→Geschiedenis
Regel 42:
== Geschiedenis ==
Enkele
'''1915''': Uit Oost-Turkije wordt de Armeense bevolking gedeporteerd. Honderdduizenden mensen komen om het leven. Anno 2010 bestempelen vele landen de massamoord als genocide, maar de Turken wijzen die benaming af.
'''1949''': Turkije is het eerste moslimland dat de jonge staat Israël erkent. In de volgende jaren ontwikkelen zich nauwe strategische banden tussen de twee naties, vooral wanneer Turkije een seculier of militair regime heeft.
'''1960''': ''staatsgreep.'' Eind maart pleegt een groep officieren onder leiding van kolonel Alparslan Türkes staatsgreep. Zij oordeelden dat premier Adnan Menderes en zijn Democratische Partij teveel afweek van de seculiere grondslag die Kemal Atatürk, de grondlegger het moderne Turkije, had gelegd. Daarbij kwam dat de regering het leger probeerde te gebruiken om rivaliserende partijen aan banden te leggen. Premier Menderes werd geëxecuteerd en de Democratische Partij werd ontbonden. In oktober worden nieuwe verkiezingen gehouden. Als president wordt generaaal Cemal Gürsel gekozen. Na de verkiezingen trekt het leger zich terug, maar het blijf door de nieuwe president veel invloed houden. Enkele coupleiders krijgen een permanente zetel in de Senaat.
'''1971''': In Turkije is politieke chaos. Ultralinkse groeperingen zijn in een machtsstrijd verwikkeld met ultrarechtse paramilitaire groepen, zoals de Grijze Wolven. Over en weer worden aanslagen gepleegd. Ook Amerikaanse diplomaten zijn het doelwit. In de Koerdische gebieden in het oosten van Turkije laait het geweld op. Het Turkse leger grijpt in om een einde te maken aan de politieke wanorde: zij dwingen de regering van premier Suleyman Demirel via een ultimatum tot aftreden. Dit is tweede staatsgreep na de Tweede Wereldoorlog. In grote delen van het land wordt de noodtoestand afgekondigd. De islamistische Partij van Nationale Orde wordt verboden. Pas in 1973 trekt het leger zich weer helemaal terug.
'''1974''': Sinds 1974 houdt Turkije de noordelijke helft van het eiland Cyprus bezet.
'''1986''': Terroristen dringen de N'vei Shalom Istanbul Synagoge binnen tegen het einde van de sabbatdienst en vermoorden 22 Joden.
'''1990''': Uit misnoegen over het toenemende politieke geweld, aangewakkerd door de economische malaise in het land, grijpt het leger onder leiding van generaal Kenan Evren de macht. De staatsgreep - de derde na de Tweede Wereldoorlog - verloopt zonder bloedvergieten. Veel Turken steunen de militairen in de hoop dat zij wel een einde kunnen maken aan de politieke onrust. Premier Demirel wordt voor de tweede keer aan de kant geschoven (de eerste keer in 1971). Een groot aantal politici wordt gearresteerd. Duizenden activisten worden opgepakt en gemarteld. Tegenstanders van het militaire bewind worden geëxecuteerd.
'''1983''': De nieuwe verkiezingen hebben voor de militairen een teleurstellende afloop. Grote winnaar is de Moederlandpartij, een verbond van gematigde en islamistische groeperingen, die niets van de recepten van de militairen moet hebben.
'''1997''': Het leger mengt zich weer in de politiek, met als voornaamste doel de seculiere traditie overeind te houden. Premier Necmettin Erbakan van de islamistische Welzijnspartij wordt bevolen af te treden, omdat hij zich volgens de militairen niet heeft gehouden aan de strikte scheiding tussen staat en religie. Het leger is ook verontrust over de oproep van Erbakan het lidmaatschap van de NAVO op te zeggen en de banden met Syrië en Iran aan te halen. De religieuze Welzijnspartij wordt verboden en premier Erbakan krijgt een verbod zich met de politiek te bemoeien.
'''2002''': De Islamitische Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (APK) komt aan de macht. De MHP krijgt te weinig stemmen om weer in het parlement te komen.
Regel 69 ⟶ 79:
'''2015''': Bij de parlementsverkiezingen van 2015 krijgt de APK (de AK-partij) 40% van de stemmen en bleef daarmee de grootste partij. De tweede grote partij (25% van de stemmen) is de seculiere, centrumlinkse sociaaldemocratische Republikeinse Volkspartij (CHP). De derde partij (16,3%) is de rechtse nationalistische Nationale Actie Partij (MHP). In dit jaar komt de nieuwe links-radicale, pro-Koerdische partij HDP (Democratische Volkspartij) in het parlement. Deze vierde partij kreeg ruim 13% van de stemmen.
'''2016''': Half juli mislukt een staatsgreep tegen president Recep Tayyip Erdogan door een deel van het leger. Sinds de Tweede Wereldoorlog is dit de vijfde staatsgreep. De aanhangers van de populaire president gaan de straat op en bieden verzet tegen de militaire coup.
== Meer informatie ==
Turkije-instituut: [http://www.Turkije-instituut.nl Turkije-instituut.nl]
== Bron ==
Bert Lanting, [http://www.volkskrant.nl/buitenland/met-deze-coups-heeft-turkije-eerder-te-maken-gehad~a4340851/ Met deze coups heeft Turkije eerder te maken gehad], Volkskrant.nl, 16 juli 2016. Over de vijf staatsgrepen sinds de Tweede Wereldoorlog.
== Voetnoten ==
| |||