Engel: verschil tussen versies

3.647 bytes toegevoegd ,  1 maand geleden
k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(12 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 2:
 
== Engelnamen ==
'''Heilige engelen.''' In het [[Oude Testament|Oude]] en [[Nieuwe Testament]] worden bij name de heilige engelen Gabriël en Michaël genoemd.
 
<blockquote> Ju 9 Zelfs de aartsengel Michael heeft, toen hij met de duivel twistte over het lichaam van Mozes, het niet aangedurfd op de duivel te smalen en hem te veroordelen. Hij zei slechts: de heer zal u bestraffen</blockquote>
Regel 8:
<blockquote> Lu 1:19 De Engel antwoorde: 'Ik ben Gabriël, die altijd in Gods nabijheid is, en ik ben uitgezonden om je dit goede nieuws te brengen. </blockquote>
 
Beide Hebreeuwse namen hebben 'El' = ''God'' in hun naam. '[[Gabriël]]' betekent 'man of God' en '[[Michaël]]' betekent 'wie is als God?'. Van de boze engelen worden genoemd: [[Satan]], [[Beëlzebul]] (een naam van de satan), [[Abaddon]] (de engel van de [[Afgrond]]) en [[Azazel]].
 
'''Boze engelen.''' Van de boze engelen worden genoemd: [[Satan]] (of [[Beëlzebul]], een andere naam van Satan) en [[Abaddon]], de engel van de [[Afgrond]].
In de brief van Judas wordt er uit [[Henoch (apocriefen)]] geciteerd. In Henoch1 wordt er onderscheid gemaakt in 7 Heilige engelen, die elk hun eigen taak hebben.
 
'''Henoch 1'''. In de brief van Judas wordt er uit [[Henoch (apocriefen)]] geciteerd. In Henoch1Henoch 1 wordt er onderscheid gemaakt in 7 Heilige engelen, die elk hun eigen taak hebben.
 
1. Uriël, waakt over de aarde en de onderwereld.
Regel 47 ⟶ 49:
 
=== Wachters ===
''Wachter'' of ''waker'' is in het boek van de profeet Daniël de benaming van een engel. Wachters zijn heilige engelen die steeds waakzaam zijn en bereid tot het volbrengen van de Goddelijke wil<ref>Karl August Dächsel; F. P. L. C. van Lingen; H. van Griethuijsen, Antz. et al, ''Bijbel, of De geheele Heilige Schrift, bevattende al de kanonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament (volgens de Staten-overzetting): met in den tekst ingelaschte verklaringen en aanmerkingen van de beroemdste godgeleerden uit alle tijden'' (Kampen: Bos, 1893-1901), commentaar op Dan. 4:13.</ref>.<blockquote>''Da 4:13  Ik zag [verder] in de gezichten mijns hoofds, op mijn leger; en ziet, een wachter, namelijk een heilige, kwam af van den hemel,'' (...) ''Da 4:17  Deze zaak is in het besluit der wachters, en deze begeerte is in het woord der heiligen; opdat de levenden bekennen, dat de Allerhoogste heerschappij heeft over de koninkrijken der mensen, en geeft ze aan wien Hij wil, ja, zet daarover den laagste onder de mensen. (...) Da 4:23  Dat nu de koning, een wachter, namelijk een heilige gezien heeft, van den hemel afkomende, die zeide: Houwt dezen boom af, en verderft hem; doch laat den stam [met] zijn wortelen in de aarde, en met een ijzeren en koperen band in het tedere gras des velds, en in de dauw des hemels nat gemaakt worden, en dat zijn deel zij met het gedierte des velds, totdat er zeven tijden over hem voorbijgaan; Da 4:24  Dit is de beduiding, o koning! en dit is een besluit des Allerhoogsten, hetwelk over mijn heer, den koning, komen zal:'' (SV)</blockquote>
 
