k
→Zie ook
k (→Zie ook) |
|||
(16 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
[[Bestand:Tetragrammaton scripts.svg|miniatuur|De naam van God in oud-Hebreeuws (1100 v.Chr. tot 300 n.Chr.), Aramees (10e eeuw v.Chr. tot 1 v.Chr.) en in modern Hebreeuws schrift.]]
'''Jhwh,''' ''Jhvh, Yhwh'' of ''
In het Hebreeuws wordt de eigennaam geschreven als יְהוָה en bevat vier Hebreeuwse letters (medeklinkers). Daar de Joden van rechts naar links lezen kan men de Godsnaam spellen met de namen van de Hebreeuwse letters: jod, hee, waw en hee. De vier letters worden ook wel tetragrammaton genoemd, Grieks voor ‘vier letters’. De vier Hebreeuwse letters zijn door onze Latijnse letters weer te geven als Jhwh of JHVH. De Statenvertaling, de NBG-vertaling uit 1951 en de NBV geven de naam van God weer met HEERE, HERE of HEER (geschreven met hoofdletters, al dan niet met twee of drie é's).
De oudste vorm van de naam had mogelijk 3 letters, Jhw<ref>https://www.jpost.com/archaeology/article-743039</ref>, en is de vierde letter h later als leesmoeder (''mater lectionis'') toegevoegd. Deze letter als leesmoeder duidt aan dat daar een bepaalde klinker moet worden gelezen, een a of e of soms een o<ref>https://nl.wikipedia.org/wiki/Mater_lectionis. Geraadpleegd op 30 juni 2023.</ref>. Zowel de uitspraak 'Jahweh' als 'Jehovah' passen daarbij.
In het Grieks van het Nieuwe Testament komt de eigennaam Jahweh niet voor, hier wordt de Griekse naam voor ‘Heer’ (‘'''Kyrios’''') gebruikt. Voorbeeld: <blockquote>''Ro 9:29 En zoals Jesaja tevoren heeft gezegd: ‘Als de Heer Zebaoth ons geen nageslacht had gelaten, dan zouden wij als Sodom geworden zijn en aan Gomorra gelijk gemaakt’.'' (TELOS)</blockquote>Paulus gebruikt wel de Hebreeuwse naam 'Zebaoth' (= heirscharen, legerscharen), maar het Griekse woord 'Kyrios' voor Jhwh. ▼
Verkorte vormen van Jahweh zijn Jo, [[Jah]] of Jahoe<ref>https://www.britannica.com/topic/Yahweh</ref>. Zo bevat de naam [[Jochebed]] de verkorte vorm 'Jo'. 'Elijah' bevat 'jah' en 'Elijahoe' bevat 'Jahoe'.
▲'''<nowiki/>'Heer'.''' In het Grieks van het Nieuwe Testament, in de ons bekende brontekst, komt de eigennaam Jahweh niet voor, hier wordt de Griekse naam voor ‘Heer’ (
De naam komt meer dan 6800 keer voor in het OT en is daarmee de '''meest voorkomende naam''' voor God.▼
'''Uitspraak.''' De uitspraak van Jhwh is niet zeker, misschien ‘Jahweh’ (of ‘Jahveh’). Deze uitspraak is volgens de meeste deskundigen waarschijnlijker dan 'Jehovah', zie hieronder.
Jhwh wordt het eerst genoemd in Gen 2:4:<blockquote>''Ge 2:4 Dit [zijn] de geboorten des hemels en der aarde, als zij geschapen werden; ten dage als de HEERE God de aarde en den hemel maakte.''</blockquote>▼
▲'''Voorkomen.''' De naam komt meer dan 6800 keer voor in het OT en is daarmee de
▲Jhwh wordt het eerst genoemd in Gen 2:4:<blockquote>''Ge 2:4 Dit [zijn] de geboorten des hemels en der aarde, als zij geschapen werden; ten dage als de HEERE God de aarde en den hemel maakte.''</blockquote>De oudste buitenbijbelse vondst van de naam Jhwh is de Egyptische [[Soleb-inscriptie]], die dagtekent uit de 15e eeuw v. Chr. De inscriptie vermeldt "het land van de nomaden van Jhwh".
