Romeinen 1: verschil tussen versies

1.165 bytes toegevoegd ,  5 maanden geleden
k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 132:
 
== 19 ==
<onlyinclude><sup>19</sup> omdat wat van God gekend kan worden, onder hen openbaar is, want God heeft het hun geopenbaard </onlyinclude>(Telos)
'''Wat van God gekend kan worden.''' Wat kan van God gekend worden? Wat weten ze van God? Zijn eeuwig kracht en goddelijkheid (20). Verder hebben ze ook weet van Goddelijk recht: “ze kennen de eis van het recht van God” (32). Deze eis houdt in: doodstraf voor hen die zonden bedrijven (32).
 
Regel 151:
'''Niet te verontschuldigen'''. Ze kunnen zich niet beroepen op de onkenbaarheid van God. God is weliswaar verborgen, maar niet gehéél en al verborgen. Hij heeft iets van Zichzelf geopenbaard. Het volgende vers maakt hun schuld duidelijk: schuld door verzuim.
 
<Youtube width="768" height="432">0ikr50F8KEw</youtube><BR>''Simon & Max Khorolskiy – Велик наш Творец и наш Бог''. Youtube.com: Simon Khorolskiy, 4 feb. 2022. Duur: 3 min. 29 sec. Vader en zoon Khorolskiy zingen over de lofsprakelofspraak van de schepselen. Nederlandse ondertiteling beschikbaar.
 
== 21 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>21</sup> omdat zij, hoewel zij God kennen, Hem als God niet verheerlijkt of gedankt hebben, maar in hun overleggingen zijn zij tot dwaasheid vervallen en hun onverstandig hart is verduisterd geworden. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Hoewel zij God kennen, Hem als God niet verheerlijkt of gedankt hebben.''' Zij hebben God niet erkend. Het dacht hun niet goed God te erkennen (28).
 
De mensen laten dus iets na in de verhouding tot hun Schepper, van Wie ze kennis hebben, ze verzuimen iets. Het zou moeten zijn: kennen - erkennen - God verheerlijken en danken.
 
Over dat verzuim moeten we niet gering denken. God heeft ons gemaakt voor een relatie met Hem. Uit het volgende vers blijkt hoe belangrijk God vindt dat we in een relatie tot Hem staan, een relatie van liefde en aanhangen en dienen.<blockquote>''Joz 22:5 Alleenlijk neemt naarstiglijk waar te doen het gebod en de wet, die u Mozes, de knecht des HEEREN, geboden heeft, dat gij den HEERE, uw God, liefhebt, en dat gij wandelt in al Zijn wegen, en Zijn geboden houdt, en Hem aanhangt, en dat gij Hem dient met uw ganse hart en met uw ganse ziel. (SV)''</blockquote>'''Tot dwaasheid vervallen'''. Zie volgende vers. Een belangrijke dwaasheid en afdwaling is de afgoderij. De mensen hebben "het schepsel geëerd en gediend boven de Schepper" (25). Deze afdwaling betreft de verhouding tot God en is daarom zogezegd een centrale afdwaling. Misschien daarom behandelt Paulus deze afdwaling als eerste.
 
''Joz 22:5 Alleenlijk neemt naarstiglijk waar te doen het gebod en de wet, die u Mozes, de knecht des HEEREN, geboden heeft, dat gij den HEERE, uw God, liefhebt, en dat gij wandelt in al Zijn wegen, en Zijn geboden houdt, en Hem aanhangt, en dat gij Hem dient met uw ganse hart en met uw ganse ziel.''
 
'''Tot dwaasheid vervallen'''. Zie volgende vers. Een belangrijke dwaasheid en afdwaling is de afgoderij. De mensen hebben "het schepsel geëerd en gediend boven de Schepper" (25). Deze afdwaling betreft de verhouding tot God en is daarom zogezegd een centrale afdwaling. Misschien daarom behandelt Paulus deze afdwaling als eerste.
 
