k
→Voetnoot
k (→Voetnoot) |
|||
| (8 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1:
'''Kreta''' (Du. ''Kreta'', Fr. ''Crète'', Eng. ''Crete'') is het grootste eiland van [[Griekenland]], met talrijke resten van een oeroude cultuur. De apostel [[Paulus (apostel)|Paulus]] heeft het eiland aangedaan en er [[Titus]] achtergelaten. Het eiland wordt in het Nieuwe Testament 5x genoemd
'''Naam.''' De Griekse naam is Κρητη, Krete. De naam betekent 'vleeslijk'<ref>''Grieks-Nederlands Lexicon'', onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia.</ref>. Kreta wordt door de Grieken ''Kriti'', door de Turken ''Kirid'' geheten en werd door de Europeanen eerder ''Kandia'' (Candia) genoemd.
'''Ligging.''' Zie de kaart hieronder en ook [https://www.google.com/maps/@35.4950397,24.9927439,8.25z Google maps].
== Kaftor ==
Kaftor is de naam van het eiland in het Oude Testament. Het is de bakermat van de [[Filistijnen]].<blockquote>''Jer 47:4 vanwege de dag die komt om alle Filistijnen te verdelgen, ... Want de HEERE zal de Filistijnen verdelgen, het overblijfsel van het kustland van <u>Kaftor</u>.'' (HSV)</blockquote>In de Nieuwe Bijbelvertaling uit 2004: <blockquote>''Jer 47:4 Want de dag is aangebroken om alle Filistijnen uit te roeien, ... De HEER vernietigt alle Filistijnen, het volk dat ooit van <u>Kreta</u> kwam.'' (NBV'04)</blockquote>
== Kreta en de reis van Paulus ==
Regel 16 ⟶ 21:
<blockquote>''Hnd 27:13 En toen er een zachte zuidenwind opstak, meenden zij hun voornemen te hebben bereikt, en na het anker te hebben gelicht voeren zij dicht langs de kust van Kreta.<br>Hnd 27:14 Niet lang daarna echter sloeg vanaf het eiland een stormwind neer, Euraquilo geheten.''<br>TELOS</blockquote>
Fenix werd niet bereikt. Er stak vanaf het eiland een stormwind op, een Noordooster genaamd Euraquilo of [[Euroklydon]], die het schip naar het zuidwesten dreef. <blockquote>''Hnd 27:15 En toen het schip werd meegesleurd en de kop niet in de wind kon houden, gaven wij het op en lieten ons drijven.<br>Hnd 27:16 Toen wij nu onder een eilandje, Cauda geheten, doorliepen, waren wij met moeite in staat de sloep machtig te worden;''<br>(TELOS)</blockquote>Cauda of [[Klauda]] is een eilandje 36 km ten zuiden van Kreta, recht onder Phoenix ([[Fenix]]) gelegen. <blockquote>''Hnd 27:17 en na haar te hebben opgehaald namen zij voorzorgsmaatregelen door het schip te ondergorden, en daar zij bang waren op de Syrtis te worden geworpen, haalden zij het tuig neer en lieten zich zo drijven. (TELOS)''</blockquote>Het ondergorden van het schip houdt in dat rondom het vaartuig touwen werden gelegd om het meer stevigheid te geven. De scheepslieden waren bang om te stranden op de Grote [[Syrtis]], een gevaarlijke zandbank in een bocht bij de Afrikaanse kust, ten westen van Cyrene (zie eerste kaart). Deze zandbank lag overigens een eind van het eilandje [[Klauda]] af, maar de hevige wind kon het schip ver doen afdrijven. Daarom werd de zeilen gestreken. Het schip ving zo minder wind. <blockquote>''Hnd 27:18 Daar wij nu hevig door de storm werden geteisterd, wierpen zij de volgende dag lading overboord; (TELOS)''</blockquote>
== Land en bewoners ==
Regel 23 ⟶ 28:
Kreta is het grootste Griekse eiland en tevens het grootste en vruchtbaarste eiland van het eilandenrijk van de Egeïsche zee. Zijn omvang is een vijfde van de oppervlakte van Nederland. Het is in grootte het vijfde eiland in de Middellandse Zee. De kust is 1054 km lang.
<youtube>kk0YsHUJncc</youtube>
Het is buitengewoon gunstig gelegen, rijk door de natuur bedeeld, langwerpig van vorm, waarom het oudtijds ook wel ''Makronseos,'' d.i. het 'lange eiland' genaamd werd. ▼
▲Het eiland is buitengewoon gunstig gelegen, rijk door de natuur bedeeld, langwerpig van vorm, waarom het oudtijds ook wel ''Makronseos,'' d.i. het 'lange eiland' genaamd werd.
De Samariakloof is de langste kloof van het eiland en wereldberoemd.
'''Bevolking'''. - Op het eiland wonen ruim 621.000 mensen (stand 2011). Een bewoner van Kreta heet een ''Kretens'', meervoud ''Kretenzen'' of ''Kretensen.'' Het Griekse woord voor een Kretens is Κρης ''Kres'', afgeleid van Κρητη, de Griekse naam van Kreta. Het Strongnummer van Κρης is 2912. De naam Kretenzen komt 2x in de Bijbel voor, Hand. 2:11, Tit. 1:12.
Regel 45 ⟶ 52:
'''Christenen'''. - Het christendom schijn er vroeg ingang gevonden te hebben. Toen Paulus zijn 'brief aan Titus' schreef, was er een Christelijke gemeente gevestigd. Volgens Titus 1:5 heeft Paulus zijn medewerker Titus op Kreta achtergelaten, haar leiding overlatend aan Titus. <blockquote>''Tit 1:5 Om deze reden heb ik je op <u>Kreta</u> gelaten, opdat je het ontbrekende in orde brengt en in elke stad oudsten aanstelt, zoals ik je opgedragen heb. (TELOS)''</blockquote>Deze medearbeider van Paulus werd later helaas als beschermheilige van Kreta werd. Uit de brief aan Titus blijkt, dat de Judaïsten ook daar de leer van de apostel Paulus bestreden.
'''Provincies'''. - Kreta is verdeeld in vier provincies, met elk meerdere gemeenten, die op beurt meerdere plaatsen en dorpen besturen. De provincies zijn:
* provincie Chania (Grieks: "Nomos Chanion", nomos = provincie), west Kreta
* provincie Rethymnon ("Nomos Rethymnou"), middenwest Kreta
* provincie Heraklion / Iraklion ("Nomos Irakliou"), middenoost Kreta
* provincie Lassithi ("Nomos Lassithiou"), oost Kreta
'''Steden'''. - De belangrijkste steden zijn Iraklion (ook wel geheten ''Heraklion'' of ''Candia'', de oude Italiaanse naam), de grootste stad en hoofdstad, met 275.000 inwoners, en Chania (''Haniá''), met 139.000 zielen de tweede stad in grootte.
Regel 75 ⟶ 87:
'''Klimaat'''. - Het klimaat is in de lagere streken zeer zacht: de hitte wordt getemperd door de zeelucht en de noordenwind.
'''Opbrengst van het land'''. Kreta munt uit door vruchtbaarheid. De grond is over het algemeen vruchtbaar en levert koren, citroenen, oranjeappelen, katoen of boomwol, wijn, olie enz. Mineralen levert het eiland weinig op. Men vindt er ijzer, kalksteen, marmer en albast.
== Geschiedenis ==
Regel 128 ⟶ 140:
|Laat-Minoïsch 3A, 3B, 3C
|}
[[Knossos]] was vermoedelijk een belangrijk ceremonieel en politiek centrum. De Minoische tijd bracht goede zeevaarders, handelaars en landbouwers voort. Omdat zij vrijwel de gehele oostelijke Middellandse Zee onder controle hadden en vrijwel geen vijanden hadden, konden zij zich ontwikkelen tot een bijzonder hoge beschaving. De Minoërs waren kunstminnend, creatief volk, met een liefde voor rituelen. Er was grote welvaart op Kreta door de handel met Griekenland, het Middellandse Zeegebied, Egypte en Syrië, en door de vruchtbare grond van Kreta die olie, graan en wijn opbracht. [[Bestand:Knossos dolfijnen.jpg|thumb|400x400px|Dolfijnen op een Minoïsch fresco in Knossos]]
De paleizen vormden de economische centra. De ruïnes van deze paleizen zijn op verschillende delen van het eiland te vinden. Het paleis van Knossos bevatte goed ingerichte vertrekken met muurschilderingen, sommige van levensgroot afgebeelde mensen, stieren en dolfijnen. Andere onderwerpen zijn religieuze optochten, dansers, fabeldieren, lelies en vogels.
Regel 205 ⟶ 217:
== Meer informatie ==
Kaarten en plattegronden van (delen van en steden van) Kreta op [http://www.explorecrete.com/dutch/kreta-plattegronden.html ExploreCrete.com] (Nederlandstalige pagina)
Over christelijke vergaderingen (geloofsgemeenschappen) op Kreta, zie [http://christiansincrete.org/ ChristiansInCrete.org].
Over de Joden op Kreta in het verleden, zie Crete, Greece op JewishVirtualLibrary.org.
''Kreta; de reisgids voor een actieve & culturele vakantie''. Uitgave in de serie Wat & hoe onderweg. Utrecht, Antwerpen: Kosmos Uitgevers, 8e herziene druk 2014. Prima reisgids.
Regel 211 ⟶ 227:
== Bronnen ==
Ed. Rhiem, C.H. van Rhijn (red.), ''Bijbelsch woordenboek voor ontwikkelde lezers der Heilige Schriften'' (Utrecht: Kemink & Zoon, 1885-1886) s.v. Kreta. Tekst van dit lemma is op 31 maart 2016 verwerkt.
Dr. ir. J. de Graaf e.a. (red.), ''Tekst voor Tekst; de Heilige Schrift kort verklaard en toegelicht'' (Boekencentrum, 1987), commentaar bij Hand. 27:17.
Art. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Kreta Kreta] op Wikipedia.nl. Tekst hiervan is verwerkt op 3 en 8 april 2016.
Regel 218 ⟶ 236:
''Kreta; de reisgids voor een actieve & culturele vakantie''. Uitgave in de serie Wat & hoe onderweg. Utrecht, Antwerpen: Kosmos Uitgevers, 8e herziene druk 2014.
==
| |||