k
→Bedelingenleer en verbondstheologie
| (14 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 7:
__TOC__
==
De klassieke bedelingenleer kenmerkt zich door de volgende grondstellingen:
# Er zijn verscheidene bedelingen, in de tijd verscheidene wijzen van omgang van God met de mens. God beproeft daarin de mens, die telkens faalt.
Regel 14:
# de nieuwtestamentische Gemeente was een verborgenheid in de tijd van het Oude Testament en daarin niet voorzien. Ze is een intermezzo in Gods plan met Israël.
# een onderscheid tussen de opname van de Gemeente (1 Thess. 4:17) en de verschijning van Christus in de wereld: daartussen liggen tenminste de zeven jaren van verdrukking (Daniels jaarweek)
In elk van de bedelingen handelt God op een bijzondere, voor die bedeling kenmerkende manier met de mens, in het bijzonder beproeft God de mens op een andere wijze. "Deze periodes worden afgebakend in de Schrift door een verandering in Gods wijze van omgaan met de mensheid, met betrekking tot twee kwesties: van de zonde en van 's mensen verantwoordelijkheid", verklaarde C. I. Scofield. "Elk van de bedelingen kan worden beschouwd als een nieuwe beproeving van de natuurlijke mens, en elke beproeving eindigt in oordeel - markerend zijn volslagen falen in elke bedeling" ▼
Onder de verschillende bestuurlijke bedelingen komen de goedheid en trouw van God tevoorschijn, maar telkens blijkt ook het falen van de mens. Zelfs de gezegende bedeling van het vrederijk eindigt met een massale opstand. ▼
De bedelingenleer benadrukt de bijbelse voorzeggingen aangaande de eindtijd en de opname van de gemeente vóór de grote verdrukking, welke voorafgaat aan Christus' zichtbare verschijning in de wereld. Volgens de bedelingenleer leeft de gemeente van Jezus Christus thans in de ”genadetijd”, die begon bij Pinksteren, de komst van de Heilige Geest, en die eindigt met de opname van de gemeente in de hemel en het begin van het duizendjarig rijk. Na de opname van de gemeente wordt Israël hersteld; geheel Israël zal behouden worden.
== Letterlijke Schriftuitleg ==
Regel 47:
Alle dispensationalisten geloven aan een duizendjarig vrederijk, zijn derhalve chiliasten.
Het begin van de bedelingenleer ligt bij de beweging van de Plymouthbroeders in het Verenigd Koninkrijk en de leer van John Nelson Darby. John Nelson Darby (1800-1882) is de grondlegger van de bedelingenleer.▼
De Plymouth Brethren (en Darby in het bijzonder) ontwikkelden unieke ideeën over de interpretatie van de Schrift, terwijl zij de nadruk legden op de bijbelse profetie en de wederkomst van Christus. De theologie van deze beweging werd bekend als "Dispensationalisme."▼
De denkbeelden van Darby zijn na zijn dood gesystematiseerd en hebben op veel punten veranderingen ondergaan. C. I. Scofield kwam met een bedelingenleer die veel invloed heeft uitgeoefend.▼
Het denkbeeld van verschillende "bedelingen" kan al worden gevonden in de geschriften van sommige vroege kerkleraars. Het beschouwen van de bijbelse geschiedenis als een reeks bedelingen is te vinden in een aantal werken die ouder zijn dan de bedelingenleer van Darby, zoals ''L'œconomie divine ou Système universel et démontré des œuvres et des desseins de Dieu envers les hommes (''Amsterdam: H. Wetstein, 1687) van Pierre Poiret (1646-1719). Maar deze vroegere werken kenden niet het unieke beproeven-falen motief beschreven door Scofield of de onderliggende beginselen van Darby's bedelingenleer.▼
De nieuwe bedelingenleer werd in Amerika verbreid door bijbelstudieconferenties als de ''Niagara Bible Conferences'' (1883-1897). De Presbyteriaanse predikant James H. Brookes (1830-1898), een vooraanstaande figuur in de Niagara conferenties, verbreidde gedachten over bedelingen door middel van zijn bediening en publicaties. Belangrijker nog waren de invloed van Dwight Moody, die sympathie had voor de hoofdlijnen van de bedelingenleer en zijn naaste medewerkers, leiders die de bedelingenleer huldigden, zoals Reuben A. Torrey (1856-1928), James M. Gray (1851-1925), I. Cyrus Scofield ( 1843-1921), William J. Eerdman (1833-1923), A.C. Dixon (1854-1925), en A.J. Gordon (1836-1895). Deze mannen waren actieve evangelisten die een heleboel Bijbelstudieconferenties en andere zendingsarbeid bevorderden. Ze gaven de beweging van de bedelingenleer een blijvende plaats in door hen geleide instellingen, zoals het ''Moody Bible Institute'' (1886), het ''Bible Institute van Los Angeles'' (1907), en het ''Philadelphia College of the Bible'' (1914). Spoedig ontstond een netwerk van verwante instellingen, die bijdroegen aan de verspreiding van het Amerikaanse dispensationalisme.▼
De beweging van de bedelingenleer werd bekrachtigd door het herstel van de staat Israël in 1948. Zij is gegroeid in populariteit vooral sinds 1967, het jaar van de Arabisch-Israëlische Zesdaagse Oorlog (door Israël gewonnen) en een paar jaar later in 1970 met de publicatie van de bestseller van Hal Lindsey, ''De planeet die aarde heette'' (Engels: ''The Late Great Planet Earth)''.▼
== Bedelingen ==
Regel 124 ⟶ 111:
=== Bedeling van het duizendjarig rijk ===
''Naam:'' Bedeling van het
''Tijd:'' na de grote verdrukking en tot de schepping van een nieuwe [[hemel]] en [[aarde]].
