k
geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| (11 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1:
De '''duur van Israëls verblijf in Egypte''' is, gegeven de Schriftplaatsen, onduidelijk en
== Inleiding ==
Regel 5:
* dat de kinderen Israëls 430 jaren in Egypte hebben gewoond (Ex. 12:40)
* dat het nageslacht van Abram 400 jaren verdrukt zou worden in een land dat het hunne niet is;
* dat de periode van dat God beloften deed aan Abraham en Zijn verbond met hem bekrachtigde, tot aan de wetgeving in Sinaï 430 jaar is
* dat het vierde geslacht Egypte zou verlaten.
Onderstaand schema geeft links de Bijbelse gegevens en rechts tijdrekenkundige weergaven in de vorm van tijdbalken.
[[Bestand:Verblijfsduur van Israël in Egypte.jpg|geen|miniatuur|1020x1020px| {{legenda|yellow|tijdbalk
{{legenda|#c5d9f1|een hypothetische tijdbalk voor de 430 jaren woning der Israëlieten (Ex. 12:40-41).|border=1px solid gray}}
{{legenda|#c3d79a|een hypothetische tijdbalk voor de 400 jaren van slavernij en verdrukking van de Israëlieten (Gen. 15:31)|border=1px solid gray}}]]
De Schrift zegt ook dat wij ons niet moeten bezig houden 'met fabels en eindeloze geslachtsregister'.<blockquote>''1Ti 1:4 en zich niet bezig te houden met fabels en eindeloze geslachtsregisters, die veeleer twistvragen tot gevolg hebben dan Gods rentmeesterschap dat in het geloof is. Tit 3:9 Maar vermijd dwaze twistvragen, geslachtsregisters, ruzie en twisten over de wet; want zij zijn nutteloos en inhoudsloos.'' (Telos)</blockquote>In het Westen worden wij geleerd om exact te denken. De schrijvers van de Bijbel zijn niet altijd exact op onze manier. Zo kunnen in sommige geslachtslijsten namen ontbreken en is het begrip 'vader' en 'zoon' soms ruimer dan wij gewend zijn in onze taal. Ook in de tijdrekenkunde van de Bijbel moeten we bescheiden blijven, omdat niet alle gegevens volledig zijn om een geheel betrouwbare tijdslijn te kunnen opzetten. Ons kennen is ten dele. Maar dit hoeft ons niet tegen te houden om bepaalde (lastige) chronologische vraagstukken grondig te onderzoeken.
Men doet er goed aan eerst de Bijbelse gegevens die relevant zijn voor het vraagstuk en waaraan een voorgestelde oplossing getoetst moet worden, te inventariseren.
== Bijbelse gegevens in tijdsorde ==
Regel 27 ⟶ 29:
Sara sterft in de ouderdom van 127 jaar (Gen. 23:1). Abraham koopt een akker waarin een spelonk is en begraaft Sara in de spelonk. Izak is 60 jaar oud als zijn zoon Jakob wordt geboren (Gen. 25:26).
Jakobs zoon Jozef is 30 jaar oud als hij verhoogd wordt in Egypte (Gen. 41:46). Daarop komen zeven jaren van grote overvloed in dat land (Gen. 41:29), gevolgd door zeven jaren van honger (Gen. 41:30). Als de honger twee jaren heeft (Gen. 45: 6) en Jozef derhalve 30 + 7 + 2 +1 = 40 jaar oud is, maakte hij zich aan zijn broers bekend. Daarna laat hij zijn vader Jakob komen.
Al de personen die met Jacob in Egypte komen zijn 66 personen, de vrouwen van Jacobs zonen niet meegeteld (Gen. 46:26). Al de zielen, zegt een andere Schriftplaats, die uit Jakobs heup zijn voortgekomen zijn 70 zielen (Ex. 1:5). Jakob is 130 jaar oud, wanneer hij voor Farao verschijnt (Gen. 47:9).
Levi, de zoon van Jacob, wordt 137 jaar oud (Ex. 6:15), Jozef 110 jaar oud. Israël heeft dus 110 – 40 (Jozefs leeftijd als Jakob komt) = 70 jaar onder Jozef geleefd in Egypte.
