Turkije: verschil tussen versies

651 bytes toegevoegd ,  1 jaar geleden
k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Turkije''', officieel geheten ''Republiek Turkije'', is een land op de grens van Europa en Azië. Het telt ruim 75<ref>De Vereniging van Protestantse Kerken in Turkije noemde in 2011 het getal van 72 miljoen. Zie [http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/protestantse_kerken_in_turkije_roepen_op_tot_gebed_1_547176 Protestantse kerken in Turkije roepen op tot gebed], nieuwsartikel op RefDag.nl, 20 april 2011.</ref> miljoen inwoners (2009) en staat qua inwonertal op de 17e plaats van de lijst van naties. De Turken maken 80% van de bevolking uit, de Koerden 20%. De hoofstad is Ankara. Het aantal christenen is in de 20e eeuw drastisch afgenomen.  
[[Bestand:Turkey-faults-platenames.svg|miniatuur|De zwarte lijnen geven de breuklijnen weer.]]
 
'''Land.''' In het land komen verhoudingsgewijs vaak aardbevingen voor, wat te maken heeft met de breuklijnen die er tussen aardplaten lopen: breuklijnen tussen de Anatolische plaat en de Euraziatische en de Arabische platen. De Arabische plaat beweegt met enkele centimeters per jaar noordwaarts en duwt de Anatolische plaat naar het westen. Daarbij komen grote krachten vrij, die kunnen leiden tot een aardbeving.<ref name=":1" />
'''Land.''' In het land komen verhoudingsgewijs vaak aardbevingen voor.
 
__TOC__
Regel 68:
'''1990.''' <u>Staatsgreep.</u> Uit misnoegen over het toenemende politieke geweld, aangewakkerd door de economische malaise in het land, grijpt het leger onder leiding van generaal Kenan Evren de macht. De staatsgreep - de derde na de Tweede Wereldoorlog - verloopt zonder bloedvergieten. Veel Turken steunen de militairen in de hoop dat zij wel een einde kunnen maken aan de politieke onrust. Premier Demirel wordt voor de tweede keer aan de kant geschoven (de eerste keer in 1971). Een groot aantal politici wordt gearresteerd. Duizenden activisten worden opgepakt en gemarteld. Tegenstanders van het militaire bewind worden geëxecuteerd.
 
'''1983.''': De nieuwe verkiezingen hebben voor de militairen een teleurstellende afloop. Grote winnaar is de Moederlandpartij, een verbond van gematigde en islamistische groeperingen, die niets van de recepten van de militairen moet hebben.
 
'''1997.''': <u>Staatsgreep.</u> Het leger mengt zich weer in de politiek, met als voornaamste doel de seculiere traditie overeind te houden. De vierde staatsgreep sinds de Tweede Wereldoorlog vindt plaats. Premier Necmettin Erbakan van de islamistische Welzijnspartij wordt bevolen af te treden, omdat hij zich volgens de militairen niet heeft gehouden aan de strikte scheiding tussen staat en religie. Het leger is ook verontrust over de oproep van Erbakan het lidmaatschap van de NAVO op te zeggen en de banden met Syrië en Iran aan te halen. De religieuze Welzijnspartij wordt verboden en premier Erbakan krijgt een verbod zich met de politiek te bemoeien.
 
'''1999.''': de islamgeleerde Fethullah Gülen gaat in Saylorsburg, ten westen van New York, wonen. — In augustus is er een grote aardbeving bij de stad Izmit - gelegen 150 km ten oosten van Istanboel - met een kracht van 7,6 op de schaal van Richter. Hierbij vielen 17.100 doden<ref name=":1" />.
 
'''2002.''': De Islamitische Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (APK) komt aan de macht. De MHP krijgt te weinig stemmen om weer in het parlement te komen.
 
'''2003.''': Twee bomaanslagen op Joodse synagogen in Istanbul maken 23 dodelijke slachtoffers en meer dan 300 gewonden. 
 
