Teken
Een teken (Gr. σημειον, semeion) is in het Bijbels woordgebruik iets dat verwijst naar iets anders, zodat datgene waarnaar verwezen wordt gekend, gevat, begrepen kan worden. Door een teken kan men de be-teken-de gebeurtenis, het door het teken aangeduide feit onderscheiden, bemerken. Het teken is een merkteken of onderscheidingsteken.
Verwante zaken zijn een wonder en een kracht. Een wonder is een buitengewone, bovennatuurlijke gebeurtenis die ons daarom verwondert. Een kracht is een goddelijke machtsbetoning. Een wonder en een kracht dienen vaak tot teken.
2Co 12:12 De tekenen van de apostel zijn onder u met alle volharding verricht, door tekenen, wonderen en krachten. (Telos)
Hebreeuwse woorden. Het Hebreeuws מופת, mophèt, wonderteken, is wel te onderscheiden van het teken אות, oth. Een teken dient meer om de opmerkzaamheid te trekken, een wonderteken bedoelt dit niet alleen maar bovenal om de verbazing gaande te maken en tot overtuiging te brengen van de bijzondere tussenkomst van God.[1]
Voorteken. Een voorteken is een verschijnsel dat een ophanden zijnd(e) gebeurtenis of verschijnsel aankondigt. Synoniem: omen. De voortekenen van een storm zijn verschijnselen in de lucht die een storm aankondigen. De uitdrukking "als de voortekenen niet bedriegen" betekent: "naar het zich laat aanzien".[2]
Natuurlijk teken. Een teken kan een natuurlijk (voor)teken zijn, bijv. avondrood als voorbode voor mooi weer, of een wee die de geboorte van een kind aankondigt.
Maatschappelijk teken. Een (voor)teken kan ook een maatschappelijk verschijnsel zijn dat een gebeurtenis in de mensenwereld aankondigt of verkondigt. Door dergelijke tekenen kan men de be-teken-de gebeurtenis onderscheiden. Het zijn merktekenen of onderscheidingstekenen.
Tekenen der tijden (Matth. 16:3) zijn (voor)tekenen in de vorm van gebeurtenissen die zekere tijd en tijden verkondigen en aankondigen, ze wijzen op het aanbreken of naderen van een tijdsgewricht. Ze wijzen erop dat de tijd gekomen is dat de verwachte gebeurtenis(sen) werkelijkheid worden. Zie Tekenen der tijden voor het hoofdartikel.
Wonderteken. Een teken kan ook een wonder zijn, een wonderteken. Een wonderteken is een ongewone gebeurtenis die op een bovenmenselijke, dat is goddelijke of hemelse, oorzaak wijst.
Mozes leidde Israël uit Egypte onder het doen van wonderen en tekenen.
Hnd 7:36 Deze heeft hen uitgeleid onder het doen van wonderen en tekenen in Egypteland, in de Rode Zee en in de woestijn, veertig jaar lang. (TELOS)
Johannes de Doper deed geen enkel teken.
Joh 10:41 En velen kwamen tot Hem en zeiden: Johannes deed wel geen enkel teken, maar alles wat Johannes van Hem zei, was waar. (Telos)
Het eerste teken dat Jezus deed was te Kana in Galilea: de verandering van water in wijn.
Joh 2:11 Dit deed Jezus als begin van zijn tekenen in Kana in Galilea en openbaarde zijn heerlijkheid; en zijn discipelen geloofden in Hem. (TELOS)
Dit was het eerste van een lange reeks tekenen gedaan door de Heer Jezus. Het Johannesevangelie en het boek Handelingen zijn de geschriften in het Nieuwe Testament die het meest van 'tekenen' spreken, in beide boeken in elf verzen. Zo bijvoorbeeld in Joh. 2:23.
