Openbaring 19: verschil tussen versies

230 bytes toegevoegd ,  1 jaar geleden
k
Regel 108:
== 11 ==
<onlyinclude><sup>11</sup> En ik zag de hemel geopend, en zie, een wit paard, en Hij die daarop zit, <heet> Getrouw en Waarachtig, en Hij oordeelt en voert oorlog in gerechtigheid. </onlyinclude>(Telos)
'''De hemel geopend'''. In het begin zalzag Johannes de deur geopend in de hemel. Daar deze deur kwam hij uit de wereld in de hemel. <blockquote>''Opb 4:1 Hierna zag ik, en zie, een deur was geopend in de hemel, en de eerste stem die ik gehoord had als van een bazuin, die met mij sprak, zei: Kom hier op en Ik zal u tonen wat hierna moet gebeuren. (Telos)''</blockquote>Nu komt de Heer Jezus uit de hemel naar deze wereld.
 
'''Een wit paard'''. Een wit paard spreekt van overwinning. Ook de eerste ruiter reed op een wit paard. <blockquote>''Opb 64:21 EnHierna ikzag zagik, en zie, een witdeur paardwas geopend in de hemel, en hijde eerste stem die eropik zatgehoord had als van een boogbazuin, endie hemmet werdmij eensprak, kroonzei: gegeven,Kom hier op en hijIk trokzal uitu overwinnendtonen enwat omhierna temoet overwinnengebeuren. (TELOSTelos)''</blockquote>Maar de Heer Jezus laat de zijnen delen in de overwinning: zij volgen Hem op witte paarden.
 
Nu komt de Heer Jezus uit de hemel naar deze wereld.
'''Hij die daarop zat'''. Vergelijk: <blockquote>''Opb 19:19 En ik zag het beest en de koningen van de aarde en hun legers verzameld om oorlog te voeren tegen <u>Hem die op het paard</u> zat en tegen zijn leger. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Opb 19:21 En de overigen werden gedood met het zwaard dat kwam uit de mond van <u>Hem die op het paard zat</u>, .... (TELOS)''</blockquote>'''Getrouw'''. Hij is de trouwe getuige (1:5), "de trouwe en waarachtige getuige" (3:14). <blockquote>''Opb 3:14 En schrijf aan de engel van de gemeente in Laodicea: Dit zegt de Amen, de trouwe en waarachtige getuige, het begin van de schepping van God: (TELOS)''</blockquote>De woorden van God zijn getrouw en waarachtig, ook Hij die genoemd wordt het Woord van God. <blockquote>''Opb 21:5  En Hij die op de troon zat, zei: Zie, Ik maak alles nieuw. En Hij zei tot mij: Schrijf, want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.'' </blockquote>De Heer Jezus ook getrouw aan de opdracht die Zijn Vader hem gaf en aan de zijnen die Hij heeft verlost. Hij was getrouw aan Petrus, die hem verloochend had.
 
'''Een wit paard'''. Een wit paard spreekt van overwinning. Ook de eerste ruiter reed op een wit paard.
'''Waarachtig'''. Hij is "de Waarachtige" (3:7). Hij is "de waarheid" (Joh. 14:6).<blockquote>''Opb 3:7 En schrijf aan de engel van de gemeente in Filadelfia: Dit zegt de Heilige, de Waarachtige, ... (TELOS)''</blockquote>Ook in 21:5 komen beide woorden voor, gezegd van de woorden van God. <blockquote>''Opb 21:5  En Hij die op de troon zat, zei: Zie, Ik maak alles nieuw. En Hij zei tot mij: Schrijf, want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.'' (Telos)</blockquote>'''Oordeelt'''. Hij verscheen aan Johannes, in het begin van dit boek, als de Rechter, die oordeelt. Zijn oordeel begint bij het huis van God in de vorm van een ''beoordeling''. Daarna opent hij het boek met de zeven zegels, die zegels van oordeel zijn. Door Jezus oordeelt God de aarde. <blockquote>''Hnd 17:31 omdat Hij een dag heeft bepaald, waarop Hij het aardrijk in gerechtigheid zal oordelen door een man die Hij daartoe heeft bestemd, waarvan Hij aan allen zekerheid heeft gegeven door Hem uit de doden op te wekken. (TELOS)''</blockquote>Vergelijk:<blockquote>''Ro 2:16 op de dag dat God het verborgene van de mensen zal oordelen door Christus Jezus, naar mijn evangelie. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Ps 96:13 Voor het aangezicht des HEEREN; want Hij komt, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten met gerechtigheid, en de volken met Zijn waarheid.'' (SV)</blockquote><blockquote>''Ps 98:9 Voor het aangezicht des HEEREN, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten in gerechtigheid, en de volken in alle rechtmatigheid. (SV)''</blockquote>'''Voert oorlog in gerechtigheid'''. Hij voert een rechtvaardige oorlog en in zijn strijd handelt hij rechtvaardig. Er waren oorlogen op aarde, er was, eerder in dit boek, een oorlog in de hemel. Nu komt er een oorlog die een einde aan de oorlogen en hun ellende maakt. Een beslissende slag grijpt er plaats.<blockquote>''Ex 15:3  De HEERE is een krijgsman; HEERE is Zijn Naam! (SV)''</blockquote>''Joz 10:42  En Jozua nam al deze koningen en hun land op eenmaal; want de HEERE, de God Israëls, streed voor Israël. (SV)''
 