== 'Jhwh' van schepping tot Mozes ==
Regel 19 ⟶ 23:
De enige uitzondering op de samenstelling Jhwh Elohim (HEERE God) is het gesprek tussen de slang en de eerste vrouw.<blockquote>''Ge 3:1 De slang nu was listiger dan al het gedierte des velds, hetwelk de <u>HEERE God</u> gemaakt had; en zij zeide tot de vrouw: Is het ook, dat God gezegd heeft: Gijlieden zult niet eten van allen boom dezes hofs? Ge 3:2 En de vrouw zeide tot de slang: Van de vrucht der bomen dezes hofs zullen wij eten;'' ''Ge 3:3 Maar van de vrucht des booms, die in het midden des hofs [is], heeft <u>God</u> gezegd: Gij zult van die niet eten, noch die aanroeren, opdat gij niet sterft. Ge 3:4 Toen zeide de slang tot de vrouw: Gijlieden zult den dood niet sterven; Ge 3:5 Maar God weet, dat, ten dage als gij daarvan eet, zo zullen uw ogen geopend worden, en gij zult als <u>God</u> wezen, kennende het goed en het kwaad.'' ''Ge 3:6 En de vrouw zag, dat die boom goed [was] tot spijze, en dat hij een lust [was] voor de ogen, ja, een boom, die begeerlijk was om verstandig te maken; en zij nam van zijn vrucht en at; en zij gaf ook haar man met haar, en hij at. Ge 3:7 Toen werden hun beider ogen geopend, en zij werden gewaar, dat zij naakt [waren]; en zij hechtten vijgeboombladeren samen, en maakten zich schorten. Ge 3:8 En zij hoorden de stem van den <u>HEERE God</u>, wandelende in den hof, aan den wind des daags. Toen verborg zich Adam en zijn vrouw voor het aangezicht van den <u>HEERE God</u>, in het midden van het geboomte des hofs.''</blockquote>De slang en de vrouw spreken alleen van God (Elohim), niet van HEERE (Jhwh) God (Elohim). Later, na de zondeval en wanneer zij haar eerste zoon heeft gebaard, noemt zij God bij de naam Jahweh.<blockquote>''Ge 4:1 En Adam bekende Heva, zijn huisvrouw, en zij werd zwanger, en baarde, Kain, en zeide: Ik heb een man van den HEERE (Jhwh) verkregen!''</blockquote>Dit is de '''eerste keer '''dat iemand de naam Jhwh noemt en tevens de eerste keer dat Jhwh (HEERE) zonder Elohim (‘God’) genoemd wordt.
Wanneer Eva Seth gebaard heeft, spreekt zij van ‘God’, niet van Jahweh.
Wanneer Eva Seth gebaard heeft, spreekt zij van ‘God’, niet van Jahweh.<blockquote>''Ge 4:25 En Adam bekende wederom zijn huisvrouw, en zij baarde een zoon, en zij noemde zijn naam Seth; want God heeft mij, [sprak] [zij], een ander zaad gezet voor Habel; want Kain heeft hem doodgeslagen.''</blockquote>Verder in Genesis komen Jahweh en Elohim wel vaak voor, maar niet als Jahweh Elohim.▼
▲
Verder in Genesis komen Jahweh en Elohim wel vaak voor, maar niet als Jahweh Elohim.
'''Wie noemen de naam Jhwh nog meer?''' Men begon de naam van Jahweh aan te roepen ten tijde van Enos, de zoon van Seth.<blockquote>''Ge 4:26 En denzelven Seth werd ook een zoon geboren, en hij noemde zijn naam Enos. Toen begon men den Naam des HEEREN aan te roepen.''</blockquote>Lamech, de zoon van Methusalach en de vader van Noach, noemt ook de naam Jahweh.
