k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Mattheüs commentaar}}
== Gelijkenis van de
== 1 ==
Regel 7:
'''De bruidegom'''. Dat is, zo wordt duidelijk, de Heer Jezus Christus.
'''Lampen.''' Het Griekse woord hier gebruikt, ''lampas'', betekent: 1) een toorts, fakkel 2) een olielamp op een stok: een lamp die op een stok is geplaatst en waarvan de vlam door olie wordt gevoed<ref>''Grieks-Nederlands Lexicon'', onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia. </ref>. Het woord komt ook voor in: <blockquote>''Joh 18:3 Judas dan nam de legerafdeling en de dienaars van de overpriesters en de farizeeen mee en kwam daar met lantarens, <u>fakkels</u> en wapens.'' (Telos) </blockquote><blockquote>''Hnd 20:8 Nu waren er vele <u>lampen</u> in de bovenzaal waar wij vergaderd waren.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Opb 4:5 En van de troon gingen bliksemstralen, stemmen en donderslagen uit; en zeven vurige <u>fakkels</u> brandden voor de troon; dit zijn de zeven Geesten van God.'' (Telos) </blockquote><blockquote>''Opb 8:10 En de derde engel bazuinde, en er viel uit de hemel een grote ster, brandend als een <u>fakkel</u>, en zij viel op het derde deel van de rivieren en op de bronnen van de wateren.'' (Telos) </blockquote>'''Uitgingen de bruidegom tegemoet'''. Zij verwachtten zijn nabije komst: Hij kan elk ogenblik komen. Zijn komst is aanstaande!
<onlyinclude><sup>
'''Dwaas.''' Of onverstandig.
== 3 ==
<onlyinclude><sup>3</sup> Want de dwaze namen hun lampen, maar namen geen olie met zich mee; </onlyinclude>(Telos)
'''Geen olie'''. Olie is nodig om de lampen te laten branden, om licht te geven. <blockquote>''Mt 5:16 Laat zo uw licht schijnen voor het oog van de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader die in de hemelen is, verheerlijken. (TELOS)''</blockquote>De zeven gemeenten in het laatste Bijbelboek worden voorgesteld door kandelaars, te midden waarvan de Heer Jezus wandelt (Opb. 1: 12, 13, 20; 2:1). De twee getuigen uit dat boek zijn 'de twee kandelaars, die voor de Heer van de aarde staan' (Opb. 11:4).▼
▲De zeven gemeenten in het laatste Bijbelboek worden voorgesteld door kandelaars, te midden waarvan de Heer Jezus wandelt (Opb. 1: 12, 13, 20; 2:1). De twee getuigen uit dat boek zijn 'de twee kandelaars, die voor de Heer van de aarde staan' (Opb. 11:4).
== 4 ==
Regel 23:
== 5 ==
<onlyinclude><sup>5</sup> Toen nu de bruidegom uitbleef, werden zij allen slaperig en sliepen in. </onlyinclude>(Telos)
'''Uitbleef'''. Vergelijk 24: 49, de boze slaaf in de vorige gelijkenis stelde vast dat zijn heer uitbleef.<blockquote>''Mt 24:49 Mijn heer <u>blijft uit</u>, en zijn medeslaven begint te slaan en eet en drinkt met de dronkaards, (TELOS)''</blockquote>Vergelijk verderop de gelijkenis van de talenten, waarin de Heer Jezus zegt: <blockquote>''Mt 25:19 <u>Na lange tijd</u> nu kwam de heer van die slaven en hield afrekening met hen. (TELOS)''</blockquote>'''Allen'''. Ook de wijze maagden.
== 6 ==
<onlyinclude><sup>6</sup> Maar te middernacht klonk een geroep: Zie, de bruidegom! Gaat uit, hem tegemoet! </onlyinclude>(Telos)
'''Te middernacht.''' In de wereld is het duister geworden. Dat de Heer komt als het donker om ons heen is, wordt ook aangeduid in 24:43. Hij komt in de nacht, in een nachtwaak.<blockquote>''Mt 24:43 Weet echter dit, dat als de heer des huizes had geweten in welke <u>nachtwaak</u> de dief kwam, hij zou hebben gewaakt en niet hebben toegelaten dat in zijn huis werd ingebroken. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Ro 13:12 De nacht is ver gevorderd en de dag is nabij. Laten wij dan de werken van de duisternis afleggen en de wapens van het licht aandoen.'' (Telos)</blockquote>'''Een geroep.''' Dat de komst van de Heer aankondigt en tevens een oproep is.
