Tempel van Herodes

Uit Christipedia

De tempel van Herodes was de beschadigde tempel van Zerubbabel te Jeruzalem die door Herodes de Grote grondig was verbeterd en gerenoveerd.

Zie het artikel Tempel voor de verschillende tempels van God.
Maquette van de Tempel te Jeruzalem zoals die er in het jaar 66 uitzag, in het Israëlmuseum te Jeruzalem.
Ligging van de tempel in Jeruzalem, gezien vanuit het oosten. Weergave volgens een oude schoolplaat.

Verbouwing

Herodes

Herodes de Grote, die als Idumeeër bij de joden niet hoog stond aangeschreven, en door zijn gruwelijke moorden helemaal geen vertrouwen meer genoot, hoopte dit opnieuw te winnen door aan deze tweede tempel de heerlijkheid van de eerste terug te geven.

Grondige verbouwing

De tempel van Zerubbabel is door Herodes zo grondig gerenoveerd, dat er een nieuw en schitterend tempelcomplex verrees. Gewoonlijk worden allebei de bouwwerken 'de tweede tempel' genoemd. Omdat de verbouwing zo plaatsvond, dat telkens enkele gedeelten afgebroken en vernieuwd werden, bleven de joden hem slechts de tweede Tempel noemen. Maar omdat de vernieuwing zo radicaal was, dat van de tweede Tempel weinig te herkennen viel, spreekt men ook wel van de 'tempel van Herodes'.

De volgende historische documentatie handelt over de verbouwing van de tempel door Herodes.

The Temple -Herod's Crowning Glory. Youtube.com: Megalim Institute, 28 mei 2020. Duur: 14 min. 50 sec.

Duur

De verbouwing is een langlopend project geweest. Zij begon in 20 of 19 vóór Chr. In 9 vóór Chr. werd de tempel ingewijd. Maar zelfs ten tijde van de Heer Jezus was de verbouwing nog niet helemaal gereed.

Joh 2:20 De Joden zeiden dan: In zesenveertig jaar is dit tempelhuis gebouwd, en U zult het in drie dagen oprichten? (TELOS)

Aan de voorhoven is gewerkt tot 66 na Chr. toe[1]. Flavius Josephus en de Talmoed berichten dit en hebben ons een beschrijving van deze Tempel bewaard.

Zijn deze getallen (20/19 v.C. en 46 jaren) juist, dan valt Jezus’ optreden in het jaar 25 of 26.

Beschrijving

Imposant. Het is deze tempel te Jeruzalem die in het Nieuwe Testament genoemd wordt. Het heiligdom was in de dagen van onze Heer Jezus een imposant gebouw dat de stad Jeruzalem domineerde.

Mt 24:1 En Jezus ging naar buiten en vertrok van de tempel; en zijn discipelen kwamen naar Hem toe om Hem op de gebouwen van de tempel te wijzen. Mr 13:1 En toen Hij uit de tempel ging, zei een van zijn discipelen tot Hem: Meester, zie, wat een grote stenen en wat een grote gebouwen! (TELOS)

Een wel zéér grote steen bijvoorbeeld bevindt zich in de westelijke muur van het tempelcomplex: 12,5 meter lang, ca. 4 meter breed en 3,5 meter hoog, met een gewicht van meer dan 500 ton (500.000 kg)[2].

Omvang. Wat de omvang van de tempel aangaat, stemmen de opgaven niet overeen. Volgens Josephus, die leefde in de 1e eeuw, omsloten de tempelmuren een ruimte van 500 ellen in het vierkant.

Voorhoven. Evenals de eerste, zo verhief ook deze Tempel een reeks terrassen, zodat elk Voorhof hoger was dan het onmiddellijk omringende, en de tempel zelf boven deze Voorhoven als een kroon uitstak.

Plattegrond van het tempelcomplex.

Buitenste Voorhof: Voorhof der heidenen. Het buitenste Voorhof, het Voorhof der heidenen, was met mozaïektegels bevloerd en aan alle kanten omgeven door galerijen van cederhout, die werden door wit marmeren zuilen van 25 ellen hoog, waarvan de oostelijke het Voorhof van Salomo genoemd werd (Joh. 10 :23, Hand. 3 :11).

Het buitenste Voorhof, waartoe vele poorten toegang verleenden, stond voor iedereen open; daar kwamen alle joden samen, Joh. 18 :20, en daar mochten ook de heidenen komen; daar heeft de Heere Jezus Christus geleerd en veel van Zijn wonderen verricht; daar werd de tempelmarkt gehouden en het geld voor de tempelbelasting gewisseld, Mark. 11 :15 v., Joh. 2 :14 v.

