Brood: verschil tussen versies

521 bytes toegevoegd ,  2 jaar geleden
k
Geen bewerkingssamenvatting
 
(6 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1:
'''Brood''' is gebakken deeg dat mensen voor hun levensonderhoud eten. Het ware levensonderhoud vinden wij in de [[Heer Jezus]], het brood des levens.
 
__TOC__
Regel 14:
 
'''Geheveld''' brood is eigenlijk ''gerezen'' brood; ongeheveld: ongerezen.
 
== Vorm ==
Een brood heet in het Hebreeuws naar zijn vorm 'rond' (Hebr. kikkar) (vgl. Exod. 29, 23 'broodbol' Statenvertaling, 'rond brood' HSV, Naardense Bijbel, NB; Jer. 37, 21. 1 Kron. 16 , 3. 1 Sam. 2 , 36) en was een platte koek van de grootte van een bord.
 
Wij moeten ons het gewone brood niet te dik of te zwaar voorstellen, vgl. 2 Sam. 16: 1; Judith 10: 5. De broden waren verschillend van ''dikte'', wisselden af tussen de dikte van de rug van een mes en die van een duim. Het deeg werd gekneed tot dunne koeken, die zeer snel konden worden gebakken wanneer een bezoeker arriveerde (Gen. 18: 6; 19: 3; 1 Sam. 28:24): broodkoeken.<blockquote>''Ge 18:6 Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara, en zei: Haast je! Kneed drie maten meelbloem en maak [er] koeken [van]. (HSV)'' </blockquote>De in de oostelijke oudheid gewone koekenvorm vindt men thans nog bij de Bedoeïnen (2 Sam. 6: 19; bolvorm, zie Jer. 37: 21).
 
== Kleur ==
De broden die in de winkel te koop zijn verschillen in kleur. Sommige broden worden donkerder gemaakt met gebrande mout of gekarameliseerde suiker. De kleur van brood zegt niets over de voedingsstoffen in het brood. Donkerder brood is niet gezonder dan lichter brood.<ref name=":1">Wereld Kanker Onderzoek Fonds, nieuwsbrief van 3 jan. 2020, bijlage 'Feiten en fabels over kanker'.</ref>
 
== Gezond brood ==
Volkoren brood is het gezondste brood. "De beste keuze," stelde het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (2020)<ref name=":1" />. Want dat soort brood wordt gemaakt van volkorenmeel, en volkoren meel bevat voedingsvezels, vitamines en mineralen. De voedingsvezels houden ons spijsverteringsstelsel gezond en kunnen de kans op darmkanker verkleinen.<ref name=":1" />
 
== Bereiding ==
Regel 25 ⟶ 36:
 
'''Baktrog.''' Het mengen en het kneden van het deeg geschiedde in een houten vat, de baktrog (Exod. 8: 3). In Exod. 12:34 is in de Statenbijbel hetzelfde woord ten onrechte door deegklomp vertaald.<blockquote>''Ex 12:34 En het volk nam zijn deeg op, eer het gedesemd was, hun <u>deegklompen</u>, gebonden in hun klederen, op hun schouderen. (SV)''</blockquote><blockquote>''Ex 12:34 Toen nam het volk zijn deeg op, voordat het gezuurd was, met hun <u>baktroggen</u> in hun klederen gebonden op hun schouders. (NBG51)''</blockquote><blockquote>''Ex 12:34 Toen pakte het volk zijn deeg op [nog] vóór het gezuurd was. Hun <u>baktroggen</u> waren in hun kleren op hun schouders gebonden. (HSV)''</blockquote>
 
== Vorm ==
Een brood heet in het Hebreeuws naar zijn vorm 'rond' (Hebr. kikkar) (vgl. Exod. 29, 23 'broodbol' Statenvertaling, 'rond brood' HSV, Naardense Bijbel, NB; Jer. 37, 21. 1 Kron. 16 , 3. 1 Sam. 2 , 36) en was een platte koek van de grootte van een bord.
 
Wij moeten ons het gewone brood niet te dik of te zwaar voorstellen, vgl. 2 Sam. 16: 1; Judith 10: 5. De broden waren verschillend van ''dikte'', wisselden af tussen de dikte van de rug van een mes en die van een duim. Het deeg werd gekneed tot dunne koeken, die zeer snel konden worden gebakken wanneer een bezoeker arriveerde (Gen. 18: 6; 19: 3; 1 Sam. 28:24): broodkoeken.<blockquote>''Ge 18:6 Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara, en zei: Haast je! Kneed drie maten meelbloem en maak [er] koeken [van]. (HSV)'' </blockquote>De in de oostelijke oudheid gewone koekenvorm vindt men thans nog bij de Bedoeïnen (2 Sam. 6: 19; bolvorm, zie Jer. 37: 21).
 