'''2007.''': Op 18 april vallen vijf moslims het personeel van een Bijbelwinkel annex -uitgeverij in Malatya aan. Ze binden drie christenmannen vast, martelen hen en vermoorden hen door hun keel door te snijden. Een van de slachtoffers is een Duitser, de twee andere mannen zijn Turks.
 
De regerendie partij AKP, aan de macht sinds 2002, krijgt in de parlementsverkiezingen 46,5 procent van de stemmen. De MHP wint 8,34% van de stemmen en wordt de derde partij van het land. 
 
'''2009.''': in de gemeentelijke verkiezingen krijgt de APK 39 procent van de stemmen.
 
'''2010.''': Negen Turken komen om bij de entering door Israëlische commando's van een Turks schip dat de zeeblokkade rondom Gaza wilde doorbreken. - Op universiteiten mogen vrouwen weer hoofddoeken dragen.
 
'''2011.''' <u>Parlementsverkiezingen</u>. De regerende partij AKP van de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan boekt in de '''parlementsverkiezingen''' van juni de overwinning en krijgt een meerderheid in het parlement (60% van de zetels). De sociaaldemocratische Republikeinse Volkspartij (CHP) wint een kwart van de stemmen en is daarmee de tweede grote partij. De rechtse nationalistische Nationale Actie Partij (MHP) blijft de derde partij. 
 
<u>Diplomatieke rel met Israël</u>. Naar aanleiding van het incident met het Turkse schip in 2011 wordt al de militaire samenwerking met '''Israël''' bevroren, de ambassadeur uit Israël teruggeroepen en de Israëlische ambassadeur het land uitgezet.
 
'''2015.''' <u>Parlementsverkiezingen</u>. Bij de parlementsverkiezingen van 2015 krijgt de APK (de AK-partij) 40% van de stemmen en bleef daarmee de grootste partij. De tweede grote partij (25% van de stemmen) is de seculiere, centrumlinkse sociaaldemocratische Republikeinse Volkspartij (CHP). De derde partij (16,3%) is de rechtse nationalistische Nationale Actie Partij (MHP). In dit jaar komt de nieuwe links-radicale, pro-Koerdische partij HDP (Democratische Volkspartij) in het parlement. Deze vierde partij kreeg ruim 13% van de stemmen.
 
'''2016.''': <u>Staatsgreep.</u> Half juli mislukt een staatsgreep tegen president Recep Tayyip Erdogan door een deel van het leger. Sinds de Tweede Wereldoorlog is dit de vijfde staatsgreep (1960, 1971, 1990, 1997, 2016). De aanhangers van de populaire president gingen de straat op en boden verzet tegen de militaire coup. In het hele land vonden zo'n 250 mensen de dood bij confrontaties met de coupplegers.
 
'''2017.''': <u>Diplomatieke rel met Nederland</u>. In maart breekt een politieke en diplomatieke rel met Nederland uit, nadat twee Turkse ministers geweigerd werden om in Nederland te komen en Turkse Nederlanders te informeren over het referendum in april in Turkije. Middels het referendum wil premier Erdogan meer macht verkrijgen. De ministers werden geweigerd nadat, terwijl de onderhandeling gaande was, Turkije gedreigd had met sancties als de minister van buitenlandse zaken niet mocht komen spreken. Nederland wil zich echter niet laten chanteren.
 
<u>Evolutietheorie.</u> Turkse middelbare scholieren leren vanaf het nieuwe schooljaar niet meer over de evolutietheorie, die door de Turkse regering te complex en te omstreden wordt geacht. De evolutietheorie wordt wel in het onderwijs op de hogeschool of universiteit uitgelegd.
 
'''2019.'''. Bij de burgemeestersverkiezingen wordt de partij AKP met afstand de grootste in Turkije als geheel, maar zij krijgt een gevoelige tik in de grote steden.
 
'''2023.''' In februari is zijn er twee zware aardbevingen met een kracht van 7,8 resp. 7,6 op de schaal van Richter<ref>https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardbeving_Turkije-Syri%C3%AB_2023</ref>.
 
== Toekomst ==