Ter plaatse van het buitenste Voorhof werd volgens de Rabbijnen een synagoge gevonden – dit zou kunnen dienen ter verklaring van Luk. 2:46 v. – en waren kamers, door de Levieten voor eet- en slaapgelegenheid gebruikt. In de noordelijke helft bevond zich een door stenen pilaren afgescheiden ruimte, die geen heiden betreden mocht, wat door opschriften op stenen platen werd aangegeven.

Binnen deze ruimte beklom men langs 14 treden de muur van het Binnenvoorhof, waartoe, tien treden hoger, negen poorten toegang gaven.

Binnenvoorhof. Tot dit hoger gelegen voorhof gaven negen poorten toegang gaven, o.a. in het oosten de poort van Nicanor, waarschijnlijk dezelfde als de Schone Poort uit Hand. 3 :2.

Hnd 3:2  en een man die kreupel was van de schoot van zijn moeder af, werd gedragen, die zij dagelijks neerzetten bij de deur van de tempel, de Schone geheten, om een aalmoes te vragen van hen die de tempel binnengingen. (...) Hnd 3:10  En zij herkenden hem, dat hij het was die om een aalmoes had gezeten aan de Schone Poort van de tempel; ... (Telos)

Dit Binnenvoorhof bevatte drie Voorhoven:

  • het Voorhof der Vrouwen
  • het Voorhof der Israëlieten
  • het Voorhof der Priesters

In het Voorhof der Vrouwen hielden zowel mannen als vrouwen hun gewone godsdienstoefeningen, die niet met offers gepaard gingen, Luk. 18 :10-14; Hand. 3:11. Daar stond ook de schatkist, Mark. 12 :41, Luk. 21 :1, Joh. 8 :20.

Aan de westzijde beklom men langs een trap van 15 treden de ruimte, waarbinnen zich, door een muur van ruim 1 el hoog gescheiden, het Voorhof der Israëlieten en het Voorhof der Priesters bevonden. In het laatste stond het brandofferaltaar en het wasvat. Aan de westzijde van het altaar kwam men langs 12 treden in het Voorhuis, gebouwd van grote, wit marmeren blokken, 100 el breed en hoog, maar slechts 10 el diep, dat tot de eigenlijke tempel toegang gaf.

Heilige. Het Heilige was 20 ellen breed, 40 ellen diep en 60 ellen hoog. Hier stond het reukofferaltaar, één gouden kandelaar, en één tafel der toonbroden. Van het Voorhuis was het Heilige door twee vleugeldeuren en een rijk geborduurd voorhangsel afgesloten.

Heilige der Heiligen. Het Heilige der Heiligen, 20 ellen breed en diep, en 60 ellen hoog, was leeg. Van het Heilige was het eveneens gescheiden door twee vleugeldeuren en een prachtig voorhangsel; dit voorhangsel scheurde, bij de dood van de Zaligmaker, van boven naar beneden, Matth. 27 :51.

Ligging. De gangbare mening is dat de tempel stond op het tegenwoordige tempelplein. Een andere mening is dat de tempel gestaan heeft in de stad van David, ten zuiden van de tempelberg[3]en dat het huidige tempelplein eigenlijk de plaats van het Romeinse fort Antonia was.

Modellen van de tempel

In het Israëlmuseum te Jeruzalem is een model van de oude stad Jeruzalem met de tempel te bezichtigen, zie hieronder.

Boven: het model van de tempel Van Herodes in het Israëlmuseum Jeruzalem

Een Engelsman heeft tientallen jaren gewerkt aan een andere maquette van de tweede tempel[4].

's Werelds grootste tempelmodel (schaal 1:60) anno 2009 is gebouwd door Michael Osanis en is in augustus 2009 geplaatst op het dak van een nieuw museum (van Aish HaTorah Yeshiva) te Jeruzalem, slechts een paar honderd meter van de tempelberg, met uitzicht op deze heilige plaats. Zie video van de plaatsing van dit model: video (3 minuten, Engels, op Wejew.com).

Hierboven: Overzicht van de tempel van Herodes. Duur: 54 seconden. Alleen pianomuziek, geen stem. Bron: Youtube.com, upload 26 aug. 2011, door BigBlueAni. Zie ook afzonderlijke foto's en tekeningen door BigBLueAnimations.

Hierboven: Bezoekje aan de tempel van Herodes. Virtuele reconstructie. Duur: 7 min 47 sec. Alleen muziek, geen stem. Bron: Youtube.com, upload 25 okt. 2010, door IsraelArcheology.

Hoofdman van de tempel

De hoofdman van de tempel was een man die de orde, ook op de tempelberg, moest handhaven. Er waren meerdere hoofdlieden. Judas Iskariot sprak met tempelhoofden over de arrestatie van Jezus. Het gaat, gezien de aard der zaak (vgl. Luk. 22:52), waarschijnlijk om priesterlijke beambten[5].