''Schriftplaatsen'': Jes. 9:6-7; 11:1-9; Opb. 20:1-6
''Beschrijving:'' De tijd van het regering van Christus over de aarde duurt duizend jaar, Opb. 20:1-6.
==
▲Het begin van de bedelingenleer ligt bij de beweging van de Plymouthbroeders in het Verenigd Koninkrijk en de leer van John Nelson Darby. John Nelson Darby (1800-1882) is de grondlegger van de bedelingenleer.
▲In elk van de bedelingen handelt God op een bijzondere, voor die bedeling kenmerkende manier met de mens, in het bijzonder beproeft God de mens op een andere wijze. "Deze periodes worden afgebakend in de Schrift door een verandering in Gods wijze van omgaan met de mensheid, met betrekking tot twee kwesties: van de zonde en van 's mensen verantwoordelijkheid", verklaarde C. I. Scofield. "Elk van de bedelingen kan worden beschouwd als een nieuwe beproeving van de natuurlijke mens, en elke beproeving eindigt in oordeel - markerend zijn volslagen falen in elke bedeling"
▲De Plymouth Brethren (en Darby in het bijzonder) ontwikkelden unieke ideeën over de interpretatie van de Schrift, terwijl zij de nadruk legden op de bijbelse profetie en de wederkomst van Christus. De theologie van deze beweging werd bekend als "Dispensationalisme."
▲Onder de verschillende bestuurlijke bedelingen komen de goedheid en trouw van God tevoorschijn, maar telkens blijkt ook het falen van de mens. Zelfs de gezegende bedeling van het vrederijk eindigt met een massale opstand.
▲De denkbeelden van Darby zijn na zijn dood gesystematiseerd en hebben op veel punten veranderingen ondergaan. C. I. Scofield kwam met een bedelingenleer die veel invloed heeft uitgeoefend.
▲Het denkbeeld van verschillende "bedelingen" kan al worden gevonden in de geschriften van sommige vroege kerkleraars. Het beschouwen van de bijbelse geschiedenis als een reeks bedelingen is te vinden in een aantal werken die ouder zijn dan de bedelingenleer van Darby, zoals ''L'œconomie divine ou Système universel et démontré des œuvres et des desseins de Dieu envers les hommes (''Amsterdam: H. Wetstein, 1687) van Pierre Poiret (1646-1719). Maar deze vroegere werken kenden niet het unieke beproeven-falen motief beschreven door Scofield of de onderliggende beginselen van Darby's bedelingenleer.
▲De nieuwe bedelingenleer werd in Amerika verbreid door bijbelstudieconferenties als de ''Niagara Bible Conferences'' (1883-1897). De Presbyteriaanse predikant James H. Brookes (1830-1898), een vooraanstaande figuur in de Niagara conferenties, verbreidde gedachten over bedelingen door middel van zijn bediening en publicaties. Belangrijker nog waren de invloed van Dwight Moody, die sympathie had voor de hoofdlijnen van de bedelingenleer en zijn naaste medewerkers, leiders die de bedelingenleer huldigden, zoals Reuben A. Torrey (1856-1928), James M. Gray (1851-1925), I. Cyrus Scofield ( 1843-1921), William J. Eerdman (1833-1923), A.C. Dixon (1854-1925), en A.J. Gordon (1836-1895). Deze mannen waren actieve evangelisten die een heleboel Bijbelstudieconferenties en andere zendingsarbeid bevorderden. Ze gaven de beweging van de bedelingenleer een blijvende plaats in door hen geleide instellingen, zoals het ''Moody Bible Institute'' (1886), het ''Bible Institute van Los Angeles'' (1907), en het ''Philadelphia College of the Bible'' (1914). Spoedig ontstond een netwerk van verwante instellingen, die bijdroegen aan de verspreiding van het Amerikaanse dispensationalisme.