Joh 2:23 En toen Hij in Jeruzalem was op het pascha, op het feest, geloofden velen in zijn naam, toen zij de tekenen zagen die Hij deed. (TELOS)
Hij deed tekenen aan zieken:
Joh 6:2 En een grote menigte volgde Hem, omdat zij de tekenen zagen die Hij deed aan de zieken. (Telos)
De opwekking van Lazarus uit de dood was ook een teken:
Joh 11:45 Velen dan van de Joden die naar Maria toe waren gekomen en hadden gezien wat Hij had gedaan, geloofden in Hem; Joh 11:46 maar sommigen van hen gingen naar de farizeeen en zeiden hun wat Jezus had gedaan. Joh 11:47 De overpriesters dan en de farizeeen riepen de Raad bijeen en zeiden: Wat doen wij? want deze mens doet vele tekenen. Joh 11:48 Als wij Hem zo laten begaan, zullen allen in Hem geloven; en de Romeinen zullen komen en zowel onze plaats als ons volk wegnemen. (Telos)
Johannes schrijft aan het einde van zijn evangelie:
Joh 20:30 Jezus dan heeft nog wel vele andere tekenen voor de ogen van zijn discipelen gedaan, die niet geschreven zijn in dit boek; Joh 20:31 maar deze zijn geschreven opdat u gelooft dat Jezus is de Christus, de Zoon van God, en opdat u gelovend het leven hebt in zijn naam. (TELOS)
De tekenen die genoemd worden in het boek Handelingen zijn uitingen van God, waardoor Hij getuigt van de waarheid van het evangelie. Hij bevestigt het evangelie aangaande Zijn Zoon door tekenen en wonderen.
Heb 2:4 terwijl God bovendien meegetuigde zowel door tekenen als wonderen en allerlei krachten en uitdelingen van de Heilige Geest naar zijn wil. (TELOS)
Hnd 2:43 En er kwam vrees over elke ziel, en vele wonderen en tekenen gebeurden door de apostelen in Jeruzalem, en er was grote vrees over allen, (Telos)
Hnd 5:12 Door de handen van de apostelen nu gebeurden vele tekenen en wonderen onder het volk; en zij waren allen eendrachtig in de zuilengang van Salomo; (..) Hnd 5:14 (en er werden steeds meer gelovigen de Heer toegevoegd, menigten zowel van mannen als van vrouwen;) Hnd 5:15 zodat zij zelfs op de straten de zieken naar buiten droegen en op matrassen en bedden legden, opdat, als Petrus kwam, ook maar zijn schaduw op iemand van hen viel. Hnd 5:16 En ook de menigte uit de steden rondom Jeruzalem kwam bijeen en zij brachten zieken en door onreine geesten gekwelden, die allen werden genezen. (Telos)
2Co 12:11 Ik ben onwijs geworden; u hebt mij genoodzaakt; want ik behoorde door u aanbevolen te worden; want ik heb in niets bij de uitnemendste apostelen achtergestaan, ook al ben ik niets. 2Co 12:12 De tekenen van de apostel zijn onder u met alle volharding verricht, door tekenen, wonderen en krachten. (Telos)
Geloofsgronden. Tekenen zijn bewijzen en daarmee gronden voor geloof, kennis. Aan een teken kan men iets weten. God gaf de ongehoorzame Judeeërs in Egypte een teken, "zodat u weet".
Jer 44:29 En dit zal voor u het teken zijn, spreekt de HEERE, dat Ik in deze plaats u zal straffen, zodat u weet dat Mijn woorden over u beslist stand zullen houden, ten kwade: Jer 44:30 Zo zegt de HEERE: Zie, Ik ga farao Hofra, de koning van Egypte, in de hand van zijn vijanden geven, en in de hand van hen die hem naar het leven staan, zoals Ik Zedekia, de koning van Juda, gegeven heb in de hand van Nebukadrezar, de koning van Babel, zijn vijand, die hem naar het leven stond. (HSV)
Joh 2:23 En toen Hij in Jeruzalem was op het pascha, op het feest, geloofden velen in zijn naam, toen zij de tekenen zagen die Hij deed. (TELOS)
Joh 20:30 Jezus dan heeft nog wel vele andere tekenen voor de ogen van zijn discipelen gedaan, die niet geschreven zijn in dit boek; Joh 20:31 maar deze zijn geschreven opdat u gelooft dat Jezus is de Christus, de Zoon van God, en opdat u gelovend het leven hebt in zijn naam. (TELOS)
In Joh. 4 (de ontmoeting met de Samaritaanse vrouw en haar dorpsgenoten) doet de Heer geen teken, maar zijn bovennatuurlijke kennis en leer overtuigen de Samaritanen. Ze geloofden in Hem om het woord dat Hij sprak. Wonderdadige tekenen zijn niet altijd nodig om te geloven.
