k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
'''Melaatsheid''' is een
[[Bestand:Lepers, Tahiti (1898).jpg|miniatuur|584x584px|Melaatsen]]
[[Bestand:Leprosy deformities hands.jpg|miniatuur|585x585px|''Door melaatsheid aangetaste handen.'']]
In de Griekse grondtaal van het Nieuwe Testament en in de oude Griekse vertaling van het Oude Testament (Septuagint) heet zij in het Grieks ''lepra.'' De term ''melaats'' in de Bijbel heeft een ruimere betekenis dan het hedendaagse begrip ''lepra''. Het slaat ook op andere huidziekten. In het Oude Testament kunnen ook voorwerpen melaats zijn, wellicht omdat ze beschimmeld of op een andere wijze uitwendig waren aangetast. ▼
▲'''Woorden.''' In de Griekse grondtaal van het Nieuwe Testament en in de oude Griekse vertaling van het Oude Testament (Septuagint) heet zij in het Grieks ''lepra.'' Van het Griekse '''lepra''' komt het Latijnse woord '''leprosus''' (= melaats), komt het Nederlandse woord '''leproos''', d.i. iem. die aan lepra lijdt, een melaatse. De term ''melaats'' in de Bijbel heeft een ruimere betekenis dan het hedendaagse begrip ''lepra''. Het slaat ook op andere huidziekten. In het Oude Testament kunnen ook voorwerpen melaats zijn, wellicht omdat ze beschimmeld of op een andere wijze uitwendig waren aangetast.
Een melaatse was fysiek onrein en de mensen hielden zich van hem of haar op afstand. Melaatsheid is in de Bijbel een zinnebeeld van (uitbrekende) zonde.▼
Lepra wordt ook wel genoemd 'de ziekte van Hansen', omdat de Noorse arts Armauer Hansen de leprabacterie ''Mycobacterium leprae'' in 1873 ontdekte.
Verspreiding en besmetting met de leprabacterie treedt op door ademhaling, hoesten en niezen. De verspreide bacteriën kunnen zo bij anderen binnendringen via neus en keel of via huidwondjes<ref name=":0" />. ▼
'''Twee soorten lepra.''' Men onderscheidt naar het aantal leprabacteriën in het lichaam van de melaatse twee soorten lepra: multibacillaire lepra (MB) en paucibacillaire lepra (PB). Bij multibacillaire lepra heeft de leprapatiënt een groot aantal leprabacteriën in zijn lichaam en meer dan vijf gevoelloze vlekken op zijn huid. Deze vorm van lepra is erg besmettelijk. Bij paucibacillaire lepra heeft de leprapatiënt een klein aantal leprabacteriën in zijn lichaam en minder dan vijf gevoelloze vlekken op zijn huid. Deze twee vorm van lepra is nauwelijks besmettelijk.
'''Oorzaak'''. Melaatsheid (lepra) wordt veroorzaakt door de leprabacterie; zij ontstaat door een bacteriële infectie.
Aan het volk Israël had God de ''wet van de melaatse'' gegeven (Lev. 14). <blockquote>''Le 13:45 De kleren van de melaatse bij wie de ziekte is [vastgesteld], moeten ingescheurd worden, zijn hoofd[haar] moet hij los laten hangen, hij moet zijn baard en snor bedekken en hij moet roepen: Onrein, onrein!'' (HSV)</blockquote>De roep "Onrein, onrein!" was een waarschuwing voor de reinen, opdat dezen afstand zouden houden en zodoende niet besmet zouden worden. Toen tien melaatsen de Heiland ontmoetten, bleven zij op afstand staan.<blockquote>''Lu 17:12 En toen Hij in een dorp kwam, ontmoetten Hem tien melaatse mannen, die op een afstand bleven staan;'' (Telos)</blockquote>Wanneer een melaatse genezen was, moest hij een reinigingsritueel ondergaan. Een deel van het ritueel is in de prent hieronder afgebeeld.[[Bestand:Melaatse op de dag van zijn reiniging.jpeg|koppeling=https://christipedia.miraheze.org/wiki/Bestand:Melaatse%20op%20de%20dag%20van%20zijn%20reiniging.jpeg|alt=|geen|miniatuur|852x852px|Op deze prent wordt een melaatse - de halfnaakte man in het midden, met de gekruiste armen - in het bijzijn van toeschouwers gereinigd volgens de reinigingswet die God aan Mozes had voorgeschreven (Lev. 14:1-7). Het reinigingsritueel wordt uitgevoerd met behulp van twee vogels. Een vogel wordt geslacht boven een vat waarin vervolgens het bloed valt. De andere vogel is in deze pot met bloed gedoopt en wordt op de achtergrond vervolgens vrijgelaten om de onreinheid weg te kunnen dragen. De gevlogen vogel staat symbool voor ontkoming, uitredding, ontsnapping aan de dood. De man links van de melaatse houdt een hysoptak en de beker met vogelbloed vast. Met het bloed zal de melaatse besprenkeld zal worden om hem volledig te reinigen.▼
'''Besmettelijkheid'''. De multibacillaire lepra is zeer besmettelijk.
▲'''Besmetting.''' Verspreiding en besmetting met de leprabacterie
'''Natuurlijke afweer'''. Slechts 1 op de 100 besmette mensen krijgt de ziekte lepra. De andere worden beschermd door hun eigen ingeschapen afweersysteem.
'''Incubatietijd'''. De tijd tussen de besmetting en het uitbreken van de ziekte is gemiddeld 2 tot 5 jaar. Dat komt doordat de leprabacterie zich zeer langzaam vermenigvuldigt: eens in de twee weken. Tijdens de incubatietijd kan de drager ongemerkt besmettelijk zijn: hij heeft nog niet door dat hij geïnfecteerd is.
'''Gevolgen'''. De bacterie tast de huid en de zenuwen aan, waardoor gevoelloze plekken op de huid ontstaan, handen en voeten gevoelloos raken, spieren in handen, voeten en oogleden verzwakken, verlammingen ontstaan. Door de gevoelloosheid merkt iemand minder gauw dat hij of zij zich verbrandt of wondjes oploopt. Dit kan tot gevolg hebben grote wonden, infecties, zweren, open wonden, blindheid<ref>Door verzwakte oogspieren kan de leprapatiënt zijn ogen niet meer sluiten. De ogen drogen uit, stof vuil blijft makkelijk in de ogen zitten, met blindheid tot gevolgen</ref> en ernstige verminkingen en blijvende handicaps zoals klauwhanden, stompvoeten of een leeuwengezicht. Lepra tast dus het lichaam aan en leidt tot handicaps. De symptomen verschillen per patiënt en het soort lepra. Een leproos hoeft niet alle symptomen te krijgen. Wordt hoe later lepra ontdekt en behandeld wordt, hoe groter de kans op ingrijpende gevolgen.
Behalve lichamelijke gevolgen zijn er ook maatschappelijke gevolgen. Leprapatiënten komen wegens hun handicaps vaak zonder werk te zitten. Uit vrees voor besmetting worden ze door hun naasten vaak vermeden of zelfs verstoten. Ze tellen niet meer mee in de maatschappij. Een melaatse gold in het oude Israël als fysiek onrein en de mensen hielden zich van hem of haar op afstand. In veel delen van de wereld wordt melaatsheid gezien als hekserij of als straf van God. Bang om in afzondering terecht te komen, durven leprapatiënten vaak met niemand over hun ziekte te praten en soms durven ze zelfs niet naar het ziekenhuis te gaan.
'''Voorkomen.''' Jaarlijks komen er wereldwijd ruim 200.000 nieuwe leprapatiënten bij (stand 2020)<ref>Bron: Leprastichting, [[https://www.leprastichting.nl/wat-is-lepra/]]</ref>. De ziekte komt (anno 2020) vooral voor in India, Indonesië en Brazilië. In 2018 woonde 75% procent van alle leprapatiënten op behandeling in India.<ref name=":0" />. In Nederland is de ziekte sinds de vrijwel helemaal verdwenen; er worden naar schatting jaarlijks nog tussen de vijf en tien nieuwe gevallen vastgesteld (stand 2019). De besmetting hebben de Nederlanders opgelopen in het buitenland.
'''Behandeling.''' Lepra is te genezen door een cocktail van antibiotica die gedurende langere tijd dagelijks ingenomen moet worden., in geval van paucibacillaire lepra (PB) 6 maanden, en in geval van multibacillaire lepra (MB) 12 maanden. De medicatie doodt de leprabacteriën en stopt de infectie.<ref>[[https://www.leprastichting.nl/wat-is-lepra/ Wat is lepra?]], Leprastichting.nl</ref>
▲
Aan het volk Israël had God de ''wet van de melaatse'' gegeven (Lev. 14).
<blockquote>''Le 13:45 De kleren van de melaatse bij wie de ziekte is [vastgesteld], moeten ingescheurd worden, zijn hoofd[haar] moet hij los laten hangen, hij moet zijn baard en snor bedekken en hij moet roepen: Onrein, onrein!'' (HSV)</blockquote>De roep "Onrein, onrein!" was een waarschuwing voor de reinen, opdat dezen afstand zouden houden en zodoende niet besmet zouden worden. Toen tien melaatsen de Heiland ontmoetten, bleven zij op afstand staan.<blockquote>''Lu 17:12 En toen Hij in een dorp kwam, ontmoetten Hem tien melaatse mannen, die op een afstand bleven staan;'' (Telos)</blockquote>
Wanneer een melaatse genezen was, moest hij een reinigingsritueel ondergaan. Een deel van het ritueel is in de prent hieronder afgebeeld.
▲
''Le 14:7 En hij zal over hem, die van de melaatsheid te reinigen is, zevenmaal sprengen; daarna zal hij hem rein verklaren, en den levenden vogel in het open veld vliegen laten.'' (SV)]]
Regel 27 ⟶ 51:
* Artikel [http://nl.wikipedia.org/wiki/Lepra Lepra] op Wikipedia.nl
Over het stellen van de diagnose, zie [https://www.leprastichting.nl/wat-is-lepra/ Wat is lepra?], Leprastichting.nl
== Voetnoot ==
| |||