Vóórdat de Heer Jezus in de wereld verschijnt, zullen er valse christussen optreden, van wie beweerd wordt dat zij de christus zijn. Geroep voor de ware Christus, geroep voor de valse christussen.
'''Gaat uit, hem tegemoet!''' Ze waren al (eerder) uitgegaan de bruidegom tegemoet (1). Toegepast op de christenen: ze waren al op weg naar de Heer, naar de hemel, hun bestemming.
Ze waren echter slaperig geworden. Misschien waren ze weer in huis gegaan. Ze moesten nu opnieuw uitgaan. ▼
▲Ze waren echter slaperig geworden. Misschien waren ze weer in huis gegaan. Ze moesten nu opnieuw uitgaan.
== 8 ==
<onlyinclude><sup>8</sup> De dwaze nu zeiden tot de wijze: Geeft ons van uw olie, want onze lampen gaan uit. </onlyinclude>(Telos)
Regel 57 ⟶ 42:
'''Nee, opdat'''. De wijze maagden denken hun olievoorraad zelf nodig te hebben. Ook dat suggereert een lange wachttijd, een benodigd volhouden.
'''De verkopers'''. De verkondigers van de goede boodschap van Gods genade. <blockquote>''Jes 55:1 O alle gij dorstigen! komt tot de wateren, en gij, die geen geld hebt, komt, koopt en eet, ja komt, koopt zonder geld, en zonder prijs, wijn en melk! (SV)''</blockquote><blockquote>''Opb 22:17 En de Geest en de bruid zeggen: Kom! En laat hij die het hoort, zeggen: Kom! En laat hij die dorst heeft, komen; laat hij die wil, het levenswater nemen om niet.'' (TELOS)</blockquote>'''Koopt voor uzelf'''. Geloven is een persoonlijke aangelegenheid. Mijn eigen kruik moet olie bevatten: mijn eigen lichaam moet de Heilige Geest inwonend hebben.
== 10 ==
Regel 69 ⟶ 48:
'''Weggingen om te kopen'''. Mogelijke toepassing: gaan kennis nemen en zich toeëigenen de kern en hoofdzaken van het christendom.
'''Kwam de bruidegom'''. Om zijn bruid tot zich te nemen. De maagden zijn niet de bruid, maar de gezellinnen van de bruid. Ze beelden misschien de afzonderlijke christenen uit.
'''Naar binnen naar de bruiloft'''. De bruiloft speelt zich binnen, in de hemel, af. <blockquote>''Ro 11:25 Want ik wil niet, broeders, dat u deze verborgenheid onbekend is, opdat u niet wijs bent in eigen oog, dat er voor een deel over Israel verharding is gekomen, totdat de volheid van de volken is <u>ingegaan</u>; (TELOS)''</blockquote>Vergelijken de verzen 21 en 23: ingaan in de vreugde van je Heer.
'''De deur werd gesloten'''. Van buiten kwam je er niet zomaar in. En wat zich achter de deur ging afspelen, was verborgen voor de (buiten)wereld.
De deur van de ark van Noach, van het reddingsvaartuig, werd door God gesloten. <blockquote>''Ge 7:16 En die er kwamen, die kwamen mannetje en wijfje, van alle vlees, gelijk als hem God bevolen had. En <u>de HEERE sloot achter hem toe</u>. (SV)''</blockquote>
== 11 ==
<onlyinclude><sup>11</sup> Daarna echter kwamen ook de overige maagden en zeiden: Heer, heer, doe ons open! </onlyinclude>(Telos)
'''Heer, heer.''' Vgl. vers 24: de boze en luie slaaf noemt zijn heer 'heer'.
