k
→Genesis en Openbaring
k (→Indeling) |
|||
| (43 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
De '''Openbaring van Johannes''', door Jezus Christus aan zijn gezant Johannes
== Titel, opdracht en schrijver ==
'''Titel.''' De titel 'Openbaring van Johannes' is de letterlijke vertaling van de Griekse titel 'Αποκάλυψη του Ιωάννη' (Apokalypsi tou Ioánni). Het boek wordt daarom ook wel de ''Apocalyps'' (Grieks voor 'openbaring', 'onthulling') genoemd. De openbaring van Johannes is eigenlijk een openbaring van Jezus Christus, gelijk het eerste vers duidelijk maakt:<blockquote>''Opb 1:1 Openbaring van Jezus Christus, die God Hem heeft gegeven om zijn slaven te tonen wat spoedig moet gebeuren; en Hij heeft die door zijn engel gezonden en aan zijn slaaf Johannes te kennen gegeven. (TELOS)''</blockquote>'''Opdracht.''' De Heer Jezus Zelf heeft uitdrukkelijk aan Johannes de opdracht gegeven om een boek te schrijven van wat hij zag:<blockquote>''Opb 1:11 die zei: Wat u ziet, schrijf dat in een boek en zend het aan de zeven gemeenten: naar Efeze, naar Smyrna, naar Pergamus, naar Thyatira, naar Sardis, naar Filadelfia en naar Laodicea. (TELOS)''</blockquote>'''Schrijver.''' De schrijver noemt enkele malen zijn naam: Johannes, in Opb. 1:1, 4, 9 en 22:8. Omdat de stijl van Openbaring sterk afwijkt van de schrijfstijl van het evangelie en de brieven van Johannes, zijn theologen ertoe gekomen aan te nemen dat Openbaring door iemand anders moet zijn geschreven. Toch heeft een groot deel van de christelijke schrijvers uit de eerste eeuwen na Christus altijd aangenomen dat de apostel Johannes de schrijver was van dit boek. Dat het taalgebruik sterk afwijkt is toe te schrijven aan de inhoud van het boek dat nauw aansluit bij de stijl van de oudtestamentische profeten.
== Plaats en tijd ==
'''Plaats.''' Het boek is geschreven ''"op het eiland dat Patmos
'''Tijd.''' Het boek is duidelijk geschreven in een tijd van vervolgingen (1:9; 2:10, 3.)<blockquote>''Opb 1:9 Ik, Johannes, uw broeder en mededeelgenoot in de verdrukking en het koninkrijk en de volharding in Jezus, kwam op het eiland dat Patmos heet, om het woord van God en het getuigenis van Jezus. (TELOS)''</blockquote>We moeten dan denken aan de periode onder keizer Nero, ca. 65 na Christus, dus vóór de verwoesting van Jeruzalem in 70 n.C., of anders de tijd van keizer Domitianus, ca. 95 na Christus (de datum van Irenaeus). Volgens de oudste overleveringen schreef Johannes op hoge leeftijd, dus tijdens deze laatste periode van vervolging zijn boek. Ook de meeste hedendaagse onderzoekers gaan van die veronderstelling uit.
