k
→Productie van een eiwit in een cel
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 36:
Het cytoplasme bevat tal van eiwitfabriekjes, die ''ribosomen'' worden genoemd.
==
=== Lezen en overbrengen van een
Hoe weet een eiwitfabriek (ribosoom) welk eiwit gemaakt moet worden? Het DNA komt niet uit de celkern. Wie of wat brengt het eiwitrecept over? Dat doet de boodschapper genaamd 'messenger RNA' (mRNA). Er wordt een kopietje gemaakt van de enkele streng van het DNA. Hiervoor splijt het DNA een stukje open: de strengen gaan op een zeker stuk uit elkaar, waarna het mRNA een kopietje maakt. Dit kopïeren heet ''transcriptie''. Het kopïeren gaat door tot stopteken, de zogenaamde stop-codon. Bijvoorbeeld het stukje ACATCAGC wordt gekopieerd naar UGUAGUCG; dus niet naar TGTAGTCG, want U vervangt T. Het kopietje (mRNA) verlaat de celkern, terwijl het DNA zich weer sluit. Het kopietje gaat naar een eiwitfabriek in het cytoplasma.
=== Lezen van
Het ribosoom in het cytoplasma leest het RNA. Van het RNA worden codes voor aminozuren afgelezen. Er zijn 20 aminozuren, doch slechts 4 basen. De basen kunnen afzonderlijk alle aminozuren aanduiden. Combinaties van drie basen kunnen dat wel. Drie basen die samen een aminozuur aanduiden heten een ''codon''. Er bestaan 64 verschillende codons. Sommige codons staan voor hetzelfde aminozuur. Er zijn codons die aan het ribosoom een startsignaal geven (''startcodon'') of een stopsignaal (''stopcodon''). Het ribosoom begint te lezen bij het startcodon en gaat door met het lezen van de drieletterwoorden tot het stopcodon. Het ribosoom leest 'woorden' (codons) van drie letters, UGU, AGU, enz. De combinatie UGU codeert voor het aminozuur Cysteïne; AGU voor Serine. De aminozuren worden als kralen in een ketting geregen tot een eiwit. Het maken van het eiwit heet ''translatie''. De aanmaak van het eiwit stopt als het stopcodon is tegengekomen. Het eiwit is klaar.
| |||