De Heiland deed tekenen aan zieken: wondertekenen van genezing en herstel. De tekenen vertellen ons: Hij heeft macht om zieken te genezen, omdat Hij de Zoon van God is.
Joh 6:2 En een grote menigte volgde Hem, omdat zij de tekenen zagen die Hij deed aan de zieken. (TELOS)
De bovennatuurlijke spijziging van vijfduizend mannen was een teken dat de mensen die er getuige van waren tot de overtuiging bracht dat Jezus de beloofde profeet was, de profeet waarvan Mozes al sprak.
Joh 6:14 Toen nu de mensen het teken hadden gezien dat Jezus had gedaan, zeiden zij: Deze is waarlijk de profeet die in de wereld zou komen. (TELOS)
Het teken van de wonderbare spijziging vertelt ons dat Jezus de macht heeft om alle mensen voedsel te geven en te verzadigen, omdat Hij de Zoon van God is.
De menigte die getuige was geweest van het wonder van de spijziging (Joh. 6) wilde meer, ze vroeg Jezus naar een teken:
Joh 6:30 Zij zeiden dan tot Hem: Welk teken doet U dan, opdat wij zien en U geloven? Welk werk doet U? Joh 6:31 Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten’. (TELOS)
Uit de menigte te Jeruzalem ten tijde van het Loofhuttenfeest geloofden velen in de Heer Jezus. De vele tekenen die Hij deed, deden Hem kennen als de Christus, de Messias.
Joh 7:31 Uit de menigte echter geloofden velen in Hem en zeiden: Zal de Christus, wanneer Hij komt, soms meer tekenen doen dan Deze gedaan heeft? (TELOS)
Anderen, vooral Schriftgeleerden en Farizeeën, geloofden niet in Hem, ondanks de vele tekenen die de Heer Jezus had gedaan.
Joh 12:37 Maar hoewel Hij zoveel tekenen in hun bijzijn had gedaan, geloofden zij niet in Hem; Joh 12:38 opdat het woord van de profeet Jesaja werd vervuld, dat hij heeft gezegd: ‘Heer, wie heeft onze prediking geloofd? En aan wie is de arm van de Heer geopenbaard?’ Joh 12:39 Daarom konden zij niet geloven, omdat Jesaja opnieuw heeft gezegd: Joh 12:40 ‘Hij heeft hun ogen verblind en hun hart verhard, opdat zij niet met hun ogen zien en met hun hart begrijpen en zich bekeren, en Ik hen gezond maak’. (...) Joh 12:42 Toch geloofden ook zelfs velen van de oversten in Hem; maar om de farizeeen beleden zij Hem niet, opdat zij niet uit de synagoge werden gebannen; (TELOS)
Schriftgeleerden en Farizeeën wilden een teken van Jezus zien.
Mt 12:38 Toen antwoordden sommigen van de schriftgeleerden en farizeeen Hem en zeiden: Meester, wij willen van U een teken zien. Mt 12:39 Hij antwoordde echter en zei tot hen: Een boos en overspelig geslacht verlangt een teken, en het zal geen teken worden gegeven dan het teken van de profeet Jona. (TELOS)
Het teken van Jona was Jezus' opstanding, na drie dagen, uit de doden. De opstanding zelf was een teken.
Joh 2:18 De Joden dan antwoordden en zeiden tot Hem: Welk teken toont U ons, dat U deze dingen doet? Joh 2:19 Jezus antwoordde en zei tot hen: Breekt dit tempelhuis af en in drie dagen zal Ik het oprichten. (TELOS)
De apostelen van de Heer deden vele wonderen en tekenen onder het volk.
Hnd 2:43 En er kwam vrees over elke ziel, en vele wonderen en tekenen gebeurden door de apostelen in Jeruzalem, en er was grote vrees over allen, (TELOS)
Hnd 5:12 Door de handen van de apostelen nu gebeurden vele tekenen en wonderen onder het volk; en zij waren allen eendrachtig in de zuilengang van Salomo; (TELOS)
Stefanus deed wonderen en grote tekenen onder het volk.
Hnd 6:8 Stefanus nu, vol van genade en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. (TELOS)
Ook Filippus deed tekenen.