Voor een datum vóór 70 n.C. valt een beroep te doen op 11:
== Adressering ==
Het boek is '''gericht aan''' zeven gemeenten in Klein-Azië (het huidige Turkije). De Heer Jezus zei tegen Johannes:<blockquote>''Opb 1:11 ... Wat u ziet, schrijf dat in een boek en zend het aan de zeven gemeenten: naar Efeze, naar Smyrna, naar Pergamus, naar Thyatira, naar Sardis, naar Filadelfia en naar Laodicea. (TELOS)''</blockquote><blockquote>''Opb 22:16 Ik, Jezus, heb mijn engel gezonden om u deze dingen te betuigen voor de gemeenten. Ik ben de wortel en het geslacht van David, de blinkende morgenster.'' (Telos)</blockquote>Deze gemeenten hadden het in die periode niet gemakkelijk, omdat ze weigerden deel te nemen aan de cultische verering van de Romeinse
[[Bestand:Zeven gemeenten Openbaring Access Foundation.jpg
==
De apostel Johannes, in ballingschap op Patmos, aanschouwt de verheerlijkte Christus als Rechter te midden van zeven kandelaren (de gemeenten). Vervolgens richt de Heer zich tot deze gemeenten, elk afzonderlijk beoordelend en vermanend. Het resterende, overgrote deel van het boek beschrijft de oordelen over deze wereld, Zijn wederkomst en eindoverwinning, en de eeuwige toestand daaropvolgend. De oordelen worden uitgevoerd door plagen. <blockquote>''Opb 22:18 Ik betuig aan een ieder die de woorden van de profetie van dit boek hoort: Als iemand aan deze dingen toevoegt, zal God hem <u>de plagen toevoegen die in dit boek beschreven zijn</u>;'' (Telos) </blockquote>
Openbaring is een ''profetisch'' boek. Het wordt wel genoemd het meest moeilijk te interpreteren bijbelboek. Hoewel er een bijzondere zegen wordt beloofd aan de lezers ervan (1:3) is het boek Openbaring toch vaak een minder gelezen en geliefd boek.▼
De grimmigheid van God over het kwaad in de wereld en zijn gerechtigheden worden openbaar in strafgerichten, maar Zijn grimmigheid wordt ook voleindigd. <blockquote>''Opb 15:1 En ik zag een ander teken in de hemel, groot en wonderbaar: zeven engelen die de zeven laatste plagen hadden, want hiermee is de grimmigheid van God voleindigd. (...) Opb 15:4 Wie toch zou U niet vrezen, Heer, en uw naam niet verheerlijken? Want U alleen bent heilig, want alle naties zullen komen en zich voor U neerbuigen, omdat uw gerechtigheden openbaar zijn geworden. (Telos)''</blockquote>Behalve strafgerichten en plagen beschrijft het boek ook toekomstige heerlijkheden voor de verlosten, zoals de Heilige Stad en de Boom van het Leven. <blockquote>''Opb 22:19 ... de boom van het leven en ... de heilige stad, van de dingen die in dit boek beschreven zijn.'' (Telos)</blockquote>
== Aard en lezing van het boek ==
'''Aard.''' Openbaring is een profetisch boek dat grotendeels over de toekomst handelt. Maar deze stelling wordt betwist door het [[preterisme]], dat stelt dat het grotendeels over het verleden gaat. Het boek wordt wel genoemd het meest moeilijk te interpreteren Bijbelboek.
▲
Dat het boek moeilijk en vaak mysterieus is, is nog geen reden om er aan voorbij te gaan. Wetenschappelijke onderzoekers laten wetenschappelijke problemen toch ook niet ongemoeid, omdat ze soms moeilijk op te lossen zijn?! Wie de Bijbel meer leert kennen, zal de Openbaring meer verstaan.
Regel 25 ⟶ 32:
De satan, 'de overste van deze wereld', ziet ongetwijfeld graag dat het boek gesloten blijft. Het gaat immers over het einde van de door hem gemanipuleerde wereld, de gevangenneming van hem en zijn engelen, en de vestiging van het [[Koninkrijk der hemelen]].
==
[[Bestand:Jezus kandelaren (Openbaring 1).jpg|miniatuur]]
Om dit boek (beter) te begrijpen is het belangrijk de volgende punten in gedachten te houden:
*'''Jezus het Lam en de Rechter.''' Openbaring is een gloedvolle schildering van Jezus Christus als Degene die het oordeel uitoefent en de grote Overwinnaar is. ''Joh 5:22 ... de Vader oordeelt niemand, maar heeft heel het oordeel aan de Zoon gegeven, (...) Joh 5:27 en Hij heeft Hem macht gegeven oordeel uit te oefenen, omdat Hij de Mensenzoon is. (TELOS)'' Het boek begint met de sleutelwoorden: "Openbaring van Jezus Christus." Hierin wordt de Here Jezus geopenbaard. Bestudeer in dit boek wat gezegd wordt over Jezus Christus, en er gaat een wereld voor je open. Het boek staat vol over Hem. Niet minder dan 26x kom je de titel "het Lam" tegen.
*'''Indeling van het boek'''. De indeling van het boek in drie delen wordt aangegeven in 1:19 en 4:1v. Zie verderop.
