Geschiedenis van Israël: verschil tussen versies

7.090 bytes toegevoegd ,  7 jaar geleden
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 84:
<Youtube width="640" height="480">2Y_HIXN4zNY?rel=0</youtube><BR>
''Engels gesproken.''
 
=== Jaren '50 ===
In 1950 hernoemt Jordanië, dat sinds 1948 een groot deel van het historische Samaria en Judea bezet houdt, dit gebied 'Westoever' (Eng. Westbank).
 
In de jaren vijftig doden Arabische commando’s, die vanuit Jordanië en Egypte Israël binnendrongen, honderden Joden.
 
=== 1967 ===
In mei sluit Egypte de Straat van Tiran af, de doorgang voor Israëlische schepen naar Azië. Dit is funest voor de economie Israël. Egypte zendt vervolgens 100.000 Egyptische soldaten en 950 tanks naar de grens van Israël.
 
Israël ziet zich genoodzaakt de aanval te openen. Op 5 juni opent Israël de aanval op Egypte en Syrië. De derde Israëlisch-Arabische oorlog breekt uit. Van Arabische zijde zijn in de oorlog gewikkeld Egypte, Syrië, Jordanië en Irak. De oorlog duurt zes dagen (5 tot 10 juni) en wordt dan ook bekend als de '''''Zesdaagse Oorlog''''' of ''Juni-oorlog.'' Israël wint de oorlog en verovert grote stukken land. In zes dagen bemachtigt Israël:
* Oost-Jeruzalem, dat nog in Arabische handen was
* de Westoever: het gehele gebied ten westen van de Jordaan, ontnomen aan Jordanië
* de Gazastrook, ontnomen aan Egypte
* de Sinaïwoestijn, ontnomen aan Egypte
* de hoogvlakte van Golan, ontnomen aan Syrië
* twee Saoedische eilandjes
Op de derde dag van deze Zesdaagde Oorlog, 7 juni, wordt het oude stadsdeel van Jeruzalem veroverd. Joodse soldaten huilen voor de Klaagmuur.
 
=== 1972 ===
Tijdens de Olympische Spelen in München worden 11 Israëlische atleten gegijzeld door de Palestijnse terreurbeweging Zwarte September. Na een mislukte reddingsoperatie komen zij allen om het leven. Ze worden worden door de gewapende Palestijnen gedood.
 
=== 1973 ===
De Egyptische en Syrische legers zetten op Grote Verzoendag een verrassingsaanval in: '''Jom Kippoeroorlog'''.
 
=== 1975 ===
december: met het Sebastia Akkoord, ondertekend door premier Yitzhak Rabin en minister van defensie Shimon Peres, erkent de Israëlische overheid voor het eerst het bestaansrecht van een nederzetting in Palestijns gebied (''Kedumim'' nabij Nabloes).
 
=== 1981 ===
Israel annexeert de Golanhoogte, een gebied dat in 1967 werd veroverd op Syrie. Bijgevolg wordt daar de Israelische wetgeving van kracht. De annexatie wordt internationaal niet erkend.
 
Op 7 juni bombarderen Israëlische vliegtuigen de Iraakse kernreactor Osirak.
 
=== 1982 ===
Het leger valt Libanon binnen, als reactie op Palestijnse beschietingen vanuit dat land.
 
In de Palestijnse vluchtelingenkampen bij Sabra en Shatila worden, met medeweten van Israëlische militairen, honderden, mogelijk duizenden mensen vermoord door 'christelijke' milities. Defensieminister Sharon zal daarom later moeten aftreden.
 
=== 1988 ===
Homoseksualiteit wordt legaal in Israël. Alle rechtbanken erkennen en respecteren de 'rechten' van homoseksuelen, ondanks fel verzet vanuit godsreligieuze kringen.
 
=== 1989 ===
Een nieuw kabinet onder leiding van Jitschak Shamir treedt aan.
 
=== 1993 ===
13 september: Israel en de Palestijnen (= PLO, de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) ondertekenen in het Witte Huis te Washington de Oslo-verdragen. Palestijnen krijgen meer zeggenschap over de Palestijnse gebieden; beperkt Palestijns zelfbestuur uit te oefenen door de speciaal hiervoor opgerichte Palestijnse Autoriteit (PA). Hoewel de akkoorden een einde maakten aan de Palestijnse opstand met stenengooierij, neemt het aantal terroristische aanslagen tot 1998 aanzienlijk toe, die honderden Israëliers het leven kost. Sinds de ondertekening van de akkoorden met de Palestijnen werden tot 2016 bijna 1700 Israëliërs vermoord tijdens aanslagen, steekpartijen en gevechten<ref name=":0" />.
 
