Geestelijke
Een geestelijke is, in Bijbelse (nieuwtestamentische) zin, een gelovige in Christus die zich laat leiden door de Heilige Geest, die in hem woont. In institutionele zin is een geestelijke een beambte in de (rooms-katholieke) kerk.
1Co 2:15 Maar wie geestelijk is, beoordeelt alle dingen, maar hijzelf wordt door niemand beoordeeld. (...) 1Co 3:1 En ik, broeders, kon tot u niet spreken als tot geestelijken, maar als tot vleselijken, als tot kleine kinderen in Christus. (Telos)
1Co 14:37 Als iemand meent een profeet te zijn of geestelijk, laat hij erkennen, dat wat ik u schrijf een gebod van de Heer is. (Telos)
Ga 6:1 Broeders, zelfs als iemand door een overtreding overvallen wordt, brengt u die geestelijk bent zo iemand terecht in een geest van zachtmoedigheid, ziende op uzelf, opdat ook u niet in verzoeking komt. (Telos)
In het Nederlandse spraakgebruik betekent 'geestelijke': dienaar van de (rooms-katholieke) kerk[1]. Zo iemand heeft, vaak door een religieuze wijding, de bevoegdheid gekregen om godsdienstonderricht te geven en/of bepaalde gewijde handelingen te verrichten en/of kerkelijke bestuursfuncties uit te oefenen. Het geheel van geestelijken van een bepaalde kerk of een land wordt aangeduid met de term clerus of geestelijkheid.
Katholicisme
De katholieke geestelijken worden ook clerici genoemd (enkelvoud: clericus) en de geestelijkheid clerus. Het betreft allen die tot diaken, priester of bisschop zijn gewijd, dus ook de kardinalen en de paus. De clerus omvat zowel de reguliere (Kloosterorde) als de seculiere geestelijkheid (zie ook: priester). Daarnaast bestaan er kloosterorden, die zowel uit mannen als uit vrouwen kunnen bestaan: monniken, Paters, Broeders en Fraters, Monialen en andere vrouwelijke religieuzen, ook wel nonnen genoemd. Enkel de mannelijke religieuzen (dus leden van een mannelijke kloosterorde of congregatie), die een wijding hebben ontvangen, zijn daardoor lid van de Geestelijkheid, Clerus, en worden dan Pater genoemd (ongeacht of zij monniken zijn of behoren tot een actieve orde of congregatie).
Oosterse Orthodoxie
De functies die iemand lid van de geestelijkheid maken zijn: monnik, priester, bisschop en patriarch.
Protestantisme
Protestantse functionarissen worden ambtsdrager genoemd. Protestanten kennen drie ambten: het ambt van dominee of predikant, dat van ouderling en dat van diaken. Samen vormen de ambtsdragers de kerkeraad. De dominee is het meest te vergelijken met de katholieke priester. Een predikant heeft, net als een priester, toestemming de sacramenten te bedienen. Een ouderling houdt zich voornamelijk bezig met toezicht op het geloofsleven van gemeenteleven. Een diaken houdt zich voornamelijk bezig met toezicht op de zorg voor elkaar in de gemeente.
Geestelijke versus geestelijke
Het Bijbelse begrip 'geestelijke' heeft een andere inhoud dan het (institutionele) begrip 'geestelijke'. Idealer zijn kerkelijke beambten geestelijke - in Bijbelse zin: door de Geest geleide - mensen, maar de praktijk en de kerkgeschiedenis wijzen schrijnende gevallen aan van institutioneel geestelijken die vleselijk zijn.
Meer informatie
Geestelijke, nl.wikipedia.org.
Bron
Geestelijke, nl.wikipedia.org. Tekst hiervan is onder wijziging verwerkt op 4 april 2020.
Voetnoot
- ↑ VanDale.nl, geraadpleegd op 4 april. 2021.