== 12 ==
<onlyinclude><sup>12</sup> Hij echter antwoordde en zei: Voorwaar, ik zeg u: ik ken u niet. - </onlyinclude>(Telos)
'''Ik ken u niet'''. De dwaze maagden wisten van een Heer Jezus, ze wisten dat Hij bestond, maar ze hadden geen persoonlijke verhouding met hem. Zonder Geest is er geen persoonlijke band met Hem. <blockquote>''2Co 13:5 onderzoekt dan uzelf of u in het geloof bent; beproeft uzelf. Of erkent u van uzelf niet, dat Jezus Christus in u is? Zo niet, dan bent u verwerpelijk. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Joh 3:5 Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het koninkrijk van God niet binnengaan. Joh 3:6 Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. (...) Joh 3:8 De wind waait waarheen hij wil, en u hoort zijn geluid, maar u weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heengaat; zo is ieder die uit de Geest geboren is. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Ga 4:29 Maar zoals destijds hij die naar het vlees geboren was, hem vervolgde die naar de Geest was, zo ook nu. (TELOS)''</blockquote>▼
== 13 ==
<onlyinclude><sup>13</sup> Waakt dan, want u kent de dag of het uur niet. </onlyinclude>(Telos)
'''Waakt dan'''. Vergelijk de eerdere vermaning van de Heer: <blockquote>''Mt 24:42 Waakt dan, want u weet niet op welke dag uw Heer komt.''</blockquote>▼
▲''Joh 3:5 Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het koninkrijk van God niet binnengaan. Joh 3:6 Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. (...) Joh 3:8 De wind waait waarheen hij wil, en u hoort zijn geluid, maar u weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heengaat; zo is ieder die uit de Geest geboren is. (TELOS)''
[[Bestand:The Parable of the -Ten- Virgins (he Parables of Our Lord and Saviour Jesus Christ) MET DP835787.jpg|miniatuur|396x396px]]'''Kern van de gelijkenis.''' De komst van de Heer kan wel eens langer duren dan we verwachten. Het verschil tussen de wijze en de dwaze meisjes: in tegenstelling tot de dwaze, hadden de wijze zich erop ingesteld dat het langer kon gaan duren.
'''Les.''' De grote les van de gelijkenis van de tien maagden is: Waakt en zorg voor reserve-olie. De gelijkenis eindigt met de vermaning 'Waakt dan, want u kent de dag of het uur niet.' (25:13). Zorg dat je gereed bent voor de komst van de Heer en olie in je kruik hebt: de Heilige Geest hebt. De gelijkenis dient tot oproep om te waken, niet in slaap te vallen, en tot waarschuwing voor hen die slechts in naam christen zijn.▼
▲== 13 ==
▲ <onlyinclude><sup>13</sup> Waakt dan, want u kent de dag of het uur niet. </onlyinclude>(Telos)
'''Olie.''' Olie is in de Schrift een bekend beeld van Heilige Geest. In het Oude Testament gebruikte men zalfolie, in het Nieuwe Testament zijn gelovigen ‘gezalfd’ met de Heilige Geest.
▲''Mt 24:42 Waakt dan, want u weet niet op welke dag uw Heer komt.''
Maar ook als het gaat om lampen, het verspreiden van licht: gelovigen kunnen niet uit zichzelf geestelijk licht verspreiden. Wij zijn licht in de Heer (Ef 5), niet in ons zelf. Het verspreiden van dat licht kan alleen door de werkzaamheid van de Heilige Geest. De olie is de werkzaamheid van de Heilige Geest.
▲== Nabeschouwing gelijkenis van de tien maagden ==
▲De grote les van de gelijkenis van de tien maagden is: Waakt en zorg voor reserve-olie. De gelijkenis eindigt met de vermaning 'Waakt dan, want u kent de dag of het uur niet.' (25:13). Zorg dat je gereed bent voor de komst van de Heer en olie in je kruik hebt: de Heilige Geest hebt. De gelijkenis dient tot oproep om te waken, niet in slaap te vallen, en tot waarschuwing voor hen die slechts in naam christen zijn.
'''De maagden.''' Het is duidelijk dat de tien maagden níet de bruid van Christus zijn.
