Naturalisme: verschil tussen versies

'''Naturalisme''' is een woord dat in verschillende betekenissen en op verschillende terreinen van het denken gebruikt wordt. Het kan slaan op de mening dat de natuur alles is wat er is en dat er geen God is die daarboven staat. Dit standpunt wordt wel ''filosofisch'' of ''ontologisch'' of ''metafysisch'' ''naturalisme'' genoemd. Het woord “naturalisme” kan ook slaan op de mening dat al wat is verklaard kan worden uit natuurlijke oorzaken. Dit standpunt wordt ''methodologisch'' ''naturalisme'' genoemd en is een heersend denkraam in de natuurwetenschappen.

 

Het methodologisch naturalisme kan als een ''beschrijvende'' of een ''vóórschrijvende'' methodologie worden opgevat: Een ''beschrijvend'' (descriptief) methodologisch naturalisme zegt dat de praktijk van het wetenschappelijk onderzoek zodanig is, dat men zich beperkt tot het beschrijven en verklaren in termen van natuurlijke oorzaken. Een ''vóórschrijvend'' (prescriptief) methodologisch naturalisme houdt de norm in dat wetenschappers behóren te beschrijven en te verklaren in termen van natuurlijke oorzaken.

 

Wie volgens deze methode te werk gaat, sluit de ogen voor Gods ontwerp en werk in de schepping. Vergelijk de toestand van het Joodse volk in de dagen van Jezus: <blockquote>''Mt 13:13  ... kijkend niet kijken en horend niet horen en niet verstaan. Mt 13:14  En aan hen wordt de profetie van Jesaja vervuld, die zegt:’ Met het gehoor zult u horen en geenszins verstaan, en kijkend zult u kijken en geenszins zien; Mt 13:15  want het hart van dit volk is vet geworden en hun oren zijn hardhorend geworden en hun ogen hebben zij gesloten, opdat zij niet misschien met hun ogen zien en met hun oren horen en met hun hart verstaan en zich bekeren, en Ik hen gezond maak’. Mt 13:16  Gelukkig echter uw ogen, omdat zij kijken, en uw oren, omdat zij horen;'' (Telos) </blockquote>Het is met opzet dat zij hun ogen sluiten om niet Gods werk onder ogen te krijgen en hun manier van leven niet te hoeven veranderen.

 

 

De naturalist, evolutionist en atheïst Richard Dawkins geeft de volgende beschrijving van het filosofisch naturalisme:

 

''“Een atheïst die naturalist is in de filosofische betekenis van het woord, gelooft dat er niets is aan gene zijde van de natuurlijke, fysieke wereld: geen bovennatuurlijk scheppend wezen dat schuilgaat achter het waarneembare universum, geen ziel die langer blijft bestaan dan het lichaam, en ook geen wonderen - behalve dan in de zin van natuurverschijnselen die we nog niet begrijpen. Als iets zich lijkt te bevinden achter de natuurlijke wereld zoals wij die nu onvolkomen begrijpen, hopen we dat we het uiteindelijk wel zullen begrijpen en kunnen scharen onder de natuurlijke dingen. Zoals altijd wanneer we een regenboog ontrafelen, zal het er niet minder mooi om worden.”'' (uit: ''The God Delusion'', p.23)

 

 

'''Scheppende natuur.''' Het filosofisch naturalisme maakt de natuur tot schepper van ingewikkelde natuurfenomenen. Het gebruik van de uitdrukking “Moeder Natuur” verraadt dikwijls een naturalistische zienswijze. Een voorbeeld: