Martelaar: verschil tussen versies

662 bytes toegevoegd ,  6 jaar geleden
k
Regel 29:
''Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821)<sup>[2]</sup>''
|}
Tijdens de bloedige verdrukking en vervolging van christenen onder Nero, die Romeins keizer was van 37 - 68 n.C., zijn onder meer de volgende gelovigen omwille van hun geloof in Jezus Christus omgebracht<supref name=":1">[4]Ontleend aan: Adrianus Haemstede, ''Historie der martelaren''; Die, om de getuigenis der evangelische waarheid, hun bloed gestort hebben, van Christus onze Zaligmaker af tot het jaar 1655. Amsterdam: 1671. Herziene druk 1881. Online: http://www.iclnet.org/pub/resources/text/nederlandse/haemstedius-martelaren.htm</supref>:
* Simon Petrus, apostel, gekruisigd te Rome, onder keizer Nero
* [[Paulus]] van Tarsen, apostel, c 63 na Chr. te Rome onthoofd onder keizer Nero
* Andreas, de apostel te Patris, in Achaje gekruisigd
* Filippus, de apostel, te Hiërapolis gemarteld
* Bartholomeüs de apostel, in Albanië in Armenië gekruisigd en de huid afgestroopt
* Thomas, de apostel, in Indië door de wilden vermoord
* Mattheüs, de apostel en evangelist
* Simon Zelotes, de apostel
Regel 41:
* Matthias, de apostel
* Lukas, de evangelist
* (Johannes, de apostel en evangelist, veel geleden, doch in vrede gestorven c. 101 n.Chr.)<supref>[5]Haemstedius (zie andere voetnoot) zegt dat Johannes om al de vervolgingen en het lijden dat deze heeft verduurd, wordt gehouden voor een martelaar van de Heer Jezus Christus. </supref>  
* Prochorus, één van de zeven eerste diakenen
* Nikanor, één van de zeven eerste diakenen
Regel 57:
* Onesimus
* Dionysis de Areopagiet
'''Martelaren onder keizer Domitianus'''
 
'''== Martelaren onder keizer Domitianus''' ==
Tijdens de bloedige verdrukking en vervolging van christenen onder Domitianus, Romeins keizer van 81 - 96 n.C., zijn onder meer de volgende gelovigen omwille van hun geloof in Jezus Christus omgebracht<sup>[6]<ref name=":1" /sup>:
* Timotheüs, een leerling van [[Paulus]]
* Lucianus. opziener te Bellovaco, Frankrijk
* Maximianus en Julianus, ouderlingen
Regel 69:
* Romulus, opziener in Fesula, Italië
* Antipas, een getrouw getuige van Jezus Christus (Opb 2:13)
'''Martelaren onder keizer Trajanus'''
 
'''== Martelaren onder keizer Trajanus''' ==
Tijdens de bloedige verdrukking en vervolging van christenen onder Trajanus, Romeins keizer van 98 - 117 n.C., zijn onder meer de volgende gelovigen omwille van hun geloof in Jezus Christus omgebracht<sup>[6]<ref name=":1" /sup>:
* Simeon, opziener te Jeruzalem, gestorven in 109 n.C.
* Ignatius, bisschop van Antiochië
* Ptolemeüs en Lucius, gestorven in 144 n.C.
'''Martelaren onder keizers Antoninus, Marcus Aurelius en Commodus'''
 
'''== Martelaren onder keizers Antoninus, Marcus Aurelius en Commodus''' ==
Onder het bewind van [[Antoninus Pius|Antoninus]], Romeins keizer van 138 - 161 n.C., Marcus Aurelius, keizer van 161 - 180 n.C., en Commodus, keizer van 197-192 n.C., zijn onder meer de volgende gelovigen omwille van hun geloof in Jezus Christus omgebracht<sup>[7]<ref name=":1" /sup>:
* Justinus de Wijsgeer, gestorven in 168 n.C.
* Germanicus, gestorven in 174 n.C.
* Meliton
Regel 88:
* Photinus, opziener te Lyon
* Appolonius, gestorven in 188 n.C.
'''Martelaren onder keizer Septimius Severus'''
 