Regel 46 ⟶ 50:
'''Verdrukken'''. Het Hebreeuwse woord kan betekenen verdrukken, verootmoedigen, vernederen, kwellen e.d. Het woord komt 84x voor. De Statenvertaling vertaalt door verdrukken (16x), verootmoedigen (15x), plagen (9x), verkrachten (8x), vernederen (6x), bedrukken (5x), drukken (4x), beledigen (3x), kwellen (3x), onderdrukken (3x), enz. De NBG51-vertaling heeft -verdrukken (18x), verootmoedigen (17x), vernederen (9x), onteren (6x), verkrachten (6x), onderdrukken (5x), bedwingen (2x), kwellen (2x), verdrukken (2x), enz.
'''Vierhonderd jaren.''' [[Stefanus]] verwijst hiernaar<blockquote>''Hnd 7:6 En God sprak aldus, dat zijn nageslacht bijwoner zou zijn in een vreemd land en zij zouden het tot slaven maken en mishandelen, vierhonderd jaar. (Telos)''</blockquote>Het [[Apocriefen|apocriefe]] boek [[Judith (boek)|Judith]] bevat in sommige vertalingen dezelfde 400 jaren. De Latijnse [[Vulgaat]] heeft de 400 jaren in Judith. In de vertaling van Luther:<blockquote>''Jdt 5:8 Toen nu in alle landen duurte was, reisden zij naar Egypteland; daar zijn zij in <u>vierhonderd jaren</u> zóveel geworden, dat men ze niet kan tellen.'' </blockquote>In de Statenvertaling ontbreken de 400 jaren.<blockquote>''Jdt 5:9 En zijn afgetrokken naar Egypte, (want hongersnood had het land Kanaän bedekt) en woonden daar als vreemdelingen totdat zij wedergekeerd zijn, en zij zijn daar geworden tot een grote menigte, en hun geslacht was ontelbaar. (SV)''</blockquote>In de Engelse King James vertaling:<blockquote>''Jdt 5:9 Then their God commanded them to depart from the place where they sojourned, and to go into the land of Chanaan: where they dwelt, and were increased with gold and silver, and with very much cattle.''</blockquote>De
Sommigen verklaren de 400 als een ''afronding'' van de later genoemde 430 jaar. Of als een afronding van 405 jaar<ref name=":0">Ludwig Neidhart, [https://www.philso.uni-augsburg.de/institute/philosophie/Personen/Lehrbeauftragte/neidhart/Downloads/BibelGeschichtsbuecher.pdf Geschicktsbücher des Alten Testaments (ausserhalb der Urgeschichte Gen. 1-11)], Philso.Uni-Augsburg.de. Augsburg, 2011. Versie 2018. Blz. 22.</ref>, aldus berekend: 430-(100 d.i. jaar dat Abraham Izak kreeg -75 jaar dat Abraham in Kanaän kwam = 430 – 25 = 405.
Regel 69 ⟶ 73:
'''Op dezelfde dag.''' De uittocht vond plaats op de 15<sup>de</sup> dag van de maand Abib. Op zelfde dag van dezelfde maand, 430 jaar vroeger, vond een andere gebeurtenis plaats. Welke? Sommigen antwoorden: de komst van Abram in Kanaän of, kort daarna, in Egypte (Gen. 12:4-10)<ref>Ludwig Neidhart, [https://www.philso.uni-augsburg.de/institute/philosophie/Personen/Lehrbeauftragte/neidhart/Downloads/BibelGeschichtsbuecher.pdf Geschicktsbücher des Alten Testaments (ausserhalb der Urgeschichte Gen. 1-11)], Philso.Uni-Augsburg.de. Augsburg, 2011. Versie 2018. Blz. 23.</ref>.
=== Verklaringen ===
“De woning die de kinderen Israëls woonden in Egypte was 430 jaar” (Ex. 12:40). Hoe hebben wij dit te verstaan? Hierop zijn verschillende antwoorden gegeven.