== Onstoffelijke wezens ==
Regel 59 ⟶ 61:
Sommige mensen '''ontkennen''' dat engelen bestaan. Ten tijde van de Heer Jezus was er een Joodse partij, de Sadduceeën, die niet geloofden aan engelen.<blockquote>''Hnd 23:8 Want sadduceeen zeggen dat er geen opstanding is, en geen engel of geest; farizeeen echter belijden beide.'' (TELOS)</blockquote>
== Aantal ==
Het aantal engelen is zeer groot. Johannes noemt een getal van 'tienduizenden tienduizendtallen en duizenden duizendtal'. <blockquote>''Opb 5:11 En ik zag, en hoorde een stem van vele engelen rond de troon en de levende wezens en de oudsten, en hun getal was tienduizenden tienduizendtallen en duizenden duizendtallen, Opb 5:12 en zij zeiden met luider stem: Het Lam dat geslacht is, is waard te ontvangen de kracht en rijkdom en wijsheid en sterkte en eer en heerlijkheid en lof. (TELOS)''</blockquote>Eén duizend duizendtal is 1000 x 1000 = 1.000.000 miljoen. Eén tienduizend tienduizendtal is 10.000 x 10.000 = 100.000.000 miljoen. Als de meervouden betekenen tenminste twee (dus bijv. tenminste 2 x tienduizend), dan zijn er tenminste (2000 x 2000 = 4.000.000) + (20.000 x 20.000 = 400.000.000) = 404 miljoen engelen.
 
MogelijkEén isduizend hetduizendtal getalis symbolisch1000 bedoeld:x zéér1000 groot= aantal1.000.000 Vergelijk:miljoen. <blockquote>''PsEén 105:8tienduizend tienduizendtal Hijis denkt10.000 aanx Zijn10.000 verbond= voor100.000.000 eeuwig,miljoen. aanAls de beloftemeervouden diebetekenen Hijtenminste gedaantwee heeft,(dus totbijv. intenminste <u>duizend</u>2 generatiesx tienduizend), dan zijn er tenminste (HSV2000 x 2000 = 4.000.000)''</blockquote> + (20.000 x 20.000 = 400.000.000) = 404 miljoen engelen. Misschien is het aantal engelen dus meer dan 404 miljoen.
 
Mogelijk - doch niet waarschijnlijk - is het getal symbolisch bedoeld: zéér groot aantal. Vergelijk:<blockquote>''Ps 105:8 Hij denkt aan Zijn verbond voor eeuwig, aan de belofte die Hij gedaan heeft, tot in <u>duizend</u> generaties, (HSV)''</blockquote>
God wordt genoemd 'Jahweh van de heirscharen', de grote menigten (van engelen).
 
God wordt genoemd 'Jahweh van de heirscharen', de grote menigten (van engelen).
 
Wanneer de Heer Jezus in heerlijkheid komt, zullen alle (!) engelen Hem vergezellen.<blockquote>''Mt 25:31  Wanneer nu de Zoon des mensen komt in zijn heerlijkheid en alle engelen met Hem, dan zal Hij zitten op de troon van zijn heerlijkheid;'' (Telos)</blockquote>De hemelse legermacht in overweldigende glorie! Wat een grootse aankomst op aarde!
 
== Verscheidenheid ==
Regel 116 ⟶ 122:
 
In het laatste Bijbelboek treden zij op bij de voltrekking van Gods strafgerichten; zeven engelen blazen achtereenvolgens de bazuin en zeven engelen gieten achtereenvolgens een schaal van Gods grimmigheid uit op de aarde.
 
[[File:Orlando-Ferguson-flat-earth-map edit.jpg|thumb|Platte aarde kaart getekend door Orlando Ferguson in 1893. Op de hoeken van de aarde staan 4 engelen afgebeeld.]]
 
=== De weersgesteldheid veranderen ===
Regel 150 ⟶ 154:
De enige plaats in de Bijbel waar we engelen zittend vinden is bij en in het graf van de opgestane Heiland. <blockquote>''Mt 28:2  En zie, er kwam een grote aardbeving, want een engel van de Heer daalde neer uit de hemel, trad toe en wentelde de steen af en ging daarop <u>zitten</u>. (Telos)''</blockquote><blockquote>''Joh 20:11  Maria nu stond buiten bij het graf te wenen. Terwijl zij dan weende, bukte zij zich voorover in het graf Joh 20:12  en zag twee engelen in witte kleren <u>zitten</u>, een aan het hoofd en een aan de voeten, waar het lichaam van Jezus had gelegen;'' (Telos)</blockquote>
 