Hnd 8:6 En eendrachtig gaven de menigten acht op wat door Filippus werd gezegd, toen zij hem hoorden en de tekenen zagen die hij deed. (TELOS)
En ook Barnabas en Paulus:
Hnd 15:12 De hele menigte nu zweeg; en zij hoorden Barnabas en Paulus verhalen welke grote tekenen en wonderen God door hen onder de volken had gedaan. (TELOS)
Door een wonderteken kan God iemand bevestigen die door Hem tot een taak geroepen is. Een voorbeeld is Gideon, die om een teken vroeg en dat kreeg. Door een wonderteken kan God aan de hoorders van Zijn gezant bewijzen, dat de zaak die deze bepleit, Gods zaak is.
Hnd 14:3 Zij bleven dan geruime tijd met vrijmoedigheid spreken over de Heer, die getuigenis gaf aan het woord van zijn genade door te geven dat tekenen en wonderen door hun handen gebeurden. (TELOS)
Heb 2:4 terwijl God bovendien meegetuigde zowel door tekenen als wonderen en allerlei krachten en uitdelingen van de Heilige Geest naar zijn wil. (TELOS)
De tekenen die Paulus deed bewezen aan anderen dat hij een apostel was.
2Co 12:12 De tekenen van de apostel zijn onder u met alle volharding verricht, door tekenen, wonderen en krachten. (TELOS)
Een wonder kan voor iemand anders een teken zijn, zonder dat de wonderdoener dat met dat oogmerk deed. De vrouw wiens gestorven zoon door Elia werd opgewekt, wist door dit wonder zeker dat Elia een man van God is.
1Kon 17:24 Toen zei die vrouw tegen Elia: Nu weet ik dat u een man Gods bent en dat het woord van de HEERE in uw mond waarheid is. (HSV)
Vragen om een teken kán een symptoom zijn van blindheid voor al gebeurde tekens. Het boos en overspelig geslacht van Jezus' dagen had geen oog voor de tekens die Hij al had gedaan.
Mt 12:39 Hij antwoordde echter en zei tot hen: Een boos en overspelig geslacht verlangt een teken, en het zal geen teken worden gegeven dan het teken van de profeet Jona. (TELOS)
Vragen om een teken kan ook voortkomen uit een hart dat God wil dienen en zeker wil zijn de weg die gegaan moet worden. Een voorbeeld is Gideons bede om een teken.
Vals, misleidend teken. Een teken kan ook vals, misleidend zijn. Door een teken, of een als teken opgevat verschijnsel, kan iemand misleid worden. De komst van de Mens der zonde, de Wetteloze, gaat gepaard met tekenen van de leugen.
2Th 2:9 hem, wiens komst naar de werking van de satan is met allerlei kracht en tekenen en wonderen van de leugen, (TELOS)
De toekomstige Valse Profeet uit het boek Openbaring doet grote tekenen, zelfs een groot teken uit de hemel, zoals de profeet Elia had verricht. Met zijn tekenen misleidt hij de mensen en voert hen tot aanbidding van het beeld van de wereldleider (het beest uit de zee).
Opb 13:13 En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur uit de hemel laat neerdalen op de aarde ten aanschouwen van de mensen. Opb 13:14 En het misleidt hen die op de aarde wonen, door de tekenen die hem gegeven zijn te doen in tegenwoordigheid van het beest, en het zegt tot hen die op de aarde wonen, dat zij voor het beest dat de wond van het zwaard had en weer leefde, een beeld moesten maken. (...) Opb 19:20 En het beest werd gegrepen en met hem de valse profeet die de tekenen in diens tegenwoordigheid had gedaan, waardoor hij hen misleidde die het merkteken van het beest ontvingen en die zijn beeld aanbaden. Levend werden deze twee geworpen in de poel van vuur die van zwavel brandt. (TELOS)
Demonen kunnen tekenen doen en daardoor mensen misleiden.
Opb 16:14 want het zijn geesten van demonen die tekenen doen en die uitgaan naar de koningen van het hele aardrijk, om hen te verzamelen tot de oorlog van de grote dag van God de Almachtige. (TELOS)
Dat demonen tekenen kunnen doen bleek al bij de tovenaars van Egypte. Hun getoverde slangen werden echter door de wonderslang van Mozes verslonden. Gods tekenen zijn groter en machtiger dan de tekenen van satan en zijn handlangers.
Toetsen. Omdat een wonderteken niet altijd van God komt, moeten we het toetsen aan de Schrift.
