Bijbelvertaling: verschil tussen versies

3.094 bytes toegevoegd ,  1 maand geleden
k
 
(9 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1:
'''Bijbelvertaling''' is het werk van het overzetten van de brontekst van de [[Bijbel]] in een andere taal, of het resultaat van dit vertaalwerk. Er zijn verscheidene vertalingen van Gods geschreven Woord in het Nederlands. In de oudheid zijn vertalingen tot stand gebracht in het Grieks, Syrisch en Latijn.
 
Zodra de Bijbel verspreid werd onder de mensen die het Hebreeuws en Grieks, of één van deze talen niet verstonden, werd vanzelf een overzetting of vertaling noodzakelijk. De oudste vertalingen van het Oude Testament is de Septuaginta[[Septuagint]].
 
Wereldwijd zijn er (anno 2022) nog ruim 1,5 miljard mensen die geen toegang hebben tot een Bijbel in hun eigen taal<ref>Bron: Wycliffe Bijbelvertalers Nederland, vacaturetekst, 28 jan. 2022. </ref>.
Onder de '''Griekse vertalingen''' bekleedt de [[Septuaginta]], een Griekse vertaling van het O. T. door zeventig Joodse geleerden, de hoogste plaats. Deze ontstond in de 3e tot 2e eeuw v.C. in Alexandrië, Egypte.
 
== Goede vertalingen ==
'''Criteria.''' Een goede vertaling is in elk geval een ''nauwkeurige'' vertaling. Een ''ideale'' vertaling is een nauwkeurig én ook leesbare (voor christenen begrijpelijke) vertaling. Een tolk die een buitenlandse diplomaat vertaalt, dient diens woorden nauwkeurig te vertalen. Hij moet zo weinig mogelijk woorden weglaten of toevoegen. De woorden van de diplomaat mag hij niet vervangen door zijn eigen gedachten. Zo is het ook met de vertaling van Gods woord. Vertalingen die als hoofddoel ''leesbaarheid'' (begrijpelijkheid) hebben, lopen gevaar ''verklaring'' (opheldering) boven (woordelijke) ''vertaling'' te stellen.
 
'''Methode.''' Er zijn twee methoden van vertaling: woord-voor-woord vertalen of gedachte-voor-gedachte vertalen. Een nauwkeurige vertaling zal zoveel mogelijk woordelijk vertalen. De tweede methode brengt met zich dat de vertaler zijn eigen gedachten weergeeft, ook als is het met de bedoeling om de (door hem vermoede) gedachten van de schrijver weer te geven. De vertaler denkt dat hij de gedachten van de schrijver overbrengt.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=bixugyi6V6U&t=48m54s Amir Tsarfati: Bible Prophecy Roundtable with Jan Markell and Barry Stagner.] Youtube.com: Behold Israel, 2 jan, 2021. Vanaf 48 min 54 sec. gaat over betrouwbare Bijbelvertalingen. </ref>
 
Goede (niet volmaakte) Nederlandse vertalingen zijn onder andere:
 
* [[Statenvertaling]]
* [[Herziene Statenvertaling (2010)|Herziene Statenvertaling]]
* NBG51-vertaling
* [[Telos-vertaling]] (Nieuwe Testament)
 
Goede Engelse vertalingen zijn onder andere:
 
* King James Bible
* New King James Bible
* New American Standard Bible (NASB)
* English Standard Version (ESV)
 
== Oude vertalingen ==
Onder de '''Griekse vertalingen''' bekleedt de [[SeptuagintaSeptuagint]], een Griekse vertaling van het O. T. door zeventig Joodse geleerden, de hoogste plaats. Deze ontstond in de 3e tot 2e eeuw v.C. in Alexandrië, Egypte.
 
Een andere Griekse vertaling is die van '''Aquila''' van Sinope, welke verloren is gegaan. Aquila, een tot het [[Jodendom]] overgegaan Griek uit Sinope in Pontus, trachtte in het begin der tweede eeuw n. C. op aansporen van de Alexandrijnse Joden, de onnauwkeurigheid van de Septuaginta door een nieuwe vertaling te verbeteren; maar deze was zo letterlijk, dat zij soms niet te begrijpen was. Zij stond bij de Joden zeer hoog aangeschreven en wordt in den [[Talmoed]] aangehaald; maar de oudste Christelijke schrijvers hechtten er geen waarde aan.
Regel 13 ⟶ 35:
Drie latere vertalingen van het Oude Testament in het Grieks worden in de Hexapla van Orlgenes vermeld; ze waren anoniem en er zijn slechts brokstukken van overgebleven.
 