*'''Oudtestamentische gegevens.''' Het boek bevat veel symbolische taal en het is gevaarlijk om hieraan eigen uitleg (lees "inleg") te geven. Alles moet bestudeerd worden binnen het kader van vele Oudtestamentische profetieën. Hoewel Openbaring weinig citaten bevat uit het Oude testament, komen er wel veel toespelingen in voor op Oudtestamentische teksten.
*'''Gemeente en Israël.''' ''O''pvallend is dat na hoofdstuk 3 de gemeente van Christus niet meer in haar ''aardse'' bestaan wordt genoemd. Dit feit heeft veel Bijbelleraars ertoe gebracht aan te nemen dat de gemeente wordt opgenomen tussen hoofdstuk 3 en 4. Over de vraag wanneer de gemeente wordt opgenomen, bestaan verschillende opvattingen. De nadruk komt te liggen op Israël en heiligen die vervolgd worden. Genoemd worden 144.000 uit elke stam van Israël en de aardse stad Jeruzalem. Vergeestelijk Israël niet, want de Schrift voorzegt het nationale en geestelijke herstel van Israël (Rom. 11:12, 25-26; Hos. 5:15-6:3; Opb. 1:7 weeklacht van de stammen; Opb. 21:12 de vermelding van de 12 stammen op de poorten van het hemelse Jeruzalem).
*'''Tijdsorde van de oordelen'''. De zegels worden na elkaar geopend, vervolgens worden in de tijd na elkaar de bazuinen geblazen en tenslotte worden in de tijd na elkaar de schalen, "de zeven laatste plagen" (15:1), uitgegoten. Deze volgorde sluit niet uit dat de gevolgen van sommige zegels, bazuinen en schalen doorwerken, als de volgende zegel is geopend, de volgende bazuin is geblazen of de volgende schaal is uitgegoten. Bijvoorbeeld, de honger, door de opening van het derde zegel gebracht, zou meer of minder zwaar kunnen aanhouden tot het einde, wanneer de Heer Jezus in heerlijkheid verschijnt. De rampzalige gevolgen kunnen zich dus opstapelen.
*'''Tijden'''. Hoewel het boek symbolen bevat, bijv. een draak als symbool voor de satan en een beest als symbool voor de valse profeet, neme men de genoemde tijden letterlijk. Het eerste wee bijvoorbeeld duurt 5 maanden, het tweede wee 1260 dagen ofwel 42 maanden. Het duizendjarig rijk duurt 1000 jaren.
Regel 41 ⟶ 48:
God is Heer van de gehele geschiedenis, Hij heeft de toekomst vast in handen. Jezus zal als overwinnaar op aarde terug keren en alle kwaad overwinnen. Ieder die Hem toebehoort zal met Hem in heerlijkheid mogen leven.
Sommigen benadrukken dat de betekenis van dit boek specifiek bedoeld was voor de gemeente in de tijd van Johannes. Anderen betrekken de inhoud van het boek op de gemeente doorheen haar gehele geschiedenis. Weer anderen leggen er sterke nadruk op dat de inhoud van Openbaring volledig slaat op de vervulling van de profetieën voorafgaand aan de wederkomst van Christus.
'''Stad en vrouw'''. Tegenover de valse kerk, voorgesteld door de stad en hoer Babylon, staat de gemeente van God en Christus, voorgesteld als de bruid van het Lam en de hemelse stad Jeruzalem. Voor de valse bruid (hoer) is veel aandacht, in de twee hoofdstukken (hoofdstukken 17-18); voor de ware bruid, die na haar naar voren treedt, eveneens (hoofdstukken 19, 21).
Ondanks de verschillen van interpretatie is iedereen het eens over het doel van Openbaring. Het is ons gegeven ter bemoediging en om de discipelen van Jezus Christus te wijzen op de zekere eindoverwinning.
== Indeling en overzicht ==
Regel 51 ⟶ 61:
# De dingen die Johannes <u>gezien heeft</u> ('wat u gezien hebt', 1:19). Hoofdstuk 1: inleiding en visioen. In een visioen ziet Johannes de verheerlijkte Christus als Rechter te midden van zeven kandelaren (de gemeenten).
# De dingen <u>die zijn</u> (1:19). Hfst. 2 -3: de woorden van het hoofd van de gemeente, Jezus Christus, gericht aan zeven gemeenten. Hij beoordeelt hen.