Op welke groep christenen de gelijkenis betrekking heeft, is onduidelijk. Gaat het om christenen vóór de grote verdrukking of ná de grote verdrukking. Eén opvatting zegt dat het om christenen gaat die de Heer verwachten tijdens de grote verdrukking, terwijl de gemeente van Christus voordien is opgenomen in de hemel. De tien maagden vormen het getuigenis van God op aarde, terwijl de gemeente van Christus, de bruid van Christus, in de hemel woont. De tien maagden zien uit naar de komst van de Messias. De wijze maagden zijn gelovigen, die de Heilige Geest (olie) hebben; ze hebben leven uit God. Ze gaan met de wedergekomen Christus Jeruzalem en het Vrederijk binnen en blijven op de aarde leven onder Zijn heerschappij. De dwaze maagden gaan niet het Vrederijk binnen.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=qEST3geTyMk&t=3m39s Vragenbespreking - Aflevering 24: De 5 wijze en de 5 dwaze maagden, wat betekent dit?] Youtube.com: Stichting Groeien in Geloof, 11 dec. 2021. Duur: 12 min. 33 sec. Vanaf 3 min. Door Dato Steenhuis.</ref>
Een andere mogelijkheid is dat de maagden weliswaar niet de bruid van Christus voorstellen, maar wel de afzonderlijke belijders van Christus, niet het collectief, maar wel de individuen in het koninkrijk der hemelen. De belijders omvatten ware gelovigen, die de Geest inwonend hebben (voorgesteld door de kruik met olie), en naamgelovigen, die goede werken hebben (lamplicht), maar zonder de inwonende Geest. De wijze meisjes zijn de gelovigen, de dwaze meisjes de naamchristenen. De wijze meisjes hadden geestelijke diepgang. Voor de dwaze meisjes blijft de deur, nadat de bruidegom gekomen is, gesloten.
Het gaat niet om de tegenstelling vleselijk versus geestelijk. De Heer Jezus zal nooit tegen een vleselijke gelovige zeggen: Ik ken u niet. (Maar dit is geen excuus om vleselijk te leven of in de zonde te blijven).
'''Toepassing.''' In de toepassing mogen we ons er niet van af te maken met “ik ben een echte christenen, dus de gelijkenis is niet voor mij.” Ze vielen allen in slaap. Maar de wijze hadden zich ingesteld op het langer kunnen gaan duren. Zie het slotvers. Waakt dan. Bereid je erop voor dat het langer kan gaan duren. De vermaning om waakzaam te blijven tot de komst van de Heer geldt ook voor alle gelovigen.
Sommigen<ref>Zoals Lee Brainard, in zijn commentaar bij een video (2021), zie https://www.youtube.com/watch?v=cTEtBaRG8fk&lc=UgzSwgFX_MZ9r6G8iFB4AaABAg.9Lls5x6KtLL9LpgPstx7I2</ref> zien een verband tussen de gelijkenis van de tien maagden en de scheiding tussen hen die meegenomen worden (ten oordeel) en hen die achtergelaten worden (Luk. 17; Matth. 24). En volgens Zacharia 14:1-3 zal er ten tijde van Jezus' wederkomst op de Olijfberg een scheiding zijn tussen de inwoners van Jeruzalem: de helft wordt gevangen weggevoerd, de andere helft wordt gered en blijft achter. ▼
Iemand liep eens langs een grote Italiaanse villa en werd getroffen door de schitterende tuinen rondom het huis. Hij zag een van de tuinlieden bezig in de tuin en kreeg een praatje met hem. Hij vroeg wie er woonde. “Is hij thuis?” — “Nee, hij is niet thuis.” — “Is hij al lang weg?” — "Ja, hij is al 16 jaar weg.” — “Maar goede vriend, waarom ben je dan bezig om deze tuin zo fantastisch mooi te onderhouden? Wat voor zin heeft dat, als de baas er toch niet is” — “Ah, dat is heel simpel. We weten namelijk niet wanneer hij komt. Hij kondigt dat niet aan. Hij kan morgen voor de deur staan. En als hij morgen thuis komt, moet de tuin op en top in orde zijn.”<ref>Illustratie ontleend aan een lezing van W.J. Ouweneel, “De vijf wijze en de vijf dwaze meisjes” (2006)</ref>
Dat is de geestelijke les voor ons. Jezus kan morgen of vanavond terugkomen. Dan moet ons tuintje in orde zijn. We hoeven niet te proberen voor morgen volmaakt te zijn. Het gaat erom of onze harten geestelijk toebereid zijn.
▲'''Meegenomen.''' Sommigen<ref>Zoals Lee Brainard, in zijn commentaar bij een video (2021), zie https://www.youtube.com/watch?v=cTEtBaRG8fk&lc=UgzSwgFX_MZ9r6G8iFB4AaABAg.9Lls5x6KtLL9LpgPstx7I2</ref> zien een verband tussen de gelijkenis van de tien maagden en de scheiding tussen hen die meegenomen worden (ten oordeel) en hen die achtergelaten worden (Luk. 17; Matth. 24). En volgens Zacharia 14:1-3 zal er ten tijde van Jezus' wederkomst op de Olijfberg een scheiding zijn tussen de inwoners van Jeruzalem: de helft wordt gevangen weggevoerd, de andere helft wordt gered en blijft achter.