[[Bestand:Ancient Egypt and Mesopotamia c. 1450 BC.png|miniatuur|477x477px|Rijken in de vruchtbare maancirkel ca. 1450 v.C. Kanaän wordt gerekend tot het rijk van Egypte.<ref>De kaart wordt behalve op Wikipedia ook getoond op de Ancient History Encyclopedia op Ancient.eu. Gezien 29 april 2020. Zie ook de kaart op https://en.wikipedia.org/wiki/File:Egypt_NK_edit.svg </ref>]]
'''Verklaring 1: meestentijds in Egypte.''' De woning in Egypte begon met Abrahams verblijf in Egypte. Tussendoor is Israël in Kanaän geweest, maar iets meer dan de helft van de tijd van 430 jaar in Egypte. Jozef woonde al meer dan 10 jaar in Egypte voordat zijn vader Jakob kwam. De woning in Egypte was geen ononderbroken woning, maar een ''onderbroken'' woning, doordat een groot deel van de tijd ook in Kanaän, het beloofde land, is doorgebracht.▼
'''Verklaring 2: Egyptische rijk.''' Een tweede uitleg is dat Kanaän tot de politieke invloedssfeer van Egypte behoorde en in die zin tot het rijk van Egypte gerekend kan worden<ref name=":0" />. De farao's Amenemhet II en Abrams tijdgenoot Sesostris III (regeerde ca. 1875 v. Chr.) ondernamen veldtochten naar Kanaän. Vooral sinds de farao’s van de 14<sup>e</sup> en 15<sup>e</sup> dynastie, die uit Syrië/Kanaän stamden (ca. 1800–1553 v. Chr.) was Kanaän meer of minder vast met Egypte verbonden<ref name=":0" />. “In Egypte” (Ex. 12:40) sluit dan het land van Kanaän in.▼
▲Verklaring 1. De woning in Egypte begon met Abrahams verblijf in Egypte. Tussendoor is Israël in Kanaän geweest, maar iets meer dan de helft van de tijd van 430 jaar in Egypte. Jozef woonde al meer dan 10 jaar in Egypte voordat zijn vader Jakob kwam. De woning in Egypte was geen ononderbroken woning, maar een ''onderbroken'' woning, doordat een groot deel van de tijd ook in Kanaän, het beloofde land, is doorgebracht.
'''Verklaring 3<ref>Genoemd door Ludwig Neidhart, [https://www.philso.uni-augsburg.de/institute/philosophie/Personen/Lehrbeauftragte/neidhart/Downloads/BibelGeschichtsbuecher.pdf Geschicktsbücher des Alten Testaments (ausserhalb der Urgeschichte Gen. 1-11)], Philso.Uni-Augsburg.de. Augsburg, 2011. Versie 2018.</ref>: achterblijvers in Egypte.''' Na het vertrek van Abram uit Egypte zijn enkele Israëlieten in Egypte achtergebleven. Tegenwerping: dat is mogelijk, maar deze gedacht vindt verder geen steun in de Schrift.▼
▲Verklaring 2. Een tweede uitleg is dat Kanaän tot de politieke invloedssfeer van Egypte behoorde en in die zin tot het rijk van Egypte gerekend kan worden<ref name=":0" />. De farao's Amenemhet II en Abrams tijdgenoot Sesostris III (regeerde ca. 1875 v. Chr.) ondernamen veldtochten naar Kanaän. Vooral sinds de farao’s van de 14<sup>e</sup> en 15<sup>e</sup> dynastie, die uit Syrië/Kanaän stamden (ca. 1800–1553 v. Chr.) was Kanaän meer of minder vast met Egypte verbonden<ref name=":0" />. “In Egypte” (Ex. 12:40) sluit dan het land van Kanaän in.