== 22 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>22</sup> Bewerend wijzen te zijn, zijn zij dwaas geworden </onlyinclude>(Telos)
'''Bewerend wijzen te zijn'''. In de Griekse cultuurkring waren zogenaamde wijzen. Zij is de bakermat van vethet westerse wijsgerige denken. Tegenwoordig: de wetenschappers. Echter, “deskundigen” in de ogen der wereld kunnen dwalenden zijn in de ogen van God.
 
'''Dwaas geworden'''. "Tot dwaasheid vervallen" (21). Ze zijn in 'een verkeerd denken' (28), een 'afdwaling' (27) gekomen.
 
== 23 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>23</sup> en hebben de heerlijkheid van de onvergankelijke God vervangen door iets dat lijkt op het beeld van een vergankelijk mens, van vogels, van viervoetige en van kruipende dieren. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Vervangen'''. Zie ook vs. 25. Dat is hun 'afdwaling' (27). Als God miskend wordt, is dat erg. Als mensen God vervangen door iets of iemand anders is dat erg.
 
'''Iets dat lijkt op het beeld van een vergankelijk mens'''. De afgodsbeelden van de Grieken en Romeinen waren nogal mensvormig. Zelfs menselijke ondeugden werden de goden toegeschreven. De moderne mens, bewerend wetenschappelijk te zijn, heeft God als zijn oorsprong vervangen door een oerdomme 'Moeder Natuur', die middels selectie de mens laat ontwikkelen uit het dier (→ [[Evolutietheorie]]). Darwin laat God buiten de evolutie, maar geeft Moeder Natuur vervolgens alle hoedanigheden van God. Hij laat Moeder "kiezen", "selecteren", "beslissen", "wijsheid hebben", enz.<ref>Frank Turek citeert Billy Dyer op 20 nov. 2021 in een Twitterbericht: “Darwin denies God as an agent but then gives Mother Nature all the qualities of God. You will see Mother Nature “choosing”, “selecting”, “deciding”, “having wisdom”, etc… It is simply a bait and switch.” ―Billy― Billy Dyer. Bron: https://twitter.com/DrFrankTurek/status/1462073280521818124</ref>
 
Billy Dyer
 
In de toekomst wordt het beeld van een vergankelijk mens aangebeden: het [[beeld van het Beest]].
 
== 24 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>24</sup> Daarom heeft God hen in de begeerten van hun harten overgegeven aan onreinheid, om hun lichamen onder elkaar te onteren; </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Daarom'''. Het volgende vers licht de tweeledige reden samenvattend toe. Mensen hebben (1) de waarheid van God onderdrukt (vers 18) en vervangen door de leugen (verstaan5, vergelijk vers 23) en (2) de schepsel geëerd en gediend boven de Schepper. Zij zijn in betrekking tot God verdraaid in denken en doen. Het 'daarom' wordt herhaald in vers 26.
 
'''De begeerten van hun harten'''. Vgl. vers. 26 'onterende harstochten' en vers 27 'in hun lust'. In zondige harten kunnen homoseksuele lusten opkomen. Wanneer we God niet erkennen en Hem dienen, lopen we gevaar slechte begeerten om te zetten in daden. Homoseksueel gedrag spruit voort, onder Gods toorn, oordeel en beschikking, uit de begeerten van zondige harten. Zie [[Homoseksualiteit]] voor het hoofdartikel.
Regel 194 ⟶ 188:
 
== 25 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>25</sup> zij die de waarheid van God vervangen hebben door de leugen en het schepsel geëerd en gediend hebben boven de Schepper, die gezegend is tot in eeuwigheid. Amen. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''De waarheid van God.''' Zie vs. 18: "... ''mensen die <u>de waarheid</u> in ongerechtigheid bezitten;" (Telos).''
 