== De Engel van JahwehAfdelingen? ==
Het woordgebruik in enkele passages lijkt erop te wijzen dat engelen ook afdelingen (groepen) kennen. <blockquote>''Mt 26:52  Toen zei Jezus tot hem: Steek je zwaard weer op zijn plaats; want allen die het zwaard nemen, zullen door het zwaard omkomen. Mt 26:53  Of meen je dat Ik mijn Vader niet kan bidden en Hij zal Mij dadelijk meer dan twaalf legioenen engelen terzijde stellen?'' (Telos)</blockquote>De Heer spreekt van 'meer dan twaalf legioenen engelen'. Een [[legioen]] in het Romeinse leger telde ca. 6000 man. Een tegenwerping is dat de Heer tegenover de menigte die hem kwam grijpen en waaronder ook Romeinse soldaten waren, die woorden gebruikt om een indruk te geven van de omvang van de hemelse interventiemacht, waarbij de "grote menigte" (Mt. 26:47) die met zwaarden en stokken tegenover hem stond, in het niet zou vallen.
God verscheen ten tijde van het Oude Testament soms als een Engel. Deze Engel wordt genoemd wordt "de Engel van God" of "de Engel van Jahweh" of, bij voorbeeld in de Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling, "de Engel van de HEERE". Ter onderscheiding van gewone engelen wordt deze Engel in Nederlandse lectuur soms met een hoofdletter aangeduid.
 
Johannes omschreef het getal der engelen rond de troon van God aldus: "tienduizenden duizendtallen en duizenden duizendtallen". <blockquote>''Opb 5:11  En ik zag, en hoorde een stem van vele engelen rond de troon en de levende wezens en de oudsten, en hun getal was tienduizenden tienduizendtallen en duizenden duizendtallen,'' (Telos)</blockquote>Aartsengel Michaël zal met 'zijn engelen' oorlog voeren tegen de draak. Mogelijk was hij het hoofd van een afdeling engelen. <blockquote>''Opb 12:7  En er kwam oorlog in de hemel: Michael en zijn engelen voerden oorlog tegen de draak, en de draak voerde oorlog en zijn engelen; Opb 12:8  en hij was niet sterk genoeg, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden.'' (Telos)</blockquote>Een tegenwerping is ook van de draak gezegd wordt "en zijn engelen", waarbij het waarschijnlijk om al de gevallen engelen gaat, niet om een deel of afdeling ervan.
De Engel van God sprak tot Jakob.<blockquote>''Ge 31:11 De Engel van God zei tegen mij in die droom: Jakob! Ik zei: Zie, [hier] ben ik! Ge 31:12 Hij zei: Sla toch uw ogen op en zie: al de bokken die het kleinvee bespringen, zijn gestreept, gespikkeld en gevlekt. Voorzeker, Ik heb alles gezien wat Laban u aandoet! Ge 31:13 Ik ben de God van Bethel, waar u een gedenkteken gezalfd hebt, waar u Mij een gelofte gedaan hebt. Welnu, sta op, vertrek uit dit land en keer terug naar het land van uw familiekring.'' (HSV)</blockquote>De Engel van God kan zeggen: "Ik ben de God van Bethel."
 
