k
→Tekst: Taalfouten verbeterd
Geen bewerkingssamenvatting |
k (→Tekst: Taalfouten verbeterd) |
||
| (23 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1:
'''Messiah''', '''an Oratorio''', ook ''A New Sacred Oratorio'', is een oratorium van de protestantse componist Georg Friedrich Händel (1685-1759), zijn meesterwerk.
[[Bestand:Georg Friedrich Händel.jpg|miniatuur|Georg Friedrich Händel, geschilderd door Thomas Hudson in 1741
Het muziekstuk heet niet "The Messiah" (met lidwoord), maar "Messiah". Het werd in 1741 gecomponeerd voor orkest, vocale solisten en koor, en voor het eerst uitgevoerd in 1742 in Dublin. Het werk duurt ongeveer tweeënhalf uur. De compositie is door de componist in de loop der tijd op onderdelen gewijzigd.
[[Bestand:Charles Jennens23.jpg|miniatuur|Charles Jennens, ca. 1745, dus ongeveer 4 jaar na het uitkomen van Messiah.]]
De tekst van Messiah is aan de Heilige Schrift ontleend door Händels vriend Charles Jennens, een Engelse landeigenaar en beschermheer van kunstenaars. Jennens is de tekstschrijver van vier of vijf oratoria van Händel. Hij schreef op 10 juli 1741 aan iemand over de verzameling bijbelteksten voor
Het onderwerp van Messiah is de [[Messias]], de
* voorzeggingen in het Oude Testament aangaande de komst van de Messias;
* Zijn geboorte en zijn heil voor ons
Regel 14:
* de opstanding van de doden en de verandering van de levenden
* de voorspraak van de Messias en de aanbidding van Hem.
De Messiah wordt, met name in de Angelsaksische landen, vooral rond de Kerst uitgevoerd, maar ook wel in de paastijd. Dat is niet verwonderlijk gezien de thema's van belofte, geboorte, lijden en opstanding.
== Tekst ==
De Engelse tekst in Messiah is grotendeels ontleend aan de Engelse vertaling die genoemd is naar Koning Willem (King James), de King James-vertaling. Bovendien heeft Jennens zich enige vrijheid veroorloofd om de tekst hier en daar te veranderen. Voorbeeld: "komt tot Hem" in plaats van Jezus' woorden "komt tot mij". Hieronder volgt de tekst van Messiah en de tamelijk letterlijke vertaling in het Nederlands. Deze vertaling wijkt ten dele af van Nederlandse bijbelvertalingen, omdat de Engelse vertaling af en toe iets anders is. De enkele toelichtingen (voetnoten) zijn van de vertaler<ref name=":0">De tekst van Messiah is uit het Engels in het Nederlands vertaald door Kees Langeveld.</ref>.▼
De Engelse tekst in Messiah is ontleend aan de Engelse vertaling die genoemd is naar Koning James, die koning van Engeland en Ierland was van 1603-1625. De King James-vertaling stamt uit 1611. Wel heeft Jennens zich enige vrijheid veroorloofd om de tekst hier en daar veranderd over te nemen. Bij voorbeeld in de aanhaling van Ps. 69:21 is "ik/mij/mijn" vervangen door "hij/hem/zijn", en Jezus' woorden "komt tot Mij" zijn veranderd in "komt tot Hem".
▲
{| class="wikitable"
|'''<nowiki/>'Messiah' - tekst en vertaling'''<ref name=":0" />
Regel 33 ⟶ 36:
''Troost, troost Mijn volk, zegt uw God.''
Speak ye comfortably to Jerusalem,
''Spreekt
and cry unto her, that her warfare is accomplish'd,
''en roept haar toe, dat haar
that her iniquity is pardon'd.
''dat haar ongerechtigheid is vergeven.''
The voice of him that crieth in the wilderness,
''De stem van hem die roept in de wildernis,''<ref>De stem van de profeet Johannes de Doper, wiens oproep tot bekering aan de komst van de Messias vooraf ging</ref>
"Prepare ye the way of the Lord,
''“Bereidt de weg van de HEER,''
Regel 59 ⟶ 62:
|-
|<poem>And the glory of the Lord shall be revealed,
''En de heerlijkheid<ref>Pracht, luister, schoonheid</ref> van de HEER zal worden geopenbaard,''
and all flesh shall see it together,
''en al het vlees tezamen zal het zien,''
Regel 86 ⟶ 89:
''zal plotseling komen tot Zijn tempel,''
ev'n the messenger of the convenant,
''namelijk de boodschapper van het
whom ye delight in:
''in wie gij behagen hebt:''
behold, He shall come, saith the Lord of Hosts.