<blockquote>''Opb 6:2 En ik zag en zie, een wit paard, en hij die erop zat had een boog, en hem werd een kroon gegeven, en hij trok uit overwinnend en om te overwinnen. (TELOS)''</blockquote>
''Jes 31:4  Want alzo heeft de HEERE tot mij gezegd: Gelijk als een leeuw, en een jonge leeuw over zijn roof brult, wanneer ook een volle menigte der herderen samengeroepen wordt tegen hem, verschrikt hij voor hun stem niet, en vernedert zich niet vanwege hun veelheid; alzo zal de HEERE der heirscharen nederdalen, om te strijden voor den berg Sions en voor haar heuvel. (SV)''
 
Maar de Heer Jezus laat de zijnen delen in de overwinning: zij volgen Hem op witte paarden.
''Zac 14:3  En de HEERE zal uittrekken, en <u>Hij zal strijden tegen die heidenen</u>, gelijk ten dage als Hij gestreden heeft, ten dage des strijds. Zac 14:4  En Zijn voeten zullen te dien dage staan op den Olijfberg, die voor Jeruzalem ligt, tegen het oosten; ... (SV)''
 
'''Hij die daarop zat'''. Vergelijk: <blockquote>''Opb 19:19 En ik zag het beest en de koningen van de aarde en hun legers verzameld om oorlog te voeren tegen <u>Hem die op het paard</u> zat en tegen zijn leger. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Opb 19:21 En de overigen werden gedood met het zwaard dat kwam uit de mond van <u>Hem die op het paard zat</u>, .... (TELOS)''</blockquote>'''Getrouw'''. Hij is de trouwe getuige (1:5), "de trouwe en waarachtige getuige" (3:14). <blockquote>''Opb 3:14 En schrijf aan de engel van de gemeente in Laodicea: Dit zegt de Amen, de trouwe en waarachtige getuige, het begin van de schepping van God: (TELOS)''</blockquote>De woorden van God zijn getrouw en waarachtig, ook Hij die genoemd wordt het Woord van God. <blockquote>''Opb 21:5  En Hij die op de troon zat, zei: Zie, Ik maak alles nieuw. En Hij zei tot mij: Schrijf, want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.'' </blockquote>De Heer Jezus ook getrouw aan de opdracht die Zijn Vader hem gaf en aan de zijnen die Hij heeft verlost. Hij was getrouw aan Petrus, die hem verloochend had.
''Ps 24:7  Heft uw hoofden op, gij poorten, en verheft u, gij eeuwige deuren, opdat de Koning der ere inga! Ps 24:8  Wie is de Koning der ere? De HEERE, sterk en geweldig, de HEERE, <u>geweldig in den strijd</u>.  Ps 24:9  Heft uw hoofden op, gij poorten, ja, heft op, gij eeuwige deuren! opdat de Koning der ere inga!  Ps 24:10  Wie is Hij, deze Koning der ere? De HEERE der heirscharen, Die is de Koning der ere. Sela. (SV)''
 
<blockquote>''Opb 3:14 En schrijf aan de engel van de gemeente in Laodicea: Dit zegt de Amen, de trouwe en waarachtige getuige, het begin van de schepping van God: (TELOS)''</blockquote>
== 12 ==
Opb 19:12 En zijn ogen zijn als een vuurvlam en op zijn hoofd zijn vele diademen en Hij heeft een geschreven naam, die niemand kent dan Hijzelf. (TELOS)
'''Zijn ogen zijn als een vuurvlam'''. Die ogen had Johannes in het begin gezien.
 