▲De beweging van de bedelingenleer werd bekrachtigd door het herstel van de staat Israël in 1948. Zij is gegroeid in populariteit vooral sinds 1967, het jaar van de Arabisch-Israëlische Zesdaagse Oorlog (door Israël gewonnen) en een paar jaar later in 1970 met de publicatie van de bestseller van Hal Lindsey, ''De planeet die aarde heette'' (Engels: ''The Late Great Planet Earth)''.
== Hoeveel bedelingen? ==
Regel 141 ⟶ 136:
Het wezen van de bedelingenleer is het aantal bedelingen of hun naamgeving, maar de onderscheiding van bedelingen. Het belangrijkste is dat ze worden onderscheiden en herkend. Er is onmiskenbaar verschil in de wijzen waarop God met de mensheid omgaat in de bedelingen van de Wet, de Gemeente en het komende Messiaanse vrederijk.
== Bedelingen en scheppingsdagen ==
== Grafische weergaven ==▼
Vaak wordt een verband gelegd tussen de zes scheppingsdagen gevolgd door een rustdag in Genesis 1 en de bedelingen. Bijvoorbeeld kan geleerd worden - zoals in het grafische bedelingenoverzicht van A.E. Booth (zie hieronder) - dat de vierde scheppingsdag overeenkomt met de bedeling van de Gemeente. Op die vierde dag maakte God de zon, maan en sterren, de hemellichamen. De gemeente heeft een hemelse bestemming. De Heer Jezus bereidt ons een plaats in het Vaderhuis. De gelovigen zijn hemelburgers. Zij schijnen "als lichten in de wereld" (Flp. 2:15).
De zesde dag, toen Adam tot aanzijn kwam, zou overeenkomen met het duizendjarig Vrederijk, wanneer de laatste Adam, de Heer Jezus, de aarde in bezit heeft genomen en heerst.
In het bedelingenoverzicht van A.E. Booth correspondeert de zevende scheppingsdag met de eeuwige toestand. Anderen echter menen dat de zevende dag een afschaduwing is van het Duizendjarige vrederijk, waarin rust en vrede heersen, en dat de dag na de scheppingsweek, de achtste dag - [[acht]] staat voor een nieuw begin - heenwijst naar de nieuwe hemel en de aarde, naar de nieuwe, eeuwige toestand na het voorbijgaan van 'de eerste dingen' (Opb. 21:4).
Hieronder enkele weergaven van de indeling van de geschiedenis in tijdperken of bedelingen.
[[Bestand:Dispensations Chart Booth.jpg|gecentreerd|miniatuur|1235x1235px|Ontwerp van A.E. Booth. Een
[[Bestand:De loop des tijds van eeuwigheid tot eeuwigheid.jpg|gecentreerd|miniatuur|1235x1235px|
<center></center>
[[Bestand:Clarence Larkin - Degeneration.jpg|gecentreerd|1235x1235px|]]
<center>Hierboven: bedelingen volgens Clarence Larkin (1920)[[Bestand:Clarence Larkin - Seven Thousands Years.jpg|gecentreerd|1235x1235px|]]De bovenstaande tekening gemaakt door Clarence Larkin (1918) onderscheidt vier tijdvakken gevolgd door de eeuwige toestand. De zevende dag verwijst naar het Duizendjarig rijk.
</center>
[[Bestand:MarcoProfetico.png|geen|miniatuur|1249x1249px|Voorstelling in het Spaans.]]
== Bedelingenleer en verbondstheologie ==
Vóór het dispensationalisme was de verbondstheologie de overheersende Protestantse leer met betrekking tot de heilsgeschiedenis. De gereformeerde kerken staan nog altijd op het standpunt van de verbondstheologie en hebben kritiek op de bedelingenleer.
Een relatief recente zienswijze is de Nieuwe-verbondstheologie (Eng. New Covenant Theology), die vooral onder calvinistische baptisten is te vinden.
Buiten het protestantisme echter hebben andere christelijke richtingen (bijv., Oosterse Kerk, Rooms-Katholieke Kerk) geen bedelingenleer omhelsd.