'''Vervangen hebben door de leugen'''. Zie vs. 23. Daarin bestaat hun 'afdwaling' (vers 27). <blockquote>''Jer 16:19 O HEERE! Gij zijt mijn Sterkte, en mijn Sterkheid, en mijn Toevlucht ten dage der benauwdheid; tot U zullen de heidenen komen van de einden der aarde, en zeggen: Immers hebben onze vaders leugen erfelijk bezeten, [en] ijdelheid, waarin toch niets was, dat nut deed.'' (SV) </blockquote>'''Het schepsel geëerd en gediend hebben boven de Schepper.''' Ze hebben de heerlijkheid van de onvergankelijke God vervangen door iets dat lijkt op het beeld van een vergankelijk mens, van vogels, van viervoetige en van kruipende dieren (23). Ze schrijven Gods eeuwige kracht en goddelijkheid aan zelfbedachte en gemaakte goden toe. De vergoding van het schepsel. "God-made man falls and erects a man-made god".
''Ro 1:18 Want toorn van God wordt van de hemel geopenbaard over alle goddeloosheid en ongerechtigheid van mensen die <u>de waarheid</u> in ongerechtigheid bezitten;'' (TELOS)
 
'''Vervangen hebben door de leugen'''. Zie vs. 23. Daarin bestaat hun 'afdwaling' (vers 27).
 
''Jer 16:19 O HEERE! Gij zijt mijn Sterkte, en mijn Sterkheid, en mijn Toevlucht ten dage der benauwdheid; tot U zullen de heidenen komen van de einden der aarde, en zeggen: Immers hebben onze vaders leugen erfelijk bezeten, [en] ijdelheid, waarin toch niets was, dat nut deed.'' (SV)
 
'''Het schepsel geëerd en gediend hebben boven de Schepper.''' Ze hebben de heerlijkheid van de onvergankelijke God vervangen door iets dat lijkt op het beeld van een vergankelijk mens, van vogels, van viervoetige en van kruipende dieren (23). Ze schrijven Gods eeuwige kracht en goddelijkheid aan zelfbedachte en gemaakte goden toe. De vergoding van het schepsel. "God-made man falls and erects a man-made god".
 
''Ga 4:8 Maar destijds, toen u God niet kende, hebt u hen gediend die van nature geen goden zijn;'' (Telos)
Regel 212 ⟶ 200:
 
== 26 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>26</sup> Daarom heeft God hen overgegeven aan onterende hartstochten; want ook hun vrouwen hebben de natuurlijke omgang vervangen door de tegennatuurlijke; </onlyinclude>(Telos)
'''Daarom'''. Hetzelfde 'daarom' van vers 24.
 
Regel 223 ⟶ 211:
'''Tegennatuurlijke'''. Het druist tegen de natuur in, dat vrouwen met vrouwen en mannen met mannen seksuele omgang hebben. Onze geslachtsorganen zijn qua vorm en werking gemaakt om te passen bij die van het andere geslacht. Homoseksualiteit is onrein (vers 24), onterend (verzen 24, 26), tegennatuurlijk (vers 26), schandelijk (vers 27) en een straf (vers 27 'verdiende loon').
 
Paulus neemt dus niet als voorbeeld van wat er misgaat in tussenmenselijke verhoudingen de verhouding werkgever – werknemer, overheid – onderdanen, maar de meest intieme menselijke verhouding die er is, de seksuele verhouding. De verhouding die resulteert in en gekenmerkt wordt door één-vlees zijn. Wie een hoer aanhangt, zegt Paulus elders, is eenéén vlees met haar.
 
Zo’n verhouding grijpt diep in op ons kwetsbare mensen. Denk aan de gevolgen van incest, overspel en dergelijke seksueel-relationele zonden. Die dingen raken de betrokkenen diep en kunnen in zondige uitingen een verwoestende uitwerking hebben. De verhouding mens-God is kernachtig, de seksuele mens-mens verhouding is dat ook. Beiden zijn verstoord en hangen met elkaar samen. De horizontale, lichamelijk-seksuele verstoring is een gevolg van de verticale, geestelijke verstoring. De seksuele verhouding is naar Gods ontwerp een verhouding tussen een man en een vrouw. Een man-man, vrouw-man, mens-dier, volwassene-kind seksuele verhouding is een tegennatuurlijke, schandelijke afwijking. Paulus gaat in op gelijkgeslachtelijke seks.
 
