Rechtsstaat

Een rechtsstaat is vanuit rechtskundig opzicht een staatkundige éénheid, waarbinnen het gezag van de overheid gebonden is aan rechtsregels en waarin ieder afzonderlijk persoon alsmede alle daarin aanwezige gemeenschappen er op kunnen vertrouwen dat die rechtsregels van kracht zijn, door de overheid worden toegepast en nageleefd. Vanuit algemeen opzicht: een staat, waarbinnen het gezag van de overheid gebonden is aan rechtvaardige rechtsregels, en waarin ieder mens er op kan vertrouwen dat die rechtsregels van kracht zijn, door de overheid worden toegepast en nageleefd.

Het voornaamste verschil tussen de rechtskundige en algemene begripsomschrijving is, dat in de eerste het woord 'rechtvaardige' mist onmiddellijk vóór het woord 'rechtsregels'. Daardoor kan gesteld worden dat de rechtskundige uitleg beperkter is, zodat deze de mogelijkheid van onmenselijk optreden door de overheid toch nog onder het begrip 'rechtsstaat' doet vallen. Want naar de letter van de rechtskundige begripsomschrijving kan ook de meest harde machtsstaat (politiestaat), dus een staat waar niet het recht de macht regelt, maar de macht het recht, voldoen aan deze begripsomschrijving van rechtsstaat. Rechtvaardigheid dient immers altijd het uitgangspunt voor rechtsregels te zijn.

Gezien de al jarenlang (bijna) dagelijks in het nieuws komende schanddaden, ja zelfs misdrijven gepleegd door allerlei overheidspersonen en ambtenaren, het liegen en bedriegen, misleiden door ministers en staatssecretarissen, verzwijgen van feiten aan de volksvertegenwoordiging behoeft het geen betoog dat Nederland geen volmaakte rechtsstaat is. Immers, de rechtsregels zijn er wel, maar een aantal ambtenaren passen die alleen toe wanneer het hen uitkomt en leven die na, óók wanneer het hen uitkomt. Daarbij komt het gegeven dat de overheid vaak niet vervolgbaar is en waar wel, zij vaak vrij uit gaat.