<blockquote>''Ge 5:29 En hij noemde zijn naam Noach, zeggende: Deze zal ons troosten over ons werk, en over de smart onzer handen, vanwege het aardrijk, dat de HEERE vervloekt heeft!''</blockquote>
De volgende die de naam Jahweh noemt is Noach:<blockquote>''Ge 9:26 Voorts zeide hij: Gezegend zij de HEERE, de God van Sem; en Kanaan zij hem een knecht!''</blockquote>
De volgende die de naam van Jahweh noemt is Abram:
<blockquote>''Ge 12:8 En hij brak op van daar naar het gebergte, tegen het oosten van Beth–el, en hij sloeg zijn tent op, zijnde Beth–el tegen het westen, en Ai tegen het oosten; en hij bouwde daar den HEERE een altaar, en riep den Naam des HEEREN aan.'' </blockquote>
== Betekenis ==
Regel 79 ⟶ 97:
=== '''<nowiki/>'''<nowiki/>'Jehovah' ===
De naam ''Jehovah ''is al eeuwen in gebruik en wordt al gevonden in een 13e eeuws strijdschrift (1270) tegen de Joden. In de 14e eeuw werd de naam gebruikt door de theoloog Porchetus. In de 16e eeuw was de naam welbekend.
In de Talmoed Jerusjalmi (traktaat Sanhedrin X, 1) is een passage waaruit men zou kunnen opmaken dat de Godsnaam als Jehovah uitgesproken moet worden.
De naam Jehovah berust op de foutieve lezing van Jhwh met de klinkertekens van het Hebreeuwse Adonaj (“mijn heer”). De Joden waren gewoon om Jhwh niet te noemen maar een andere naam te gebruiken, zoals Adonaj. De Masoreten, oude overschrijvers, hadden de klinkers van Adonaj onder de Godsnaam Jhwh geplaatst om eraan te herinneren dat Jhwh als ‘Adonaj’ moest worden uitgesproken. Joden vermijden al eeuwenlang de naam Jhwh zelf uit te spreken. Wanneer de klinkers a (vervluchtigd tot e), o en a onder de Hebreeuwse medeklinkers Jhwh worden geplaatst, zou men het kunnen lezen als "Jehovah" (Jhwh + klinkers). Maar zó hadden de Masoreten het echter niet bedoeld. Adonaj moest in plaats van Jhwh genoemd worden en niet een vermenging van de klinkers van Adonaj met de medeklinkers van Jhwh.▼
In geschriften van Joodse rabbijnen uit vorige eeuwen blijkt dat de klinkers e, o en a gelden als de juiste klinkers bij de medeklinkers Y, h, w, h. De juiste uitspraak is 'Jehovah'<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=yeeA_Abd5Nk God’s name is not Yahweh – Proof from Jewish Rabbis]. Youtube.com: A Rood Awaking! Duur: 55 min. 43 sec. </ref>.
Tegen de uitspraak 'Jehovah' is het volgende ingebracht.
1. De genoemde Talmoed-passage is niet geheel duidelijk en een andere interpretatie ligt meer voor de hand.
▲2. De naam Jehovah berust op de foutieve lezing van Jhwh met de klinkertekens van het Hebreeuwse Adonaj (“mijn heer”). De Joden waren gewoon om Jhwh niet te noemen maar een andere naam te gebruiken, zoals Adonaj. De Masoreten, oude overschrijvers, hadden de klinkers van Adonaj onder de Godsnaam Jhwh geplaatst om eraan te herinneren dat Jhwh als ‘Adonaj’ moest worden uitgesproken. Joden vermijden al eeuwenlang de naam Jhwh zelf uit te spreken. Wanneer de klinkers a (vervluchtigd tot e), o en a onder de Hebreeuwse medeklinkers Jhwh worden geplaatst, zou men het kunnen lezen als "Jehovah" (Jhwh + klinkers). Maar zó hadden de Masoreten het echter niet bedoeld. Adonaj moest in plaats van Jhwh genoemd worden en niet een vermenging van de klinkers van Adonaj met de medeklinkers van Jhwh.