== 27 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>27 </sup> en evenzo hebben ook de mannen de natuurlijke omgang met de vrouw opgegeven en zijn in hun lust tegen elkaar ontbrand, zodat mannen met mannen schandelijkheid bedrijven en het verdiende loon voor hun afdwaling in zichzelf ontvangen. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Verdiende loon'''. Homoseksuele omgang is op zichzelf al een straf. Sommigen denken bij 'verdiende loon ... in zichzelf' aan de ''gevolgen'' van gelijkgeslachtelijk verkeer: (1) seksueel overdraagbare aandoeningen als AIDS, geslachtsziekten, (2) psychische problemen. → [[Homoseksualiteit]]. Maar zulke gevolgen schijnen niet de betekenis uit te maken van Paulus' woorden. Het verdiende loon is loon voor hun afdwaling.
 
'''Hun afdwaling'''. DoorDie hierin bestaat dat zij de waarheid van God te vervangen hebben door de leugen en het schepsel te erengeëerd en te dienengediend boven de Schepper (vs. 25).
 
Homoseksuele omgang (een verstoorde mens-mens verhouding van één-vlees-zijn) is een straf, namelijk voor de afdwaling van God (verstoorde of ontbrekende mens-God verhouding van één-geest-zijn, immers “wie de de Heer aanhangt is één geest met Hem”). Homoseksualiteit als maatschappelijk verschijnsel heeft dus een geestelijk-zedelijke oorzaak, een religieuze wortel. Mensen ontvangen het loon van hun afdwaling in zichzelf, namelijk in de vorm van verkeerde gedachten en hartstochten. en wangedrag.
''Ro 1:25 zij die de waarheid van God vervangen hebben door de leugen en het schepsel geëerd en gediend hebben boven de Schepper, die gezegend is tot in eeuwigheid. Amen.'' (TELOS)
 
Homoseksuele omgang (een verstoorde mens-mens verhouding van één-vlees-zijn) is een straf, namelijk voor de afdwaling van God (verstoorde of ontbrekende mens-God verhouding van één-geest-zijn, immers “wie de de Heer aanhangt is één geest met Hem”). Homoseksualiteit als maatschappelijk verschijnsel heeft dus een geestelijk-zedelijke oorzaak, een religieuze wortel. Mensen ontvangen het loon van hun afdwaling in zichzelf, namelijk in de vorm van verkeerde gedachten en hartstochten.
 
Hieruit mogen we niet de conclusie trekken dat een bepaalde homoseksuele persoon zijn hartstochten en gedrag te wijten heeft aan zijn goddeloosheid. Dat kan wel, maar hoeft niet. Zomin als een met aids-besmet kind zijn aids persé te wijten heeft aan bepaalde persoonlijke zonden in zijn kindsheid gedaan. Het oordeel van God kan goeden en kwaden treffen. God kan een oorlog zenden om een natie te straffen, waarbij “goeden” meelijden. Maar zoals AIDS en de verspreiding ervan algemeen gesproken te wijten valt aan immoreel seksueel gedrag, zo is homoseksualiteit algemeen gesproken te wijten aan afdwaling van God.
 
Dit gegeven, die religieuze wortel, is iets dat zelden of nooit in de “deskundige” literatuur over homoseksualiteit wordt onderkend. Geen wonder, want veel wetenschappers zetten bewust oogkleppen voor God op en rekenen niet met gevolgen van een verstoorde mens-God verhouding<ref>Dat opzetten van de oogkleppen wordt wel “methodologisch atheïsme” of “methodologisch naturalisme” genoemd</ref>.
 
== 28 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>28</sup> En daar het hun niet goeddacht God te erkennen, heeft God hen overgegeven aan een verkeerd denken, om dingen te doen die niet betamen; </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Niet goeddacht God te erkennen'''. Zie vs. 21. De zonde geeft obstructie. Mensen bezitten de waarheid, die zij kennen, in ongerechtigheid (vers 18).
 
''Ro 1:21 omdat zij, hoewel zij God kennen, Hem als God niet verheerlijkt of gedankt hebben, maar in hun overleggingen zijn zij tot dwaasheid vervallen en hun onverstandig hart is verduisterd geworden. (TELOS)''
 
De juiste weg is: God kennen → Hem erkennen → Hem verheerlijken, danken, dienen.
 
