Heelal: verschil tussen versies

2.191 bytes toegevoegd ,  1 maand geleden
k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(6 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1:
Het '''heelal''' (synoniemen: het ''universum'', de ''kosmos'') is de onafzienbare ruimte waarin [[God]] de [[aarde]], de [[zon]], de [[maan]] en de ontelbare [[Ster|sterren]] geschapen en een plaats gegeven heeft. Sommige serieuze schattingen vergelijken de hoeveelheid sterren met het aantal zandkorrels op onze aarde. De zon is, astronomisch gesproken, één van de sterren.
[[Bestand:NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg|miniatuur|419x419px]]
'''Begin.''' Het heelal heeft een begin gehad. Dat weten wij uit de Bijbel. Het is ook een gevestigd inzicht van de kosmologie.
'''Begin.''' Het heelal heeft een begin gehad. Dat weten wij uit de Bijbel. Het is ook een gevestigd inzicht van de kosmologie. Er is een tijd geweest dat velen meenden dat het heelal eeuwig bestaat en zonder begin is. En toen op natuurwetenschappelijke gronden werd ingezien dat het heelal een begin heeft gehad, zijn er allerlei modellen ontwikkeld om het eeuwig verleden van het heelal theoretisch te herstellen, om van dat 'begin' af te komen. Maar alternatieve modellen falen of komen uiteindelijk toch bij een begin van het heelal uit. Volgens de befaamde kosmoloog [https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Vilenkin Alexander Vilenkin] is er geen ontkomen aan en moeten kosmologen een begin van de kosmos onder ogen zien.<ref>''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>
 
'''Begin.''' Het heelal heeft een begin gehad. Dat weten wij uit de Bijbel. Het is ook een gevestigd inzicht van de kosmologie. Er is een tijd geweest dat velen meenden dat het heelal eeuwig bestaat en zonder begin is. En toen op natuurwetenschappelijke gronden werd ingezien dat het heelal een begin heeft gehad, zijn er allerlei modellen ontwikkeld om het eeuwig verleden van het heelal theoretisch te herstellen, om van dat 'begin' af te komen. Maar alternatieve modellen falen of komen uiteindelijk toch bij een begin van het heelal uit. Volgens de befaamde kosmoloog [https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Vilenkin Alexander Vilenkin] is er geen ontkomen aan en moeten kosmologen een begin van de kosmos onder ogen zien.<ref>''De Ongelooflijke Podcast'', aflevering 6 "[https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-ongelooflijke-podcast/103946-6-bestaat-god-godsbewijzen-met-emanuel-rutten-en-stefan-paas Bestaat God? Godsbewijzen met Emanuel Rutten en Stefan Paas]", NPO Radio 1, 14 juni 2019. Vraaggesprek met de filosoof Emanuel Rutten en de theoloog Stefan Paas.</ref>
 
Wat is de oorsprong van het heelal? Er zijn drie standpunten:
 
# materie is de oorsprong van het heelal (de stelling van het ''materialisme'');
# informatie is de oorsprong van het heelal (''platonisme'');
# een zelfbewust Wezen, een persoonlijke Geest, is de oorsprong van het heelal (''theïsme'').
 
'''Schepping.''' Uit de Bijbel weten wij dat God aan het begin van het heelal staat. God heeft de kosmos geschapen. Hij is de schepper van de ontelbare hemellichamen. David schreef:
Regel 9 ⟶ 17:
Ook buiten de Bijbel om kan men tot het inzicht komen dat God de kosmos geschapen heeft<ref>Dit is het kosmologisch argument voor het bestaan van God, zie [[Godsbewijs]].</ref>.
 