== Rijsmiddelen ==
Regel 51 ⟶ 57:
'''Brandstof'''. Als brandstof diende bij gebrek aan hout (vgl. 1 Kon. 17: 12; Joz. 44: 15; Ps. 120: 4) de mest van kameelen, welke brandt als houtskool, en vooral ook de droge drek van runderen; slechts in het uiterste geval gebruikte men ook die van mensen (vgl. Ezech. 4: 12-15). De spoedig uitgedroogde en dan geheel reukloze koemest werd als kostbare brandstof beschouwd en verzameld.
 
<nowiki><Youtubeyoutube width="800" height="500">_fMWRs_NgIo?rel=0</youtube></nowiki><nowiki><BR></nowiki>''TraditioneleHoven baking traditional bread in the Atlas Mountains of Morocco.'' Youtube.com: João Leitão, 4 april 2008. Duur: 4 min. 57 sec. Toont de traditionele wijze van bakken van marokkaans brood in een oven. Gefilmd in april 2008.'' 
 
== Broodbreking ==
Regel 57 ⟶ 63:
 
== Ongedesemd brood ==
Ongedesemde (ongezuurde of zoete) broodkoeken werden, als brood der ellende, ter herinnering aan de haastige uittocht uit Egypte gedurende het '''Paasfeest''' gegeten (Exod. 12: 39; Deut. 16: 3; Matth.  26: 17). Ongezuurd brood moest gegeten gedurende de zeven dagen van het [http://www.christipedia.nl/Artikelen/O/Ongezuurde_Broden_[Ongezuurde Broden (feest) |Feest van de Ongezuurde Broden]], dat volgde op [http://www.christipedia.nl/Artikelen/P/Pasen_[Pasen (Bijbel) |Pasen]], Ex. 34:18; 2 Kronieken 8:13; Luc. 22: 1; 1 Korinthiërs 5: 8. En het moest gegeten worden worden bij bepaalde offers, Lev. 6: 16,17.
 
Zuurdeeg is in het Nieuwe Testament een symbool van kwaad. Zuurdeeg verwijderen en ongezuurd brood eten staat symbolisch voor feest vieren zonder de tegenwoordigheid van kwaad.<blockquote>''1Co 5:8 Laten wij daarom feestvieren, niet met oud zuurdeeg, ook niet met zuurdeeg van slechtheid en boosheid, maar met ongezuurde broden van oprechtheid en waarheid. (TELOS)''</blockquote>Ongezuurd waren ook de heilige broden in het Heilige, de '''toonbroden'''.
 
Tijdens hun reis door de woestijn werden de Israëlieten door God gevoed met 'brood uit de hemel', dat ze '''[[manna]]''' ('Wat is dat'?) noemden.<blockquote>''Joh 6:31 Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten’. (TELOS)''</blockquote>
''1Co 5:8 Laten wij daarom feestvieren, niet met oud zuurdeeg, ook niet met zuurdeeg van slechtheid en boosheid, maar met ongezuurde broden van oprechtheid en waarheid. (TELOS)''
 
Ongezuurd waren ook de heilige broden in het Heilige, de '''toonbroden'''.
 
Tijdens hun reis door de woestijn werden de Israëlieten door God gevoed met 'brood uit de hemel', dat ze '''[http://www.christipedia.nl/Artikelen/M/Manna manna]''' ('Wat is dat'?) noemden.
 
''Joh 6:31 Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten’.''
 
== Brood uit de hemel ==
Het 'ware brood uit de hemel' (Joh. 6:32), 'het levende brood dat uit de hemel is neergedaald' (Joh. 6:51), is de Zoon van God, onze Heer '''Jezus Christus'''.
 
