Brontekst bekijken van Concilie van Nicea

Het '''concilie''' '''van Nice'''a was een reactie op de leer van Arius. Arius was een ouderling in de gemeente van Alexandrië. Hij geloofde net als Origenes dat de Vader groter is dan de Zoon, die op zijn beurt groter is dan de Heilige Geest. Maar in tegenstelling tot Origenes geloofde hij niet in een hiërarchie in de goddelijke wezens. Hij leerde een radicaal monotheïsme, alleen de Vader is God. De Zoon is wel degene door wie de Vader de schepping tot stand bracht, maar Hij is slechts een schepsel, niet God. Daarom is hij ook niet eeuwig, Hij had een begin. De leer van Arius leeft heden ten dage nog voort in de Jehova’s getuigen.

Arius ondervond felle tegenstand van zijn bisschop Alexander. Hij deed een beroep op andere oosterse bisschoppen onder wie een aanzienlijk aantal volgelingen van [[Origenes]] en [[Eusebius van Caesarea]].

Toen in 324 Constantijn keizer werd van zowel het oost Romeinse rijk als het west Romeinse, riep hij in 325, om de eenheid te bewaren,  onder zijn voorzitterschap het concilie van Nicea bijeen. Er waren ruim 220 bisschoppen aanwezig, voornamelijk uit het oosten. Het concilie veroordeelde Arius en gaf een “anti-Arius-decreet” uit. Ook werd het hart van de "geloofsbelijdenis van Nicea" vastgesteld, hoewel deze belijdenis pas in 381 op het concilie van Constantinopel definitief werd vastgelegd.

==== '''Geloofsbelijdenis van Nicea''' ====
 
 Wij geloven in één God, de almachtige Vader, Schepper van de hemel en de aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen.
 En in één Here Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God, geboren uit de Vader voor alle eeuwen, God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God; geboren, niet geschapen, één van wezen met de Vader; door Hem zijn alle dingen geworden.
 Terwille van ons mensen en van ons behoud is Hij neergedaald uit de hemel en vlees geworden door de Heilige Geest uit de maagd Maria en is een mens geworden. Hij is ook voor ons gekruisigd onder Pontius Pilatus, heeft geleden, is begraven. Op de derde dag is Hij opgestaan overeenkomstig de Schriften. Hij is opgevaren naar de hemel, zit aan de rechterhand van de Vader en zal in heerlijkheid weerkomen om te oordelen de levenden en de doden. En zijn rijk zal geen einde hebben.
 En in de Heilige Geest, die Here is en levend maakt, die van de Vader en de Zoon uitgaat, die samen met de Vader en de Zoon aangebeden en verheerlijkt wordt, die gesproken heeft door de profeten.
 En een heilige, algemene en apostolische kerk.
 Wij belijden een doop tot vergeving van de zonden.
 Wij verwachten de opstanding van de doden en het leven van de komende eeuw.
 Amen
Deze geloofsbelijdenis steunt onder meer op de  verzoeningsleer van Ireneus. Aan deze belijdenis werden nog een aantal anti-Ariaanse stellingen toegevoegd.
[[Bestand:Nicaea icon.jpg|miniatuur]]
Het concilie van Nicea werd in later tijd gezien als het eerste oecumenische concilie. Toch had dit concilie niet het gewenste succes in die tijd. Het debat over de Godheid van Jezus werd er niet door afgesloten, integendeel deze discussie ging nu pas goed van start.

Arius werd in feite veroordeeld met  het gebruik van de term “homoousios” = “” een van wezen,” met de Vader. Een term die door Tertullianus was gebruikt. De aanhangers van Origenes aanvaardden deze omschrijving en tekende het decreet uit hoogachting voor keizer Constantijn maar niet uit overtuiging. In feite splitste Nicea de kerk in twee hoofd groepen met aan de ene kant de westerse kerk, de Nicea partij  en aan de andere kant de oosterse kerk die wel de godheid van Jezus aanvaardde maar minder uitgesproken was t.a.v. de eeuwige Drie-eenheid. Bijna een halve eeuw lang stonden beide partijen tegenover elkaar. Omstreeks 350 ontstond een extreme Arische partij, zij leerden dat de Zoon "volledig ongelijk was aan de Vader". Vooral de aanhangers van Origenes waren diep geschokt  en brachten de discussie opnieuw op gang.  Athanasius en andere Niceanen stelden uiteindelijk een compromis voor: De drie verschijningsvormen van Vader, Zoon en Geest zijn eens-geestes met elkaar, wat op het concilie van Constantinopel in 381 werd geaccepteerd.

In de vierde eeuw werd deze discussie verder voortgezet op een manier die ons soms bijna absurd voor komt, maar het maakte de godheid van Jezus wel tot een in ruime mate geaccepteerd leerstuk van het Christendom.

== Meer informatie ==
[[Jezus Christus/Godheid|Godheid van Jezus Christus]]