Zeloten (= 'ijveraars') vormden een godsdienstige-politieke beweging die zich verzette tegen het Romeinse bestuur. Tot hen behoorde wellicht Simon bijgenaamd de Zeloot, één van de twaalf apostelen van de Heer Jezus.

De Makkabeeën hadden zich in de 2e eeuw v.C. met succes verzet tegen de overheersing van het Seleucidische rijk. De Zeloten oordeelden dat onderwerping aan Romeinse bezetter een loochening was van Gods heerschappij. De meeste geleerden stemmen overeen dat de beweging begon met het verzet van Judas de Galileër tegen de Romeinse volkstelling in het jaar 6 n.C., hoewel de ideologische wortels van de beweging in het Oude Testament (vgl. Num. 25:7–13; 4 Macc. 18:12) en in de vroegere Joodse geschiedenis liggen (vgl. 1 Macc. 2:23–27). De beweging bereikte zijn hoogtepunt met de opstand tegen Rome in het jaar 66 n.C., die eindigde in de verwoesting van Jeruzalem in 70 n.C.

Opvallend is dat de Heer Jezus zowel een Zeloot als een tollenaar, die belasting inde voor de Romeinse bezetter, verkoos tot zijn apostelen, want de beide 'groepen' waren tegengestelde uitersten. Onder geleerden is trouwens geen eenstemmig antwoord op de vraag of de Zeloten een herkenbare politieke groepering vormden.

Bronnen

Bromiley, Geoffrey W., The International Standard Bible Encyclopedia, Revised. Wm. B. Eerdmans, 1988; 2002, s.v. Simon