De '''[[Heer Jezus]]''' noemde Zichzelf: het brood van [[God]], het brood dat uit de [[hemel]] neerdaalt (Joh. 6:50, 51), het brood van het leven, het levende brood (Joh. 6:51), waarvan iemand, die het eet, leeft tot in eeuwigheid (Joh. 6:51). De Heer zei: wie Mij eet, zal leven door Mij. Hij is het geestelijk voedsel, dat het nieuwe leven onderhoudt, Joh. 6: 31-58.<blockquote>''Joh 6:31 Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten’.'' ''Joh 6:32 Jezus dan zei tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: niet Mozes heeft u het brood uit de hemel gegeven, maar mijn Vader geeft u het ware brood uit de hemel.'' ''Joh 6:33 Want het brood van God is Hij die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld leven geeft.'' ''Joh 6:34 Zij zeiden dan tot Hem: Heer, geef ons altijd dit brood.'' ''Joh 6:35 Jezus zei tot hen: Ik ben het brood van het leven; wie tot Mij komt, zal nooit meer honger hebben; en wie in Mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.'' (TELOS)</blockquote>De brood dat de Heer geeft, is Zijn vlees dat Hij gegeven heeft voor het leven van de wereld.<blockquote>''Joh 6:48 Ik ben het brood van het leven.'' ''Joh 6:49 Uw vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn en zijn gestorven.'' ''Joh 6:50 Dit is het brood dat uit de hemel neerdaalt, opdat men daarvan eet en niet sterft.'' ''Joh 6:51 Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; als iemand van dit brood eet, zal hij leven tot in eeuwigheid. En het brood dat Ik zal geven, is mijn vlees dat Ik zal geven voor het leven van de wereld.'' ''Joh 6:52 De Joden dan twistten onder elkaar en zeiden: Hoe kan Deze ons zijn vlees te eten geven?'' ''Joh 6:53 Jezus dan zei tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: tenzij u het vlees van de Zoon des mensen eet en zijn bloed drinkt, hebt u geen leven in uzelf.'' ''Joh 6:54 Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven, en Ik zal hem opwekken op de laatste dag.'' ''Joh 6:55 Want mijn vlees is waarlijk spijs en mijn bloed is waarlijk drank.'' ''Joh 6:56 Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.'' ''Joh 6:57 Zoals de levende Vader Mij heeft gezonden en Ik leef door de Vader, zo zal ook degene die Mij eet, leven door Mij.'' ''Joh 6:58 Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald; niet zoals de vaderen het manna hebben gegeten en gestorven zijn; wie dit brood eet, zal leven tot in eeuwigheid.'' ''(TELOS)''</blockquote>Wij voeden ons met een gekruisigde Heiland, een gestorven Verlosser. Hij stierf om mij het leven te geven!
De '''[http://www.christipedia.nl/Artikelen/J/Jezus_Christus Heer Jezus]''' noemde Zichzelf: het brood van [http://www.christipedia.nl/Artikelen/G/God God], het brood dat uit de [http://www.christipedia.nl/Artikelen/H/Hemel hemel] neerdaalt (Joh. 6:50, 51), het brood van het leven, het levende brood (Joh. 6:51), waarvan iemand, die het eet, leeft tot in eeuwigheid (Joh. 6:51). De Heer zei: wie Mij eet, zal leven door Mij. Hij is het geestelijk voedsel, dat het nieuwe leven onderhoudt, Joh. 6: 31-58.
 
De hemelse broodvoorziening werd in het oude Israël zinnebeeldig voorgesteld, behalve door het [http://www.christipedia.nl/Artikelen/M/Manna [manna]], ook door de '''toonbroden''', de twaalf broden die op de tafel in het Heilige lagen en elke sabbat ververst werden. Dit brood was heilig en werd alleen door de priesters gegeten, Lev 24: 5-9. Het is letterlijk 'brood des aangezichts', Ex. 25:30; en 'broden der toerichting’ (1 Kron. 9:32, Statenvertaling); en in het Nieuwe Testament ‘toonbroden’, Mt 12:4, Hebr. 9: 2.<blockquote>''Mt 12:4 Hoe hij het huis van God inging en de toonbroden at, die hij niet mocht eten, en ook zij niet die bij hem waren, behalve alleen de priesters? (TELOS)''</blockquote>Dit tentoongestelde of uitgestalde brood stelt voor (1) het voedsel voor waarmee God voor Israël zou voorzien in Christus, (2) de twaalf stammen in hun orde. De broden verzinnebeeldden de bediening van Gods overvloed in Christus voor de aarde, zoals Christus thans het geestelijk levensonderhoud voor de Christusgelovige is.
''Joh 6:31 Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten’.''
 
''Joh 6:32 Jezus dan zei tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: niet Mozes heeft u het brood uit de hemel gegeven, maar mijn Vader geeft u het ware brood uit de hemel.''
 