'''== Martelaren onder keizer Septimius Severus''' ==
Onder het bewind van Septimius Severus, Romeins keizer van 193 - 211 n.C., zijn onder meer omwille van hun geloof in Jezus Christus omgebracht: 
* [[Leonidas, van Alexandrië|Leonidas]], de vader van de kerkleraar [[Origenes]]
* Ireneüs, opziener
* Plutarchus, Sereni en Hero
Kerkleraar Origenes onderwees zijn leerlingen zo krachtig in het geloof, dat later velen hun leven voor de christelijke godsdienst hebben overgegeven. Onder deze waren de eerste Plutarchus, twee mannen, waarschijnlijk gebroeders, Sereni genaamd en Hero. Toen Plutarchus naar de strafplaats werd geleid, om gedood te worden, was Origenes aan zijn zijde om hem te troosten, waarom hij voorzeker door de woedende schare zou doodgeslagen zijn geworden, zo de goddelijke Voorzienigheid hem niet had beschermd.
 
'''== Terechtstelling''' ==
 
Door allerlei wijzen van terechtstelling zijn martelaren om het leven gebracht, zoals steniging, onthoofding en de brandstapel. Tijdens de Inquisitie (Rooms-katholiek geloofsonderzoek) eindigden veel martelaren op de brandstapel. Vaak getuigden zij op de brandstapel 'vurig' van hun geloof en brachten daardoor omstanders in verwarring. Om dat te verhinderen werd een tongschroef, die de tong vasthechtte aan de kin, aangebracht. In de ashoop van brandstapels zijn verschillende van deze tongschroeven aangetroffen.
 
Op 5 oktober 1573 stierf de gelovige Mayeken Wens op de brandstapel. In de laatste brief die zij aan haar 15-jarige zoon Adriaen zond, schreef zij: „Och, mijn lieve zoon, al ben ik je hier ontnomen, vrees God van jongs af aan en je zult je moeder terugzien, hier boven in het nieuwe Jeruzalem.”
 
'''== Meer informatie''' ==
Zie artikelen [[Vervolging van christenen]][[Verdrukking]][[Bloedgetuige]]
 
Zie artikelen Vervolging van christenen, Verdrukking, Bloedgetuige
 
Bekende geschiedboeken over martelaren: 
* Adrianus Haemstede, ''Historie der martelaren'' (Amsterdam 1671).  "Die , om de getuigenis der evangelische waarheid, hun bloed gestort hebben, van Christus onze Zaligmaker af tot het jaar 1655." Download: ''[http://www.iclnet.org/pub/resources/text/nederlandse/haemstedius-martelaren.htm Historie der martelaren] ''
* Thieleman J. van Braght, ''Het bloedig tooneel of Martelaers spiegel der doops-gesinde of weereloose christenen ''2 (Amsterdam 1685).
Ook het martelaarsboek ”Offer des Heeren” gaat over doopsgezinde martelaren. Het werd voor het eerst in 1562, clandestien en in klein formaat. Bezit van het boek was aanvankelijk gevaarlijk. In 1590, toen de doopsgezinden gedoogd werden, kwam een grotere uitgave. 
 
'''== Bronnen''' ==
 
Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908) s.v. folteren – martelen – pijnigen.
 
Petrus Weiland, ''Nederduitsch taalkundig woordenboek'', 1804 (Google eBook). URL: http://books.google.com/books?id=Em0SAAAAIAAJ
 
URL: <nowiki>http://books.google.com/books?id=Em0SAAAAIAAJ</nowiki>
 
Adrianus Haemstede, ''Historie der martelaren''; Die, om de getuigenis der evangelische waarheid, hun bloed gestort hebben, van Christus onze Zaligmaker af tot het jaar 1655. Amsterdam: 1671. Herziene druk 1881. Online: <nowiki>http://www.iclnet.org/pub/resources/text/nederlandse/haemstedius-martelaren.htm</nowiki>. Hieruit is tekst genomen en verwerkt. 
 
Klaas van der Zwaag, [http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/doopsgezinden_van_minderheid_naar_elite_1_535705 Doopsgezinden: van minderheid naar elite], artikel op RefDag.nl, 22-23 febr. 2011. 
 
'''== Voetnoten''' ==