== De Engel van Jahweh ==
"De Engel van Yahweh" sprak tot Hagar (Gen. 16:7-14) en beloofde haar talrijk nageslacht:<blockquote>''Ge 16:10 Verder zei de Engel van de HEERE tegen haar: Ik zal uw nageslacht zeer talrijk maken, zodat het vanwege de menigte niet geteld kan worden.'' (...) ''Ge 16:13 En zij gaf de HEERE, Die tot haar sprak, de naam: U bent de God Die naar mij omziet! Want zij zei: Heb ik hier dan Hem gezien Die naar mij omgezien heeft? (HSV)''</blockquote>"De Engel van Jahweh" sprak tegen Abraham.<blockquote>''Ge 22:11 Maar de Engel van de HEERE riep tot hem vanuit de hemel en zei: Abraham, Abraham! Hij zei: Zie, [hier] ben ik. Ge 22:12 Toen zei Hij: Steek uw hand niet uit naar de jongen en doe hem niets, want nu weet Ik dat u godvrezend bent en uw zoon, uw enige, Mij niet onthouden hebt. Ge 22:13 Toen sloeg Abraham zijn ogen op en keek [om], en zie, achter [hem] zat een ram met zijn horens verstrikt in het struikgewas. Abraham ging [erheen], nam die ram en offerde hem als brandoffer in de plaats van zijn zoon. Ge 22:14 En Abraham gaf die plaats de naam: De HEERE zal erin voorzien. Daarom wordt heden [ten dage] gezegd: Op de berg van de HEERE zal erin voorzien worden. Ge 22:15 Daarna riep de Engel van de HEERE tot Abraham voor de tweede keer vanuit de hemel. Ge 22:16 Hij zei: Ik zweer bij Mijzelf, spreekt de HEERE: Omdat u dit gedaan hebt en [Mij] uw zoon, uw enige, niet onthouden hebt, Ge 22:17 zal Ik u zeker rijk zegenen en uw nageslacht zeer talrijk maken, als de sterren aan de hemel en als het zand dat aan de oever van de zee is. Uw nageslacht zal de poort van zijn vijanden in bezit hebben. Ge 22:18 En in uw Nageslacht zullen alle volken van de aarde gezegend worden, omdat u Mijn stem gehoorzaam geweest bent.'' </blockquote>De Engel is de HEERE, die bij Zichzelf zweert.
DeGod Engelverscheen ten tijde van Godhet Oude Testament soms als een Engel. Deze sprak bijvoorbeeld tot Jakob.<blockquote>''Ge 31:11 De Engel van God zei tegen mij in die droom: Jakob! Ik zei: Zie, [hier] ben ik! Ge 31:12 Hij zei: Sla toch uw ogen op en zie: al de bokken die het kleinvee bespringen, zijn gestreept, gespikkeld en gevlekt. Voorzeker, Ik heb alles gezien wat Laban u aandoet! Ge 31:13 Ik ben de God van Bethel, waar u een gedenkteken gezalfd hebt, waar u Mij een gelofte gedaan hebt. Welnu, sta op, vertrek uit dit land en keer terug naar het land van uw familiekring.'' (HSV)</blockquote>De Engel van God kan zeggen: "Ik ben de God van Bethel."
 
Toen Jacob de zonen van Jozef zegende, zei hij:<blockquote>''Ge 48:16 de Engel, Die mij verlost heeft van al het kwaad, zegene deze jongens, zodat door hen mijn naam en de naam van mijn vaderen, Abraham en Izak, genoemd zal blijven en zij in het midden van het land in menigte zullen toenemen.'' (HSV)</blockquote>God en engelen kunnen als gewone mannen verschijnen. God verscheen aan Abraham als één van drie 'mannen' die tot Abrahams tent kwamen. Eén van hen (de HEERE) zei dat Sarah een zoon zou hebben. Sara lachte om deze belofte.<blockquote>''Ge 18:13 En de HEERE zei tegen Abraham: Waarom heeft Sara toch gelachen en gezegd: Zou ik ook werkelijk baren, nu ik oud geworden ben? Ge 18:14 Zou er iets voor de HEERE te wonderlijk zijn? Op de vastgestelde tijd, over een jaar, zal Ik bij u terugkomen, en Sara zal een zoon hebben!'' (HSV)</blockquote>Twee van de drie mannen waren 'engelen' (Gen. 19:1). Zie ook Ex. 3: 2, 6-15; Num. 22: 22-35.
 
Algemeen wordt aangenomen dat de Engel van de HEERE de '''Zoon van God''' is, die genoemd wordt het Woord van God en die ook het Beeld van God is. Hij is bij God en is God (Joh. 1) Hij is ongetwijfeld dezelfde die wordt genoemd 'de machtige engel' in Openbaring 10: 1-3.
 
Zie [[De Engel van Jahweh]] voor het hoofdartikel.
== Gevallen engelen ==
Helaas is een deel van Gods engelen afgevallen. Eén engel viel als eerste. Deze was bijzonder heerlijk. Hij werd echter hoogmoedig, ongerechtig. Een deel van engelen koos de kant van deze engel, die satan of duivel genoemd wordt (Opb. 12:9; 20:2). De gevallen engelen hebben gezondigd. Naast ''goede'' engelen, die God trouw zijn gebleven, zijn er dus ''boze'' engelen, die de zijde van Satan hebben gekozen.
Regel 176 ⟶ 178:
 
