k
→Nieuw Assyrische Rijk (900 - 609 v.C.)
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
| (10 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 15:
'''Rijk.''' Het rijk van Assyrië ontstond ca. 2000 v. Chr.
== Oud-Assyrische Rijk (ca
Het ''Oud-Assyrische Rijk'' (ca. 2000–1756 v.Chr.) is de eerste bloeiperiode van het Assyrische Rijk. Het omvatte Noord-Mesopotamië en Oost-Syrië. Het kwam op na de neergang van de Derde dynastie van Ur en ging ten onder door verovering door de Oud-Babylonische koning Hammurabi.
Regel 27:
== Nieuw Assyrische Rijk (900 - 609 v.C.) ==
Het ''Nieuw-Assyrische Rijk'' is de derde en laatste bloeiperiode van het Assyrische Rijk, die ruwweg begint rond 900 v.Chr. en voorgoed eindigt in 609 v.Chr.
[[Bestand:Empire neo assyrien.png|geen|miniatuur|
[[Bestand:Assyrië opkomst - Access Foundation.jpg|geen|miniatuur|1200x1200px]]
883-859 v.C.: koning Assurnasirpal II verplaatst de hoofdstad naar Nimrod.
'''Salmanasser III''' (858-824 v.Chr.) maakte in het westen Damascus en Israël tot vazalstaten.Daarna richtte hij zich op het noorden, waar hij ook de neo-Hettieten waaronder Tabal aan zich onderwierp. Daarna kon hij zich richten op Urartu, dat intussen een tegenstander van formaat was. Deze veldtochten liet hij over aan zijn Dayyan-Assur, de hoogste militair. Ondanks al deze campagnes was Salmanasser niet uit op uitbreiding van Assyrië; hij hield dan ook lokale heersers aan in bedwongen staten, de landen onder het juk van Assur. Ook campagnes in Babylonië bleven beperkt tot steun voor Marduk-zakir-shumi I tegen diens broer.
Regel 67 ⟶ 68:
[[Bestand:Assyrische rijk Tiglat-Pileser-III.jpg|miniatuur|1024x1024px|''Het A''ssyrische rijk in de 8e eeuw v.Chr.'''' '''|alt=|geen]]
[[Bestand:Campagnes van Tiglat-Pileser-III Access-Foundation.jpg|geen|miniatuur|1024x1024px|Campagnes van Tiglat-Pilesar III]]
[[Bestand:Carte-Empire néo-assyrien.png|geen|miniatuur|931x931px|Veroverde steden in de
Assyrië was een roede van Gods toorn, doch het werd ook door God gestraft. De profeet Jesaja (2e helft van de 8e eeuw v.C.) profeteerde (Jes. 10:5v):
<blockquote>''Jes 10:5 Wee Assyrië, de roede van Mijn toorn; en Mijn gramschap is een stok in hun hand. Jes 10:6 Op een huichelachtig volk zal Ik hem afsturen; tegen het volk waarop Ik verbolgen ben, zal Ik hem bevel geven om roof te plegen, om buit te roven, en om het te vertrappen als slijk op straat. Jes 10:7 Maar zelf meent hij het zo niet, en [diep in] zijn hart denkt hij zo niet. Want [het leeft] in zijn hart om weg te vagen en de volken uit te roeien-niet weinige! Jes 10:8 Want hij zegt: Zijn mijn vorsten niet allemaal koningen? Jes 10:9 Is het Kalno niet [vergaan] als Karchemis, Hamath als Arpad, Samaria als Damascus? Jes 10:10 Zoals mijn hand wist te vinden de koninkrijken van de afgoden, hoewel hun beelden [die] van Jeruzalem en [die] van Samaria overtroffen; Jes 10:11 zoals ik gedaan heb met Samaria en zijn afgoden-zou ik zo niet doen met Jeruzalem en zijn afgodsbeelden?'' (HSV)</blockquote>
{{Tijdbalk Israël 750-700 v.C.}}
Koning '''Salmanasser V''' (727-721 v.C.) bracht het rijk van Israël geheel ten onder, toen koning [[Hosea (koning)|Hosea]] (731-722 v.C.) afvallig geworden was. Hij belegerde [[Samaria (stad)|Samaria]], de hoofdstad van Israël (tienstammenrijk), zonder de stad te kunnen innemen. Dit lukte zijn opvolger Sargon II (722-705) wel). In 722 viel Samaria in handen van het Assyrische leger. De bevolking werd gedeporteerd naar Assyrië.
724: De Assyrische koning Salmanasser V neemt Hosea, de koning van Israël (tienstammenrijk), gevangen. Hij slaat het beleg om Samaria, de hoofdstad van Israël (tienstammenrijk). De belegering duurt van 724 tot 722 v.Chr.<blockquote>''2Kon 17:5 Want de koning van Assyrie toog op in het ganse land; ja, hij kwam op naar Samaria, en hij belegerde haar drie jaren.'' (SV)</blockquote>
[[Bestand:Assyrische districten na val Samaria - Access Foundation.jpg|miniatuur|1401x1401px|Assyrische districten na de val van Samaria in 722 v.C.]]