# De dingen <u>die na dezen geschieden zullen</u> (1:19). Hfst. 4 - 22: de oordelen en de eindoverwinning van Jezus Christus.<BR><BR>
Vergelijk de 'tweedeling' in Hand. 26:16, waar de Heer tot Saul, die op weg was naar Damascus, zegt: <blockquote>''Hnd 26:16 Maar sta op en ga op je voeten staan; want daartoe ben Ik je verschenen, om je voor te bestemmen tot een dienaar en getuige zowel van wat je van Mij hebt gezien als van dat waarin Ik je zal verschijnen, (TELOS'')</blockquote>
Regel 79 ⟶ 88:
|-
|licht vóór zon en maan
|licht van zon en maan niet nodig (Opb. 21:23)<ref>''Opb 21:23 En de stad heeft de zon of de maan niet nodig om haar te beschijnen, want de heerlijkheid van God verlichtte haar en haar lamp is het Lam. Opb 21:24 En de naties zullen door haar licht wandelen en de koningen van de aarde brengen hun heerlijkheid tot haar.'' (Telos)</ref>
|-
|Eden met de boom des levens en rivier
Regel 94 ⟶ 103:
|-
|ontstaan van verdriet, pijn en dood
|einde van verdriet, pijn en dood (Opb. 21:4)
|-
|ontstaan van de (eerste) dood
Regel 106 ⟶ 115:
|geen enkele vervloeking meer (Opb. 22:3)
|}
De vergelijking van beide boeken maakt ook duidelijk dat er een grote omkeer komt voor hen die met God verzoend zijn. Wat in Genesis misging, wordt in Openbaring rechtgezet, vindt een herstel met heerlijker uitkomst: geen misleiding door de slang (satan) meer, maar leven met het Lam van God, die de Waarheid is; geen zonde meer, maar heiligheid; geen smart meer, maar geluk; geen verloren paradijs, geen geblokkeerde toegang tot de boom van het leven, maar "eten ... van de boom van het leven die in het paradijs is" (Opb. 2:7); geen dood meer, maar eeuwig leven.
== Openbaring en Daniëls 70<sup>e</sup> jaarweek ==
Er is een verband tussen de apocalyptische oordelen die voltrokken worden en de [[zeventigste jaarweek van Daniël]]. Volgens een opvatting betreffen zegeloordelen in Openbaring 6 de gebeurtenissen in de eerste helft van Daniëls laatste (= 70<sup>e</sup>) jaarweek, het begin van de weeën (Matt. 24:8). De bazuinoordelen en de schaaloordelen zouden dan de gebeurtenissen in de tweede helft van die week, de tijd van de Grote Verdrukking, betreffen.<ref>Hugo Bouter e.a., De dingen die spoedig moeten gebeuren, in: [https://www.oudesporen.nl/rechtstreeks/Rechtstreeks2023-11.pdf Rechtstreeks jrg. 20 nr. 11 - november 2023]. </ref>
== Vier verklaringstypen ==
Regel 115 ⟶ 128:
'''Futuristisch verklaring.''' Volgens deze verklaring, die van alle verklaringstypen de meest letterlijke uitleg van het boek geeft, hebben veel voorzegde gebeurtenissen nog niet plaatsgevonden. Ze vinden plaats in de [[eindtijd]].
'''Preteristische verklaring.''' Volgens de preteristische verklaring zijn de meeste of alle voorzeggingen van het boek Openbaring vervuld tijdens het leven van Jezus en in de eerste generatie christenen. De val van Jeruzalem vervulde vele voorzeggingen, zoals die aangaande de grote verdrukking.
