervaringsdeskundige