k
geen bewerkingssamenvatting
(Nieuwe pagina aangemaakt met ' '''Ongeheveld''' brood is brood dat zonder zuurdeeg of hevel (= gist) is toebereid en bijgevolg niet gerezen is. In de Statenbijbel komt de uitdrukking 'ongehevel...') |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| (Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1:
'''Ongeheveld''' brood is brood dat zonder zuurdeeg of hevel (= gist) is toebereid en bijgevolg niet gerezen is. In de Statenbijbel komt de uitdrukking 'ongehevelde [broden]' voor als aanduiding van ongedesemde broden.
'''<nowiki/>'Hevelen'.''' ''Ongeheveld'' is het tegendeel van ''geheveld''. ''Hevelen'' betekent 'desemen', eigenlijk voorzien van een middel (als desem of gist) dat doet rijzen. In een 17e-eeuws geschrift heet het "Hevelen, ofte Deessemen"<ref name=":0">
'''<nowiki/>'Hevel'.''' Geheveld brood is met hevel (gist) of zuurdeeg (dat natuurlijke gisten en bacteriën bevat) toebereid. Een geschrift uit de 17e eeuw spreekt van 'Hevel, ofte hef-deegh'<ref name=":0" />. ‘Hevel’ is waarschijnlijk ontleend aan het Duitse ‘Hebel’, oud-Hoogduits ‘Hevil’ (= zuurdesem, gist), Middelhoogduits ‘Hebel’, ‘Hevel, dat verdrongen is door ‘Hefe’, oud-Hoogduits ‘Heva’. ‘Hebel’ komt van het werkwoord ‘Heben’, Nederlands ‘heffen’. ‘Hevel’ kan ook ‘hefboom’ betekenen. Hevel (= gist) doet het deeg rijzen. De eigenlijke betekenis van ‘hevel’ is dan ook heffend middel, rijsmiddel. Gisting van deeg veroorzaakt uitzetting, zwelling, rijzing van het deeg.
Regel 21 ⟶ 19:
== Bron ==
M. Philippa e.a. Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (2003-2009) s.v. [http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/heffe Heffe].
== Voetnoot ==
| |||