Cel: verschil tussen versies

Het DNA kun je beeldsprakig noemen 'het kookboek voor de vorming van een mens'. In het 'kookboek' staan de recepten voor eiwitten. Deze recepten worden 'genen' genoemd; een enkel 'recept' heet een 'gen'. Elk gen 'codeert' voor een of meer eiwitten. Al de genen van iemand samen heten zijn of haar ''genoom''. Elke cel heeft een genoom. In het genoom zitten ongeveer 20.000 eiwitgenen en ongeveer 40.000 RNA-genen. Een eiwitgen bepaalt een erfelijke eigenschap, bijvoorbeeld iemands oogkleur. De RNA-genen zijn niet-eiwitgenen, ze reguleren de andere genen. De 'expressie' van een gen is de uiting van het gen in een eigenschap.

Hoe weet een eiwitfabriek (ribosoom), dat buiten de celkern is, welk eiwit gemaakt moet worden? Het DNA ('kookboek') komt niet uit de celkern. WieWelke of watboodschapper brengt het eiwitrecept over naar de fabriek? Dat doet een stofje genaamd 'messenger RNA' (mRNA), boodschapper -RNA. mRNA is een kopietje van ons DNA. DitHet is een enkele streng, niet een dubbele streng als het DNA. mRNA kan de celkern verlaten en het recept overbrengen. Er wordt een kopietje gemaakt van de enkele streng van het DNA. Hiervoor splijt het DNA een stukje open: de strengen gaan op een zeker stuk uit elkaar, waarna een kopietje wordt gemaakt. Dit kopïeren heet ''transcriptie''. Het kopïerenkopiëren gaat door tot een stopteken, de zogenaamde stop-codon. Bijvoorbeeld het stukje ACATCAGC wordt gekopieerd naar UGUAGUCG; dus niet naar TGTAGTCG, want U vervangt T. Het kopietje (mRNA) verlaat de celkern, terwijl het DNA zich weer sluit. Het kopietje gaat naar een eiwitfabriek (ribosoom) in het cytoplasma. Het kopietje is als een post-it briefje met een instructie. Het wordt even gebruikt en dan vernietigd.