k
→1925
k (→1942) |
k (→1925) |
||
| (30 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 12:
In de periode 1904 - 1914, tot het begin van de Eerste Wereldoorlog, verdubbelt het aantal Joodse immigranten. De Joden stichten scholen, geven kranten uit en richten een politieke partij op. Ze blijven contact onderhouden met de Turken, in de hoop zelfstandigheid te verkrijgen.
'''14-16 juni.''' ''Pogrom van Belostok'' (''Białystok''), in Białystok, Polen, dat toen een deel van het Russische rijk was. 81 tot 88 mensen worden gedood door soldaten van het keizerlijke Russische leger, de Zwarte Honderden en de Chernoe Znamia, en ongeveer 80 mensen raakten gewond.<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Bia%C5%82ystok_pogrom Bailystok pogrom], op; en.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is vertaald en onder wijziging verwerkt op 23 dec. 2021.</ref>
[[Bestand:Pogrom de Bialostok.jpg|geen|miniatuur|720x720px|De pogrom van Belostok]]
=== 1909 ===
De eerste kibboets in Israël wordt ten zuiden van het meer van Galilea opgericht: Degania.
== Jaren '10 ==
Regel 22 ⟶ 26:
=== 1911 ===
<Youtube width="640" height="480">WoH7w1tAGEg
=== 1913 ===
Augustus: 11e Zionistische congres, te Wenen.
<Youtube width="600" height="480">EFD_o0-1QbQ#!&rel=no</youtube><BR> ▼
=== 1914-1918 ===
Regel 43 ⟶ 42:
=== 1916 ===
mei: Sykes-Picot verdrag. In een geheime overeenkomst tussen het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk wordt het Ottomaanse Rijk op voorhand verdeeld. De opstellers ervan waren Mark Sykes en Georges Picot. [[Bestand:Israël 1916 Oostenrijks leger in Jeruzalem.jpg
=== 1917 ===
Regel 61 ⟶ 60:
In juni 1918 sluiten Joodse vrijwilligers, het Joodse legioen uitmakend, zich aan bij de Britse strijdkrachten van generaal Edmund Allenby. Ze vechten tegen de Turken in de Jordaanvallei.
Generaal Allenby verslaat de Ottomaanse troepen in Palestina, waarna de Britten er hun gezag vestigen.
In de periode na de Eerste Wereldoorlog tot de stichting van de staat Israël in 1948 kopen Joden land op van Arabische eigenaren. Er is geen sprake van 'landjepik' door de Joden<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=0hoF6udEiDQ Juriste Jeanette Gabay over de vraag of Israël land heeft gestolen van Palestijnen]. Youtube.com: De Verkenners, 20 nov. 2023. Duur: 3 min. 39 sec. </ref>.
=== 1919 ===
Regel 86 ⟶ 87:
=== 1920 ===
Hashomer, een Joodse verdedigingsorganisatie die in 1909 werd opgericht, gaat op in Haganah.
Op de Conferentie van San Remo worden besluiten genomen over de verdeling van de mandaatgebieden. Deze zullen vier jaar later, op 24 juli 1922 door de Volkenbond worden bevestigd.
Regel 95 ⟶ 99:
=== 1921 ===
Winston Churchill, die op 10 mei 1940 premier van het Verenigd Koninkrijk zou worden, brengt een bezoek aan Jeruzalem. In zijn toespraak zegt hij dat de wedergeboorte van Israël "een zegen voor de hele wereld" zal zijn.
Het Britse ''militaire'' bestuur wordt vervangen door een burgerlijk bestuur onder leiding van de Joods-Britse diplomaat Herbert Samuel.
Regel 104 ⟶ 110:
'''Witboek'''. In 1922 stelt de Engelse minister voor de Koloniën, Winston Churchill, een witboek op, waarin hij het beleid voor Palestina uiteenzet. In 1939 volgt nog een witboek.
