Standsteen

Een standsteen is een staande steen die is opgericht om te dienen als gedenksteen of als gewijde steen in de afgodendienst.

Hebreeuwse woord. Het Hebreeuwse woord is מצבה, matstsebah. Het woord komt 32x voor in het Oude Testament. Het strongnummer is H4676. Het woord wordt in de Statenvertaling vertaald: 'opgerichte beelden' (19x), 'opgericht teken' (9x), 'kolommen' (2x), 'staande beelden' (1x), gedenkteken (1x). De NBG51-vertaling heeft: 'gewijde stenen' (19x), 'opgericht teken' (9x), 'opgerichte stenen' (2x), 'obelisken' (1x), 'zuilen' (1x).

De betekenissen zijn:

1. een zuil (pilaar), als monument, gedenkteken aan een persoon. Voorbeeld:

2Sa 18:18  Absalom heeft het ondernomen om bij zijn leven voor zichzelf de standsteen op te stellen die in het Koningsdal staat, want, heeft hij gezegd, ik heb geen zoon om mijn naam in gedachtenis te houden! - hij heeft de standsteen naar zijn naam genoemd, en zij wordt genoemd ‘Hand van Absalom’ tot op deze dag. (NaB)

De Statenvertaling heeft in dit vers 'pilaar', de Herziene Statenvertaling 'zuil'.

2. Een opgerichte steen. Voorbeeld: Jakob stelde een steen op als gedenkteken, ter gedachtenis van het hemelse gezicht.

Ge 28:18  (28:17) Vroeg in de morgen recht Jakob zijn schouders, hij neemt de steen die hij had neergelegd aan zijn hoofdeind en zet die neer als standkei; dan giet hij olie over haar hoofd. (NaB)

De Statenvertaling heeft in dit vers 'opgericht teken', de Herziene Statenvertaling 'gedenkteken'.

3. gewijde stenen of zuilen in verband met een altaar. Voorbeeld:

Ex 24:4  Dan schrijft Mozes ze op, alle woorden van de ENE; in de ochtend recht hij zijn schouders en bouwt een altaar onderaan de berg, en twaalf keer een standsteen voor de twaalf stammen van Israël. (NaB)

In de Statenvertaling:

Ex 24:4  Mozes nu beschreef al de woorden des HEEREN, en hij maakte zich des morgens vroeg op, en hij bouwde een altaar onder aan den berg, en twaalf kolommen, naar de twaalf stammen van Israël. (SV)

In de Herziene Statenvertaling:

Ex 24:4  Vervolgens schreef Mozes al de woorden van de HEERE op. Hij stond ‘s morgens vroeg op en bouwde onder aan de berg een altaar en [richtte] twaalf gedenkstenen [op] voor de twaalf stammen van Israël. (HSV)

In de afgodendienst kwamen zulke standstenen vaak voor. De Israëlieten mochten ze niet laten staan, ze moesten ze in stukken slaan.

Ex 34:13  Maar hun altaren moet u afbreken, hun gewijde stenen in stukken slaan en hun gewijde palen omhakken (HSV)

Bronnen

Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon. Zie: https://biblehub.com/hebrew/4676.htm

Hebreeuws-Nederlands Lexicon; op basis van Strong-coderingen. Onderdeel van de Online Bible, een uitgave van Importantia. Het is gebaseerd op het Engelstalige Online Bible Hebrew-Englisch Lexicon van Larry Pierce.