De woorden van God zijn getrouw en waarachtig, ook Hij die genoemd wordt het Woord van God.
''Opb 1:14 en zijn hoofd en haar als witte wol, als sneeuw, en zijn ogen als een <u>vuurvlam</u> (TELOS)''
 
<blockquote>''Opb 21:5  En Hij die op de troon zat, zei: Zie, Ik maak alles nieuw. En Hij zei tot mij: Schrijf, want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.'' </blockquote>
De Heer zegt ook van zichzelf dat Hij ogen heeft als een vuurvlam.
 
''OpbDe 2:18Heer EnJezus schrijfook getrouw aan de engelopdracht vandie deZijn gemeenteVader inhem Thyatira:gaf Diten zegtaan de Zoon van God,zijnen die zijn ogenHij heeft alsverlost. eenHij <u>vuurvlam</u>was engetrouw zijnaan voetenPetrus, aandie hem blinkendverloochend koperhad. gelijk: (TELOS)''
 
'''Waarachtig'''. Hij is "de Waarachtige" (3:7). Hij is "de waarheid" (Joh. 14:6).
'''Op zijn hoofd vele [[Diadeem|diademen]]'''. Daarentegen had de eerste ruiter, die op het witte paard, een enkele kroon.
 
<blockquote>''Opb 3:7 En schrijf aan de engel van de gemeente in Filadelfia: Dit zegt de Heilige, de Waarachtige, ... (TELOS)''</blockquote>
''Opb 6:2 En ik zag en zie, een wit paard, en hij die erop zat had een boog, en hem werd een kroon gegeven, en hij trok uit overwinnend en om te overwinnen. (TELOS)''
 
'''Waarachtig'''. Hij is "de Waarachtige" (3:7). Hij is "de waarheid" (Joh. 14:6).<blockquote>''Opb 3:7 En schrijf aan de engel van de gemeente in Filadelfia: Dit zegt de Heilige, de Waarachtige, ... (TELOS)''</blockquote>Ook in 21:5 komen beide woorden voor, gezegd van de woorden van God. <blockquote>''Opb 21:5  En Hij die op de troon zat, zei: Zie, Ik maak alles nieuw. En Hij zei tot mij: Schrijf, want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.'' (Telos)</blockquote>'''Oordeelt'''. Hij verscheen aan Johannes, in het begin van dit boek, als de Rechter, die oordeelt. Zijn oordeel begint bij het huis van God in de vorm van een ''beoordeling''. Daarna opent hij het boek met de zeven zegels, die zegels van oordeel zijn. Door Jezus oordeelt God de aarde. <blockquote>''Hnd 17:31 omdat Hij een dag heeft bepaald, waarop Hij het aardrijk in gerechtigheid zal oordelen door een man die Hij daartoe heeft bestemd, waarvan Hij aan allen zekerheid heeft gegeven door Hem uit de doden op te wekken. (TELOS)''</blockquote>Vergelijk:<blockquote>''Ro 2:16 op de dag dat God het verborgene van de mensen zal oordelen door Christus Jezus, naar mijn evangelie. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Ps 96:13 Voor het aangezicht des HEEREN; want Hij komt, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten met gerechtigheid, en de volken met Zijn waarheid.'' (SV)</blockquote><blockquote>''Ps 98:9 Voor het aangezicht des HEEREN, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten in gerechtigheid, en de volken in alle rechtmatigheid. (SV)''</blockquote>'''Voert oorlog in gerechtigheid'''. Hij voert een rechtvaardige oorlog en in zijn strijd handelt hij rechtvaardig. Er waren oorlogen op aarde, er was, eerder in dit boek, een oorlog in de hemel. Nu komt er een oorlog die een einde aan de oorlogen en hun ellende maakt. Een beslissende slag grijpt er plaats.<blockquote>''Ex 15:3  De HEERE is een krijgsman; HEERE is Zijn Naam! (SV)''</blockquote>''Joz 10:42  En Jozua nam al deze koningen en hun land op eenmaal; want de HEERE, de God Israëls, streed voor Israël. (SV)''
De Draak met zeven koppen heeft op elke kop een diadeem, totaal zeven diademen (12:3). Het Beest uit de zee heeft tien horens, elk met een diadeem. De Heer Jezus heeft "vele" diademen. Hun getal wordt niet genoemd.
 