24 juli: de verdeling van de mandaatgebieden wordt door de Volkenbond bevestigd. Op de Conferentie van San Remo in 1920 was hierover een besluit genomen. De Volkenbond geeft het mandaat over Palestina officieel aan de Britten. Een groot gebied ten oosten van de Jordaan is inbegrepen. De Volkenbond zegt in het voorwoord van het Palestijns Mandaat: “Overwegende dat de belangrijkste geallieerde mogendheden ook zijn overeengekomen dat het Mandaat verantwoordelijk moet zijn voor de uitvoering van de Balfour-verklaring van 1917, ten gunste van de vestiging in Palestina van een nationaal tehuis voor het Joodse volk, waarbij het duidelijk is dat niets zou mogen gebeuren of worden gedaan dat de civiele en religieuze rechten van bestaande niet-joodse gemeenschappen in Palestina zouden kunnen schaden, of de rechten en politieke status van joden in een ander land."<ref>Aangehaald in Israël-weekbrief, vrijdag 14 dec. 2018, van Israëlplatform.nl</ref>
=== 1923 ===
Regel 110 ⟶ 116:
=== 1924 ===
<youtube width="600" height="480">gRMstBUPeMU</youtube>''Banim Bonim (= Land van de Belofte). Film over de komst en het leven van Joodse pioniers en de opbouw van het land. Duur: 41 minuten. Taal: stomme film, met engels tekst tussendoor. Bron: Youtube.com. Upload door HebrewUniversity, 6 april 2010.''▼
=== 1925 ===
▲''Banim Bonim (= Land van de Belofte). Film over de komst en het leven van Joodse pioniers en de opbouw van het land. Duur: 41 minuten. Taal: stomme film, met engels tekst tussendoor. Bron: Youtube.com. Upload door HebrewUniversity, 6 april 2010.''
'''Eerste universiteit.''' De eerste universiteit in Israël wordt geopend: de Hebreeuwse Universiteit op de Scopusberg te Jeruzalem. Bij de opening spreekt de hoge Britse staatsambtenaar Arthur Balfour de aanwezigen toe. Hij was de man die in 1917 als minister van buitenlandse zaken de Balfour-verklaring had afgegeven.
'''Amsterdamse Jodenbuurt.''' Filmische impressie van de verpauperde Amsterdamse Jodenbuurt in 1925: [https://www.youtube.com/watch?v=C43G9lQ6G7E Amsterdam, De Jodenbuurt in 1925 in kleur!] Youtube.com: Rick88888888, 15 juli 2020; duur 3 min. 38 sec.
▲=== 1927 ===
Een zware aardbeving treft Israël op 11 juli om 16:00 uur, waardoor 130 mensen omkomen en 450 gewond raken en ongeveer 300 gebouwen verwoest of zwaar beschadigd worden. ▼
=== 1927 ===
▲'''Aardbeving.''' Een zware aardbeving treft Israël op 11 juli om 16:00 uur, waardoor 130 mensen omkomen en 450 gewond raken en ongeveer 300 gebouwen verwoest of zwaar beschadigd worden. [[Bestand:Israël 1927 aardbeving.jpg|miniatuur|603x603px|''Schade in Jeruzalem door een aardbeving die Israel in 1927 trof.'' |geen]]
=== 1929 ===
In Jeruzalem ontstaat tot een conflict over de toegang van Joden tot de Klaagmuur. Het gerucht gaat dat Joden de Tempelberg willen veroveren. In de zomer breekt een reeks wrede Arabische aanvallen uit. In Jeruzalem, Safed en Hebron komen bij rellen 133 Joden en 116 Arabieren om. In Hebron worden 67 Joden gedood door een meute van Arabieren
▲In Jeruzalem ontstaat tot een conflict over de toegang van Joden tot de Klaagmuur. Het gerucht gaat dat Joden de Tempelberg willen veroveren. In de zomer breekt een reeks wrede Arabische aanvallen uit. In Jeruzalem, Safed en Hebron komen bij rellen 133 Joden en 116 Arabieren om. In Hebron worden 67 Joden gedood door een meute van Arabieren. Uit de oude stad van Jeruzalem worden Joden verdreven. In Safed (Tzfat) komen 20 Joden om, In Jeruzalem 17. In Motza, Kfar Uriah en Tel Aviv komen nog meer Joden om.