== Dienst van engelen ==
Engelen zijn allen dienende geesten.<blockquote>''Heb 1:14 Zijn zij niet allen dienende geesten, die tot dienst uitgezonden worden ter wille van hen die de behoudenis zullen beërven? (TELOS)''</blockquote>Na de verzoekingen in de woestijn van Judea kwamen engelen bij Jezus en dienden Hem. <blockquote>''Mt 4:11 Toen verliet de duivel Hem; en zie, engelen kwamen bij Hem en dienden Hem.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Mr 1:13 En Hij was in de woestijn veertig dagen, verzocht door de satan; en Hij was bij de wilde dieren, en de engelen dienden Hem.'' (Telos)</blockquote>Ook zijn er engelen die tot taak hebben op de een of andere manier voor kinderen te zorgen<ref>Naar het schijnt heeft een engel in 1977 een kind gered van een steile helling van de Grand Canyon in de Verenigde Staten, zie [https://www.youtube.com/watch?v=LU7hI_BhvqQ Guardian Angel in the Grand Canyon - It's a Miracle - 6033] . Youtube.com: Questar Entertainment, 11 mei 2018.</ref>. <blockquote>''Mt 18:10 Let erop dat u niet een van deze kleinen veracht; want Ik zeg u, dat <u>hun engelen</u> in de hemelen altijd het aangezicht zien van mijn Vader die in de hemelen is.'' (TELOS)</blockquote>
 
=== Boodschappen ===
Regel 201 ⟶ 203:
 
In sommige christelijke kringen is een ongezonde preoccupatie met engelen, zie [http://www.youtube.com/v/ABdhXZ64wDM filmpje] De Bijbel moedigt ons nergens aan, engelen aan te roepen. Zelfs de Heer der engelen, toen hij mens was, verwees naar de Vader om hulp. Daarom lijkt de beste raad te zijn: Bid tot de vader, bid niet tot engelen.<blockquote>''Mt 26:53 Of meen je dat Ik mijn Vader niet kan bidden en Hij zal Mij dadelijk meer dan twaalf legioenen engelen terzijde stellen?''</blockquote>'''God meer gehoorzamen'''. Wij hebben God meer te gehoorzamen dan een engel. Een gevallen engel kan Gods woord weerspreken, zoals bij de zondeval gebeurde. Een goede engel zal nooit Gods woord weerspreken. Maar het is niet altijd duidelijk of een engel een goede of een slechte is. Een slechte engel kan zich ''voordoen'' als een engel van het licht. <blockquote>''Ga 1:8 Maar zelfs als wij, of een engel uit de hemel, u een evangelie verkondigen naast dat wat wij u als evangelie verkondigd hebben, die zij vervloekt! (TELOS)''</blockquote>In 1 Kon. 13 verleidt een oude profeet een andere profeet tot ongehoorzaamheid door te liegen dat - terwijl God de laatste had bevolen niet terug te keren en niet ter plaatse te eten of te drinken - een engel hem had gezegd dat de profeet kon terugkeren en bij hem brood eten en water drinken. <blockquote>''1Kon 13:18 Hij zei tegen hem: Ik ben ook een profeet, zoals u, en een engel heeft door het woord van de HEERE tot mij gesproken: Laat hem met u terugkeren naar uw huis, en laat hij brood eten en water drinken. Hij loog echter tegen hem. (HSV)''</blockquote>De eerste profeet gelooft het woord van de oude profeet, dat van een engel zou zijn, meer dan het woord van God. God neemt hem zijn ongehoorzaamheid kwalijk en doodt hem door een leeuw.
 
== Toekomst ==
De engelen spelen een belangrijke rol in de tijd die voorafgaat aan en bij de zichtbare wederkomst van Christus in de wereld.
 