De belangrijke '''Syrische''' ''Peshitta'' (ook gespeld ''Peshito'' of ''Peschito)''-vertaling wordt tot de tweede of zelfs tot de eerste eeuw na Christus gerekend; zeker is het, dat reeds zeer vroeg een Syrische vertaling bestond. Zij bevat al de Canonieke boeken van het Oude Testament, met uitzondering van de Kronieken, en die van het Nieuwe, behalve de laatste, nl. de 2e en 3e brielbrief van JobannesJohannes, de brieven van Petrus en van Judas en de Openbaring. Het Oude Testament is uit het Hebreeuws vertaald. Deze vertaling is steeds door alle afdelingen van de Syrische gemeente als echt erkend, en verscheiden Arabische vertalingen zijn er naar gemaakt.
[[Bestand:Vulgata.jpg|miniatuur|530x530px|Editie van de Vulgata]]
De ''Targumim'' zijn vertalingen van de grondtekst in het Aramees, gemaakt ten dienste van de voorlezing van de Schrift in de synagogen, omdat na de ballingschap het Hebreeuws minder verstaanbaar was, zelfs voor de joden in Palestina en langzamerhand door het Aramees werd verdrongen. De vertalingen ontstonden ca. 300 na Christus. Behalve van Daniël, Ezra en Nehemia, zijn ons van alle boeken van het Oude Testament zulke Aramese vertalingen bewaard gebleven.
Regel 79 ⟶ 101:
 
2010 - De '''[[Herziene Statenvertaling (2010)|Herziene Statenvertaling]]''' in hedendaags Nederlands.
 
2020 - De [[Evangelische Bijbelvertaling (EBV)|'''Evangelische Bijbelvertaling''']] in hedendaags Nederlands. Het Nieuwe Testament is gebaseerd op de Aramese Peshitta.
 
== Engelse vertalingen ==
Regel 128 ⟶ 152:
1971: Revised Standard Version. 
 
19771971: New American Standard Bible (NASB)
 
1982: [http://www.bible-researcher.com/nkjv.html New King James Version] (NKJV)
 
1995: New American Standard Bible Updated Edition (NASB 1995),
 
2001: [http://biblia.com/books/esv/Ge English Standard Version] (ESV)
 
2021: [[Legacy Standard Bible]] (LSB)
 
== Vertalingen en bronteksten ==
De vertalingen verschillen in de brontekst waarvan ze zijn uitgegaan. Het schema hieronder toont aan welke bronteksten voor de vertalingen van het Nieuwe Testament zijn gebruikt. Velen houden de Byzantijnse (Syrische) handschriften, waarop onder meer de Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling gebaseerd zijn, voor betrouwbaarder dan de Alexandrijnse bronteksten, waarop onder meer de NBG-1951 vertaling en de Nieuwe Bijbelvertaling 2004 gebaseerd zijn. Veel vertalers gaan ervan uit: Hoe ouder een brontekst is, des te dichter hij staat bij het origineel.
[[Bestand:Bijbelvertalingen - Marc Verhoeven.png|miniatuur|978x978px977x977px|''Vertalingen en bronteksten, volgens een voorstander van de Byzantijnse tekstfamilie die moderne vertalingen afwijst.''  |geen]]
'''Toelichting bij het schema links:''' Links één doorgaande kolom naar onder meer de Nederlandse Statenvertaling. Rechts een kolom die uit de linker kolom voortkomt, maar zichzelf van de oorspronkelijke afscheidt vanwege bewerking der grondteksten, daarna in twee wordt gesplitst maar onderaan weer wordt samengevoegd tot één kolom. In de linker kolom vinden we de vertalingen die hun oorsprong vinden in het Bijbelse Antiochië, vgl. Hand. 11:19-26.
 
Regel 150 ⟶ 178:
 
De rechter kolom sluit zich weer door de Nieuwe Bijbelvertaling 2004 (NBV), een gezamenlijke project van de Katholieke Bijbelstichting en het Protestantse Nederlands Bijbelgenootschap. Het is een vrucht van het streven naar oecumene.
 
== Wettische houding ==
Het is niet goed een wettische houding aan te nemen ten aanzien van enige vertaling (bijvoorbeeld de Statenvertaling of de King James vertaling) en het gebruik ervan als de enige juiste vertaling voor te schrijven of te eisen.
 
== Blijdschap om een vertaling ==
Regel 155 ⟶ 186:
 
== Meer informatie ==
[http://www.biblianeerlandica.be/ Biblianeerlandica.be], site gewijd aan bijbelvertalingenBijbelvertalingen.
 
[https://www.bijbelsdigitaal.nl/ BijbelsDigitaal.nl] geeft de mogelijkheid om vertalingen naast elkaar te plaatsen en te vergelijken.
 
[https://www.youtube.com/watch?v=7MPyb_TQfYI Wat is de beste Nederlandse Bijbelvertaling] Youtube.com: Christelijke Apologeet, 26 sept. 2020. Duur: 19 min. 18 sec. Heldere uiteenzetting door Chris Verhagen.
 
[https://www.youtube.com/watch?v=JJ8V1N44lCk The MOST Accurate Bible Translation Was Just Released]. Youtube.com: Ken Ham, 16 feb. 2024. Duur: 24 min. 37 sec. Gesprek met Abner Chou, de hoofdvertaler van de [[Legacy Standard Bible]] van 2021, onder andere over goede vertaalbeginselen.
 
== Bronnen ==
Regel 164 ⟶ 201:
[http://nl.wikisage.org/wiki/Vertalingen_van_de_Bijbel_in_het_Nederlands Vertalingen van de Bijbel in het Nederlands], op Wikisage.org. Geraadpleegd 11 mei 2015. Hiervan is enige tekst gebruikt.
 
== VoetnootVoetnoten ==