Theodor Herzl

Theodor Herzl (Boedapest 2 mei 1860 – Edlach 3 juli 1904) was de grondlegger van de zionistische beweging. Later werd Herzl beschouwd als de vader van de joodse staat.

Theodor studeerde in Wenen rechten en promoveerde. Hij werd echter journalist en schrijver. In 1891 ging hij als correspondent van de Neue Freie Presse naar Parijs. De Dreyfus-affaire en het antisemitisme maakten diepe indruk op hem.

Naar aanleiding van de Dreifusaffaire schreef hij Der Judenstaat; Versuch einer modernen Lösung der Judenfrage (1898). Vooruitgang van de mensheid zou het Joodse vraagstuk niet oplossen. Herzl pleit voor een eigen thuisland voor de Joden.

Herzl was een seculiere Jood en zijn zionisme was seculier. Zijn enige zoon Paul heeft hij niet laten besnijden.

Herzl besloot de verspreide zionistische groepen in één organisatie te verenigen. Hij organiseerde het Eerste Zionistische Congres te Bazel in 1897. De voornaamste besluiten waren de vestiging van een nationaal tehuis voor het joodse volk in het oude land Israël en de officiële oprichting van de Zionistische Wereldorganisatie. Uit eigen middelen stichtte Herzl een weekblad, Die Welt, als centraal orgaan van de beweging.

Theodor Herzl en zijn medestanders werden geprikkeld door de vervolgingen in Rusland, waar de meeste Joden woonden, en de schijnwaardigheid van Joden in West-Europa. Herzl wilde de joodse staat langs diplomatieke weg bereiken.

Herzl voerde onderhandelingen met Turkije, Engeland en Duitsland. Toen al zijn pogingen schipbreuk leden en in Rusland pogroms plaatsvonden, stelde hij voor om een thuisland in Oeganda te stichten. Zijn plan dreigde de zionistische beweging te verscheuren en daarom verklaarde Herzl tenslotte dat vestiging in Palestina het uiteindelijk doel zou blijven. Kort daarop overleed hij op bijna 44-jarige leeftijd. In 1949 werd zijn stoffelijk overschot naar Israël overgebracht en bijgezet op de Herzlberg in Jeruzalem.

Film: Wandelende Jood. Het leven van Theodor Herzl (Oostenrijk, 1921). Duur: 10 minuten. Engelse tekst. Bron: Youtube.

Bronnen

Onder meer:

Microsoft Encarta Winkler Prins Encyclopedie 2007 s.v. Herzl, Theodor
A.F. Wyers (red.), GP Encyclopedie, s.v. Herzl, Theodor. Amsterdam: De Geillustreerde Pers, 1959.
De portretfoto is ontleend aan Wikimedia en is publiek domein.