'''Verklaring 4: fout in Masoretische grondtekst.''' Onze Masoretische grondtekst bevat een fout. De Masoretische tekst van Ex. 40:20 spreekt van een verblijf van 430 jaren in Egypte, maar sommigen<ref name=":1">Nathan Hofman, [https://www.youtube.com/watch?v=FF0F8YjT1og How Long Were The Israelites in Egypt?] Youtube.com: NathanH83, 15 sept. 2015. Duur: 12 min. 31 sec.</ref> menen dat het vers een fout bevat en dat deze fout is ontstaan door het opzettelijk weglaten van de woorden “en Kanaän” door de Masoreten in 1008 n.C. De Hebreeuwse tekst waarvan de Masoreten uitgingen zou de woorden wel bevatten. De meeste vertalingen maken gebruik van de Leningrad codex van de Masoretische tekst. Deze codex is een afschrift dat dateert uit de 1008 n.C. De Griekse Septuagint is meer dan duizend jaren ouder en dateert van ca. 250 v.C. De Septuagint berust op een oudere bron dan de veel later geschreven tekst van de Masoreten. De bron van de Samaritaanse Pentateuch is ook ouder dan de Masoretische tekst. Flavius Josephus (1<sup>e</sup> eeuw .n.C.) zou ook toegang tot oudere bronnen hebben gehad. Paulus, die Hebreeuws verstond (Hand. 26:14), heeft ook gebruik gemaakt van een oudere bron. ▼
▲Verklaring 3<ref>Genoemd door Ludwig Neidhart, [https://www.philso.uni-augsburg.de/institute/philosophie/Personen/Lehrbeauftragte/neidhart/Downloads/BibelGeschichtsbuecher.pdf Geschicktsbücher des Alten Testaments (ausserhalb der Urgeschichte Gen. 1-11)], Philso.Uni-Augsburg.de. Augsburg, 2011. Versie 2018.</ref>. Na het vertrek van Abram uit Egypte zijn enkele Israëlieten in Egypte achtergebleven. Tegenwerping: dat is mogelijk, maar deze gedacht vindt verder geen steun in de Schrift.
▲Verklaring 4. Onze Masoretische grondtekst bevat een fout. De Masoretische tekst van Ex. 40:20 spreekt van een verblijf van 430 jaren in Egypte, maar sommigen<ref name=":1">Nathan Hofman, [https://www.youtube.com/watch?v=FF0F8YjT1og How Long Were The Israelites in Egypt?] Youtube.com: NathanH83, 15 sept. 2015. Duur: 12 min. 31 sec.</ref> menen dat het vers een fout bevat en dat deze fout is ontstaan door het opzettelijk weglaten van de woorden “en Kanaän” door de Masoreten in 1008 n.C. De Hebreeuwse tekst waarvan de Masoreten uitgingen zou de woorden wel bevatten. De meeste vertalingen maken gebruik van de Leningrad codex van de Masoretische tekst. Deze codex is een afschrift dat dateert uit de 1008 n.C. De Griekse Septuagint is meer dan duizend jaren ouder en dateert van ca. 250 v.C. De Septuagint berust op een oudere bron dan de veel later geschreven tekst van de Masoreten. De bron van de Samaritaanse Pentateuch is ook ouder dan de Masoretische tekst. Flavius Josephus (1<sup>e</sup> eeuw .n.C.) zou ook toegang tot oudere bronnen hebben gehad. Paulus, die Hebreeuws verstond (Hand. 26:14), heeft ook gebruik gemaakt van een oudere bron.