''ziet, Hij zal komen, zegt de HEER der heerscharen<ref>Heerscharen = legerscharen, legermachten. Hier menigten van engelen</ref>.''</poem>
|-
|'''6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2'''
Regel 104 ⟶ 107:
|-
|<poem>And He shall purify the sons of Levi,
''Hij zal
that they may offer unto the Lord an offering in righteousness.
''opdat zij de HEER offeren een
|-
|'''Scene 3: De profetie van Christus' geboorte'''
Regel 128 ⟶ 131:
''verhef uw stem met kracht:''
lift it up, be not afraid
''verhef ze, wees niet bang
say unto the cities of Judah:
''zeg tot de steden van Juda''<ref>Juda is een belangrijk deel van het toenmalige Israël, dat de gebieden van de stammen Juda en Benjamin omvatte. </ref>'':''
Regel 134 ⟶ 137:
''Ziet uw God!''
O thou that tellest good tidings to Zion,
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion,''
arise, shine, for thy light is come
''sta op, schijn, want uw licht komt''
Regel 142 ⟶ 145:
|'''9. Koor - Jesaja 60:1'''
|-
|<poem>O thou that tellest good tidings to
''O gij die goede tijdingen vertelt aan Sion,''
good tidings to Jerusalem,
''goede tijdingen aan Jeruzalem,''
arise, lift up thy voice with strength,
''sta op, verhef uw stem met kracht,''
say unto the cities of Judah:
''zeg tot de steden van Juda:''
Behold your God!
''Zie uw God!''
Behold, the glory of the Lord is risen upon thee.
''Ziet, de heerlijkheid van de HEER gaat over u op.''</poem>
Regel 157 ⟶ 160:
|'''10. Recitatief - Jesaja 60:2-3'''
|-
|<poem>For behold, darkness shall cover the
''Want zie, duisternis zal de aarde
and gross darkness the people,
''en grote donkerheid het volk,''
but the Lord shall arise upon thee,
''maar de HEER zal over u opgaan,''
and His glory shall be seen upon thee.
''en zijn heerlijkheid zal over u
And the Gentiles shall come to thy light,
''en de heidenen zullen komen tot uw licht,''
and kings to the brightness of thy rising.
''en koningen
|-
|'''11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1'''
|-
|<poem>The people that walketh in darkness have seen a great light,
''Het volk dat in donkerheid wandelt, heeft een groot licht gezien
and they that dwell in the land of the shadow of death,
''en zij die wonen in het land van de schaduw van de dood,''
Regel 182 ⟶ 185:
|-
|<poem>For unto us a Child is born,
''Want ons is een Kind geboren,''
unto us a Son is given;
''aan ons is een Zoon gegeven;''
and the government shall be upon his shoulder
''en de heerschappij zal op zijn schouder wezen''
and His name shall be called: Wonderful, Counsellor,
''en Zijn naam zal genoemd worden:
The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace.
''De Machtige God, De Eeuwige Vader, De Vredevorst''. </poem>
Regel 198 ⟶ 201:
|'''14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13'''
|-
|<poem>There were shepherds abiding in the
''Er waren herders die zich ophielden in
keeping watch over their flocks by night.
''de wacht houdend over hun kudden bij nacht.''
And lo, the angel of the Lord came upon them,
''En ziet, de engel van de Heer
and the glory of the Lord shone round them,
''en de heerlijkheid van de Heer
and they were sore afraid.
''en zij waren zeer bang.''
Regel 211 ⟶ 214:
''En de engel zei tot hen:''
"Fear not, for, behold, I bring you good tidings of great joy
''“Vreest niet, want ziet, Ik verkondig u goede tijdingen van grote blijdschap
which shall be to all people.
''
For unto you is born this day in the city of David,
''Want u is geboren deze dag in de
a Saviour, which is Christ the Lord."