Uit de oude stad van Jeruzalem worden Joden verdreven. In Safed (Tzfat) komen 20 Joden om, In Jeruzalem 17. In Motza, Kfar Uriah en Tel Aviv komen nog meer Joden om.[[Bestand:Israël 1929 Joden verdreven.jpg|miniatuur|620x620px|''Joden ontvluchten in 1929 de oude stadskern van Jeruzalem na pogroms.''|geen]]Britse troepen uit Egypte worden ingezet om de onlusten te onderdrukken.
== Jaren '30 ==
Regel 127 ⟶ 133:
=== 1930 ===
Naar aanleiding van de rellen in 1929 beveelt een Britse onderzoekscommissie onder leiding van Shaw onder meer een beperking van de immigratie van Joden alsmede een betere bescherming van de niet-Joodse bevolking. Boycotacties over en weer veroorzaakten een opdeling van de Palestijnse economie in een Joodse en een Arabische sector.
5 aug. 1930: de grootmoefti van Jeruzalem, Haj Amin al Husseini, verklaart tegenover Amerikaanse christelijke toeristen dat de moslims niet kunnen toegeven dat joden het uitverkoren volk zijn, omdat zij niet de beste mensen zijn. Arabieren en moslims zijn, volgens hem, gekant tegen zionistische invasie.<ref name=":2">[https://brabosh.com/2020/08/05/pqpct-v5o/ Grootmoefti van Jeruzalem zei dat hij enkel Zionisten haatte en niet de Joodse ‘christusmoordenaars’], Brabosh.com, 5 aug. 2020.</ref>
=== 1932-1944 ===
In de twaalf jaren 1932-1944 komen meer dan een half miljoen Arabieren naar Palestina om de
=== 1933 ===
Regel 142 ⟶ 150:
=== 1936-1939 ===
Van 1936 - 1939 is de Arabische Opstand, waarbij zwervende Arabische bendes het Engelse leger en Joodse nederzettingen aanvallen. Tijdens de progroms in deze jaren worden 510 Joodse mannen, vrouwen en kinderen door de Arabieren afgeslacht.
In 1936, tijdens de Arabische opstand, worden Joden uit de oude stad van Jeruzalem geëvacueerd.
Op 21 juni 1936 vallen ongeveer 60 gewapende Arabieren in Britse Mandaat Palestina vielen een konvooi van Joodse bussen aan die op weg waren van Haifa naar Tel Aviv. In de daaropvolgende gevechten tussen de Arabische terroristen en Britse troepen wordt een Engelse sergeant gedood en raken drie Schotse soldaten gewond.
Het Britse bestuur onderdrukt de Arabische opstand. Ondanks hun zware verliezen slagen de Arabieren erin de Britse regering de Joodse immigratie en landaankopen ernstig te doen beperken.
=== 1937 ===
Regel 154 ⟶ 164:
Kort Brits verslag van de gespannen toestand in Israël (Jeruzalem):
<
Engels gesproken▼
'''9-10 nov.: de Kristallnacht''', een door de nazi's georganiseerde pogrom gericht tegen de Joodse bevolking in Duitsland. In heel Duitsland worden Joden aangevallen, 1.000 tot 2.000 synagogen in brand gestoken en ongeveer 7500 winkels en bedrijven van Joden vernield. Ook Joodse huizen, scholen, begraafplaatsen en ziekenhuizen moeten het ontgelden. De brandweer mag de branden niet blussen. Tijdens deze 'Nacht van het gebroken glas' worden 400 Joden vermoord of tot zelfmoord gedreven. Ook in Oostenrijk en Sudetenland worden Joden aangevallen en hun bezittingen vernield<ref>[https://nl.wikipedia.org/wiki/Kristallnacht Kristallnacht], Wikipedia.nl. Enige tekst hiervan is verwerkt op 1 okt. 2016</ref>.