<blockquote>''Ps 96:13 Voor het aangezicht des HEEREN; want Hij komt, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten met gerechtigheid, en de volken met Zijn waarheid.'' (SV)</blockquote>
'''Geschreven naam'''. Deze naam wordt ons niet bekendgemaakt. Vergelijk:
 
<blockquote>''Ps 98:9 Voor het aangezicht des HEEREN, want Hij komt, om de aarde te richten; Hij zal de wereld richten in gerechtigheid, en de volken in alle rechtmatigheid. (SV)''</blockquote>'''Voert oorlog in gerechtigheid'''. Hij voert een rechtvaardige oorlog en in zijn strijd handelt hij rechtvaardig. Er waren oorlogen op aarde, er was, eerder in dit boek, een oorlog in de hemel. Nu komt er een oorlog die een einde aan de oorlogen en hun ellende maakt. Een beslissende slag grijpt er plaats.
''Ri 13:18 En de Engel des HEEREN zeide tot hem: Waarom vraagt gij dus naar Mijn naam? Die is toch Wonderlijk. (SV)''
 
<blockquote>''Ex 15:3  De HEERE is een krijgsman; HEERE is Zijn Naam! (SV)''</blockquote>
Een andere "geschreven naam" is wel bekend wel:
 
''OpbJoz 1910:1642  En HijJozua heeftnam opal zijndeze kleedkoningen en ophun zijnland heupop eeneenmaal; geschrevenwant naam:de Koning vanHEERE, de koningenGod enIsraëls, Heerstreed van devoor herenIsraël. (TELOSSV)''
 
''Jes 31:4  Want alzo heeft de HEERE tot mij gezegd: Gelijk als een leeuw, en een jonge leeuw over zijn roof brult, wanneer ook een volle menigte der herderen samengeroepen wordt tegen hem, verschrikt hij voor hun stem niet, en vernedert zich niet vanwege hun veelheid; alzo zal de HEERE der heirscharen nederdalen, om te strijden voor den berg Sions en voor haar heuvel. (SV)''
De Heer zal de overwinnaar een witte steen geven en op de steen een nieuwe naam geschreven die alleen de ontvanger kent.
 
''Zac 14:3  En de HEERE zal uittrekken, en <u>Hij zal strijden tegen die heidenen</u>, gelijk ten dage als Hij gestreden heeft, ten dage des strijds. Zac 14:4  En Zijn voeten zullen te dien dage staan op den Olijfberg, die voor Jeruzalem ligt, tegen het oosten; ... (SV)''
 
''Ps 24:7  Heft uw hoofden op, gij poorten, en verheft u, gij eeuwige deuren, opdat de Koning der ere inga! Ps 24:8  Wie is de Koning der ere? De HEERE, sterk en geweldig, de HEERE, <u>geweldig in den strijd</u>.  Ps 24:9  Heft uw hoofden op, gij poorten, ja, heft op, gij eeuwige deuren! opdat de Koning der ere inga!  Ps 24:10  Wie is Hij, deze Koning der ere? De HEERE der heirscharen, Die is de Koning der ere. Sela. (SV)''
 
''Opb 2:17 Wie een oor heeft, laat hij horen wat de Geest tot de gemeenten zegt. Wie overwint, die zal Ik geven van het verborgen manna, en Ik zal hem een witte steen geven en op de steen een nieuwe naam geschreven, die niemand kent dan hij die hem ontvangt. (TELOS)''
 