== 430 jaren van het verbond tot de Wet (Gal. 3:17) ==
Paulus herinnert aan het verbond van God met Abraham en aan de duur van 430 jaar.<blockquote>''Ga 3:16 Aan Abraham nu werden de beloften gedaan en aan zijn zaad; Hij zegt niet: ‘En aan de zaden’, als van velen, maar als van een: ‘En aan uw zaad’, dat is Christus. Ga 3:17 En dit zeg ik: een verbond dat vroeger door God bekrachtigd is, maakt de wet die <u>vierhonderddertig jaar</u> later is gekomen niet krachteloos om de belofte te niet te doen. Ga 3:18 Want als de erfenis op grond van de wet is, dan is zij niet meer op grond van de belofte; maar God heeft haar aan Abraham door belofte geschonken. (Telos)''</blockquote>De periode van 430 jaar die Paulus hier aanduidt en de periode van 430 jaar in Egypte (Ex. 12:40) schijnen niet te rijmen. Beide perioden eindigen wel in de dezelfde tijd, aangezien de uittocht in hetzelfde jaar als de wetgeving plaatsvonden, de wetgeving drie maanden na de uittocht. Naar welke gebeurtenis, die het ''begin'' van de periode van 430 jaar tot de wetgeving is, verwijst Paulus? Wanneer is het verbond ''bekrachtigd, bevestigd''? De eerste belofte ontvangt Abram in Ur of in Haran (Gen. 12:1-3; 11:31). In Gen. 12 is Abram in Kanaän. In Sichem verschijnt God aan hem en belooft hem “dit land” aan “uw zaad” te geven (12:7). Daarna slaat hij in zijn tent op tussen Beth-El en Ai (12:8). Omdat in Kanaän honger is, gaat hij naar Egypte (12:10), zoals ook Jakob later zal doen. In Gen. 13 komt Abram terug in Kanaän en scheidt hij van Lot. In Gen. 14 bevrijdt Abram zijn neef Lot. In Gen. 15 maakt God een ''verbond'' met Abram. Paulus gewaagt van een verbond. In Gen. 16 verwekt Abram Isaäk uit Hagar. In Gen. 17, als Abram 99 jaar oud is, ''bekrachtigt'' God het verbond.
<blockquote>''Ge 17:2 En Ik zal Mijn verbond stellen tussen Mij en tussen u, en Ik zal u gans zeer vermenigvuldigen. (...) Ge 17:4 Mij aangaande, zie, Mijn verbond is met u; en gij zult tot een vader van menigte der volken worden!'' (SV) </blockquote>
Hij stelt het verbondsteken van de besnijdenis in en verandert de namen van Abram en Saraï. De gebeurtenis in Gen. 17 schijnt de gebeurtenis te zijn, die het begin vormt van de 430 jaren die Paulus noemt.
Het is ook mogelijk dat de bedoelde bekrachtiging van het verbond tegenover Jakob gebeurt, wanneer hij besluit naar Egypte te gaan en zijn Jozef te zien. God moedigt Jakob aan naar Egypte te gaan.
<blockquote>''Ge 45:28 En Israël zeide: Het is genoeg! mijn zoon Jozef leeft nog! ik zal gaan, en hem zien, eer ik sterve! Ge 46:1 En Israël verreisde met al wat hij had, en hij kwam te Ber-seba, en hij offerde offeranden aan den God van zijn vader Izak. Ge 46:2 En God sprak tot Israël in gezichten des nachts, en zeide: Jakob, Jakob! En hij zeide: Zie, [hier] ben ik! Ge 46:3 En Hij zeide: Ik ben die God, uws vaders God; vrees niet van af te trekken naar Egypte; want <u>Ik zal u aldaar tot een groot volk</u> zetten. Ge 46:4 Ik zal met u aftrekken naar Egypte en <u>Ik zal u doen [weder] optrekken</u>, mede optrekkende; en Jozef zal zijn hand op uw ogen leggen.''(SV)</blockquote>
God herhaalt hier zijn beloften van een groot volk en bezit van het land Kanaän. Als Paulus de periode van 430 jaar hiermee laat beginnen, dan stemt dat overeen met de 430-jarige woning van het volk Israël in Egypte.
Echter, sommigen<ref name=":1" /><ref name=":0" /> laten de 430 jaren genoemd door Paulus beginnen als Abram 75 jaar oud is en hij uit Haran vertrekt en in Kanaän komt (Gen. 12:4). De grond is dat Abram toen, te Sichem, de belofte van het land voor zijn zaad kreeg (Gen. 12:6-7). Hiertegen kan men aanvoeren dat Paulus de periode van 430 jaar rekent vanaf de bekrachtiging van het verbond en dat noch de beloften in Ur noch de landbelofte in Sichem een verbond waren of een bekrachtiging van een verbond.
== 450 jaren (Hand. 13:20) ==
| |||