[[Bestand:Wiesbaden Synagogue burning during Kristallnacht (4408567277).png|465x465px]] [[Bestand:View of the old synagogue in Aachen after its destruction during Kristallnacht 03.jpg|465x465px]]
''Links: Synagoge in Wiesbaden tijdens de Kristallnacht. Rechts: Synagoge in Aken na de Kristallnacht''
=== 1939-1945 Tweede Wereldoorlog ===
Regel 165 ⟶ 178:
De Joden bouwen een nieuw dorp. Een filmimpressie uit 1939:
<
De Joden bebouwen het land. Een filmimpressie uit 1939:
<
Een impressie van het leven in Israël in 1939 geeft het volgende kleurenfilmpje uit dat jaar:
<Youtube width="640" height="480">MGF4HuP0HJM</youtube>''Springtime in the Holy Land ('Lente in het Heilige Land'). Jaar: 1939. Duur: 16 minuten. Taal: Engels. Bron: Youtube.com''
'''23 mei 1939.''' Het Britse lagerhuis keurt een witboek voor Palestina goed, een beleidsnota waarin het idee van de deling van Palestina wordt losgelaten en een ongedeelde staat wordt bepleit. De onafhankelijke, gemengde Arabisch-Joodse eenheidsstaat moet er binnen 10 jaar komen. Deze staat moet bestuurd worden door Palestijnse Arabieren en Joden naar verhouding tot hun inwonertal in 1939. Verder stelt het witboek een maximum van 75.000 joodse immigranten voor de periode 1940-1944. Na 1944 zou de verdere immigratie van Joden naar Palestina afhangen van de toestemming van de Arabische meerderheid. Ook werd het recht van Joden om het land te kopen van Arabieren beperkt.
Regel 181 ⟶ 192:
De teleurstelling bij de zionistische leiders was groot. De nazi's brachten de Joden in Europa in moeilijkheden, terwijl de deur naar Palestina werd vernauwd. De volgende video toont Joden die protesteren tegen het Britse witboek (''White Paper''):
<Youtube width="640" height="480">NBwBg2dNUls
== Jaren '40 ==
=== 1940 ===
In september wordt Tel Aviv gebombardeerd door de Italiaanse luchtmacht.
=== 1941 ===
28 nov. 1941: '''Grootmoefti van Jeruzalem in Berlijn.''' Op 28 november heeft de grootmoefti van Jeruzalem, Haj Amin al-Husseini, een ontmoeting met Adolf Hitler in de Rijkskanselarij te Berlijn. Samen smeden zij plannen om de Joden in het Midden-Oosten uit te roeien. Volgens de grootmoefti hebben Duitsland en de Arabieren dezelfde vijanden: de Engelsen, de Joden en de communisten. Daarom zijn Duitsland en de Arabieren natuurlijke bondgenoten. De Arabieren staan volgens hem klaar om deel te nemen aan de oorlog, door sabotage, het aanzetten tot revoluties en de vorming van een Arabisch legioen. Hitler antwoordt dat Duitsland voor een compromisloze oorlog tegen de Joden staat, inclusief verzet tegen het Joodse nationale huis in Palestina, dat niets anders is dan een centrum in de vorm van een staat, voor de destructieve uitoefening van Joodse belangen. Duitsland is vastbesloten om de ene Europese natie na de andere te vragen haar Joodse probleem op te lossen.<ref name=":2" />
=== 1942 ===
20 jan. 1942:
[[Bestand:WannseeList.jpg|geen|miniatuur|756x756px|Lijst met aantal Joden in verschillende landen, gebruikt op Wannseeconferentie.]]
