k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 7:
Door de Hervorming werd de Westerse Kerk in tweeën gescheurd. Zij die met de reformatie meegingen vormen de Protestantse Kerken, die in verschillende grotere en kleinere groepen uiteengingen. De Roomse Kerk ontging ook de invloed der Hervorming niet geheel, want van lieverlede was zij gedwongen de meest ergerlijke misbruiken in het leven tegen te gaan. Doch de dwalingen en de misbruiken in de leer bleven bij deze Contra-reformatie gehandhaafd.
In drie tijdvakken kan de Nieuwe Kerkgeschiedenis worden verdeeld.
* 1e tijdvak: Reformatie en Contra-reformatie, 1517-1648.
Regel 13:
* 3e tijdvak: de Kerk in de tegenwoordige tijd: afval, opleving, eucumene, evangelische beweging, 1814-heden
Het eerste tijdvak der Nieuwe Kerkgeschiedenis is samen te vatten in de twee begrippen : reformatie en contra-reformatie en omvat een tijdruimte van 131 jaren (1517-1648). Uiterst belangrijk is dit tijdvak, van Luthers optreden tot de Westfaalse vrede (de vrede van Münster, 1648). We zien de machtige strijd tussen Reformatie en ContraReformatie.
Regel 87:
1648. Westfaalse vrede. Einde van de Synode te WestMinster.
'''Kenschets.''' Het tweede tijdvak van de Nieuwe Kerkgeschiedenis tekent ons de Kerk in de tijd van het Piëtisme en de Aufklärung. Het begint bij het jaar der vrijheid (1648) en eindigt met het begin der restauratie in 1814. 't Omvat dus een tijd van ruim anderhalve eeuw (166 jaren). Voor het grootste deel, de laatste uitgezonderd, geeft dit tijdvak minder grootse gebeurtenissen te zien dan het vorige. De kerk ondergaat diep de invloed van het Piëtisme en Methodisme. Daarna bemerken wij in de Aufklärung (Verlichting), die voorafgegaan werd door het Deïsme, dat het woord van de mens zich stelt boven Gods Woord, de rede boven het geloof.
Regel 153:
1810. Stichting van het Amerikaanse Zendinggenootschap te Boston.
Het derde tijdvak van de Nieuwe Kerkgeschiedenis schetst de geschiedenis van de toestand der Kerk in de moderne tijd. Het begint bij de restauratie in 1814 en gaat voort tot op onze dagen. Dit tijdvak behelst dus de geschiedenis en de toestand van de Kerk in de 19e en in 't begin der 21 eeuw. In 't geheel dus tweehonderd jaren. De toestand is gedurende die tijd te tekenen met de woorden: afval en opleving, eucumene, evangelische beweging, charismatische beweging.
Regel 172:
Op 8 december 1854 kondigt paus Pius IX het dogma van de '''onbevlekte ontvangenis''' af.
'''Zending'''. Met alle recht kan de 19e eeuw de Zendingseeuw genoemd worden. Gedurende deze eeuw der zending zijn tal van arbeiders uitgezonden naar alle oorden.
Met alle recht kan de negentiende eeuw de Zendingseeuw genoemd worden. Niet alleen dat verschillende Verenigingen en Genootschappen hun zendelingen naar Oost en West en Noord en Zuid zenden, maar ook de kerken begonnen in die eeuw, beter dan voorheen, hun dure roeping ten opzichte van de Evangelieprediking aan heidenen en moslims te verstaan. Ook de inwendige zending wordt niet alleen door vereenigingen, maar ook door de kerken behartigd. Bij veel droevigs dus ook veel verblijdends.▼
Het is opmerkelijk, dat de zending in het begin van de 19e eeuw uitsluitend door verenigingen werd behartigd, maar niet door de kerk. Vele grote zendingsgenootschappen vond men in Engeland, Amerika, Duitsland en andere landen. In Duitsland mogen o.a. genoemd worden het ''Bazelse genootschap'' en het ''Rijnse genootschap'' te Barmen.
De gevolgen van de vreselijke eerste wereldoorlog (1914-1918) en de tweede wereldoorlog (1939-1945) deden zich niet alleen op maatschappelijk, maar ook op kerkelijk gebied geducht gevoelen.▼
▲
In Nederland is in de 19e eeuw ook veel voor de zending gedaan, voornamelijk in Ned. O.-Indië. Naast het eerste ''Nederlandsche zendelinggenootschap'' (opgericht 1797), ontstonden o.a. nog:
* 1858 de ''Nederlandsche zendingvereeniging'' te Rotterdam;
* 1859 het ''Utrechtsche zendinggenootschap'';
* 1855 het ''Java-comité''.
* 1864 de ''Nederlandsch Gereformeerde zendingvereeniging'', die opgeheven werd, toen de Gereformeerde kerken de zending zelf gingen behartigen.
In de 19e eeuw zijn ongeveer 2 miljoen heidenen tot het christendom bekeerd<ref name=":0">J. H. Landwehr, ''Kort overzicht van de kerkgeschiedenis. (''Kampen: J.H. Kok, 3e herz. druk 1922) blz. 92 </ref>.
▲'''Wereldoorlogen'''. De gevolgen van de vreselijke eerste wereldoorlog (1914-1918) en de tweede wereldoorlog (1939-1945) deden zich niet alleen op maatschappelijk, maar ook op kerkelijk gebied geducht gevoelen.
In de 20e eeuw neemt breidt het christendom zich verder over de aarde uit. In het Westen neemt de invloed van de kerk en het bezoek aan de kerk verder af (''secularisatie, kerkverlating''). In de christenheid bemerken we een streven naar praktische eenheid (''eucumenisme'').