In veel gevallen vinden we in het OT de samenstelling ''Adonai Jhwh. ''Moesten de lezers dan 'Adonai Adonai' zeggen? Nee, in die gevallen werden de klinkers van het woord ''Elohim'' ('God') onder Jhwh geplaatst, opdat voor ''Adonai Jhwh'' luidop gelezen werd "''Adonai Elohim".''
Regel 88 ⟶ 114:
Bovendien is het niet waarschijnlijk dat, wanneer de Masoreten niet wilden dat Jhwh als Jehovah werd uitgesproken, men het zo zou vocaliseren dat een onoplettende lezer het toch als zodanig zou lezen.
▲In de Talmoed Jerusjalmi (traktaat Sanhedrin X, 1) is een passage waaruit men zou kunnen opmaken dat de Godsnaam als Jehovah uitgesproken moet worden. Echter de passage is niet geheel duidelijk en een andere interpretatie ligt meer voor de hand.
De lezing "Jehovah" dient dus om grammaticale redenen afgewezen te worden.
Regel 128 ⟶ 152:
In boeken en liederen wordt Gods eigennaam in de uitspraak ''Jahweh'' steeds meer gebruikt. Sommigen zijn hier geen enkel kwaad in, terwijl anderen, met name Joden, al gruwen als ze Gods eigennaam horen uitspreken.
Joden spreken de naam Jahweh al vele eeuwen niet meer uit. Ze doen dat uit ontzag voor de heiligheid van God en om te voorkomen dat Zijn naam ijdel wordt gebruikt. Op lastering van de naam van God stond volgens de wet van God de doodstraf:<blockquote>''Le 24:11 Toen lasterde de zoon der Israelietische vrouw uitdrukkelijk den NAAM, en vloekte; daarom brachten zij hem tot Mozes; de naam nu zijner moeder was Selomith, de dochter van Dibri, van den stam Dan.'' ''Le 24:12 En zij leidden hem in de gevangenis, opdat hem, naar den mond des HEEREN, verklaring geschieden zou.'' ''Le 24:13 En de HEERE sprak tot Mozes, zeggende:'' ''Le 24:14 Breng den vloeker uit tot buiten het leger, en allen, die het gehoord hebben, zullen hun handen op zijn hoofd leggen; daarna zal hem de gehele vergadering stenigen.'' ''Le 24:15 En tot de kinderen Israels zult gij spreken, zeggende: Een ieder, als hij zijn God gevloekt zal hebben, zo zal hij zijn zonde dragen.'' ''Le 24:16 En <u>wie den Naam des HEEREN gelasterd zal hebben, zal zekerlijk gedood worden</u>; de ganse vergadering zal hem zekerlijk stenigen; alzo zal de vreemdeling zijn, gelijk de inboorling, <u>als hij den NAAM zal gelasterd hebben, hij zal gedood worden</u>.'' ''Le 24:17 En als iemand enige ziel des mensen zal verslagen hebben, hij zal zekerlijk gedood worden.''</blockquote>De schrijvers van de antieke Griekse
Interessant is waardoor ze Leviticus 24:16 vertalen. De Statenvertaling heeft<blockquote>''Le 24:16 En wie den Naam des HEEREN gelasterd zal hebben, zal zekerlijk gedood worden; de ganse vergadering zal hem zekerlijk stenigen; alzo zal de vreemdeling zijn, gelijk de inboorling, als hij den NAAM zal gelasterd hebben, hij zal gedood worden.''</blockquote>De zeventig vertalen "Wie de naam van de HEER noemt, laat hem sterven." Het noemen van de naam wordt zo al strafbaar.<ref>Zie over hoe de Septuagint tot die vertaling kwam: J.P. van de Giessen
Het is niet duidelijk wanneer en hoe de Joden gestopt zijn met het uitspreken van de naam. Zeker is dat dit reeds enige eeuwen voor onze jaartelling het uitspreken van de Naam al in onbruik was. Sinds de tweede eeuw voor Christus werd de naam Jhwh niet meer uitgesproken. In plaats van Jhwh spraken de Joden van ''Adonay'' ('Heer') of ''Ha-Shem'' ('De Naam').