'''Historische verklaring'''. De historische of historicistische verklaring zegt dat de voorzeggingen worden vervuld vanaf Johannes, die ze optekende, en in de eeuwen na hem, alle tijden door. Voorzegde gebeurtenissen worden verbonden met grote gebeurtenissen in de geschiedenis. Een voorbeeld<ref>H. Zeller, ''Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk.'' Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Verduisteren. Enige tekst van dit lemma is op 27 aug. 2019 onder wijziging verwerkt. </ref>. Bij de 4de bazuin (Opb. 8: 12) wordt het derde deel van zon, maan en sterren verduisterd, dus aan dag en nacht het derde deel van hun licht ontnomen. De lutherse en piëtistische Duitse theoloog Johan Albregt Bengel (1687-1752) houdt, naar zijn chronologische verklaring, de verduistering voor de bezetting van de hoofdstad Rome door de Duitse volken in de 5de eeuw, evenals de verduisterende rook uit de bronnen van de afgrond (9:2) voor de verdonkering welke door het ontstaan van de Talmoed over de Joden is gekomen in de 6de eeuw. De verduistering van het dier en het rijk (16 : 10), is volgens Bengel nog aanstaande, maar volgens een andere verklaarder<ref>H. Zeller, ''Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk''. Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Verduisteren. Zeller noemt Büchner, zonder nadere aanduiding. Vermoedelijk verwijst hij naar de protestantse theoloog Gottfried Büchner (1701-1780). </ref> reeds vervuld in de afbreuk die de Waldenzen aan het antichristelijke rijk deden.
Zie [[Historicisme]] voor het hoofdartikel.
'''Idealistische verklaring'''. De voorzeggingen gaan niet over gebeurtenissen in de tijd, maar vertegenwoordigen grotere idealen en beginselen. Ze spreken van krachten van licht en duisternis die onderling strijden.
== Commentaar en onderwerpen ==
{{Openbaring van Johannes hoofdstukken}}
Verder:
Volledige commentaren zijn hieronder vermeld in de paragraaf ''Meer weten''.▼
{{Special:PrefixIndex/{{FULLPAGENAME}}/ |hideredirects=1 |stripprefix=0}}
== Illustraties ==
Regel 127 ⟶ 148:
== Meer weten ==
In alfabetische volgorde van auteursnaam:
T.H. Baines, ''De openbaring van Jezus Christus'', Oude Sporen, 2012, gedeeltelijke herzien in 2013. Pagina's: 313. Te [http://www.oudesporen.nl/Download/OS1741.pdf downloaden] als pdf-document van Oude Sporen.nl
Regel 132 ⟶ 155:
J.W. Embregts, ''Geen uitstel meer''. Uitgeverij Het Zoeklicht. Pagina's: 332. De auteur was docent eschatologie aan de Centrale Pinkster Bijbelschool en voorganger van een pinkstergemeente. Over de auteur: [http://www.zoeklicht.nl/artikelen/wim+embregts++een+waarlijk+apocalyptische+situatie_269 Wim Embregts]. Twee besprekingen van het boek: [http://www.vergadering.nu/boekembregtsgeenuitstelmeer.htm recencies].
Kees Fieggen, ''Openbaring.'' Uitgeverij Het Zoeklicht, 2020. Pagina's: 150.
J.G. Fijnvandraat, [http://www.jaapfijnvandraat.nl/index.php?page=categorietje&id=58&bijbelboek=66 Vragen over het boek Openbaring]. De auteur beantwoordt vragen over het boek Openbaring.
Regel 141 ⟶ 166:
Theo J.W. Kunst, ''Ontdekking van de toekomst: naar aanleiding van de profetieën van de Here Jezus Christus in het Boek Openbaring''. Het Zoeklicht, 1996. Pagina's: 304. [http://www.christipedia.nl/Artikelen/K/Kunst%2C_Theo Digitale versie] op DeBoodschapVanDeBijbel.nl
Jeep van der Schoot, ''De koning komt!'' Doorn: Uitgeverij Het Zoeklicht, 2011. Omvang: 86 blz.
H.C. Voorhoeve, ''Beschouwing over de Openbaring''. s-Gravenhage: J.N. Voorhoeve, 3e druk 1920. Pagina's: 377.
H.C. Voorhoeve, ''De Openbaring''. Apeldoorn: uitgeverij Medema. Bladzijden: 348.
Gert A. van de Weerd, ''Openbaring van Jezus Christus''. Jaar van uitgave: 2021. Pagina's: 863. Letterlijke uitleg op pretribulationistisch standpunt.
=== Andere talen ===
'''Boeken en artikelen'''
Johan S. Malan, '[http://www.bibleguide.co.za/afrikaans/boeke/355-die-uur-van-duisternis-n-studie-van-die-boek-openbaring Die uur van duisternis: 'n studie van die boek Openbaring]', op www.bibleguidance.co.za. In het Zuidafrikaans geschreven.
[[Ron Rhodes]], ''40 Days Through Revelation: Uncovering the Mystery of the End Times.'' Harvest House Publishers,U.S., 2013. Pagina's: 304.