'''Sargon II''' (722 - 705 v.C.). De hoofdstad Samaria van het koninkrijk Israël (tienstammenrijk) wordt verwoest en een groot deel van de Israeliëten uit het Noordrijk worden in ballingschap gevoerd. De verovering van Samaria en de wegvoering van een groot deel van zijn inwoners noemt de Assyrische koning Sargon II zijn eerste oorlogsdaad.<blockquote>''2Kon 17:6 In het negende jaar van Hosea, nam de koning van Assyrie Samaria in, en voerde Israel weg in Assyrie, en deed ze wonen in Halah, en in Habor, aan de rivier Gozan, en in de steden der Meden.'' (SV)</blockquote>721: Sargon II verplaatst de hoofdstad naar Chorsabad.
Regel 81 ⟶ 87:
720: Sargon II verovert Israël en Babylon. In 720 begint hij een veldtocht tegen Babylon en Elam en levert een veldslag tegen Marduk-apal-iddina van Babylon en en diens bondgenoot Humbanigash van Elam. In de slag bij Der Darah wordt Sargon II verslagen. Samaria en haar bondgenoten Hamath, Arpad en Damascus komen tegen de Assyriërs in opstand. Bij Qarqar (of Karkar) verslaat de Assyrische koning Sargon II een Syrische coalitie. Na deze veldslag verovert Sargon II onder andere Arpad en Damascus.
713: In de
712: Ekron, één van de vijf Filistijnse steden, wordt door Sargon II verwoest.
Regel 99 ⟶ 105:
701: Sanherib verplaatst de hoofdstad van Assyrië naar Ninevé<ref name=":0">Jaartal volgens Anthony Mason, ''Oude beschavingen''. Serie: Wie weet het? (A'dam, Brussel: Reader's Digest NV, 2006. Oorspr. The Ancient World, 2004) blz. 53.</ref>. Assyrische inval in Juda, plundering van Lachis. Sanherib verwoest de Filistijnse stad [[Ekron]] en verovert de Fenicische havensteden Byblos en [[Sidon]]. In de slag bij Eltekh verslaat farao Shebitku van Egypte de Assyriërs. Hij verijdelt de inneming van Jeruzalem.
Sanherib onderwerpt Juda. Hij belegert Jeruzalem. God zendt een engel die in één nacht 185.000 soldaten doodt. De Assyriërs moeten zich terugtrekken.<blockquote>''2Kr 32:21 En de HEERE zond een engel, die alle strijdbare helden, en vorsten, en oversten in het leger des konings van Assyrie verdelgde. Zo is hij met schaamte des aangezichts in zijn land wedergekeerd; en als hij in het huis zijns gods ingegaan was, zo velden hem daar met het zwaard, die uit zijn lijf voortgekomen waren.''</blockquote>
689: Sanherib plundert en verwoest Babylon.
681: Sanherib, wiens leger twintig jaar eerder door een engel van de HEER bij Jeruzalem geslagen was, wordt door twee van zijn zonen vermoord.<blockquote>''2Kr 32:21 ... en als hij in het huis zijns gods ingegaan was, zo velden hem daar met het zwaard, die uit zijn lijf voortgekomen waren.''</blockquote>Zijn zoon Esharhaddon volgt hem op.
Regel 145 ⟶ 153:
De '''bouwkunst''' kenmerkte zich door grote terrassen, waarop paleizen en torens zich verhieven; de beeldhouwkunst uitte zich in zeer grote tot zeer kleine reliefs.
[[Bestand:Frederick Arthur Bridgman, The Diversion of an Assyrian King. Oil on canvas. Sotheby's.jpg|
[[Bestand:Assyrische tenten.png|koppeling=https://www.christipedia.nl/wiki/Bestand:Assyrische%20tenten.png|geen|miniatuur|1024x1024px|Het reliëf vertoont Assyrische tenten met kriigers, kamelen, etc. Duidelijk ziet men het betrekkelijk rijke interieur van een tent, waarin iemand bezig is het bed (sofa) op te maken voor zijn vermoeide heer. Aan de hoofdzuil van de tent hangen een hoorn (bazuin?) en een waterkruik. Boven links is een bakker bezig. Geheel boven is de gekanteelde met torens versterkte muur van een vesting. ]]
== Toekomst ==
In de last van Egypte (Jes. 19) maakt de profeet [[Jesaja]] bekend de Assyriërs in de toekomst God zullen dienen. Hij zal hen noemen "het werk van Mijn handen" en hen zegenen. Er zal een "gebaande weg" van [[Egypte]] tot in Assyrië zijn. De Assyriërs zullen een zegen zijn voor de wereld. <blockquote>''Jes 19:22 En de HEERE zal de Egyptenaars dapper slaan, en genezen; en zij zullen zich tot den HEERE bekeren, en Hij zal Zich van hen verbidden laten, en Hij zal hen genezen. Jes 19:23 Te dien dage zal er een gebaande weg wezen van Egypte in Assyrie, dat de Assyriers in Egypte, en de Egyptenaars in Assyrie komen zullen; en de Egyptenaars zullen met de Assyriers [den] [Heere] dienen. Jes 19:24 Te dien dage zal Israël de derde wezen met de Egyptenaren en met de Assyriers, een zegen in het midden van de aarde. Jes 19:25 Want de HEERE der heirscharen zal hen zegenen, zeggende: Gezegend zij Mijn volk, de Egyptenaars, en de Assyriers, het werk Mijner handen, en Israël, Mijn erfdeel!'' (SV)</blockquote>Zie ook [[Koning van het Noorden]].
== Bronnen ==
John Kooy, ''Encyclopedie voor iedereen'' (Utrecht: W. de Haan, Deventer: Kluwer, 2e druk 1934) s.v. Assyrië. Hieruit is op 11 juni 2013 tekst verwerkt.
| |||