== Gelijkenis van de talenten (14-30) ==
Regel 136 ⟶ 116:
<onlyinclude><sup>21</sup> Zijn heer zei tot hem: Voortreffelijk, goede en trouwe slaaf, over weinig ben je trouw geweest, over veel zal ik je stellen; ga de vreugde van je heer in. </onlyinclude>(Telos)
'''Weinig.''' Opvallend is dat de heer de vijf talenten 'weinig' noemt, het was een klein deel van zijn bezit, hij had 'veel' (Matth. 25:21). De heer in de gelijkenis moet derhalve schatrijk zijn. Een geldswaarde van 20 jaar dagloon (zie [[Talent]]) noemt de Heer ‘weinig’! Hoeveel moet het genoemde ‘veel’ zijn!
'''Ga de vreugde van je heer in.''' De vreugde van de bruidegom (10).
== 24 ==
<onlyinclude>24 Hij nu die het ene talent had ontvangen, kwam ook bij hem en zei: Heer, ik wist van u dat u een hard mens bent, die maait waar u niet hebt gezaaid en inzamelt vanwaar u niet hebt uitgestrooid; </onlyinclude>(Telos)
'''Heer.''' Hij noemt hem "Heer", hoewel hij hem niet heeft gediend. Vgl. de roep van de dwaze maagden: "Heer, heer!" (11).
'''Ik wist van u.''' Hij doet alsof hij hem kende; maar als hij hem werkelijk had gekend, zou hij oprechte genegenheid voor hem hebben gehad, in hem hebben geloofd en zijn bevelen hebben opgevolgd.<ref name=":0">''John Gill's Expositor''</ref>
'''Een hard mens.''' Een streng en onbarmhartig mens. Vergelijk "een streng mens" in de paralleltekst in Lukas: <blockquote>''Lu 19:22 Hij zei tot hem: Uit je eigen mond zal ik je oordelen, boze slaaf. Je wist dat ik een streng mens ben, die wegneem wat ik niet neergelegd en maai wat ik niet gezaaid heb. (Telos)'' </blockquote>Een mens, aldus het commentaar van Karl August Dächsel<ref>Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, ''Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting): met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden'' (Kampen: Bos, 1893-1901). </ref>, wiens eisen alles te boven gaan; iemand die erg moeilijk tevreden is te stellen.
Dit alles is het tegendeel van het ware karakter van de Heer Jezus; die de eenvoudigste en gewoonste diensten van zijn volk aanvaardt: en wat wordt gedaan, hoe klein ook, als zelfs een beker koud water, gegeven aan de minste van zijn discipelen, beschouwt als aan Hemzelf gedaan. Hij is barmhartig en medelevend, en Hij is niet onrechtvaardig om enig werk van liefde te vergeten dat aan hem of de zijnen is getoond. En Hij maakt zijn kracht volmaakt in de zwakheid van zijn dienaren, en Zijn genade is altijd voldoende voor hen.<ref>''John Gill's Expositor.'' Enige tekst van het commentaar op dit vers is vertaald en onder wijziging verwerkt op 14 juli 2023. </ref>
Regel 159 ⟶ 141:
== 26 ==
<onlyinclude><sup>26</sup> Zijn heer antwoordde echter en zei tot hem: Boze en luie slaaf! Je wist dat ik maai waar ik niet heb gezaaid, en inzamel vanwaar ik niet heb uitgestrooid? </onlyinclude>(Telos)
Vergelijk de paralleltekst in Lukas: <blockquote>''Lu 19:22 Hij zei tot hem: Uit je eigen mond zal ik je oordelen, boze slaaf. Je wist dat ik een streng mens ben, die wegneem wat ik niet neergelegd en maai wat ik niet gezaaid heb.'' (Telos) </blockquote>'''Boze en luie slaaf.''' De heer was níet hard, de slaaf echter was bóós. Zijn boosheid maakte dat hij een verkeerde voorstelling van zijn heer had. Als we goede mensen slecht noemen, hoe zit het dan met onszelf ... zijn wijzelf slecht?
== Nabeschouwing gelijkenis van de talenten ==
| |||