=== 1995 ===
Bij een zelfmoordaanslag in Israël komen 22 mensen om het leven: 21 soldaten en 1 burger.
 
=== 1997 ===
Israël en Egypte ondertekenen een vredesverdrag.
 
== 21e eeuw ==
 
=== 2000 ===
Israël biedt de Palestijnen 93 procent van de Westoever aan. De Palestijnen mogen van de Israëliers een eigen staat hebben met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. De Palestijnen wijzen het aanbod af. De terreur van Palestijnse zijde neemt toe.
 
De tweede Palestijnse Opstand brak uit nadat Ariel Sharon in september 2000 een bezoek brengt aan de Tempelberg. Het bezoek vormde de aanleiding tot de tweede Intifada, die aan duizenden het leven kostte.
 
=== 2001 ===
Ariel Sharon (geb. 1928) wordt de 11e premier van Israël.
 
=== 2002 ===
Op 27 maart 2002 komt koning Abdullah van Saoedi-Arabië met het zogenoemde Arabische Vredesinitiatief. Dit brengt het volgende voorstel:
* Israël trekt zich volledig terugtrekken uit de in 1967 veroverde gebieden, waaronder Oost-Jeruzalem en de Golanhoogte;
* er komt een onafhankelijke Palestijnse staat;
* Oost-Jeruzalem wordt de hoofdstad van de Palestijnse staat;
* Israël laat 5 miljoen Arabische ‘vluchtelingen’ toe.
Als Israël dit voorstel zou aanvaarden, zouden alle Arabische landen de betrekkingen met Israël normaliseren.
 
Op 8 juni wordt in Jeruzalem de eerste parade van homoseksuelen gehouden, waaraan zo'n 4000 mensen deelnemen. Tegenstanders laten zich niet onbetuigd.
 
=== 2003 ===
Premier Sharon zegt: „Wij zijn bereid om voort te gaan met zijn uitvoering: twee staten –Israël en een Palestijnse staat– die naast elkaar bestaan in rust, veiligheid en vrede.”
 
=== 2004 ===
Op 9 juli 2004 stelt het Internationale Gerechtshof in Den Haag dat het veiligheidshek opgericht door Israël onwettig is. Het bepaalt tevens dat alle Joodse nederzettingen in de Palestijnse gebieden illegaal zijn. Het Internationaal Gerechtshof is de hoogste juridische instantie in de wereld.
 
Op 26 oktober 2004 keurt het parlement een plan goed van premier Sharon voor de ontruiming van de Gazastrook en het noorden van de Westelijke Jordaanoever. Tot grote woede van duizenden Joodse kolonisten die daar weg moeten.
 
=== 2005 ===
Israël trekt zich in augustus terug uit de [[Gazastrook]]; 21 nederzettingen daar worden ontruimd en 8500 Israelische inwoners in het gebied moeten huis en haard verlaten. Israël hoopt hiermee de vrede te bevorderen. Helaas neemt het aantal raketbeschietingen vanuit de Gazastrook aanzienlijk toe (179 in 2005, 949 in 2006).
 
Hamas ontvoert een Israëlische militair, Gilad Shalit. Hij zou pas in 2011 worden vrijgelaten, in ruil voor ruim duizend Palestijnse gevangenen.
 
Premier Sharon stapt in november uit de Likoedpartij en richt een eigen partij op, Kadima (= 'Vooruit'). De nieuwe partij trok een derde deel van Likoed en een aantal prominente leden van de Arbeiderspartij aan.
 
=== 2006 ===
Premier Ariel Sharon raakt op 4 januari na een hersenbloeding in een diepe coma, waarin hij blijft tot zijn overlijden in 2014. Vicepremier Ehud Olmert neemt zijn taak over. De partij van Sharon en Olmert wint in maart 2006 de verkiezingen.
 
=== 2007 ===
Israël stelt een blokkade in rond de Gazastrook, om de instroom van wapens voor [[Hamas]], dat in de Gazastrook de macht heeft gegrepen, te voorkomen.
 
Op 6 september 2007 vernietigt de Israëlische luchtmacht een illegale kernreactor in aanbouw bij al-Kibar in [[Syrië]].
 
== Voetnoot ==