''Joh 6:33 Want het brood van God is Hij die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld leven geeft.''
 
''Joh 6:34 Zij zeiden dan tot Hem: Heer, geef ons altijd dit brood.''
 
''Joh 6:35 Jezus zei tot hen: Ik ben het brood van het leven; wie tot Mij komt, zal nooit meer honger hebben; en wie in Mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.''
 
(TELOS)
 
De brood dat de Heer geeft, is Zijn vlees dat Hij gegeven heeft voor het leven van de wereld.
 
''Joh 6:48 Ik ben het brood van het leven.'' 
 
''Joh 6:49 Uw vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn en zijn gestorven.''
 
''Joh 6:50 Dit is het brood dat uit de hemel neerdaalt, opdat men daarvan eet en niet sterft.''
 
''Joh 6:51 Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; als iemand van dit brood eet, zal hij leven tot in eeuwigheid. En het brood dat Ik zal geven, is mijn vlees dat Ik zal geven voor het leven van de wereld.'' 
 
''Joh 6:52 De Joden dan twistten onder elkaar en zeiden: Hoe kan Deze ons zijn vlees te eten geven?'' 
 
''Joh 6:53 Jezus dan zei tot hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: tenzij u het vlees van de Zoon des mensen eet en zijn bloed drinkt, hebt u geen leven in uzelf.''
 
''Joh 6:54 Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven, en Ik zal hem opwekken op de laatste dag.''
 
''Joh 6:55 Want mijn vlees is waarlijk spijs en mijn bloed is waarlijk drank.''
 
''Joh 6:56 Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem.''
 
''Joh 6:57 Zoals de levende Vader Mij heeft gezonden en Ik leef door de Vader, zo zal ook degene die Mij eet, leven door Mij.''
 
''Joh 6:58 Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald; niet zoals de vaderen het manna hebben gegeten en gestorven zijn; wie dit brood eet, zal leven tot in eeuwigheid.''
 
''(TELOS)''
 
Wij voeden ons met een gekruisigde Heiland, een gestorven Verlosser. Hij stierf om mij het leven te geven!
 
De hemelse broodvoorziening werd in het oude Israël zinnebeeldig voorgesteld, behalve door het [http://www.christipedia.nl/Artikelen/M/Manna manna], ook door de '''toonbroden''', de twaalf broden die op de tafel in het Heilige lagen en elke sabbat ververst werden. Dit brood was heilig en werd alleen door de priesters gegeten, Lev 24: 5-9. Het is letterlijk 'brood des aangezichts', Ex. 25:30; en 'broden der toerichting’ (1 Kron. 9:32, Statenvertaling); en in het Nieuwe Testament ‘toonbroden’, Mt 12:4, Hebr. 9: 2.
 
''Mt 12:4 Hoe hij het huis van God inging en de toonbroden at, die hij niet mocht eten, en ook zij niet die bij hem waren, behalve alleen de priesters? (TELOS)''
 
Dit tentoongestelde of uitgestalde brood stelt voor (1) het voedsel voor waarmee God zou voor Israël zou voorzien in Christus, (2) de twaalf stammen in hun orde. De broden verzinnebeeldden de bediening van Gods overvloed in Christus voor de aarde, zoals Christus thans het geestelijk levensonderhoud voor de Christusgelovige is.
 
== De maaltijd van de Heer ==
Regel 125 ⟶ 81:
'''Broodbreken''' is (Hand. 2: 42, 46) de uitdrukking voor het vieren van het heilig Avondmaal.
 
== MeerZie wetenook ==
[[Voedsel]] | Over het manna, brood uit de hemel, zie [http://www.christipedia.nl/Artikelen/M/[Manna]] Manna| Over zuurdeeg (desem), zie [[Zuurdeeg]] | Over de toonbroden, zie [[Tafel der toonbroden]].
 
Over zuurdeeg (desem), zie [http://www.christipedia.nl/Artikelen/Z/Zuurdeeg Zuurdeeg].
 
Over de toonbroden, zie [http://www.christipedia.nl/Artikelen/T/Tafel_der_toonbroden Tafel der toonbroden].
 
== Bronnen ==
Regel 139 ⟶ 91:
H. Zeller, ''Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk.'' Eerste deel A - J. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1867) s.v. Brood. Hieruit is op 13 april 2015 tekst genomen en verwerkt.
 
== VoetnotenVoetnoot ==