Teken uit de hemel
Een teken uit de hemel is een wonderlijk verschijnsel dat zichtbaar of hoorbaar uit de hemel komt. Een voorbeeld is het vuur dat op Elia's gebed uit de hemel van God neerdaalde en het kletsnatte offer verteerde. Dit wonder was het teken dat niet Baäl maar de God van Israël de ware God is (1 Kon. 18: 36-38).
Van de Heer Jezus verlangden sommigen een teken uit de hemel.
Lu 11:16 Anderen nu verlangden van Hem een teken uit de hemel, om Hem te verzoeken. (Telos)
Mt 16:1 En de farizeeën en sadduceeën kwamen naar Hem toe, en om Hem te verzoeken vroegen zij Hem hun een teken uit de hemel te tonen. (Telos)
Misschien dachten ze aan een teken als van Elia, een zonsverduistering, een komeet, een aangekondigde windvlaag of zoiets[3]. Zo'n teken kon bewijzen dat hij de Christus was; genezingen bewezen, volgens sommigen, niets of niet genoeg. In de toekomst zal de Valse Profeet een dergelijk teken doen, om de mensen te misleiden.
Opb 13:13 En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur uit de hemel laat neerdalen op de aarde ten aanschouwen van de mensen. (Telos)
De Heer Jezus Zelf is een teken uit de hemel: zijn woorden en wonderen, zijn doen en laten. Zijn teken zal bij zijn wederkomst verschijnen in de hemel.
Mt 24:30 En dan zal het teken van de Zoon des mensen verschijnen in de hemel; en dan zullen alle stammen van het land weeklagen en zij zullen de Zoon des mensen zien komen op de wolken van de hemel met kracht en grote heerlijkheid. (Telos)
Een teken uit de hemel was ook de stem van God die uit de hemel getuigenis over Zijn Zoon gaf.
Toekomst
De eindtijd staat bol van tekenen. De komst van de Mens der zonde, de Wetteloze, gaat gepaard met tekenen van de leugen.
2Th 2:9 hem, wiens komst naar de werking van de satan is met allerlei kracht en tekenen en wonderen van de leugen, (TELOS)
De toekomstige Valse Profeet uit het boek Openbaring doet grote tekenen, zelfs een groot teken uit de hemel, zoals de profeet Elia had verricht. Met zijn tekenen misleidt hij de mensen en voert hen tot aanbidding van het beeld van de wereldleider (het beest uit de zee).
Opb 13:13 En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur uit de hemel laat neerdalen op de aarde ten aanschouwen van de mensen. Opb 13:14 En het misleidt hen die op de aarde wonen, door de tekenen die hem gegeven zijn te doen in tegenwoordigheid van het beest, en het zegt tot hen die op de aarde wonen, dat zij voor het beest dat de wond van het zwaard had en weer leefde, een beeld moesten maken. (Telos)
Opb 19:20 En het beest werd gegrepen en met hem de valse profeet die de tekenen in diens tegenwoordigheid had gedaan, waardoor hij hen misleidde die het merkteken van het beest ontvingen en die zijn beeld aanbaden. Levend werden deze twee geworpen in de poel van vuur die van zwavel brandt. (Telos)
Demonen kunnen tekenen doen en daardoor mensen misleiden.
Opb 16:14 want het zijn geesten van demonen die tekenen doen en die uitgaan naar de koningen van het hele aardrijk, om hen te verzamelen tot de oorlog van de grote dag van God de Almachtige. (TELOS)
Bij de komst van de Heer Jezus in heerlijkheid zal er een teken verschijnen in de hemel.
Mt 24:30 En dan zal het teken van de Zoon des mensen verschijnen in de hemel; en dan zullen alle stammen van het land weeklagen en zij zullen de Zoon des mensen zien komen op de wolken van de hemel met kracht en grote heerlijkheid. (Telos)
Wat dat teken zal zijn, is nog onbekend. Sommigen denken aan een kruis, anderen aan de Gemeente.
Bronnen
Grieks-Nederlands Lexicon editie 2012 s.v. semeion. Onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia.
Voetnoten
- ↑ Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting) : met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op Ex. 7:9.
- ↑ Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal (13e uitgave), digitale versie 1.0 Plus, jaar 2000.
- ↑ Aantekening bij de Leidse vertaling