=== Uitvoerders van oordelen ===
In de eindtijd voeren zij Gods oordelen uit. <blockquote>''Opb 7:1  Hierna zag ik vier engelen staan op de vier hoeken van de aarde, die de vier winden van de aarde vasthielden, opdat er geen wind zou waaien over de aarde, noch over de zee, noch over enige boom.'' (Telos)</blockquote>Zij zullen bazuinen blazen en schalen uitgieten op de aarde. Daarmee brengen zij rampen in de wereld. <blockquote>''Opb 8:2  En ik zag de zeven engelen die voor God staan en hun werden zeven bazuinen gegeven.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Opb 21:9  En een van de zeven engelen die de zeven schalen hadden, vol van de zeven laatste plagen, kwam en sprak met mij en zei: Kom, ik zal u de bruid, de vrouw van het Lam tonen.'' (Telos)</blockquote>
 
=== Oorlog ===
In de tijd dat het aardrijk geoordeeld wordt, zullen zij in de hemel oorlog voeren tegen de satan en zijn engelen en hen overwinnen. <blockquote>''Opb 12:7  En er kwam oorlog in de hemel: Michael en zijn engelen voerden oorlog tegen de draak, en de draak voerde oorlog en zijn engelen; Opb 12:8  en hij was niet sterk genoeg, en hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden.'' (Telos)</blockquote>
 
=== Afscheiden van de bozen ===
Engelen zullen met de Heer Jezus deelnemen aan de oogst van de aarde. Ze zullen de bozen uit het midden van de rechtvaardigen afscheiden/ <blockquote>''Mt 13:39  de dolik zijn de zonen van de boze, de vijand die het gezaaid heeft, is de duivel, de oogst is de voleinding van de eeuw, en de maaiers zijn engelen. (...) Mt 13:41  De Zoon des mensen zal zijn engelen uitzenden en zij zullen uit zijn koninkrijk verzamelen alle aanleidingen tot vallen en hen die de wetteloosheid doen, (...) Mt 13:49  Zo zal het zijn in de voleinding van de eeuw: de engelen zullen uitgaan en de bozen uit het midden van de rechtvaardigen afscheiden'' (Telos)</blockquote>
 
=== Komst met Christus ===
De engelen komen met Christus in deze wereld. <blockquote>''Mt 16:27  Want de Zoon des mensen staat te komen in de heerlijkheid van zijn Vader met zijn engelen, en dan zal Hij ieder vergelden naar zijn doen.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Mt 25:31  Wanneer nu de Zoon des mensen komt in zijn heerlijkheid en alle engelen met Hem, dan zal Hij zitten op de troon van zijn heerlijkheid;'' (Telos)</blockquote><blockquote>''2Th 1:6  daar het rechtvaardig is bij God, aan hen die u verdrukken, verdrukking te vergelden, 2Th 1:7  en aan u die verdrukt wordt, rust met ons bij de openbaring van de Heer Jezus van de hemel met de engelen van zijn kracht,'' (Telos)</blockquote>
 
=== Bijeenverzamelen van de uitverkorenen ===
<blockquote>''Mt 24:31  En Hij zal zijn engelen uitzenden met luid bazuingeschal, en zij zullen zijn uitverkorenen bijeenverzamelen uit de vier windstreken, van de uitersten van de hemelen tot de andere uitersten daarvan.'' (Telos)</blockquote><blockquote>''Mr 13:27  En dan zal Hij zijn engelen uitzenden en zijn uitverkorenen bijeenverzamelen uit de vier windstreken van het einde van de aarde tot het einde van de hemel.'' (Telos)</blockquote>
 
=== Zicht op de hel ===
Engelen zullen zicht hebben op het lijden van de Beestaanbidders in de hel.<blockquote>''Opb 14:10  die zal ook drinken van de wijn van Gods grimmigheid, die ongemengd is ingeschonken in de drinkbeker van zijn toorn; en hij zal gepijnigd worden met vuur en zwavel ten aanschouwen van de heilige engelen en het Lam.'' (Telos)</blockquote>
 
=== Poortwachters van het Nieuwe Jeruzalem ===
<blockquote>''Opb 21:12  Zij had een grote en hoge muur, zij had twaalf poorten en aan de poorten twaalf engelen en daarop namen geschreven, welke de namen van de twaalf stammen van de zonen van Israel zijn.'' (Telos)</blockquote>
 
== Meer informatie ==
Regel 213 ⟶ 239:
=== Engels ===
Graham A. Cole, ''Against the Darkness. The Doctrine of Angels, Satan, and Demons.'' Uitgeverij ''Crossway.'' Pagina's: 270 blz. [https://www.rd.nl/kerk-religie/het-belang-van-engelen-en-demonen-voor-christenen-1.1631933 Boekbeoordeling] op RD.nl, 13 feb. 2020.
 
== Zie ook ==
[[De Engel van Jahweh]]
 
== Bronnen ==