25 mrt. 1942: '''Eerste Jodentransport naar Auschwitz.''' 999 Joodse meisjes uit Poprad, Slowakije, krijgen het bevel om op de trein te stappen. Ze zouden door de overheid elders tewerkgesteld worden. Ze zijn gekleed in hun beste kleren, trots dat ze zich nuttig kunnen maken voor hun land. Ze komen in Auschwitz terecht ... om er slavenarbeid uit te voeren en te sterven van kommer en kwel. Het eerste officiële Auschwitz-transport. Minder dan honderd van hen zullen de verschrikkingen van Auschwitz overleven. Voor Heinrich Himmler, de leider van de SS, die in astrologie geloofde, stond 999 symbolisch voor de eindoplossing van het Jodenvraagstuk, het einde van het Jodendom in Europa.<ref name=":1">[https://brabosh.com/2020/03/25/pqpct-sjy-2/ Vandaag 78 jaar geleden vertrok het eerste Jodentransport naar Auschwitz], Brabosh.com, 25 maart 2020.</ref>
15 juli 1942: '''Eerste Nederlandse''' '''Jodentransport.''' Het eerste Nederlandse Jodentransport vertrekt vanuit Westerbork naar Auschwitz-Birkenau. Aan boord zijn 1.137 Joden, waaronder een aantal weeskinderen. Er zullen nog 92 transporten - bijna iedere week een trein vanuit Westerbork - naar concentratie- en vernietigings kampen volgen, met in totaal 107.000 Joden. Ongeveer 5.000 Joodse gedeporteerden zullen oorlog overleven.<ref name=":1" />
4 aug. 1942: '''Eerste Belgische Jodentransport'''. Vanuit de Mechelse Dossinkazerne vertrekt het eerste Belgische Jodentransport naar Auschwitz. In de trein zitten 999 Joden, hetzelfde aantal als van het eerste, Poolse Auschwitz-transport van 25 maart. Acht van de weggevoerden zullen de kampen overleven. Tussen augustus en december 1942 gingen wekelijks twee transporten, elk met ongeveer 1.000 Joden, naar concentratiekamp Auschwitz. Van augustus 1942 tot juli 1944 reden in totaal 28 treinen van Mechelen naar Polen, met 24.916 joden (en 351 Roma). De meesten gingen naar Auschwitz.<ref name=":1" />
=== 1943 ===
Op 20 februari komt een transport van 1.000 uit #Berlijn weggevoerde Joden in Auschwitz aan. Na de selectie door SS-artsen worden 140 mannen en 85 vrouwen in het kamp geregistreerd. De overige 775 mensen werden vermoord in gaskamers.<ref>Bron: Twitterbericht door @AuschwitzMuseum, 20 feb. 2022. https://twitter.com/AuschwitzMuseum/status/1495423300486500363. </ref>
Op 14 oktober 1943 breekt in het concentratiekamp Sobibor een opstand uit onder leiding van de Russische Joodse soldaat Sasha Pechersky. Joodse kampgevangenen vermoorden hun SS-beulen en weten met honderden gevangenen het kamp te ontvluchten. Een groot deel wordt echter achterhaald en alsnog vermoord. Een klein groepje opstandelingen weet uit handen van de nazi's te blijven. Een dergelijke succesvolle opstand en ontsnapping gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog slechts één keer. Na de opstand werd het hele kamp met de grond gelijk gemaakt om de voor de Nazi's vernederende geschiedenis uit te wissen.<ref>[https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2254683-verfilming-sobibor-russische-propaganda-of-stap-in-de-goede-richting.html Verfilming Sobibor: Russische propaganda, of stap in de goede richting?], nieuwsbericht op NOS.nl, 13 okt. 2018
=== 1945 ===
De Tweede Wereldoorlog eindigt.
'''27 jan.''' Het concentratiekamp Auschwitz wordt bevrijd.
