Postmodernisme
Postmodernisme is een stroming is de westerse filosofie uit het einde van de 20e eeuw, die wordt gekenmerkt door scepticisme, subjectivisme of relativisme; een algemeen wantrouwen jegens de menselijke rede; en gevoelige aandacht voor de rol van ideologie bij het doen gelden en behouden van politieke en economische macht[1]. Er was ook een trend van postmodernisme in de architectuur.
De Verlichting (18e eeuw) had het vertrouwen dat de menselijke rede objectieve, zekere kennis kon krijgen van de werkelijkheid en van het wezen der dingen. Tegen dit 'modernisme' verzetten de postmodernisten zich: doorgaans ontkennen of betwijfelen ze de mogelijkheid van een objectieve waarheid die voor iedereen geldt. Ze verwerpen de grote verhalen van het verleden (de christelijke wereld- en levensbeschouwing, het marxisme, het communisme of een andere omvattende beschouwing), en wijzen kunstmatig scherpe tegenstellingen af. Enkele vertegenwoordigers van de postmoderne geestesstroming zijn Foucault, Derrida, Lyotard en Rorty.[2]
Enkele punten van het postmodernisme:
Waarheid is subjectief. Er is geen objectieve waarheid (onafhankelijk van wat wij wel of niet geloven), we hebben allemaal onze eigen subjectieve waarheid: 'mijn waarheid' en 'jouw waarheid'. Mocht er een objectieve waarheid zijn, dan kunnen wij die niet kennen.
Sociaal construct. De wereld- of levensbeschouwing van een groep is een sociaal maaksel, een 'sociaal construct', niet een objectieve weergave van de werkelijkheid.
Twijfel. Twijfel is geen gebrek, maar een teken dat je op zoek, op reis bent.
Gevoel. De rede is geen betrouwbare weg tot objectieve waarheid. Luister naar je gevoel, volg je hart, om gelukkig te worden.
Tolerantie. Niemand heeft de waarheid in pacht. We moeten tolerant zijn ten opzichte van elkaars meningen; we moeten elkaars subjectieve waarheden dulden.
Beoordeling
Het vertrouwen de Verlichting op de menselijke rede was inderdaad overtrokken, maar de postmoderne reactie is eveneens ongezond.
Geestelijk gevaarlijk. Het postmodernisme is een gevaar voor de heiligen. Het maakt het makkelijker om te gaan twijfelen, van het geloof af te vallen en zogenaamd "op zoek te gaan naar jouw (eigen) waarheid".[3]
Zekerheid. Het is weliswaar goed om bescheiden te zijn, maar we mogen erop vertrouwen dat God ons tot de volle objectieve waarheid wil leiden. Naast bescheidenheid is er daarom plaats voor zekerheid, de zekerheid van het geloof, en mogen we het evangelie met stelligheid verkondigen. Ons geloof is gebaseerd op de Schrift, openbaring, verlichting en harde geschiedkundige feiten. We mogen en moeten dwalingen als 'vals' afwijzen.
Meer informatie
Postmodernism, op: Britannica.com.
Voetnoten
- ↑ Postmodernism, op: Britannica.com.
- ↑ Postmodernism, op: PhilosophyPages.com. Geraadpleegd op 22 juli 2024.
- ↑ Reactie op podcast "Kind van God" - Wat zegt de Bijbel over Geloofsafval? Youtube.com: Christelijke Apologeet, 24 mei 2024. Vanaf 36 min. 55 sec. Apologeet en psychiater Chris Verhagen stelt dat het postmodernisme afvalligheid begunstigt.