Geschiedenis van Nederland: verschil tussen versies

 

== 20e eeuw ==

1901: Koningin Wilhelmina treedt in het huwelijk met Hertog Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. - De kamerverkiezingen brengen de confessionele partijen de meerderheid. Abraham Kuper wordt premier. - De leerplichtwet wordt ingevoerd. 

 

1909: Geboorte van prinses Juliana op 30 april. - In Apeldoorn wordt “Het Apeldoornsche Bosch” geopend, een instelling voor Joodse psychiatrische patiënten en verstandelijk gehandicapte kinderen. - De protestants-christelijke en katholieke vakbonden fuseren tot het Christelijk National Vakverbond (CNV). - Van de socialistische SDAP, 15 jaar eerder opgericht, scheiden een aantal leden zich af en noemen zich communisten. Deze worden de voorlopers van de latere Communistische Partij Nederland (CPN). 

 

1910: Oprichting van de eerste reformatorische school in Nederland.

 

1919: In september uitbreiding van het kiesrecht: ook vrouwen mogen, vanaf hun 25e jaar, stemmen (''actief'' kiesrecht). Toen eerder, in februari 1919, een vrouw in de Staten van Overijssel gekozen werd (passief kiesrecht), mocht zij niet stemmen voor de Tweede Kamer, maar als Statenlid wel voor de Eerste Kamer. — De wetten van Aalberse brengen de achturige werkdag en afschaffing van de verplichte arbeid op de zaterdagmiddag en zondag. Bovendien mogen jongens beneden veertien en meisjes beneden vijftien jaar geen betaald werk meer doen. 

 

1920: In dit jaar behoort, blijkens een volkstelling, meer dan 90% van de bevolking tot een of andere kerkelijke groepering: 55% tot een protestantse kerk, 36% tot de Rooms-katholieke kerk. Het gros van de kerkleden bezoekt wekelijks de kerk.

 

1929: Ziektewet met verplichte verzekering wordt van kracht. 

 

In de jaren 30 is een crisis.

 

1939: De kinderbijslagwet voor loontrekkenden wordt van kracht: een extra uitkering in geld als men kinderen te zijnen laste heeft. - Op 1 september valt Duitsland buurland Polen binnen. 

 

'''1940-45'''. Nederland bezet door Duitsland.

 

1949: Unieverdrag: Nederland draagt de soevereiniteit over aan 'De Republiek der Verenigde Staten van Indonesië'. 

 

1951: Op 2 oktober is de eerste televisie-uitzending, in Bussum

 

1959: In maart worden er Tweede Kamerverkiezingen gehouden, die gewonnen worden door de Katholieke Volkspartij (KVP). Na een formatie van ruim twee maanden ontstaat het kabinet-De Quay, een coalitie van de christelijke partijen KVP, ARP en CHU en de liberale VVD. Het kabinet zal vier jaar bestaan. - Weduwen en wezen krijgen recht op pensioen door de Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW). 

 

Tot ongeveer 1960 was 'geestelijke verheffing van de arbeidersklasse' een belangrijke taak van de woningbouwverenigingen. Daarna werden zij vooral bouwers en verhuurders van sociale huurwoningen.  

 

1967: In juni barst in Israël een oorlog met Arabische buurlanden los, die zes dagen zal duren ('Zesdaagse oorlog'). Nederland staat pal achter Israël<ref>[https://www.npo.nl/andere-tijden/20-05-2017/VPWON_1267534 Pal achter Israël], documentaire in de serie Andere tijden, 20 mei 2017. Duur: 30 minuten. Andere Tijden is in Nederland het geschiedenisprogramma van de NTR en de VPRO.</ref>. Joodse Nederlanders trekken naar Israël om te helpen. Nederland zendt munitie en wapens. - In dit jaar doen kleurentv's hun intrede.

 

1970: Opkomstplicht voor de verkiezingen afgeschaft. 

 

 

1976: Invoering van de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW), die alle ingezetenen beneden de pensioengerechtigde leeftijd (65 jaar) verzekert tegen de geldelijke gevolgen van arbeidsongeschiktheid. 

 

1980: Op 31 januari kondigt koningin Juliana aan dat zij zal aftreden. Op 30 april – de dag van haar 71e verjaardag – treedt zij af en wordt zij opgevolgd door haar dochter Beatrix. — De Algemene wet gelijke behandeling wordt van kracht. — Op 18 december stemt de Tweede Kamer met één stem meerderheid in met de Wet Afbreking Zwangerschap. [[Abortus]] werd hierdoor legaal en beschikbaar voor alle vrouwen, tot de 24ste week van hun zwangerschap.