Regel 181 ⟶ 205:
Men kan Jhwh vertalen zoals men denkt dat het oorspronkelijk werd uitgesproken, bijvoorbeeld als ''Jahweh'', zoals in de Willibrord vertaling of als ''Jehovah'' in de Nieuwe-Wereldvertaling van de Jehovah-getuigen. Andere mogelijkheden komen minder vaak voor. In de Verenigde Staten treft men afsplitsingen aan van de Jehovah-getuigen, die zich op grond van de Godsnaam hebben afgescheiden, zoals de Assemblies of Yahweh, de Assemblies of Yahvah en de Assemblies of Yah. Echter in al deze genoemde mogelijkheden moet men dan wel beseffen dat dit afgeleiden dan wel verbasteringen zijn van de oorspronkelijke (onbekende) uitspraak van de Godsnaam.
Het is niet met zekerheid te zeggen wat de juiste uitspraak is. Dit geld niet alleen voor Jahweh, maar
=== '''<nowiki/>'''<nowiki/>'de Eeuwige' ===
Regel 194 ⟶ 218:
== Picto-ideografische betekenis ==
Letters zijn in het grijze verleden ontstaan uit tekeningetjes, symbolen. De Hebreeuwse letter Aleph gaat terug op een symbool voor een ossekop en betekent dan ook: os, sterkte, leider. De Hebreeuwse letter beet (B) betekent: ''huis''. De letter Hee (H) betekent: ''zie''. De letter Waw (W, V) betekent: ''spijker'', ''toevoegen''. De letter Yod betekent: ''arm'', ''hand'', ''werk'', ''daad''. Volgens sommigen betekenen de Hebreeuwse letters in Jhwh dan ook: ''Zie de hand, zie de spijker''. Dit zou dan heenwijzen naar het kruiswerk van de Heiland. Omdat de oorspronkelijke symbolische betekenis van de letters echter (deels) onzeker is, is ook de picto-ideografische betekenis onzeker<ref>De volgende video van Ichthus Films stelt dat JHWH ideografisch betekent ''Zie de hand, zie de spijker'', zie [http://www.youtube.com/v/1wiBtYITrxM video] (Youtube, 4 minuten, Engels). Een tabel met oude Hebreeuwse pictogrammen en hun betekenis geeft Hebrew4Christians.net: [http://www.hebrew4christians.net/Grammar/Unit_One/Pictograms/pictograms.html artikel] (Engels).</ref>.
== Liederen ==
Het volgende lied "I Lift My Eyes" (= "Ik hef mijn ogen op") is een lofzang gebaseerd op Psalm 121. Het lied is geschreven door Lydia Walker & Julie Keltonic. Lydia gebruikt de naam Jahweh.
<youtube width="768" height="432">ooxhS5YZ-I0</youtube>
Het volgende Engelstalige lied ''Yahweh'' is van de muziekgroep The Hoppers:
<Youtube width="768" height="432">DWk9gvzcE94</youtube><BR>
== 'He is ...' ==
<Youtube width="768" height="432">NscHCa395-M</youtube><BR>''Eric Ludy - He is (The Names of God) – (Return of Majesty Trilogy)''. Youtube.com:
Ellerslie Discipleship Training, 8 juni 2014. Speelduur: 8 minuten.
== Meer informatie ==
Regel 199 ⟶ 236:
Artikel in Wikipdia: http://nl.wikipedia.org/wikiJHWH
== Zie ook ==
* [[Jah]]
* [[Soleb-inscriptie]]
== Bronnen ==
Een deel van de grondleggende tekst van dit artikel is met toestemming overgenomen van J.P. van de Giessen, [http://www.bijbelaantekeningen.nl/files/subject?936 Jhwh].
== Voetnoten ==
|