Farao van de Uittocht: verschil tussen versies
k
→Sesosteris III?
k (Lemma, door Willem de Visser gestart, hernoemd en bewerkt.) |
|||
Regel 33:
Na de uittocht namen de Hyksos meer en meer de macht over. Een lange reeks van farao’s heeft zich regionaal nog weten te handhaven. Velen van hen niet langer dan gedurende enkele weken of maanden. Ze vormden de 13<sup>e</sup> dynastie. Iedere farao droeg weer meerdere namen. Voor zover bekend zijn er farao’s geweest die een zelfde naam droegen als een farao van de 12<sup>e</sup> dynastie. De periode van de 13<sup>e</sup> dynastie laat zich echter kenmerken als zijnde in opperste verwarring na een totale ineenstorting.
== Sesosteris III? ==▼
Volgens Joodse overlevering (volgens de Joodse schrijver Artapanus ca 150 v. Chr.) heette de farao van de onderdrukking Chenefres of Kha’neferre, een van de namen van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Senoeseret_III Sesosteris III], een farao van de 12e dynastie. ▼
== Ramses II? ==
Regel 105 ⟶ 108:
610 Ramses II (dezelfde als Necho II) wordt farao van Egypte van de 19<sup>e</sup>/26e dynastie.
608 Koning Josia van Juda wordt in een veldslag tegen farao Necho/Ramses II gedood (2 Koningen 23:29-30).
▲== Sesosteris III? ==
▲Volgens Joodse overlevering (volgens de Joodse schrijver Artapanus ca 150 v. Chr.) heette de farao van de onderdrukking Chenefres of Kha’neferre, een van de namen van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Senoeseret_III Sesosteris III], een farao van de 12e dynastie.
== Sobekhotep? ==
Regel 115:
* Volgens Manetho heette de farao Toetimaios of Doedimoes. Een van de namen van Amenemhat IV was Djed Hetepre Doedoemes, zijn zus heette Djed Neferre Doedoemes of Sobek Neferru.
* De Joodse overleveringen i.v.m. de uittocht (de Haggada) spreken over farao Malol of Merur. Een van de namen van Amenemhat IV was Maa-cheru-re.
== Amenhotep II? ==
Sommigen<ref name=":0">Als bijbels archeoloog Titus Kennedy, in: [https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=30m11s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 30 min. 11 sec. </ref> houden Amenhotep II (15 eeuw v.C.), de 7e farao van de 18e dynastie, voor de farao van de Uittocht. Gronden (indirect bewijsmateriaal):
1. De farao die leefde toen Mozes de Egyptenaar doodsloeg, was gestorven toen God Mozes riep, 40 jaar na diens vlucht naar Midian. <blockquote>''Ex 2:21 En Mozes bewilligde bij den man te wonen; en hij gaf Mozes zijn dochter Zippora; (...) Ex 2:23 En het geschiedde na vele dezer dagen, als de koning van Egypte gestorven was, dat de kinderen Israëls zuchtten en schreeuwden over den dienst; en hun gekrijt over hun dienst kwam op tot God. Ex 2:24 En God hoorde hun gekerm, en God gedacht aan Zijn verbond met Abraham, met Izak, en met Jakob. Ex 2:25 En God zag de kinderen Israëls aan, en God kende [hen].'' (SV)</blockquote>Als God Mozes riep ''kort nadat'' deze farao gestorven was, dan moet het een farao zijn geweest die minstens 40 jaren heeft geregeerd. Een van de weinige farao's die zo lang geregeerd hebben is de vader van Amenhotep II: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Thoetmosis_III Toetmosis III], die regeerde 1479-1425 v.C.<ref>Volgens archeoloog Titus Kennedy duurde zijn regering 54 jaren. Zie [https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=34m55s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Vanaf 34 min. 55 sec.</ref>
2. Het karakter van Amenhotep II komt overeen met dat van de Bijbelse farao van de Uittocht: arrogant, hardnekkig. Amenhotep noemde zichzelf de grootste farao ooit. Hij schreef zichzelf allerlei onwaarschijnlijke vermogens en daden toe<ref name=":0" />. Zo beweerde in staat te zijn geweest een pijl door een koperen doel te schieten met een dikte van één handpalm, en dat hij in zijn eentje zijn schip sneller en verder kon roeien dan tweehonderd leden van de marine het hunne konden roeien.
3. In het 9e jaar van zijn regering ondernam hij een veldtocht naar Kanaän om er zo'n 101.000 krijgsgevangenen te nemen voor slavenarbeid in Egypte, alsmede meer 1000 strijdwagens en meer 13.000 strijdwapens. Bij de uittocht had de Bijbelse farao veel strijdwagens en soldaten verloren in de Schelfzee. Egyptologen beschouwen de stèle die daarvan spreekt als overdrijving, propaganda. Maar we mogen aannemen dat Amenhotep II er iets mee wilde aantonen. Wellicht dat hij het verlies, dat hij geleden heeft bij de uittocht van de Hebreeuwse slaven, weer had goedgemaakt.
4. Amenhotep II werd niet opgevolgd door zijn oudste zoon, die voortijdig gestorven schijnt te zijn, maar door de tweede, Thoetmosis IV. De gevonden 'droomstele', door Thoetmosis IVI geschreven, schijnt deze gebruikt te hebben om zijn koningschap tegenover het volk te rechtvaardigen: uit de goddelijke wereld werd hem gezeg dat hij de koning van Egypte zou zijn. Mogelijk is die oudste zoon omgekomen door de tiende en laatste plaag die God over Egypte bracht, de dood van de eerstgeborenen.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=35m37s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Gesprek met bijbels archeoloog Titus Kennedy. Vanaf 35 min. 37 sec. </ref><ref>Een andere mening is dat Thoetmosis IV zijn oudere broer vermoordde om zelf de macht over Egypte in handen te krijgen.</ref>
== Bronnen ==
Regel 133 ⟶ 144:
William Sanford La Sor, e.a., ''Old Testament Survey. The Message, Form, and Background of the Old Testament'' (Grand Rapids, Mich. 1982)
[https://www.youtube.com/watch?v=d_3Plj2e7FY&t=30m11s Historical Evidence for the Exodus from Egypt (with Titus Kennedy)]. Youtube.com: Dr. Sean McDowell, 19 juli 2022. Gesprek met bijbels archeoloog Titus Kennedy. Vanaf 30 min. 11 sec.
== Voetnoten ==
| |||