''een Heiland, welke is Christus,
And suddenly, there was with the angel a multitude of the heav'nly host,
''En plotseling was er bij de engel
praising God, and saying:
''die God prezen, en zeiden'': </poem>
Regel 226 ⟶ 229:
|-
|<poem>Glory to God, glory to God in the highest
''Heerlijkheid aan God in de hoogste
and peace on earth, goodwill towards men.
''en
|-
|'''Scene 5: Christus' genezing en verlossing'''
Regel 235 ⟶ 238:
|-
|<poem>Rejoice greatly, o daughter of Zion!
''Verheug u zeer, o dochter van Sion
Shout, o daughter of Jerusalem!
''Schreeuw, o dochter van Jeruzalem!''
Behold, thy King cometh unto thee!
''Zie uw koning komt tot u!''
He is the righteous Saviour,
''Hij is de rechtvaardige Heiland,''
and He shall speak peace unto the heathen.
''en hij zal vrede verkondigen aan de heidenen.'' </poem>
Regel 248 ⟶ 251:
|-
|<poem>Then shall the eyes of the blind be open'd
''Dan zullen de ogen van de blinden
and the ears of the deaf unstopped.
''en de oren van de doven ontsloten.''
Then shall the lame man leap as an hart
''Dan zal de lamme springen als een
and the tongue of the dumb shall sing.
''en de tong van de stomme zal zingen.'' </poem>
Regel 259 ⟶ 262:
|-
|<poem>He shall feed His flock like a shepherd
''Hij zal zijn kudde weiden als een
and He shall gather the lambs with His arm
''en Hij zal
and carry them in His bosom,
''en
and gently lead those that are with young.
''en zachtjes leiden degenen die met jongen zijn''<ref>Die jongen hebben, de zogenden.</ref>
Come unto Him, all ye that labour,
''Komt tot Hem, allen die vermoeid
come unto Him, all ye that are heavy laden
''komt tot Hem, allen die zwaar
and He will give you rest.
''en Hij zal u rust geven.''
Take His yoke upon you and learn of Him
''neemt Zijn juk op u en leert van
for He is meek and lowly of heart
''want Hij is zachtmoedig en nederig van hart''
Regel 290 ⟶ 293:
|'''22. Koor - Johannes 1:29'''
|-
|<poem>Behold the Lamb of God that taketh away
''Zie het lam van God, dat wegneemt
|-
|'''23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6'''
|-
|<poem>He was despised and rejected of men,
''Hij werd veracht en verworpen
a men of sorrows and acquainted with grief.
''een man van smarten en vertrouwd
He gave His back to the smiters,
''Hij gaf zijn rug aan wie sloegen,''
and His cheeks to them that plucked off the hair.
''en Zijn wangen aan wie het haar uittrokken
He hid not His face from shame
''Hij verborg zijn gelaat niet voor schande en gespuug.'' </poem>
|-
|'''24. Koor - Jesaja 53:4-5a'''
|-
|<poem>Surely, He hath borne our griefs and
''Waarlijk, Hij heeft onze
He was wounded for our transgressions,
''Hij werd verwond om onze overtredingen,''
He was bruised for our iniquities,
''Hij werd verbrijzeld om onze
the chastisement of our peace was upon Him.
''de straf voor onze vrede was op
|-
|'''25. Koor - Jesaja 53:5b'''
Regel 329 ⟶ 332:
''wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg''
and the Lord has laid on Him the iniquity of us all.
''maar de HEER heeft op Hem gelegd
|-
|'''27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8'''
|-
|<poem>All they that see Him, laugh Him to scorn;
''Allen die Hem zien bespotten Hem
they shoot out their lips and shake their heads, saying:
''zij steken hun lippen uit en schudden
|-
|'''28. Koor - Psalm 22:9'''
|-
|<poem>He trusted in God that He would deliver
''Hij vertrouwde op God dat Hij Hem zou verlossen,''
let Him deliver Him, if He delight in Him.
''laat Die Hem verlossen, als Hij behagen in Hem heeft.'' </poem>
Regel 348 ⟶ 351:
|-
|<poem>Thy rebuke hath broken His heart;
''Uw straf heeft Zijn hart gebroken;''
He is full of heaviness;
''
He looked for some to have pity on Him,
''Hij zag uit naar iemand die medelijden met Hem had,''
but there was no man,
''maar er was geen mens,''
neither found He any to comfort Him.