== Niet-klassieke varianten ==
=== Ultra-dispensationalisme ===
De ''ultra-bedelingenleer'', oog genoemd ''hyperdispensationalisme'' of ''ultradispensationalisme'' laat, in tegenstelling tot het traditionele (of klassieke) dispensationalisme, de bedeling van de Christelijke gemeente aanvangen met de bediening van de apostel Paulus. De hyperdispensationalisten beschouwen de vier evangeliën en veel van de nieuwtestamentische brieven als geldend voor de joods-christelijke gemeente vóór Paulus of voor het toekomstige Davidische Koninkrijk en niet rechtstreeks van toepassing op de overwegend heidense kerk van heden.
De bedelingenleer onderscheidt Israël en de gemeente van Christus. De meeste dispensationalisten laten de bedeling van de gemeente aanvangen met de geboorte van de gemeente in Handelingen 2, bij de uitstorting van de Heilige Geest op het Pinksterfeest. Ultra-dispensationalisten laten de bedeling van de gemeente later beginnen.
'''"Handelingen 13-dispensationalisme".''' Een variant van de ultra-bedelingenleer is het "Handelingen 13-dispensationalisme"<ref>In het Engels "Acts 13 dispensationalism" of "Mid-Acts Dispensationalism" geheten.</ref>: de bedeling van de gemeente begon met de roeping van Paulus voor de eerste zendingsreis, Hand. 13:2. Woordvoerders van dit ultra-dispensationalisme zijn onder meer J. C. O'Hair, C. R. Stam (''Things That Differ''), Charles F. Baker (''A Dispensational Theologie'') en Bob Enyart (''The Plot'').
'''"Handelingen 28-dispensationalisme"'''. Een andere variant zegt dat de bedeling van de gemeente begon aan het einde van Paulus' bediening, toen hij, gevangen gehouden in Rome, verwees naar de afwijzing van Gods koninkrijk door Israël en het zenden van Gods heil aan de heidenvolken. Israëls verwerping van zijn messias was nu volkomen. <blockquote>''Hnd 28:28 Het zij u dan bekend dat deze behoudenis van God tot de volken is gezonden; zij zullen ook horen.''</blockquote>Alle gewoonten en brieven vóór die tijd zouden voor christenen gelden, daaronder doop, avondmaal en de Geestesgaven. Alleen de brieven geschreven ná Handelingen 28, vooral de brief aan de Efeziërs en die aan de Kolossers, zijn richtsnoer voor de gemeente van Christus.
De meest opvallende voorstander van dit "Handelingen 28-dispensationalisme" was E. W. Bullinger (1837-1913). Andere schrijvers die deze positie innemen zijn onder andere Charles H. Welch, Vladimir M. Gelesnoff en Otis Q. Sellers.
=== Progressief dispensationalisme ===
Het progressief dispensationalisme<ref>Blaising en Bock, ''Progressive Dispensationalism'' (Baker Books, 1993)</ref> is het resultaat van een aanpassing van het klassieke dispensationalisme na kritiek van vooral Gereformeerde zijde. Het onderscheid tussen Israël en de gemeente van Christus is vervaagd. Ook het duizendjarig rijk lijkt in deze leer te verdampen, evenals de opname van de gemeente vóór de Verdrukking. Volgens sommige dispensationalisten zijn de progressieven te ver afgeweken en kunnen zij niet doorgaan voor dispensationalisten<ref>Zie bij [http://www.theopedia.com/dispensationalism Dispensationalism], artikel op Theopedia.com. </ref>.
== Oorzaak van christelijk zionisme? ==
Regel 154 ⟶ 180:
== Meer informatie ==
Dirk Schurmann en Stephan Isenberg, ''Vergeten rijkdom'' (2012). Gezamenlijk uitgegeven door Het Zoeklicht en Daniël, 2012. Pagina's: 740
C.C. Ryrie, ''Dispensationalism'' (Moody Press, 1995)
C.C. Ryrie, ''Dispensationalism Today'' (Moody Press, 1965)
William C. Watson, ''Dispensationalism Before Darby.'' Lampion Press, 2015. Pagina's: 374. Kerkgeschiedkundige verhandeling.
== Bronnen ==
''A New and Concise Bible Dictionary'' (George Morris, 1899) s.v. Dispensation. Tekst van dit lemma is 15-16 september 2016 vertaald en verwerkt.
[http://www.theopedia.com/dispensationalism Dispensationalism], artikel op Theopedia.com. Tekst hiervan is vertaald en verwerkt in september en november 2016.
[http://www.theopedia.com/hyper-dispensationalism Hyper-dispensationalism], artikel op Theopedia.com. Tekst hiervan is vertaald en verwerkt in november 2016.
== Voetnoten ==
| |||