▲</ref>
=== 1946 ===
Regel 207 ⟶ 231:
'''Rosj Hasjana'''. Joods-burgerlijk nieuwjaar [[Rosj Hasjana]], filmimpressie van bezoek aan de Klaagmuur:
<Youtube width="640" height="480">2Y_HIXN4zNY
=== 1947 ===
'''Febr. 1947.''' De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Ernest Bevin, legt in februari 1947 in een toespraak tot het Britse parlement uit, waarom Groot-Brittannië het mandaat door de Volkenbond toevertrouwd niet langer kan uitvoeren en het dus teruggeeft aan de Verenigde Naties: “De regering van Zijne Majesteit is dus geconfronteerd met een onverzoenbaar conflict van principes … Voor de Joden is het essentiële principepunt de stichting van een soevereine Joodse Staat. Voor de Arabieren is het essentiële principepunt om zich tot het laatst te verzetten tegen de vestiging van Joodse soevereiniteit in enig deel van Palestina.”<ref>In het Engels: "His Majesty’s Government have thus been faced with an irreconcilable conflict of principles … For the Jews the essential point of principle is the creation of a sovereign Jewish State. For the Arabs, the essential point of principle is to resist to the last the establishment of Jewish sovereignty in any part of Palestine”</ref>
'''April 1947'''. In april geeft Groot-Brittannië het mandaat over Palestina, dat haar in 1922 door de Volkenbond (opgericht in 1917) werd verleend, terug aan de Verenigde Naties (opgericht in 1945).
▲''Engels gesproken.''
'''Mei 1947.''' De ''United Nations Special Committe on Palestine'' (UNSCOP) raadt aan, het land Palestina te verdelen in een Joods en een Arabische staat. Jeruzalem en Bethlehem zouden een internationale status moeten krijgen.
'''29 november 1947:''' de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties beveelt met Resolutie 181 aan, het land Palestina op te delen: een joodse staat op 55 procent van het grondgebied, een Arabische staat op 42 procent en een internationale zone rondom Jeruzalem.[[Bestand:Israël VN verdelingsplan.jpg|miniatuur|''Verdelingsplan van de Verenigde Naties, 1947.''|1000x1000px|geen]]
De joden (de meerderheid van de zionisten) aanvaarden het verdelingsplan (zie kaart). Heel veel Joden zijn verheugd (zie foto). Voor veel religieuze joden echter is een tweestatenoplossing onaanvaardbaar in het licht van de Thora. [[Bestand:Israël 1947 verdeling feest.jpg|miniatuur|630x630px|''Joden verheugen zich over het verdelingsplan van de VN (1947)''|geen]]De Arabieren in Palestina en Arabische staten ([[Arabische Liga]]) verwerpen het verdelingsplan. De Arabische Liga weigert een Joodse staat te erkennen. De strijd om het land Israël/Palestina barst los. Overal in de Arabische wereld breken gewelddadige acties uit tegen Joodse gemeenschappen. In grote getale vluchtten Joden naar Israël.
Het volgende nieuwsbericht (zie de video "The Arabs Declare Holy War") vertelt wat de reacties van Joden respectievelijk Arabieren waren.
Regel 230 ⟶ 250:
'''30 november 1947'''. De dag na de stemming in de Verenigde Naties vallen Arabieren Joodse gemeenschappen in Palestina en in buurlanden aan.
<Youtube width="640" height="480">yxS4cY38p7w
== Zie ook ==
{{Subpagina's}}
Regel 242 ⟶ 261:
Zie ook [[Geschiedenis van Israël]]
[https://brabosh.com/2020/03/25/pqpct-sjy-2/ Vandaag 78 jaar geleden vertrok het eerste Jodentransport naar Auschwitz], Brabosh.com, 25 maart 2020. Over Jodentransporten in 1942 naar Auschwitz.
== Voetnoten ==
| |||