''noch vond Hij iemand om Hem te troosten.'' </poem>
Regel 361 ⟶ 364:
|-
|<poem>Behold, and see if there be any sorrow like unto His sorrow.
''Aanschouwt en ziet, of er een smart is
|-
|'''Scene 2: Christus' dood en opstanding'''
Regel 367 ⟶ 370:
|'''31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8'''
|-
|<poem>He was cut off out of the land of the
''Hij werd afgesneden uit het land der levenden
For the transgressions of Thy people was He stricken.
''
|-
|'''32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10'''
|-
|<poem>But Thou didst not leave His soul in hell
''Maar Gij liet Zijn ziel niet achter in het dodenrijk
nor didst Thou suffer Thy Holy One to see corruption.
''noch liet Gij Uw Heilige ontbinding''<ref>Of verderving. In het graf gaat een lijk tot ontbinding over.</ref> ''zien.'' </poem>
Regel 384 ⟶ 387:
|-
|<poem>Lift up your heads, o ye gates
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten
and be ye lift up, ye everlasting doors
''en weest opgeheven, gij aloude deuren''
and the King of Glory shall come in.
''en de Koning der Heerlijkheid zal
Who is this King of Glory?
''Wie is deze Koning der
The Lord strong and mighty, the Lord mighty in battle.
''De HEER, sterk en geweldig, de HEER,
Lift up your heads, o ye gates,
''Heft uw hoofden omhoog, o gij poorten,''
and be ye lift up, ye everlasting doors,
''en weest opgeheven, gij aloude deuren,''
and the King of Glory shall come in!
''en de Koning der Heerlijkheid zal
Who is this King of Glory?
''Wie is deze Koning der
The Lord of Hosts, He is the King of Glory.
''De HEER der Heerscharen, Hij is
|-
|'''Scene 4: Christus' ontvangst in de hemel'''
Regel 411 ⟶ 414:
''Tot wie van de engelen heeft Hij ooit gezegd:''
"Thou art My Son, this day have I begotten Thee?"
''Gij zijt Mijn Zoon, heden heb Ik
|-
|'''35. Koor - Hebreeën 1:6b'''
Regel 423 ⟶ 426:
|-
|<poem>Thou art gone up on high,
''Gij zijt opgevaren naar de hoge,''
Thou hast led captivity captive
''Gij hebt de gevangenschap
and receivest gifts for men,
''en ontving gaven voor de mensen
yea even for Thine enemies,
''ja zelfs voor Uw vijanden,''
that the Lord God might dwell among them.
''opdat de Heer God onder hen mocht
|-
|'''37. Koor - Psalm 68:12'''
|-
|<poem>The Lord gave the word; great was the company of the preachers.
''De Heer gaf het woord; groot was het gezelschap van de predikers.'' </poem>
|-
|'''38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15'''
|-
|<poem>How beautiful are the feet of them that preach the gospel of peace
''Hoe liefelijk zijn de voeten van hen die het evangelie van vrede prediken
and bring glad tidings of good things.
''en
|-
|'''39. Koor - Romeinen 10:18'''
|-
|<poem>Their sound is gone out into all lands,
''Hun geluid is uitgegaan naar alle landen,''
and their words unto the ends of the world.
''en hun woorden tot de uiteinden
|-
|'''Scene 6: De wereld verwerpt het evangelie'''
Regel 457 ⟶ 460:
|-
|<poem>Why do the nations so furiously rage together?
''Waarom woeden de naties
Why do the people imagine a vain thing?
''Waarom bedenken de volken ijdelheid''<ref>IJdelheid = iets dat zinloos, nutteloos, tevergeefs is.</ref>''?''
The kings of the earth rise up
''De koningen van de aarde staan op''
and the rulers take counsel together against the Lord, and against His
''en de vorsten beraadslagen samen tegen de HEER, en tegen Zijn Gezalfde
|-
|'''41. Koor - Psalm 2:3'''
|-
|<poem>Let us break their bonds asunder,
''Laat ons hun banden
and cast away their yokes from us.
''en
|-
|'''42. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4'''
|-
|<poem>He that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn,
''Hij die in de hemel woont, zal met hen spotten
the Lord shall have them in derision.