Lu 22:4  En hij ging weg en sprak met de overpriesters en hoofdlieden, hoe hij Hem aan hen zou overleveren. (Telos)

Lu 22:52  Jezus nu zei tot de overpriesters en de hoofdlieden van de tempel en de oudsten, die op Hem waren afgekomen: Als tegen een rover bent u erop uitgegaan met zwaarden en stokken? (Telos)

Een hoofdman kwam op Petrus en Johannes af, die het volk leerden nadat zij bij een tempelpoort een kreupele man hadden genezen.

Hnd 4:1  Terwijl zij nu tot het volk spraken, kwamen de priesters, de hoofdman van de tempel en de sadduceeen op hen af, (Telos)

Hnd 5:24 Toen nu de hoofdman van de tempel en de overpriesters deze woorden hoorden, waren zij in verlegenheid over hen, wat dit toch zou worden. (...) Hnd 5:26 Toen ging de hoofdman erheen met de dienaars en bracht hen mee, niet met geweld (want zij waren bang voor het volk), opdat zij niet zouden worden gestenigd. (Telos)

Tempelbelasting

Zie ook Ex. 30 :13 en 2 Kron. 24 :8; voor het onderhoud van de tabernakel, later van de tempel, moest een ieder, bij het bereiken van de twintigjarige leeftijd een halve sikkel betalen. Na de ballingschap werd dit bedrag een derde sikkel, maar moest vanaf toen ieder jaar worden gestort, Neh. 10 :32. De Romeinen trokken deze schatting naar zich toe, Matth. 17 :24-27; onder het Romeinse bestuur schijnt ze jaarlijks een halve sikkel te hebben bedragen.

Jezus Christus en de tempel

De prachtige tempel is bezocht door de Heer Jezus. Hij heeft de tempel tweemaal gereinigd, d.w.z. de handelaren uitgedreven. De volgende bijbelverzen tonen aan dat de Heer dikwijls in de tempel onderwijs gaf:

Mt 21:23  En toen Hij in de tempel gekomen was, kwamen, terwijl Hij leerde, de overpriesters en de oudsten van het volk naar Hem toe en zeiden: Op welk gezag doet U deze dingen? En wie heeft U dit gezag gegeven?

Mr 12:35  En Jezus antwoordde en zei, terwijl Hij leerde in de tempel: Hoe zeggen de schriftgeleerden dat de Christus een Zoon van David is?

Lu 19:47  En Hij leerde dagelijks in de tempel. De overpriesters nu en de schriftgeleerden en de voornaamsten van het volk trachtten Hem om te brengen.

Lu 20:1  En het gebeurde op een van de dagen toen Hij het volk in de tempel leerde en het evangelie verkondigde, dat de overpriesters en de schriftgeleerden met de oudsten daarbij kwamen staan

Lu 21:37  Overdag nu leerde Hij in de tempel, maar ‘s nachts ging Hij naar buiten en overnachtte op de berg, Olijfberg geheten.

Joh 7:14  Maar toen het feest al half voorbij was, ging Jezus op naar de tempel en leerde.

Joh 7:28  Jezus dan riep in de tempel, terwijl Hij aldus leerde: U kent Mij en ook weet u vanwaar Ik ben; en Ik ben niet van Mijzelf gekomen, maar Hij die Mij heeft gezonden, is waarachtig, die u niet kent.

Joh 8:2  En ‘s morgens vroeg kwam Hij opnieuw in de tempel, en al het volk kwam tot Hem; en Hij ging zitten en leerde hen.

Joh 8:20  Deze woorden sprak Hij bij de schatkist terwijl Hij leerde in de tempel, en niemand greep Hem, omdat zijn uur nog niet was gekomen.

Vergelijk de woorden van de profeet Zefanja (7e eeuw v.Chr.) over de inwoners van Jeruzalem en het dagelijks optreden van de Heer in haar midden:

Sef 3:1 Wee der ijselijke, en der bevlekte, der verdrukkende stad! Sef 3:2 Zij hoort naar de stem niet; zij neemt de tucht niet aan; zij vertrouwt niet op den HEERE; tot haar God nadert zij niet. Sef 3:3 Haar vorsten zijn brullende leeuwen in het midden van haar; haar rechters zijn avondwolven, die de beenderen niet breken tot aan den morgen. Sef 3:4 Haar profeten zijn lichtvaardig, gans trouweloze mannen; haar priesters verontreinigen het heilige, zij doen der wet geweld aan. Sef 3:5 De rechtvaardige HEERE is in het midden van haar, Hij doet geen onrecht; allen morgen geeft Hij Zijn recht in het licht, er ontbreekt niet; doch de verkeerde weet van geen schaamte.

De Heer voorzegde de verwoesting van de tempel, zie verderop.

Paulus in de tempel

Paulus was, drie jaar na zijn bekering, in de tempel in gebed, toen de Heer Jezus hem opdroeg naar de heidenvolken te gaan.

