k
→Geschiedenis
k (→Geschiedenis) |
k (→Geschiedenis) |
||
Regel 48:
Enkele jaartallen uit de moderne Turkse geschiedenis.
'''1915.'''
'''1939.''' In december wordt de stad Erzincan getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,9 op de schaal van Richter. Er vallen ruim 32.700 doden.<ref name=":1">Nieuwsbericht NOS Journaal van 6 feb. 2023, https://www.npostart.nl/nos-journaal/06-02-2023/POW_05467375</ref>
'''1949''': Turkije is het eerste moslimland dat de jonge staat Israël erkent. In de volgende jaren ontwikkelen zich nauwe strategische banden tussen de twee naties, vooral wanneer Turkije een seculier of militair regime heeft.▼
▲'''1949.'''
'''1960''': <u>staatsgreep</u>''.'' Eind maart pleegt een groep officieren onder leiding van kolonel Alparslan Türkes staatsgreep. Zij oordeelden dat premier Adnan Menderes en zijn Democratische Partij teveel afweek van de seculiere grondslag die Kemal Atatürk, de grondlegger het moderne Turkije, had gelegd. Daarbij kwam dat de regering het leger probeerde te gebruiken om rivaliserende partijen aan banden te leggen. Premier Menderes werd geëxecuteerd en de Democratische Partij werd ontbonden. In oktober worden nieuwe verkiezingen gehouden. Als president wordt generaaal Cemal Gürsel gekozen. Na de verkiezingen trekt het leger zich terug, maar het blijf door de nieuwe president veel invloed houden. Enkele coupleiders krijgen een permanente zetel in de Senaat.▼
▲'''1960.'''
'''1971''': In Turkije is politieke chaos. Ultralinkse groeperingen zijn in een machtsstrijd verwikkeld met ultrarechtse paramilitaire groepen, zoals de Grijze Wolven. Over en weer worden aanslagen gepleegd. Ook Amerikaanse diplomaten zijn het doelwit. In de Koerdische gebieden in het oosten van Turkije laait het geweld op. Het Turkse leger grijpt in om een einde te maken aan de politieke wanorde: zij dwingen de regering van premier Suleyman Demirel via een ultimatum tot aftreden. Dit is tweede staatsgreep na de Tweede Wereldoorlog. In grote delen van het land wordt de noodtoestand afgekondigd. De islamistische Partij van Nationale Orde wordt verboden. Pas in 1973 trekt het leger zich weer helemaal terug.▼
▲'''1971.'''
'''1974''': Sinds 1974 houdt Turkije de noordelijke helft van het eiland Cyprus bezet. ▼
'''1986''': Terroristen dringen de N'vei Shalom Istanbul Synagoge binnen tegen het einde van de sabbatdienst en vermoorden 22 Joden.▼
'''1976.''' In november is er een aardbeving bij Muradiye met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter, waarbij 4000 mensen omkomen.
'''1990''': <u>Staatsgreep.</u> Uit misnoegen over het toenemende politieke geweld, aangewakkerd door de economische malaise in het land, grijpt het leger onder leiding van generaal Kenan Evren de macht. De staatsgreep - de derde na de Tweede Wereldoorlog - verloopt zonder bloedvergieten. Veel Turken steunen de militairen in de hoop dat zij wel een einde kunnen maken aan de politieke onrust. Premier Demirel wordt voor de tweede keer aan de kant geschoven (de eerste keer in 1971). Een groot aantal politici wordt gearresteerd. Duizenden activisten worden opgepakt en gemarteld. Tegenstanders van het militaire bewind worden geëxecuteerd. ▼
▲'''1986.'''
▲'''1990.'''
'''1983''': De nieuwe verkiezingen hebben voor de militairen een teleurstellende afloop. Grote winnaar is de Moederlandpartij, een verbond van gematigde en islamistische groeperingen, die niets van de recepten van de militairen moet hebben.
Regel 66 ⟶ 70:
'''1997''': <u>Staatsgreep.</u> Het leger mengt zich weer in de politiek, met als voornaamste doel de seculiere traditie overeind te houden. De vierde staatsgreep sinds de Tweede Wereldoorlog vindt plaats. Premier Necmettin Erbakan van de islamistische Welzijnspartij wordt bevolen af te treden, omdat hij zich volgens de militairen niet heeft gehouden aan de strikte scheiding tussen staat en religie. Het leger is ook verontrust over de oproep van Erbakan het lidmaatschap van de NAVO op te zeggen en de banden met Syrië en Iran aan te halen. De religieuze Welzijnspartij wordt verboden en premier Erbakan krijgt een verbod zich met de politiek te bemoeien.
'''1999''': de islamgeleerde Fethullah Gülen gaat in Saylorsburg, ten westen van New York, wonen. — In augustus is er een grote aardbeving bij de stad Izmit met een kracht van 7,6 op de schaal van Richter. Hierbij vielen 17.100 doden<ref name=":1" />.
'''2002''': De Islamitische Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (APK) komt aan de macht. De MHP krijgt te weinig stemmen om weer in het parlement te komen.
Regel 101 ⟶ 105:
[http://www.hurriyetdailynews.com/ Hürriyet Daily News]. Engelstalig nieuws over Turkije en zijn regio.
[https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_aardbevingen_in_Turkije Lijst van aardbevingen in Turkije], op nl.wikipedia.org
== Bron ==
| |||