''
|-
|'''Scene 7: Gods uiteindelijke overwinning'''
Regel 483 ⟶ 486:
|'''43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9'''
|-
|<poem>Thou shalt break them with a rod of
''Gij zult hen verbreken met een staf
Thou shalt dash them in pieces like a potter's vessel.
''Gij zult hen stukslaan als een
|-
|'''44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15'''
Regel 493 ⟶ 496:
''Halleluja!''
For the Lord God Omnipotent reigneth.
''Want de Heer God Almachtig
Hallelujah!
''Halleluja!''
The Kingdom of this world is become the Kingdom of our Lord and of His Christ;
''Het koninkrijk van deze wereld is
and He shall reign for ever and ever,
''en Hij zal regeren voor altoos en
King of Kings and Lord of Lords!
''Koning der koningen en Heer der Heren!''
And He shall reign for ever and ever. Hallelujah!
''En Hij zal regeren voor altoos en immer. Halleluja!'' </poem>
|-
|'''Part III'''
Regel 512 ⟶ 515:
|-
|<poem>I know that my Redeemer liveth,
''Ik weet dat mijn Verlosser leeft,''
and that He shall stand at the latter day upon the earth.
''en dat Hij op de laatste dag zal
And though worms destroy this body,
''En ofschoon wormen dit lichaam
yet in my flesh shall I see God.
''toch zal ik in mijn vlees God zien''
For now is Christ risen from the dead,
''Maar nu, Christus is opgewekt
the first fruits of them that sleep.
''de eersteling van hen die
|-
|'''46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22'''
|-
|<poem>Since by man came death,
''Omdat de dood
by man came also the resurrection of the dead.
''zo kwam door een mens''<ref>De Messias, de mens Jezus Christus, stond als eerste uit de doden op. De andere mensen zullen volgen.</ref> ''ook de opstanding van
For as in Adam all die,
''Want evenals in Adam allen
even so in Christ shall all be made alive.
''zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden.'' </poem>
Regel 549 ⟶ 552:
|-
|<poem>The trumpet shall sound,
''want de bazuin zal klinken,''
and the dead shall be raised incorruptible,
''en de doden zullen onverderfelijk''<ref>zodanig dat hun lichamen niet meer zullen vergaan.</ref> ''opgewekt worden''
Regel 564 ⟶ 567:
|-
|<poem>Then shall be brought to pass the saying that is written:
''Dan zal het woord werkelijkheid
Death is swallow'd up in victory.
''De Dood is verzwolgen in de
|-
|'''50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56'''
Regel 573 ⟶ 576:
''O dood, waar is uw angel?''
O grave, where is thy victory?
''O
The sting of death is sin, and the strenght of sin is the law.
''De angel van de dood is de zonde''<ref>Want de zonde heeft de dood tot gevolg.</ref>'', en de kracht van de zonde is de wet''<ref>Wet doet de zonde kennen. Bij voorbeeld “ik zou de zonde niet gekend hebben dan door de wet; want ook de begeerte zou ik niet gekend hebben, als de wet niet gezegd had: ‘U zult niet begeren’.” (Romeinen 7:7).</ref>''.'' </poem>
Regel 587 ⟶ 590:
''Als God vóór ons is, wie kan tegen ons zijn?''
Who shall lay anything to the charge of God's elect?
''Wie zal
lt is God that justifieth.
''God is het, die rechtvaardigt.''
Regel 612 ⟶ 615:
''en sterkte en eer en heerlijkheid en zegen.''
Blessing and honour, glory and power,
''Zegen en eer, heerlijkheid en macht,''
be unto Him that sitteth upon the throne
''zij aan Hem die zit op de troon''
Regel 622 ⟶ 625:
Artikel [https://nl.wikipedia.org/wiki/Messiah Messiah] op Wikipedia.nl
[https://www.youtube.com/watch?v=ZuGSOkYWfDQ TV-opname] van een uitvoering onder leiding van Colin Davis, 2006. Youtube.com: itis4peace,
[https://www.youtube.com/watch?v=bR0cEOTpYSk Handel's Messiah Live from the Sydney Opera House]. Youtube.com: ABC Classic, 14 dec. 2019. Duur: 2 uur 32 min. 51 sec.
De [http://opera.stanford.edu/iu/libretti/messiah.htm Engelse tekst] van Messiah op Stanford.edu.
== Bron ==
| |||