'''Een verkeerd denken'''. Waaraan geeft God ze over? Aan een verkeerd denken. Een verkeerd denken om dingen te doen die niet betamen, verkeerde handelingen. In hun overleggingen zijn ze tot dwaasheid vervallen (21-22). Hun onverstandig hart is verduisterd geworden (21).
 
'''Dingen te doen die niet betamen'''. Homoseks, het eerstgenoemde gevolg van verkeerd denken, is niet het enige ding dat niet betaamt. Ze hebben de waarheid van God vervangen door de leugen (25, 23). Niet alleen laten ze iets na, ze doen ook iets, ze handelen verkeerd. Het gaat niet alleen mis in hun hart en overleggingen, het gaat ook mis in de praktijk. Ze bezitten de waarheid in ongerechtigheid, 1:(18).
 
De volgende verzen sommen allerlei andere zondige dingen op.
 
== 30 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>30</sup> kwaadsprekers, lasteraars, Godhaters, smaders, hoogmoedigen, grootsprekers, uitvinders van boze dingen, de ouders ongehoorzaam, </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Uitvinders van boze dingen'''. Dingen als bijvoorbeeld een kwaadaardig computervirus, nepvideo's om iemands naam te schaden, phishing e-mails.
 
== 31 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>31</sup> onverstandig, trouweloos, liefdeloos, onbarmhartig; </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''Onverstandig'''. Vergelijk:<blockquote>''Mr 7:21 Want van binnen uit het hart van de mensen gaan naar buiten de kwade overleggingen, hoererijen, Mr 7:22 diefstallen, moorden, overspel, hebzucht, boosheden, bedrog, losbandigheid, een boos oog, lastering, hoogmoed, <u>onverstand</u>; Mr 7:23 al deze boze dingen komen van binnen uit voort en verontreinigen de mens. (TELOS)''</blockquote>Voorbeeld: iemand die een pakje sigaretten koopt, waarop ter afschrikking de gevolgen van roken gruwelijk worden afgebeeld, is onverstandig als hij of zij de waarschuwing in de wind slaat en blijft roken.
'''Onverstandig'''. Vergelijk:
 
''Mr 7:21 Want van binnen uit het hart van de mensen gaan naar buiten de kwade overleggingen, hoererijen, Mr 7:22 diefstallen, moorden, overspel, hebzucht, boosheden, bedrog, losbandigheid, een boos oog, lastering, hoogmoed, <u>onverstand</u>; Mr 7:23 al deze boze dingen komen van binnen uit voort en verontreinigen de mens. (TELOS)''
 
Voorbeeld: iemand die een pakje sigaretten koopt, waarop ter afschrikking de gevolgen van roken gruwelijk worden afgebeeld, is onverstandig als hij of zij de waarschuwing in de wind slaat en blijft roken.
 
'''Trouweloos, liefdeloos.''' We mogen ook denken aan de vele (v)[[Echtscheiding|echtscheidingen]] in Nederland en de westerse wereld.
 
== 32 ==
Ro 1:<onlyinclude><sup>32</sup> die, hoewel zij de eis van het recht van God kennen - dat zij die zulke dingen bedrijven, de dood verdienen-,ze niet alleen doen, maar ook een welgevallen hebben aan hen die ze bedrijven. </onlyinclude>(TELOSTelos)
'''De eis van het recht van God'''. ‘Eis van het recht’ is één Grieks woord. In de Telos-vertaling is het in Rom 2:26 vertaald door ‘recht’, in Rom. 5:16 door ‘rechtvaardiging’, in Rom. 5:18 door ‘gerechtigheid’ en in Rom. 8:4 door ‘rechtvaardige eis’. Het betekent in het algemeen een ‘bepaalde uiting van het recht’.<ref name=":0">''Het Nieuwe Testament; herziene Voorhoeve-uitgave'' (Vaassen: uitgeverij H. Medema, 1982). Voetnoot. </ref>
 
Regel 279 ⟶ 259:
== 18-32 Nabeschouwing: toorn van God over de zonde van mensen ==
Dit gedeelte zou als kopje kunnen dragen: “Kennis, verval, zonde en schuld van de mens.” Of “Weten en toch niet doen”. Of, heel kort, zoals in de [[Telos-vertaling]], “de schuld van de mens.”
 