Hnd 22:17 Het gebeurde mij nu, toen ik in Jeruzalem was teruggekeerd en in de tempel in gebed was, dat ik in geestvervoering raakte Hnd 22:18 en Hem zag, die tot mij zei: Haast je en vertrek snel uit Jeruzalem, want zij zullen je getuigenis van Mij niet aannemen. Hnd 22:19 En ik zei: Heer, zij weten zelf, dat ik hen die in U geloofden, overal in de synagogen gevangen nam en geselde; Hnd 22:20 en dat, toen het bloed van Stefanus, uw getuige, werd vergoten, ik ook zelf erbij stond en ermee instemde en de kleren bewaarde van hen die hem doodden. Hnd 22:21 En Hij zei tot mij: Ga, want Ik zal je ver weg naar de volken zenden (TELOS)

Na zijn derde zendingsreis werd hij gegrepen in de tempel en naar buiten de tempel gesleept, waarna hij door Romeinse soldaten gevangen werd genomen (Hand. 21:27v).

Verwoesting

De Heer Jezus voorzegde de verwoesting van de tempel:

Mr 13:2 En Jezus zei tot hem: Zie je deze grote gebouwen? Er zal hier geen enkele steen op de andere steen gelaten worden die niet zal worden afgebroken.

In het verslag van Mattheüs:

Mt 24:2 Hij nu antwoordde en zei tot hen: Ziet u dit alles niet? Voorwaar, Ik zeg u: er zal hier geen enkele steen op de andere steen gelaten worden die niet zal worden afgebroken. (TELOS)

De tempel werd verwoest door de Romeinen, onder leiding van Titus, in het jaar 70, op de negende dag van de maand Av volgens de Hebreeuwse kalender. De eerste tempel werd ongeveer 656 jaar eerder, op dezelfde kalenderdag verwoest: de negende van de maand Av.

Schilderij van Francesco Hayez uit 1867: 'de verwoesting van de tempel van Jeruzalem'.

Bij de belegering van Jeruzalem door Titus ging de Tempel in vlammen op. De gouden kandelaar, de tafel der toonbroden, twee bazuinen en het Wetboek werden aan de vlammen ontrukt en naar Rome meegevoerd; de eerste drie staan op de zegeboog, die ter ere van Titus werd gemaakt, afgebeeld.

Afbeelding: Op de Titusboog te Rome is te zien hoe de Romeinen de zevenarmige kandelaar (menora) en andere voorwerpen uit de tempel als krijgsbuit in triomf tonen.

Van de verwoeste tempel is alleen een deel van de buitenmuur van het tempelcomplex over - de Klaagmuur (of Westelijke Muur). De woorden van de profeet van Nazareth zijn bewaarheid.

De 'negende van Av' (Hebr. Tisha B'av) is de naam van de jaarlijkse vastendag in het Jodendom, ter gedachtenis van de verwoesting van de beide tempels op dezelfde kalenderdag. Deze dag valt in juli of augustus en is genoemd "de droevigste dag in de Joodse geschiedenis"[6].

Meer informatie

  • Video over de tempel, de verwoesting van het heiligdom en de herovering van Oost-Jeruzalem in 1967: video (7 minuten, Hebreeuws, Youtube; muziek van Yaakov Shwekey)
  • Virtuele tour in Jeruzalem en de tempel: video (3 minuten, Youtube)

Zie ook

Zuilengang van Salomo

Bron

C. Lindeboom, Bijbelgids, of Handleiding tot het verkrijgen van Bijbelkennis (Middelburg: Stichting de Gihonbron, 2009; bewerking door J. Pluimers van de uitgave uit 1929), blz. 171-172. Hieruit is, onder toestemming, op 19 feb. 2017 tekst gebruikt.

Voetnoten

  1. De Elberfelder Bibel mit Erklärungen (2011) heeft 20/19 v. Chr. als het begin van de tempelrenovatie. Een aantekening van de Leidense Vertaling bij Joh. 2:20 heeft 20 v.Chr als het begin van de tempelbouw. De woordenlijst in de 'Groot Nieuws voor u'-Bijbel stelt dat de tempel in 64 na Chr. gereed kwam. 
  2. Alfred Müller, De Westelijke Muur, artikel op AlfredMuller.net dd. 14 feb. 2011.
  3. Zo Bob Cornuke in zijn boek Temple en de herziene uitgave ervan Temple (Revised and Expanded) (2017).
  4. Zie 19 foto's op http://www.telegraph.co.uk/news/picturegalleries/howaboutthat/4837528/A-model-of-biblical-proportions-man-spends-30-years-creating-a-model-of-Herods-Temple.html
  5. Leidsche Vertaling (1914), commentaar op Luk. 22:4.
  6. Zie artikel Tisha_B'Av op En.wikipedia.org