Jay McCarl, Gary Stearman, Kade Hawkins, Charles Williams, Brent Miller Sr. (director), ''Decoding the Future: Book of Revelation. A Lifechanging Journey through the Book of Revelation''. 7 dvd's. Duur 559 minuten. Serie lezingen over het boek Openbaring van Johannes, gelardeerd met fragmenten van interviews en bezoeken aan archeologische plaatsen. Gericht op een niet-gelovig publiek, om ook hun belangstelling te wekken voor Gods woord, maar ook om christenen te onderwijzen.
Billy Crone, ''The Seals: A Panoramic View of the First Half of the Seven Year Tribulation.'' Get A Life Ministries, 2018. Pagina's: 412. Behandeling van de eerste helft van de 70e jaarweek van Daniël. De jaarweek begint met het openen van het eerste oordeelszegel (Opb. 6).
'''Engelstalige video's'''
[https://www.youtube.com/watch?v=d7fgBR6ymS0 Ron Rhodes: Understanding Revelation]. Youtube.com: Prophecy Watchers, 10 aug. 2016. Duur: 28 min. 30 sec. [[Ron Rhodes]] geeft bij gastheer Gary Stearman een inleiding tot en een overzicht van het boek Openbaring.
[https://www.youtube.com/watch?v=tamZIDO3P7A EP 1 | The Glorified Jesus Reveals the Future | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 18 juni 2017. Duur: 28 min. 30 sec. Aflevering 1: inleiding tot het boek Openbaring van Johannes; samenvatting en bespreking van de hoofdstukken 1 t/m 3. Door [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]].
[https://www.youtube.com/watch?v=JE-dr7-HwEk EP 2 | Christ’s Letters to the Seven Churches | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 25 juni 2017. Duur: 28 min. 29 sec. Aflevering 2: bespreking van Opb. 2:12 - Opb. 4. Door [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]].
[https://www.youtube.com/watch?v=fawv74-1Egw EP 3 | The Throne Room of God | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 2 juli 2017. Duur: 28 min. 29 sec. Aflevering 3: bespreking van Opb. 4 - Opb. 6. Door [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]].
[https://www.youtube.com/watch?v=I6-1S4YCBcU EP 4 | The Judgments of the Tribulation | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 9 juli 2017. Duur: 28 min. 30 sec. Aflevering 4: korte samenvatting van de hoofdstukken 1 t/m 6 gevolgd door een uitgebreid overzicht van de hoofdstukken 7 t/m 13. Gegeven door [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]].
[https://www.youtube.com/watch?v=KM8qtcy_-e0 EP 5 | The Main Players of the Tribulation | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 16 juli 2017. Duur: 28 min. 29 sec. Aflevering 5: korte samenvatting van de hoofdstukken 1 t/m 6 gevolgd door een bespreking van de hoofdstukken 7 t/m 13, waarbij ingezoomd wordt op het boekje, de beide Beesten, de vrouw die het kind baart, de twee getuigen. Gastsprekers zijn [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]].
[https://www.youtube.com/watch?v=vjKWi-cg9L8 EP 6 | The Role of the Antichrist | The Last Words of Jesus: The Book of Revelation]. Youtube.com: John Ankerberg Show, 23 jul. 2017. Duur: 28 min. 30 sec. John Ankerberg, [[Ed Hindson]], [[Mark Hitchcock]] en [[Ron Rhodes]] spreken over Opb. 13 (Beest, Valse Profeet, merkteken van het Beest).
[https://www.youtube.com/watch?v=CycK_5XCulg Billy Crone: The Seals of Revelation], Youtube.com: Prophecy Watchers, 12 juni 2018, duur 28 min. 30 sec. Gesprek met Billy Crone naar aanleiding van zijn boek ''The Seals'' (zie boven), dat over de zeven oordeelszegels handelt.
[https://www.youtube.com/watch?v=-to_JvjuKI4 Billy Crone: The Tribulation], Youtube.com: Prophecy Watchers, 3 aug. 2018. Duur: 50 min. 47 sec. Gesprek met Billy Crone naar aanleiding van zijn boek ''The Seals'' (zie boven), dat over de zeven oordeelszegels handelt.
== Voetnoten ==
| |||