== 12 ==
Op de overwinnaar zal de Heer Jezus schrijven de naam van het nieuwe Jeruzalem en Jezus' nieuwe naam:
Opb 19:<onlyinclude><sup>12</sup> En zijn ogen zijn als een vuurvlam en op zijn hoofd zijn vele diademen en Hij heeft een geschreven naam, die niemand kent dan Hijzelf. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Zijn ogen zijn als een vuurvlam'''. Die ogen had Johannes in het begin gezien. <blockquote>''Opb 1:14 en zijn hoofd en haar als witte wol, als sneeuw, en zijn ogen als een <u>vuurvlam</u> (TELOS)''</blockquote>De Heer zegt ook van zichzelf dat Hij ogen heeft als een vuurvlam. <blockquote>''Opb 2:18 En schrijf aan de engel van de gemeente in Thyatira: Dit zegt de Zoon van God, die zijn ogen heeft als een <u>vuurvlam</u> en zijn voeten aan blinkend koper gelijk: (TELOS)''</blockquote>'''Op zijn hoofd vele [[Diadeem|diademen]]'''. Daarentegen had de eerste ruiter, die op het witte paard, een enkele kroon. <blockquote>''Opb 6:2 En ik zag en zie, een wit paard, en hij die erop zat had een boog, en hem werd een kroon gegeven, en hij trok uit overwinnend en om te overwinnen. (TELOS)''</blockquote>De Draak met zeven koppen heeft op elke kop een diadeem, totaal zeven diademen (12:3). Het Beest uit de zee heeft tien horens, elk met een diadeem. De Heer Jezus heeft "vele" diademen; hun getal wordt niet genoemd.
 
'''Geschreven naam'''. Deze naam wordt ons niet bekendgemaakt. Vergelijk: <blockquote>''Ri 13:18 En de Engel des HEEREN zeide tot hem: Waarom vraagt gij dus naar Mijn naam? Die is toch Wonderlijk. (SV)''</blockquote>Een andere "geschreven naam" is wel bekend wel:<blockquote>''Opb 19:16 En Hij heeft op zijn kleed en op zijn heup een geschreven naam: Koning van de koningen en Heer van de heren. (TELOS)''</blockquote>De Heer zal de overwinnaar, de heilige die overwint, een witte steen geven en op de steen een nieuwe naam geschreven die alleen de ontvanger kent. <blockquote>''Opb 2:17 Wie een oor heeft, laat hij horen wat de Geest tot de gemeenten zegt. Wie overwint, die zal Ik geven van het verborgen manna, en Ik zal hem een witte steen geven en op de steen een nieuwe naam geschreven, die niemand kent dan hij die hem ontvangt. (TELOS)''</blockquote>Op de overwinnaar zal de Heer Jezus schrijven de naam van het nieuwe Jeruzalem en Jezus' nieuwe naam:<blockquote>''Opb 3:12 Wie overwint, die zal Ik maken tot een pilaar in de tempel van mijn God en hij zal geenszins meer daaruit weggaan; en Ik zal op hem schrijven de naam van de stad van mijn God, het nieuwe Jeruzalem dat uit de hemel neerdaalt van mijn God, en mijn nieuwe naam. (TELOS)''</blockquote>
 
== 13 ==
Opb 19:13 En Hij is bekleed met een in bloed gedoopt kleed, en zijn naam wordt genoemd: het Woord van God. (TELOS)
'''Een in bloed gedoopt kleed'''. Het in bloed gedoopte spreekt van het wraakgericht dat de Heer uitvoert. Vergelijk:
Regel 174 ⟶ 177:
''Joh 1:1 In het begin was het Woord; en het Woord was bij God, en het Woord was God. (TELOS)''
 
== 14 ==
Opb 19:14 En de legers die in de hemel zijn, volgden Hem op witte paarden, bekleed met wit, rein, fijn linnen. (TELOS)
'''De legers die in de hemel zijn'''. Van die zijn die legers? Het is het leger van de Heer Jezus:
Regel 208 ⟶ 211:
''Heb 1:14 Zijn zij niet allen dienende geesten, die tot dienst uitgezonden worden ter wille van hen die de behoudenis zullen beerven? (TELOS)''
 
