Maarten Luther: verschil tussen versies

1.802 bytes toegevoegd ,  1 jaar geleden
k
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 15:
* 1521: Luther wordt door de paus geëxcommuniceerd en door keizer Karel V verbannen. Hij wordt door vrienden naar de Wartburg gebracht, waar hij het Nieuwe Testament in het Duits vertaalt.
* 1525: Luther trouwt met voormalige non Katharina von Bora, met wie hij zes kinderen krijgt.
* 1529: Luther publiceert in april de Grote Catechismus en in mei de Kleine Catechismus. — Twistgesprek met Ulrich Zwingli, te Marburg, over het avondmaal.
* 1534: Luther voltooit zijn vertaling van de hele Bijbel in het Duits.
* 1546: Maarten Luther sterft op 18 februari in Eisleben.
{{Tijdbalk kerkgeschiedenis 1500-1549}}
 
== Monnik ==
Regel 49 ⟶ 51:
 
== Op de Wartburg ==
[[Bestand:Wartburg-Lutherstube.02.JPG|miniatuur|313x313px|Werkkamer van Luther op de Martburg]]
Hoewel Luther een keizerlijk vrijgeleide verkreeg, werd hij toch in de ban gedaan en werd zijn uitlevering aan de keizer geëist. Door bemiddeling van zijn vrienden werd hij echter op de Wartburg gebracht.
 
Regel 60 ⟶ 63:
'''Tegen het fanatisme.''' In de tweede plaats keerde Luther zich tegen het ''fanatisme''. Toen hij op de Wartburg was, begonnen enkelen, onder wie zijn vriend Karlstadt, zich in zijn ogen schuldig te maken aan dweepzucht (fanatisme). Men wierp de beelden uit de kerken, schafte de doop der kinderen af enz. Dat was voornamelijk veroorzaakt door twee mannen, Nicolaas Storch en Marcus Siübner, bij­genaamd de profeten uit Zwickau. Luther verliet zonder toe­stemming van de keurvorst de Wartburg, predikte een week lang dag aan dag tegen de dwepers en herstelde zodoende de orde.
 
'''Tegen de revolutie.''' In de derde plaats keerde Luther zich tegen de revolutie. De boeren in Zuid-Duitsland zochten verbetering van kerkelijke en maatschappelijke toestanden te verkrijgen. Dat was niet ongeoorloofd, maar al gauw ontaardde deze beweging. Zij kreeg een revolutionnairrevolutionair karakter. Aan het hoofd van de oproerige boeren stelde zich Thomas Münzer. Eerst voelde Luther, die zelf een volksman was, iets voor de onderdrukte boeren, maar toen zij op revolutionaire wijze begonnen te woelen, ried hij zelfs de vorsten aan om de beweging te onderdrukken. De oproerlingen werden bij Frankenhausen verslagen en Thomas Münzer werd onthoofd. (1525). {{Tijdbalk kerkgeschiedenis 1500-1599}}
 
== Catechismus ==
Het was voor een rustige ontwikkeling van de Reformatie nodig, dat er meer kennis verspreid werd van de leer van het heil. De keurvorst Johan de Bestendige achtte het nodig een onderzoek te laten instellen naar de inwendige toestand van de kerken. Melanchton ontwierp enkele visitatie-artikelen en volgens deze werd het onderzoek geleid. De onwetendheid zowel bij de leraars als het volk bleek zeer groot. Daarom schreef Luther zijn groten en kleine catechismus. De Grote Catechismus verscheen in april 1529, de Kleine Catechismus een maand later in mei.
 
== Avondmaal ==
[[Bestand:Religionsgespräch zu Marburg 1529 Detail Luther Zwingli August Noack.jpg|miniatuur|467x467px|Gesprek tussen Luther (links) en Zwingli (midden) in 1529 te Marburg]]
Luther stemde in vele geloofsstukken overeen met de Zwitserse Reformator [[Ulrich Zwingli]]. Over het [[avondmaal]] verschilden zij echter van mening. Luther had bij zijn eerste optreden wel geleerd, dat de ge­nadewerking van het sacrament gebonden was aan het geloof van de ontvanger, maar hij kwam later tot de leer, dat Jezus Christus lichamelijk in, met en onder het brood en de wijn tegenwoordig was, en dat dus de avondmaalgangers wel degelijk met de mond Christus' vlees en bloed aten en dronken. Zwingli daarentegen leerde, dat brood en wijn slechts tekenen en zegels waren. Het avondmaal was een gedachtenismaaltijd, maar tevens een zichtbaar Evangelie. Een twistgesprek te Marburg gehouden (1529) bracht de gewenste eenstemmigheid tussen Luther en Zwingli niet.
 
== Muziek ==
Regel 71 ⟶ 81:
Gerrit-Jan KleinJan, [http://www.trouw.nl/tr/nl/5091/Religie/article/detail/4454367/2017/01/27/Zonder-Luther-geen-Bach.dhtml Zonder Luther geen Bach], artikel op Trouw.nl, 27 jan. 2017.
 
J. H. Landwehr, ''Kort overzicht van de kerkgeschiedenis''. Kampen: J.H. Kok, 3e herz. druk 1922. Enige tekst van blz. 50-5455 is onder wijziging verwerkt op 29 jan. en, 26 feb. en 5 mrt 2023.
 
ChatGPT op OpenAI.com, voor een tijdtafel met gebeurtenissen.