Regel 181 ⟶ 192:
In het begin van de 20e eeuw ontstaat in het Westen de ''pinksterbeweging'', die naar opwekking en verlevendiging door de Heilige Geest streeft. Uit deze beweging komt de ''charismatische'' ''beweging'' voort, die nadruk legt op de geestesgaven (charismata, in het bijzonder nadruk op tongentaal, profetie en genezing).
Ca. 1922 zijn er onder het Protestantisme in het geheel 66 zendingsgenootschappen met 6000 zendelingen en 12000 inlandse helpers<ref name=":0" />.
Ca. 1922 zijn er op de wereld 472 miljoen Christenen, (Rooms-Katholieken 213 miljoen; protestanten 161 miljoen; Grieks-Katholieken 90 miljoen en van andere belijdenissen 8 miljoen), 7 miljoen Joden, 169 miljoen Mohammedanen en 832 miljoen Heidenen<ref name=":0" />.
In het Westen ondergaat de kerk de invloed van de wereld: de [[evolutietheorie]], het feminisme, het socialisme, het marktkapitalisme, de seksuele revolutie en het relativisme. Het gezag van de Schrift is tanend. De waarheid van de Schrift maakt al meer plaats voor 'mijn' en 'jouw' waarheid. Het scheppingsbericht uit Genesis wordt steeds minder letterlijk genomen. Het debat schepping versus evolutie wordt bij tijden heftig gevoerd. Vrouwen nemen in de Westerse kerk een rol in die eerder alleen aan mannen toekwam, zoals het ambt van predikant. Seksuele samenleving buiten het huwelijk en [[Homoseksualiteit|homoseksueel gedrag]] worden al meer geaccepteerd. De kerk wordt al meer als een bedrijf gezien, met een missie, visie, strategie, beleidsplan en management. De maatschappelijke rol van de kerk neemt af, zij komt al meer aan de zijlijn te staan.
Regel 188 ⟶ 203:
Terwijl de kerk in het Westen geestelijk en maatschappelijker zwakker wordt en in het Midden-Oosten onder druk van de fundamentalistische islam uitwijkt, laat de kerk in andere delen van de wereld ([[Afrika]], Azië) groei zien.
Het christendom is met ruim twee miljard aanhangers de grootste godsdienst in de wereld. Het kleinste zaadje is de grootste boom geworden.<blockquote>''Mt 13:31 Een andere gelijkenis hield Hij hun voor en zei: Het koninkrijk der hemelen is gelijk aan een mosterdzaad, dat een mens nam en in zijn akker zaaide;'' ''Mt 13:32 het is wel kleiner dan alle zaden, maar als het is opgegroeid, is het groter dan de groenten en wordt een boom, zodat de vogels van de hemel in zijn takken komen nestelen.'' (TELOS)</blockquote>Ondanks alle tegenstand van buiten en ondanks veel verdeeldheid van binnen zal Christus' kerk toch staande blijven en zegevieren. Christus zal de zijnen uit alle volken en natiën vergaderen en zal Hij het Godsgebouw voltooien, dat eeuwig de genade en wijsheid van de Drie-enige God zal verheerlijken.
1814. Wener congres. De paus in zijn recht hersteld. De orde der Jezuïeten weer opgericht.
1815. Heilige Alliantie.
1816. De Zendingsschool te Bazel gesticht.
1817. Frederik Wilhelm III roept op tot de Unie. Stellingen van Claus Harms.
1822. Invoering van de Unie-agenda in Pruisen.
1823-29. Leo XII, paus.
Regel 198 ⟶ 214:
1825. Het "Boek of Mormon".
1829-1830. Pius VIII, paus.
1830. Griekenland een onafhankelijke staat geworden.
1831-46. Gregorius XVI, paus.
Regel 204 ⟶ 221:
1837. Emigratie uit het Zillerthal.
1839. De gemeente van Utrecht wordt erkend onder den naam van Christelijke afgescheidene. Ontstaan van de gemeenten onder het kruis.
1841. Stichting van de vrije Lutherse kerk in Pruisen. Adres van Moorrees.
1843. Stichting van de Vrije Schotse kerk.
Regel 209 ⟶ 227:
1846. De Evangelische Alliantie gesticht.
1849. Rome een republiek.
1850. De paus keert naar Rome terug.
1852. Het nieuwe Reglement van de Ned. Herv. kerk goedgekeurd.
1853. De Aprilbeweging in Nederland. Oprichting van de Nederlandse Gustaaf-Adolf-vereniging.
1854. De onbevlekte ontvangenis van Maria geproclameerd. Stichting van de Theologische school te Kampen.
1855. Oprichting van het Java-comité.
1858. Oprichting van de Nederlandsche zendingvereeniging te Rotterdam;
1859. Oprichting van het Utrechtsche zendinggenootschap;
1864. Oprichting van de Nederlandsch Gereformeerde zendingvereeniging, die opgeheven werd, toen de Gereformeerde kerken de zending zelf gingen behartigen.
1866. Vrij beheer in de Ned. Herv. kerk.
1869. Hereniging van de Christelijke Afgescheiden kerk en de gemeenten onder het kruis op de Synode te Middelburg. Opening van het Vaticaanse Concilie.
1870. De onfeilbaarheid van den paus vastgesteld. Ondergang van de kerkelijke staat.
1871. Het eerste congres der Oud-Katholieken.
Regel 224 ⟶ 249:
1878. Optreden van het Heilsleger.
1879. Stichting van de secte der Christian-Science.
1880. Stichting der Vrije Universiteit.
1883. Luther-jubileum in Duitsland.
| |||