Het verval grijpt aldus plaats: God kennen, maar Hem niet erkennen, danken, verheerlijken → gevolg: dwaasheid, onverstand → afgoderij (verering van het schepsel in plaats van de Schepper) → onreine hartstochten van de harten → God geeft over aan onreinheid → seksuele ontucht → overig kwaad.
 
De afdwaling van de mens en het overgeven door God leidt tot allerlei boosheid en slechtheid in de verhouding tussen mensen en God. Merk op dat de haat tot God hier genoemd wordt (vs. 30). Het is alsof de negatieve spiraal eindigt in haat tot elkaar en tot God.
 
Omdat mensen de waarheid bezitten en desondanks zondigen, zijn ze niet te verontschuldigen. Ze staan schuldig voor God. Het gevolg van schuld en zonde is toorn en straf van God. Deze openbaart zich van de hemel, 1:18. God straft nu al door mensen over te geven en in de toekomst zal “de dag der wrake” van God aanbreken.  
 
'''Slecht nieuws'''. Een tandarts heeft goed nieuws voor mensen die een gaatje in hun kies hebben dat hen deert. Maar eerst zullen patiënten weet moeten hebben van de kwaal en de gevolgen voordat ze hulp of heil zullen aanvaarden. Goed nieuws is des te beter als eerst het slechte nieuws begrepen is. Wie niet inziet dat zijn band lek is, zal hem niet gaan lappen of vervangen.
 
Paulus verlangt de Christenen in Rome het evangelie uit te leggen, nader te ontvouwen. Het evangelie is goed nieuws. Hij gaat echter eerst in op het slechte nieuws. Het slechte nieuws is dat Gods toorn is over mensen, die de waarheid in goddeloosheid en ongrechtigheidongerechtigheid bezitten. De orde en verhoudingen (mens-God, man-vrouw, mens-medemens) zijn verstoord. God oordeelt reeds (overgeven aan) en zal oordelen (de dag des toorns).
 
'''Twee probleemrelaties.''' Wat is de structuur van dit gedeelte? Paulus beschrijft twee 'probleemgebiedenprobleemrelaties', waarin goddeloosheid en ongerechtigheid zich vertonen:
# kwaad in de verhouding mens — God (''verticale'' verhouding). Het verkeerde bestaat hierin dat God vervangen wordt door iets anders, een schepsel, maar de houding/daden (verering, dank, dienst) niet.
# kwaad in de verhouding mens — mens (''horizontale'' verhouding). Wat de tussenmenselijke verhoudingen betreft, noemt Paulus (2a) kwaad in de meest intieme mens-mens verhouding, namelijk de seksuele: de natuurlijke omgang met de andere sekse wordt vervangen door omgang met de eigen sekse, (2b) overig kwaad. Man- en vrouw-zijn zijn de basisvormen van menszijn. Hun geslachtelijke omgang is noodzakelijk voor het voortbestaan van de menselijke soort. Merk op dat de seksuele éénvleeswording van een man en zijn vrouw een van de eerste dingen is genoemd na de schepping van de eerste vrouw.
<blockquote>''Ge 2:23  Toen zei Adam: Deze is ditmaal been van mijn beenderen, en vlees van mijn vlees! Deze zal mannin genoemd worden, want uit de man is zij genomen. Ge 2:24  Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten; en zij zullen tot één vlees zijn.'' (HSV)</blockquote>'''Verband'''. Paulus geeft aan dat er een  v e r b a n d  tussen de probleemgebiedenprobleemrelaties: een verstoorde verhouding tot God wreekt zich in een verstoorde houding tot medemensen.
 
'''Vervanging'''. Vervanging (substitutie) lijkt een strategie van de duivel om Gods werk te verbreken. De duivel promoot een (verkeerd) alternatief. Zo wordt God als Schepper vervangen door het schepsel, iemand van de andere sekse voor seksuele omgang vervangen door iemand van de eigen sekse (→ [[Homoseksualiteit]]). In de evolutietheorie wordt God als onze Schepper en Oorsprong vervangen door 'natuurlijke selectie' en het dier, dus door het schepsel, de geschapen natuur. → [[Vervanging]].