Zede: verschil tussen versies

645 bytes toegevoegd ,  1 jaar geleden
k
geen bewerkingssamenvatting
(Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Zede''' heeft twee betekenissen<ref>VanDale.nl, s.v. [https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/zede Zede]. Geraadpleegd op 6 dec. 2022. </ref>: 1e. landsgewoonte, gebruik, manier. 2e. (in het meervoud) heersende opvatting over wat je wel en niet hoort te doen, met name op seksueel gebied. Zede ziet vooral op het geheel van de verschillende gewoonten, die het kenmerkende uitmaken van het huiselijk en maatschappelijk verkeer van een vol...')
 
kGeen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1:
'''Zede''' heeft twee betekenissen<ref>VanDale.nl, s.v. [https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/zede Zede]. Geraadpleegd op 6 dec. 2022. </ref>: 1e. landsgewoonte, gebruik, manier. 2e. (in het meervoud) heersende opvatting over wat je wel en niet hoort te doen, met name op seksueel gebied.
 
Zede ziet vooral op het geheel van de verschillende gewoonten, die het kenmerkende uitmaken van het huiselijk en maatschappelijk verkeer van een volk. Het woord wordt meestal in het meervoud gebruikt. Een voorbeeld uit de Petrus Canisius-vertaling van de Bijbel: <blockquote>''Le 18:1 Jahweh sprak tot Moses: Le 18:2  Beveel de kinderen Israëls, en zeg hun: Ik ben Jahweh, uw God! Le 18:3  Gij moogt u niet gedragen naar de zeden van Egypte, waar gij gewoond hebt, noch naar die van Kanaän, waar Ik u heenvoer; naar hun zeden moogt  ge niet leven. Le 18:4  Mijn wetten moet ge volbrengen, mijn voorschriften onderhouden, en uw gedrag daarnaar richten. Ik ben Jahweh, uw God! Le 18:5  Onderhoudt dus mijn voorschriften en mijn wetten. De mens, die ze volbrengt, zal daardoor het leven behouden. Ik ben Jahweh.'' (Canis)</blockquote>'''Bijliggende begrippen.''' Het woord 'zede' heeft met 'gebruik', 'gewoonte', 'mode' en 'zwang' gemeen dat het ziet op een wijze van doen, die men in een meer of minder ruime kring van mensen aantreft. ''Gewoonte'' is hetgeen men sinds korter of langer tijd gewoon is te doen; het is het enige van deze woorden dat van de wijze van doen van één persoon gezegd kan worden. ''Gebruik'' is de algemeen heersende wijze van doen of een van oudsher bestaande ''gewoonte,'' die soms bijna kracht van wet gekregen heeft. Het nieuwjaarwensen is een ''gewoonte'' of een ''gebruik. Zwang'' heeft de betekenis van ''gebruik,'' maar is slechts in een enkele uitdrukking: ''in zwang. Mode'' is eigenlijk de manier of wijze om zich te kleden, doch heeft ook de meer algemene betekenis van ''gebruik'' gekregen.
 
== Liederlijke zeden ==
In het land [[Kanaän (land)|Kanaän]] waren liederlijke<ref>''Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal'' (13e uitgave), digitale versie 1.0 Plus, jaar 2000, noemt als de tweede betekenis van 'liederlijk': verregaand zedeloos; synoniem: losbandig.</ref> zeden. In Lev. 18 worden verschillende gruwelijke seksuele zeden van de Kanaänieten verboden voor het volk Israël.<blockquote>''Le 18:30  Onderhoudt dus mijn geboden; gedraagt u niet naar die liederlijke zeden, waarnaar men vóór u heeft geleefd, en bezoedelt u daar niet mee. Ik ben Jahweh, uw God!'' (Canis)</blockquote>
 
== Christelijke zeden ==