k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 7:
'''Code.''' Het DNA is de blauwdruk van ons lichaam. Het is een soort code die in iedere cel in ons lichaam is. De code vertelt hoe die cel gemaakt moet worden.
'''Samenstelling.''' Eén enkele keten van DNA bestaat uit twee 'draden' (strengen) die om elkaar heen gedraaid zijn, een dubbele spiraal. Elke draad heeft vier soorten chemische bouwsteentjes. Ze heten nucleotiden en worden aangeduid met de letters A, T, C, of G. Al het DNA van een mens samen vormt een code, het bouwplan, geschreven met drie miljard van deze letters.
'''DNA en de voortbrenging van cellen.''' Als ons lichaam groeit, krijgt het steeds meer cellen. Het lichaam van een vrouw maakt eicellen, het lichaam van een man maakt zaadcellen. Het DNA is in staat om zichzelf te vermenigvuldigen door zichzelf te kopiëren. Bij de bevruchting van een eicel komen het bouwplan van vaders lichaam (geschreven door drie miljard 'letters') en het bouwplan van moeders lichaam (eveneens geschreven door drie miljard letters) samen.
Regel 29:
'''CRISPR''' (= Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) is een middel waarmee bacteriën zich verdedigen tegen virussen. CRISPR zijn korte segmenten van herhaalde codes in het DNA, die de bacterie gebruikt om een nieuwe virusaanval te herkennen en af te slaan.
'''DNA-bewerking.''' De mens, die het DNA in kaart heeft gebracht, kan het bewerken. Er is een techniek ontwikkeld, genaamd CRISPR-Cas of CRISPR-Cas9, waarbij eiwitten kunnen worden geprogrammeerd om heel nauwkeurig in DNA te knippen. Het is een techniek van genetisch knip-en-plak-werk. Hiermee kunnen snel, precies en goedkoop veranderingen in het DNA van om het even welk organisme worden aangebracht. Om bijvoorbeeld foutjes in menselijk DNA te repareren. ''Cas'' is een afkorting van ''CRISPR associated system''. CRISPR-Cas9 is CRISPR samen met het enzym Cas9. CRISPR is als het ware een enorme DNA-bibliotheek en Cas9 is de schaar die het DNA van een virus herkent en dat kapotknipt. DNA knippen en wijzigen zonder schaar is moeilijk.
RNA wordt binnen deze gentechnologie gebruikt om wijzigingen in het DNA aan te brengen<ref>Hetty Helsmoortel, [https://www.eoswetenschap.eu/gezondheid/vijf-redenen-waarom-rna-vaccins-ons-dna-niet-veranderen Vijf redenen waarom RNA-vaccins ons DNA niet veranderen], op EosWetenschap.eu, zonder datum. Geraadpleegd 29 jan. 2020.</ref>. De voornaamste component die daarbij nodig is, is het cas9-eiwit, dat DNA doormidden kan knippen.
Met de techniek worden proeven gedaan, maar de techniek wordt (anno 2020) nog niet op mensen toegepast<ref name=":0">[https://www.nu.nl/wetenschap/6098566/dna-hoe-lange-onzichtbare-kettingen-bepalen-hoe-wij-eruitzien.html DNA: Hoe lange onzichtbare 'kettingen' bepalen hoe wij eruitzien]. Nu.nl, 28 dec. 2020</ref>. Ze kan gebruikt worden om foutjes in het DNA te repareren of om (in een of meer opzichten) betere mensen te maken ("designer baby's"). ▼
▲Met de techniek worden proeven gedaan, maar de techniek wordt (anno 2020) nog niet op mensen toegepast<ref name=":0">[https://www.nu.nl/wetenschap/6098566/dna-hoe-lange-onzichtbare-kettingen-bepalen-hoe-wij-eruitzien.html DNA: Hoe lange onzichtbare 'kettingen' bepalen hoe wij eruitzien]. Nu.nl, 28 dec. 2020</ref>. Ze kan gebruikt worden om foutjes in het DNA te repareren of om (in een of meer opzichten) betere mensen te maken ("designer baby's").
'''Synthetisch DNA.''' Dit is kunstmatig gemaakt DNA. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van ''synthetische'' ''cellen.'' Als de mens zelf cellen wil maken, moet hij ook DNA maken. In de Verenigde Staten is al eens een heel chromosoom gemaakt, dat toen getransplanteerd werd in een bestaande (natuurlijke) cel. Het zelf samenstellen van DNA en het maken van cellen leidt tot beter inzicht in de werking van cellen en hoe ze ooit ontstaan zijn. Bovendien kan men dan zelf, zo wordt gedacht<ref name=":0" />, nuttige micro-organismen maken.
| |||