== 15 ==
Opb 19:15 En uit zijn mond komt een scherp zwaard, opdat Hij daarmee de naties slaat. En Hij zal hen hoeden met een ijzeren staf en Hij treedt de wijnpersbak van de wijn van de grimmigheid van de toorn van God de Almachtige. (TELOS)
'''Uit zijn mond een scherp zwaard, opdat Hij daarmee de naties slaat'''. Dat spreekt van een vonnis en de uitvoering ervan.
Regel 230 ⟶ 233:
''Opb 19:13 En Hij is bekleed met een in bloed gedoopt kleed, en zijn naam wordt genoemd: het Woord van God. (TELOS)''
 
== 16 ==
Opb 19:16 En Hij heeft op zijn kleed en op zijn heup een geschreven naam: Koning van de koningen en Heer van de heren. (TELOS)
'''Zijn kleed'''. Dat in bloed gedoopt is (19:13).
Regel 238 ⟶ 241:
''Opb 1:5 en van Jezus Christus, de trouwe getuige, de eerstgeborene van de doden en de overste van de koningen van de aarde. Hem die ons liefheeft en ons van onze zonden heeft verlost door zijn bloed, (TELOS)''
 
== 17 ==
Opb 19:17 En ik zag een engel staan in de zon, en hij riep met luider stem en zei tot alle vogels die in het midden van de hemel vlogen: Komt, verzamelt u tot de grote maaltijd van God; (TELOS)
'''Alle vogels'''. Een enorme zwerm vogels zal het vlees van de talrijke verslagenen eten.
Regel 258 ⟶ 261:
''Eze 39:4 Op de bergen Israëls zult gij vallen, gij en al uw benden, en de volken, die met u zijn; Ik heb u aan de <u>roofvogelen</u>, aan het <u>gevogelte</u> van allen vleugel, en aan het gedierte des velds ter spijze gegeven. (SV)''
 
== 18 ==
Opb 19:18 opdat u vlees eet van koningen, vlees van oversten over duizend, vlees van sterken, vlees van paarden, en van hen die daarop zitten en vlees van allen, zowel van vrijen als van slaven, van kleinen als van groten. (TELOS)
'''Vlees.''' De grote maaltijd bestaat uit vlees van omgekomen mensen en dieren.
Regel 264 ⟶ 267:
'''Van kleinen als van groten'''. Zie [[Openbaring van Johannes/Onderwerpen#Kleinen en groten]].
 
== 19 ==
Opb 19:19 En ik zag het beest en de koningen van de aarde en hun legers verzameld om oorlog te voeren tegen Hem die op het paard zat en tegen zijn leger. (TELOS)
'''Het beest en de koningen van de aarde'''. Het beest uit de zee is verbonden met tien koningen, maar de alliantie omvat ook de overige koningen van de aarde.
Regel 272 ⟶ 275:
'''Om oorlog te voeren'''. Zij vrezen een invasie van buiten. Zij gaan oorlog voeren tegen de Heer Jezus Christus.
 
== 20 ==
Opb 19:20 En het beest werd gegrepen en met hem de valse profeet die de tekenen in diens tegenwoordigheid had gedaan, waardoor hij hen misleidde die het merkteken van het beest ontvingen en die zijn beeld aanbaden. Levend werden deze twee geworpen in de poel van vuur die van zwavel brandt. (TELOS)
'''Het beest werd gegrepen'''. De strijd schijnt in een ogenblik beslecht. De wereldleider wordt gegrepen. De wetteloze zal verteerd worden door de adem van Jezus' mond.
Regel 292 ⟶ 295:
'''De poel van vuur die van zwavel brandt'''. Dat is de [[hel]].
 
== 21 ==
Opb 19:21 En de overigen werden gedood met het zwaard dat kwam uit de mond van Hem die op het paard zat, en alle vogels werden verzadigd van hun vlees. (TELOS)
'''Gedood met het zwaard uit de mond van Hem'''. Door zijn vonnis, door het woord dat Hij, de Heer Jezus, sprak. Vaker spreekt de Openbaring van de Heer Jezus als hebbend een zwaard, dat scherp en tweesnijdend is.
Regel 308 ⟶ 311:
'''Alle vogels werden verzadigd van hun vlees'''. Zie vs. 17-18.
 
== Voetnoot ==
<references />