De beroemde natuurkundige Isaac Newton schreef in 1687: “Dit mooiste systeem van de zon, planeten en kometen kon alleen voortkomen uit de raad en heerschappij van een intelligent en machtig wezen"<ref>Aangehaald in: https://link.springer.com/chapter/10.1057/9781137414816_12</ref>.
'''Eigendom.''' Het heelal en de lichamen daarin zijn dan ook het eigendom van God, ze zijn van Hem. De hemel is 'Uw hemel', zegt David":<blockquote>''Ps 8:3 Aanschouw ik uw hemel, het werk van uw vingers, de maan en de sterren, die Gij bereid hebt (NBG51)''</blockquote>'''Sprake.''' Van de hemelen (uitspansel, sterrenhemel, heelal) gaat een sprake uit. Zij vertellen Gods eer en verkondigen het werk van Zijn handen.<blockquote>''Ps 19:1 Een psalm van David, voor den opperzangmeester.'' </blockquote>''De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt Zijner handen werk.''<blockquote>''Ps 19:2 De dag aan den dag stort overvloediglijk spraak uit, en de nacht aan den nacht toont wetenschap. Ps 19:3 Geen spraak, en geen woorden zijn er, waar hun stem niet wordt gehoord. Ps 19:4 Hun richtsnoer gaat uit over de ganse aarde, en hun redenen aan het einde der wereld; Hij heeft in dezelve eenn tent gesteld voor de zon. Ps 19:5 En die is als een bruidegom, uitgaande uit zijn slaapkamer; zij is vrolijk als een held, om het pad te lopen. Ps 19:6 Haar uitgang is van het einde des hemels, en haar omloop tot aan de einden deszelven; en niets is verborgen voor haar hitte. (SV)''</blockquote>De beroemde natuurkundige Isaak Newton ontwaarde in het heelal de macht van God:<blockquote>''"De prachtige schikking van zon, kometen en planeten kon alleen maar ontstaan door het overleg en het vermogen van een denkend en machtig Wezen."'' (Isaac Newton)</blockquote>
 
'''Eigendom.''' Het heelal en de lichamen daarin zijn dan ook het eigendom van God, ze zijn van Hem. De hemel is 'Uw hemel', zegt David":<blockquote>''Ps 8:3 Aanschouw ik uw hemel, het werk van uw vingers, de maan en de sterren, die Gij bereid hebt (NBG51)''</blockquote>'''Sprake.''' Van de hemelen (uitspansel, sterrenhemel, heelal) gaat een sprake uit. Zij vertellen Gods eer en verkondigen het werk van Zijn handen.<blockquote>''Ps 19:1 Een psalm van David, voor den opperzangmeester.'' </blockquote>''De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt Zijner handen werk.''<blockquote>''Ps 19:2 De dag aan den dag stort overvloediglijk spraak uit, en de nacht aan den nacht toont wetenschap. Ps 19:3 Geen spraak, en geen woorden zijn er, waar hun stem niet wordt gehoord. Ps 19:4 Hun richtsnoer gaat uit over de ganse aarde, en hun redenen aan het einde der wereld; Hij heeft in dezelve eenn tent gesteld voor de zon. Ps 19:5 En die is als een bruidegom, uitgaande uit zijn slaapkamer; zij is vrolijk als een held, om het pad te lopen. Ps 19:6 Haar uitgang is van het einde des hemels, en haar omloop tot aan de einden deszelven; en niets is verborgen voor haar hitte. (SV)''</blockquote>De beroemde natuurkundige Isaak Newton ontwaarde in het heelal de macht van God:<blockquote>''"De prachtige schikking van zon, kometen en planeten kon alleen maar ontstaan door het overleg en het vermogen van een denkend en machtig Wezen."'' (Isaac Newton)</blockquote>[[Bestand:Aarde.jpg|miniatuur|441x441px|De aarde als parel in het heelal.]]
[[Bestand:Aarde.jpg|miniatuur|441x441px|De aarde als parel in het heelal.]]
De '''heerlijkheid''' van de hemellichamen is verschillend:
 
Regel 51 ⟶ 59:
 
== Grootheid van het heelal ==
Het heelal is - volgens het gangbare astronomische model - duizelingwekkend '''groot''':, zie bijvoorbeeld deze [http://www.youtube.com/v/b0lxbzgwW7I video] (2 minuten). Dede afstanden zijn schier onmetelijk. De volgende video neemt ons mee op een reis van de aarde naar de uiteinden van het heelal en weer terug: [http://www.youtube.com/v/17jymDn0W6U video] (duur 7 minuten, Engels, Youtube; video van ''American Museum of Natural History'', 2009).
 
Het heelal is niet alleen enorm groot, het bevat ook kolossale hemellichamen, waarbij ook de zon, indie hetal nietveel valt.groter Hetis volgendedan filmpjeonze begint met dewoonplaats aarde, enin eindigthet metniet devalt. grootsteHet stervolgende (genaamd ''VYfilmpje Canistoont Majoris'') die we tot dusverredat kennenaan. Hoe nietig zijn wij... en niettemin heeft God zijn oog op ons! [http://www.youtube.com/v/GM0blsuCjlA video] (1,5 minuten)
 
<Youtube width="768" height="432">TXfOzhZGtNw</youtube><BR>''your mind will collapse if you try to imagine this | UNIVERSE SIZE COMPARISON''. Youtube.com: Estudio Arkano, 1 jan. 2020. Duur: 4 min. 57 sec.
Volgens de huidige astronomie breidt het universum zich sinds het begin uit en gaat dat steeds sneller.
 
Volgens de huidige astronomie breidt het universum zich sinds het begin uit en gaat dat steeds sneller.
== Samenstelling van het heelal ==
Alles wat '''zichtbaar''' is in het heelal - zon, maan, sterren enzovoorts - maakt volgens het wetenschappelijke standaardmodel van de kosmos (het heelal) slechts vier procent van al de massa en energie uit. Het overgrote deel, zo'n 96 procent van de totale inhoud van het heelal, bestaat uit geheimzinnige zogenoemde 'donkere materie' en 'donkere energie'.
Regel 63 ⟶ 72:
 
Ongeveer 73 procent is '''donkere energie'''. Donkere energie is de kracht die het heelal versneld doet uitdijen.
''Grootsheid van het heelal — maar vooral van het menselijk lichaam''
"Als astrofysicus leerde ik God voor het eerst erkennen door het ontwerp en de enorme ontzagwekkendheid van het heelal. Maar hoe meer ik leer over biologie, vooral over die van mensen, hoe meer ik verbaasd sta. Sterrenstelsels zijn ongelooflijke en ontzagwekkende structuren, maar qua complexiteit en ontwerp komen ze niet eens in de buurt van het ontzagwekkende van menselijke lichamen. Ik begrijp niet waarom sommige atheïsten zo neerbuigend zijn over de mensheid en denken dat we niets zijn vergeleken met het heelal. Het gaat niet om de grootte of zelfs het aantal ....
Er hebben naar schatting 100 miljard mensen op het oppervlak van de aarde gewandeld. Dat komt ruwweg overeen met het aantal sterren in het Melkwegstelsel. We leven misschien op een klein stukje rots, maar het heeft evenveel mensen als er sterren in het sterrenstelsel zijn.
Een heelal gevuld met sterren, sterrenstelsels en zwarte gaten mag dan immens en groots zijn, maar ik kan er veel van simuleren met een relatief eenvoudig Fortran-programma. Het heeft niets te maken met het pure wonder vervat in één enkel menselijk lichaam, dat zijn eigen biologische heelal is met een ongelooflijke complexiteit en doel.
''Ik loof U omdat ik ontzagwekkend wonderlijk gemaakt ben; wonderlijk zijn Uw werken, mijn ziel weet dat zeer goed''.'' – Psalm 139:14 " ''
— Sarah Salviander, astrofysicus<ref>[https://twitter.com/sarahsalviander/status/1695491516976836973 Bericht in het Engels op Twitter.com], 26 aug. 2023.</ref>
 
== Sterrenbeeld ==